مطالبی را در قالب نکات زیر تقدیم می داریم: 1. به عنوان یک مشاور و روانشناس بالینی، که سال های متمادی به کار مشاوره در زمینه ازدواج می پردازم، این شیوه رفتاری و رد کردن خواستگاران تان را به خاطر عشق و علاقه مبهم و یک طرفه به دیگری را نمی پسندم . آن را با مبانی دینی و روانشناختی مغایر و نادرست می دانم. 2. تنها، زمانی می توانیم کسی را برای ازدواج خوب و مناسب تشخیص بدهیم که فرد مورد نظر در اکثر معیارها و ملاک های اساسی ازدواج با شما تناسب و همخوانی داشته باشد. صرفاً علاقمندی و عاشق بودن، دلیل بر خوب بودن طرف مقابل و داشتن شرایط همسری و داشتن تناسب با شما نمی گردد. چه بسا ممکن است گاهی عشق و علاقه افراطی باعث شود در وادی عشق گرفتار آیید و با یک جانبه نگری، از دیدن واقعیت های دیگر زندگی محروم بمانید. در روایت آمده است که علاقه افراطی موجب کوری چشم و کری گوش میگردد. تجربه نیز نشان داده است عشق و علاقه ناشی از احساسات و هیجانات باعث شده که بسیاری از عیوب، نقایص و ضعف ها طرف از دید انسان، مخفی و پوشیده مانده، در نتیجه در کسب موفقیت در این امر مهم و حیاتی ازدواج، نقش منفی بازی کرده، بلکه به جای موفقیت، شکست را نصیب فرد کرده است. طبیعی است پس از فروکش شدن شور و التهاب عشق، آرام آرام عقل خفته بیدار شده و به تدریج بیدادگریها آغاز میگردد. در ضرب المثلها آمده است: تب تند زود میرود. بنگرید و ببینید که آیا علاقه شما این گونه است یا نه؟ 3. از آن جا که در سن ازدواج قرار دارید، توصیه ما به شما این است که اولاً ملاک ها و معیارهای اساسی و صحیح ازدواج را در نظر بگیرید. در باره معیارهای ازدواج و شرایط همسر ایده آل شناخت کافی پیدا کنید. بدین منظور میتوانید از راهنماییهای افراد با تجربه و خبره و مشاوران مورد اعتماد و یا از کتابهای زیر کمک بگیرید: - جوانان و انتخاب همسر. پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری - همسر گزینی در بیست گام. پدیدآورنده: محمود یزدانی - مشاوره قبل از ازدواج. پدیدآورنده: سیدمهدی حسینی. ناشر: آوای نور - راهنمای ازدواج: آنچه یک پسر و دختر درباره انتخاب همسر باید بدانند. پدیدآورنده: امیر ملک محمودی الیگودرزی. ناشر: میراث ماندگار دوم: ملاک ها و معیارها اساسی ازدواج را در فرد مورد نظر تطبیق دهید. ببینید چقدر با شما در زمینه های مختلف تناسب دارد. سعی کنید، بر اساس اطلاعات دقیق، به شناخت کافی و صحیحی از فردِ مورد نظر دست یابید . دقّت را فراموش نکنید. مبادا عشق چشم اندیشهتان را کور سازد و شما را از تحقیق کامل و همه جانبه در باره وی باز دارد. با این کار می توانید بفهمید که آیا فرد مورد نظر به دردتان می خورد یا نه؟ اگر نخورد و یا به شما علاقه نداشت، راحت با این مسئله کنار بیایید و او را فراموش کنید. بدانید که عشق یک طرفه دردی را دوا نمی کند و مفید ازدواج نمی باشد. سوم: اگر پس از بررسیها و مشورتهای لازم، فرد مورد علاقه را فردی صالح و مناسب تشخیص دادید و او با شما همخوانی و تناسب لازم و کافی داشت، بهترین راه آن است که قبل از ابراز علاقه به وی، از طریق واسطهای مورد اعتماد، خود را به او معرفی کنید . نظر طرف مقابل را درباره خویش و ازدواج با شما، به نحوی که او متوجه نشود واسطه را فرستاده اید، جویا شوید؛ حال در صورتی که او نیز واقعاً به ازدواج با شما تمایل و علاقه داشت، باز از طریق واسطه به او پیشنهاد کنید که به طور رسمی و از طریق خانواده از شما خواستگاری کند تا ان شاء اللّه هر چه زودتر با توافق شما و وی و خانوادههای دو طرف مقدمات ازدواج فراهم گردد. 4. نکته ای که باید به آن توجه ویژه ای داشت، پیشگیری از به وجود آمدن علاقه افراطی و عشق یک طرفه و یا دو طرفه ای که بر مبنای درستی پایه ریزی نشده است، می باشد. چرا که بر اساس نتایج تحقیقات روانشناختی، هر گونه علاقه افراطی و علاقه های یک طرفه، به هیچ وجه امر مطلوبی قلمداد نمیگردد. ممکن است از خلأهای کوچک و بزرگ شخصیتی در درون فرد حکایت داشته باشد. هر فرد افسرده دلی میتواند عاشق فرد دیگر گردد و سالها در فکر وصال معشوق روزها به شب برساند. عزت نفس پایین، عدم استقلال روانی و انضباط فکری- رفتاری و همچنین عدم دوراندیشی و همه جانبهنگری، نقاط تاریک در پرونده شخصیتی فرد محسوب میگردد. در این صورت فرد باید قبل از اینکه به ازدواج بیندیشد، باید با مراجعه به متخصصان امر، در پی درمان برخی آشفتگی های روانی خود و نیز تعدیل عشق خود بر بیاید. 5. امیدواریم که علاقه شما به آن پسر از این سنخ نباشد. در غیر این صورت، باید ابتدا در فکر درمان خود باشید. 6. بدانید که اگر وی اولین فردی است که به وی علاقه مند هستید و دارای شخصیت ایده آل شما است، تنها و آخرین فرد روی زمین نیست که می تواند شما را خوشبخت کند، بلکه چه بسا بهتر از وی نیز یافت خواهد شد. تازه از کجا معلوم که وی نیز به شما علاقه مند گردد و از کجا معلوم که وی به فرد دیگری غیر از شما دل بسته باشد؟ هر چند می توانید به عنوان یک گزینه روی او حساب باز کنید ،نه تنها گزینه یا اولین و آخرین گزینه! بنابراین توصیه می شود که در صورت داشتن خواستگار بهتر و دارای شرایط ایده آل تر او را بپذیرید و رد نکنید. 7. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، جلوگیری از هر گونه ارتباط و نیز ابراز علاقه و محبت به آن پسر می باشد، چون هر گونه ارتباط و اظهار علاقه و محبت از سوی دختر، علاوه بر این که از لحاظ شرعی و روانشناختی خالی از اشکال نیست، باعث تجسّم بخشیدن به ذلّت و زبونی خود و بی شخصیّت جلوه دادن خویش است. چون زن مجذوب است، نه جاذب، محبوب و معشوق است، نه عاشق و طالب. یعنی اصلاً ساختار وجود دختر به گونهای است که دیگران را به سوی خود جذب میکند و آن ها به سوی او گرایش مییابند.
به پسری علاقه دارم ولی نمیدانم او هم به من علاقه دارد یا نه. و بخاطر وی خواستگارهای خودم را رد کرد. آیا کار درستی است؟
مطالبی را در قالب نکات زیر تقدیم می داریم:
1. به عنوان یک مشاور و روانشناس بالینی، که سال های متمادی به کار مشاوره در زمینه ازدواج می پردازم، این شیوه رفتاری و رد کردن خواستگاران تان را به خاطر عشق و علاقه مبهم و یک طرفه به دیگری را نمی پسندم . آن را با مبانی دینی و روانشناختی مغایر و نادرست می دانم.
2. تنها، زمانی می توانیم کسی را برای ازدواج خوب و مناسب تشخیص بدهیم که فرد مورد نظر در اکثر معیارها و ملاک های اساسی ازدواج با شما تناسب و همخوانی داشته باشد. صرفاً علاقمندی و عاشق بودن، دلیل بر خوب بودن طرف مقابل و داشتن شرایط همسری و داشتن تناسب با شما نمی گردد. چه بسا ممکن است گاهی عشق و علاقه افراطی باعث شود در وادی عشق گرفتار آیید و با یک جانبه نگری، از دیدن واقعیت های دیگر زندگی محروم بمانید.
در روایت آمده است که علاقه افراطی موجب کوری چشم و کری گوش میگردد. تجربه نیز نشان داده است عشق و علاقه ناشی از احساسات و هیجانات باعث شده که بسیاری از عیوب، نقایص و ضعف ها طرف از دید انسان، مخفی و پوشیده مانده، در نتیجه در کسب موفقیت در این امر مهم و حیاتی ازدواج، نقش منفی بازی کرده، بلکه به جای موفقیت، شکست را نصیب فرد کرده است.
طبیعی است پس از فروکش شدن شور و التهاب عشق، آرام آرام عقل خفته بیدار شده و به تدریج بیدادگریها آغاز میگردد. در ضرب المثلها آمده است: تب تند زود میرود. بنگرید و ببینید که آیا علاقه شما این گونه است یا نه؟
3. از آن جا که در سن ازدواج قرار دارید، توصیه ما به شما این است که
اولاً ملاک ها و معیارهای اساسی و صحیح ازدواج را در نظر بگیرید. در باره معیارهای ازدواج و شرایط همسر ایده آل شناخت کافی پیدا کنید. بدین منظور میتوانید از راهنماییهای افراد با تجربه و خبره و مشاوران مورد اعتماد و یا از کتابهای زیر کمک بگیرید:
- جوانان و انتخاب همسر. پدیدآورنده: علی اکبر مظاهری
- همسر گزینی در بیست گام. پدیدآورنده: محمود یزدانی
- مشاوره قبل از ازدواج. پدیدآورنده: سیدمهدی حسینی. ناشر: آوای نور
- راهنمای ازدواج: آنچه یک پسر و دختر درباره انتخاب همسر باید بدانند. پدیدآورنده: امیر ملک محمودی الیگودرزی. ناشر: میراث ماندگار
دوم: ملاک ها و معیارها اساسی ازدواج را در فرد مورد نظر تطبیق دهید. ببینید چقدر با شما در زمینه های مختلف تناسب دارد. سعی کنید، بر اساس اطلاعات دقیق، به شناخت کافی و صحیحی از فردِ مورد نظر دست یابید . دقّت را فراموش نکنید. مبادا عشق چشم اندیشهتان را کور سازد و شما را از تحقیق کامل و همه جانبه در باره وی باز دارد. با این کار می توانید بفهمید که آیا فرد مورد نظر به دردتان می خورد یا نه؟ اگر نخورد و یا به شما علاقه نداشت، راحت با این مسئله کنار بیایید و او را فراموش کنید. بدانید که عشق یک طرفه دردی را دوا نمی کند و مفید ازدواج نمی باشد.
سوم: اگر پس از بررسیها و مشورتهای لازم، فرد مورد علاقه را فردی صالح و مناسب تشخیص دادید و او با شما همخوانی و تناسب لازم و کافی داشت، بهترین راه آن است که قبل از ابراز علاقه به وی، از طریق واسطهای مورد اعتماد، خود را به او معرفی کنید . نظر طرف مقابل را درباره خویش و ازدواج با شما، به نحوی که او متوجه نشود واسطه را فرستاده اید، جویا شوید؛ حال در صورتی که او نیز واقعاً به ازدواج با شما تمایل و علاقه داشت، باز از طریق واسطه به او پیشنهاد کنید که به طور رسمی و از طریق خانواده از شما خواستگاری کند تا ان شاء اللّه هر چه زودتر با توافق شما و وی و خانوادههای دو طرف مقدمات ازدواج فراهم گردد.
4. نکته ای که باید به آن توجه ویژه ای داشت، پیشگیری از به وجود آمدن علاقه افراطی و عشق یک طرفه و یا دو طرفه ای که بر مبنای درستی پایه ریزی نشده است، می باشد. چرا که بر اساس نتایج تحقیقات روانشناختی، هر گونه علاقه افراطی و علاقه های یک طرفه، به هیچ وجه امر مطلوبی قلمداد نمیگردد. ممکن است از خلأهای کوچک و بزرگ شخصیتی در درون فرد حکایت داشته باشد. هر فرد افسرده دلی میتواند عاشق فرد دیگر گردد و سالها در فکر وصال معشوق روزها به شب برساند. عزت نفس پایین، عدم استقلال روانی و انضباط فکری- رفتاری و همچنین عدم دوراندیشی و همه جانبهنگری، نقاط تاریک در پرونده شخصیتی فرد محسوب میگردد. در این صورت فرد باید قبل از اینکه به ازدواج بیندیشد، باید با مراجعه به متخصصان امر، در پی درمان برخی آشفتگی های روانی خود و نیز تعدیل عشق خود بر بیاید.
5. امیدواریم که علاقه شما به آن پسر از این سنخ نباشد. در غیر این صورت، باید ابتدا در فکر درمان خود باشید.
6. بدانید که اگر وی اولین فردی است که به وی علاقه مند هستید و دارای شخصیت ایده آل شما است، تنها و آخرین فرد روی زمین نیست که می تواند شما را خوشبخت کند، بلکه چه بسا بهتر از وی نیز یافت خواهد شد. تازه از کجا معلوم که وی نیز به شما علاقه مند گردد و از کجا معلوم که وی به فرد دیگری غیر از شما دل بسته باشد؟ هر چند می توانید به عنوان یک گزینه روی او حساب باز کنید ،نه تنها گزینه یا اولین و آخرین گزینه! بنابراین توصیه می شود که در صورت داشتن خواستگار بهتر و دارای شرایط ایده آل تر او را بپذیرید و رد نکنید.
7. نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید، جلوگیری از هر گونه ارتباط و نیز ابراز علاقه و محبت به آن پسر می باشد، چون هر گونه ارتباط و اظهار علاقه و محبت از سوی دختر، علاوه بر این که از لحاظ شرعی و روانشناختی خالی از اشکال نیست، باعث تجسّم بخشیدن به ذلّت و زبونی خود و بی شخصیّت جلوه دادن خویش است. چون زن مجذوب است، نه جاذب، محبوب و معشوق است، نه عاشق و طالب. یعنی اصلاً ساختار وجود دختر به گونهای است که دیگران را به سوی خود جذب میکند و آن ها به سوی او گرایش مییابند.
- [سایر] پسری هستم شاگرد ممتاز اما بخاطر علاقه به همکلاسیام فکر و ذهنم همیشه مشغول است، لطفا کمک کنید؟
- [سایر] پسری را دوست دارم و او را برای ازدواج انتخاب کردم؛ اما نمیدانم که آیا او هم به من علاقه دارد یا نه. با این عشق یکطرفه چه کنم؟
- [سایر] پدرم بخاطر بی پولی و سربازی خواستگارم را رد میکند؟
- [سایر] از کجا بدونم که پسری واقعا به من علاقه داره؟
- [سایر] آیا تفال زدن به قرآن کار درستی هست؟
- [سایر] آیا حفظ قرآن برای مسابقات کار درستی است؟
- [سایر] پسری را برای ازدواج دوست دارم.از کجا بفهمم او هم به من علاقه دارد؟
- [سایر] من خیلی زود عصبانی میشوم و نزدیکانم از من رنجیده خاطر هستند. نمیدانم باید چه کار کنم، لطفاً راهنماییم کنید؟
- [سایر] پسری که قصد ازدواج دارد، و بخاطر مشکلات مالی و اشتغال ازدواج مقدور نیست و نمی تواند خودش را کنترل کند چه باید بکند؟
- [سایر] آیا چله گرفتن در مسجد مقدس جمکران برای دیدار امام زمان (عج) کار درستی است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر دسترسی به مظلوم نداشته باشد، باید با اذن حاکم شرع آنچه را بدهکار است به عنوان ردّ مظالم بدهد، و اگر مظلوم مرده است باید به وارث او بدهد، و اگر قدرت بر این کار ندارد، باید با اذن حاکم شرع، از طرف او به عنوان ردّ مظالم بدهد.
- [آیت الله مظاهری] اگر از روی نسیان و غفلت ربا خورد گرچه گناه نکرده است، ولی باید بعد از توجّه، آنچه را گرفته است به ربا دهنده رد کند، ولی اگر از روی جهل بود، (چه جهل قصوری یا تقصیری و چه جهل به حکم یا به موضوع بود)، بعد از علم لازم نیست آنچه را ربا خورده است رد کند و از آن به بعد باید اطراف آن کار زشت که دنیا و آخرت ربا گیرنده و ربادهنده را تباه میکند نگردد. [1]. بقره، 279. [2]. حدید، 11. [3]. بقره، 276.
- [آیت الله جوادی آملی] .هرگاه فروشنده بفهمد بهایی که برای کالای فروخته خود گرفته قبلاً عیب داشت و این بها مالِ مشخّصی بوده, نه کلّی در ذمّه، میتواند یکی از سه کار یادشده در مسأله سابق را انجام دهد و اگر بها، کلّیِ در ذمّهّ خریدار بود, نمیتواند معامله را به هم بزند یا تفاوت گذشته را بگیرد, بلکه میتواند معیوب را رد کند و سالم را مطالبه نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر ظالم بتواند آنچه را که به مظلوم مدیون است، به او برساند، کفایت میکند، گرچه او متوجّه نشود، و لازم نیست که از او حلالیت بخواهد یا او را متوجّه کند، و اگر نتواند بدون توجّه به او برساند، باید او را متوجّه کند، مگر اینکه مفسدهای در کار باشد، که در این صورت میتواند با حاکم شرع در میان بگذارد و از طرف او ردّ مظالم بدهد. صفحه 409
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زن از شیر شوهر خود این افراد را شیر دهد شوهرش بر او حرام نمیشود، اگر چه بهتر است این کار را نکند: 1 - برادر یا خواهر خود. 2 - نوه - با واسطه و بیواسطه - خود. 3 - عمو یا عمه یا دایی یا خاله - با واسطه و بیواسطه - خود. 4 - اولاد بیواسطه عمو یا دایی خود. 5 - اولاد بیواسطه برادر خود یا نوه پسری - با واسطه و بیواسطه - او.
- [آیت الله اردبیلی] نفقه اولاد بر پدر و بنابر احتیاط بر پدران او به ترتیب هر کدام که نزدیکتر باشند واجب است، پس (پدر) بر (جدّ) و جدّ بر (پدر جدّ) مقدّمند و اگر هیچ یک از آنان نباشند یا نتوانند و یا به وظیفه خود عمل نکنند و حاکم شرع نتواند آنان را مجبور کند که نفقه را بپردازند، بر (مادر) واجب است و اگر مادر نباشد یا نتواند و یا ندهد، بنابر احتیاط بر (مادرِ مادر) واجب میشود. همچنین اگر پدر و مادر انسان از کار افتاده شوند و دارایی نداشته باشند، نفقه آنان بر اولاد و نیز بنابر احتیاط بر نوههای پسری آنان که تمکّن دارند، به ترتیب طبقات، هر چند پایین روند پسر باشند یا دختر واجب است و اگر شخص فقیر، هم پدر و هم فرزند داشته باشد، باید نفقه او را به شرکت و به طور مساوی بپردازند و پسر و دختر در این جهت فرقی ندارند؛ همچنین است بنابر احتیاط اگر شخص فقیر هم مادر و هم فرزند داشته باشد و اگر پدر و نوههای پسری داشته باشد، نفقه او بر پدر واجب است و اگر مادر و نوههای پسری داشته باشد، بر مادر واجب است و اگر نوههای پسری با پدر بزرگ پدری یا مادر بزرگ مادری با هم باشند، باید نفقه او را به شرکت و به طور مساوی بپردازند.
- [آیت الله مظاهری] توبه از ربادادن پشیمانی از گذشته و ترک آن کار زشت و استغفار و انابه به درگاه حقّ تعالی است، و در توبه از ربا خوردن علاوه بر این امور، باید آنچه را ربا خورده است پس دهد، بلکه اگر ربا خور بمیرد، آنچه از طریق ربا گرفته است به ورثه منتقل نمیشود، و اگر مفلس بود، توبه او گرچه قبول است، ولی باید تحصیل رضایت از ربادهندگان کند و اگر ممکن نباشد، باید تصمیم داشته باشد که در اوّل زمان ممکن آن را رد کند، و اگر از دنیا برود، امید است خداوند رئوف بستانکاران را در قیامت راضی کند و رباگیرنده مورد عفو و رحمت خدای تعالی واقع شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر از بچه نابالغ در صورتی که معامله با آن صحیح نیست ، چیزی بخرد یا چیزی به او بفروشد ، باید جنس یا پولی را که از او گرفته در صورتی که مال خود بچه باشد به ولیّ او ، و اگر مال دیگری بوده به صاحب آن بدهد ، یا از صاحبش رضایت بخواهد ، و اگر صاحب آن را نمیشناسد و برای شناختن او هم وسیلهای ندارد ، باید چیزی را که از بچه گرفته ، از طرف صاحب آن بابت ردّ مظالم به فقیر بدهد ، و احتیاط لازم آن است که در این کار از حاکم شرع اذن بگیرد .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هرگاه چیزی پیدا کند که اگر بماند فاسد می شود، باید قیمت آن را معین کند، یا برای خودش بردارد، و یا به دیگری بفروشد، و پولش را برای صاحبش نگهدارد. و احتیاط لازم آن است که این کار با اذن حاکم شرع، یا وکیل او باشد، و در هر دو صورت، وجوب اعلان تا یک سال ساقط نمی شود، و اگر تا یک سال صاحبش پیدا نشد، می تواند در ثمن تصرف کند و یا آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد، و هر وقت صاحب مال پیدا شود، باید عوض ثمن و یا قیمتی را که به عهده گرفته و مال را برای خود برداشته، به او رد کند، ولی اگر ثمن را صدقه داده باشد، و صاحب مال به صدقه راضی شود، چیزی بر او نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست نطفه مرد بیگانه را در رحم زنی وارد کنند، خواه با اجازه آن زن باشد یا نه و خواه شوهر داشته باشد یا نه و خواه شوهرش اجازه بدهد یا نه. و هرگاه چنین کنند و بچّه ای از آن متولد شود اگر این عمل بطور شبهه انجام شده مثل این که گمان می کرد زن خود اوست و زن نیز گمان می کرد نطفه شوهر اوست و بعد از آن معلوم شد چنین نبوده است، در این صورت بچّه متعلّق به آن مرد و زن است و تمام احکام فرزند را دارد، ولی اگر این کار از روی علم و عمد انجام گیرد بچّه ای که از آن متولّد می شود فرزند آنها حساب نمی شود و احکام ارث و مانند آن را ندارد؛ ولی احکام محرمیّت نسبت به صاحب نطفه، زن و بستگانشان جاری می شود. در ضمن پیوند تخمدان زن اجنبیّه به همسر در صورت ضرورت مانعی ندارد و استفاده از مادر جانشین در جایی که بخاطر ضرورت نطفه¬ی زن و شوهر در بیرون رحم با هم ترکیب شده، آن هم مانعی ندارد؛ ولی با توجّه به این که این کار معمولاً مستلزم نظر و لمس نا مشروع است تنها در حال ضرورت انجام گیرد.