منابع مختلف تعداد یاران امام حسین علیه السلام را در روز عاشورا متفاوت ذکر کرده اند برخی مانند طبری تعداد آنها را نزدیک صد نفر دانسته اند که در میان آنها پنج نفر از فرزندان امام علی علیه السلام شانزده نفر از بنی هاشم و تعدادی دیگر از قبایل مختلف دیده می شود. برخی دیگر مانند ابن شهرآشوب این تعداد را 82 نفر ذکر کرده اند . ابن نما از بزرگان شیعه در قرن ششم و هفتم اصحاب امام را 100 پیاده و 45 سواره می داند. همین تعداد از سوی سبط ابن جوزی نیز مورد تأیید قرار گرفته است . روایتی از امام باقر علیه السلام نیز - که در جوامع روایی شیعه نقل شده - این قول را تأیید می کند. عجیب تر از همه قول مسعودی است که تا هنگام نزول امام در کربلا تعداد یاران آن حضرت را پانصد سواره و صد پیاده ذکر می کند ، که هیچ مویدی برای این نظر وجود ندارد. اما قول مشهور که هم اکنون نیز دارای شهرت است آن است که تعداد یاران امام در کربلا 72 نفر بودند که به 32 سواره و چهل پیاده تقسیم می شدند . و درمنابعی از جمله : انساب الاشراف ج3 ص187 ،اخبار الطوال ص254 ، الفتوح ج5 ص183، بحار الانوار ج45 ص4؛ این تعداد ذکر شده است . اما تعداد یاران آن حضرت از بنی هاشم که تقریباً بین مورخین اجماعی است،هفده نفر می باشند که عبارتند از: علی بن الحسین الأکبر، عباس بن علی بن ابی طالب،عبد الله بن علی بن ابی طالب،جعفر بن علی بن ابی طالب، عثمان بن علی بن ابی طالب، محمد بن علی بن ابی طالب،عبد الله بن حسین بن علی، ابو بکر بن حسن بن علی، قاسم بن حسن بن علی،عبد الله بن حسن بن علی، عون بن عبد الله بن جعفر،محمد بن عبد الله بن جعفر،جعفر بن عقیل،عبد الرحمن بن عقیل، عبد الله بن مسلم بن عقیل،عبد الله بن عقیل،محمد بن ابی سعید بن عقیل.(1) نام ده نفر دیگر نیز نقل شده که البته یقینی نیست، آنان عبارتند از: ابو بکر بن علی بن ابی طالب، عبید الله بن عبد الله بن جعفر، محمد بن مسلم بن عقیل، عبد الله بن علی بن ابی طالب، عمر بن علی بن ابی طالب، ابراهیم بن علی بن ابی طالب،عمر بن حسن بن علی،محمد بن عقیل و جعفر بن محمد بن عقیل.(2) پی نوشتها: (1). انصار الحسین،محمد مهدی شمس الدین، ص 111. (2). همان، ص 117،در باره شهدای عاشورا، از جمله ر.ک: مجله(تراثنا)،شماره 2، مقاله(تسمیة من قتل مع الحسین).
منابع مختلف تعداد یاران امام حسین علیه السلام را در روز عاشورا متفاوت ذکر کرده اند برخی مانند طبری تعداد آنها را نزدیک صد نفر دانسته اند که در میان آنها پنج نفر از فرزندان امام علی علیه السلام شانزده نفر از بنی هاشم و تعدادی دیگر از قبایل مختلف دیده می شود.
برخی دیگر مانند ابن شهرآشوب این تعداد را 82 نفر ذکر کرده اند .
ابن نما از بزرگان شیعه در قرن ششم و هفتم اصحاب امام را 100 پیاده و 45 سواره می داند. همین تعداد از سوی سبط ابن جوزی نیز مورد تأیید قرار گرفته است . روایتی از امام باقر علیه السلام نیز - که در جوامع روایی شیعه نقل شده - این قول را تأیید می کند.
عجیب تر از همه قول مسعودی است که تا هنگام نزول امام در کربلا تعداد یاران آن حضرت را پانصد سواره و صد پیاده ذکر می کند ، که هیچ مویدی برای این نظر وجود ندارد.
اما قول مشهور که هم اکنون نیز دارای شهرت است آن است که تعداد یاران امام در کربلا 72 نفر بودند که به 32 سواره و چهل پیاده تقسیم می شدند . و درمنابعی از جمله : انساب الاشراف ج3 ص187 ،اخبار الطوال ص254 ، الفتوح ج5 ص183، بحار الانوار ج45 ص4؛ این تعداد ذکر شده است .
اما تعداد یاران آن حضرت از بنی هاشم که تقریباً بین مورخین اجماعی است،هفده نفر می باشند که عبارتند از:
علی بن الحسین الأکبر، عباس بن علی بن ابی طالب،عبد الله بن علی بن ابی طالب،جعفر بن علی بن ابی طالب، عثمان بن علی بن ابی طالب، محمد بن علی بن ابی طالب،عبد الله بن حسین بن علی، ابو بکر بن حسن بن علی، قاسم بن حسن بن علی،عبد الله بن حسن بن علی، عون بن عبد الله بن جعفر،محمد بن عبد الله بن جعفر،جعفر بن عقیل،عبد الرحمن بن عقیل، عبد الله بن مسلم بن عقیل،عبد الله بن عقیل،محمد بن ابی سعید بن عقیل.(1)
نام ده نفر دیگر نیز نقل شده که البته یقینی نیست، آنان عبارتند از: ابو بکر بن علی بن ابی طالب، عبید الله بن عبد الله بن جعفر، محمد بن مسلم بن عقیل، عبد الله بن علی بن ابی طالب، عمر بن علی بن ابی طالب، ابراهیم بن علی بن ابی طالب،عمر بن حسن بن علی،محمد بن عقیل و جعفر بن محمد بن عقیل.(2)
پی نوشتها:
(1). انصار الحسین،محمد مهدی شمس الدین، ص 111.
(2). همان، ص 117،در باره شهدای عاشورا، از جمله ر.ک: مجله(تراثنا)،شماره 2، مقاله(تسمیة من قتل مع الحسین).
- [سایر] تعداد یاران امام حسین(علیه السلام) در کربلا چند نفر بوده است؟ تعداد شهدا چند نفر بوده؟
- [سایر] آیا همه منابع تعداد یاران امام حسین علیهالسلام در کربلا را 72 نفر نوشتهاند یا قول دیگری هم هست؟
- [سایر] شهدای بنی هاشم در کربلا را نام ببرید و در مورد صحت ازدواح حضرت قاسم در کربلا توضیح دهید؟
- [سایر] آیا شهدای کربلا با امام حسین (ع) 72 نفر بودند یا با حُرّ که آخرین نفر بود که به امام (ع) پیوست 72 نفر شدند؟
- [سایر] باسلام/درکتاب امالی(مجلس 30) شیخ صدوق آمده که یاران امام حسین (ع)درشب عاشورا برای غسل و وضو، آب فراهم کردندآیااین مسئله با بی آبی یاران امام حسین(ع) ازروز هفتم که آب را بروی امام حسین (ع) بستند، تناقص ندارد؟
- [سایر] پس از جدا کردن سرهای بنی هاشم و آوردن آنها به شام، سرانجام سرهای شهیدان کربلا، از جمله سر مبارک امام حسین(علیه السلام) چه شد؟
- [سایر] شهادت هانی بن عروه از اصحاب امام حسین (ع) در چه فاصله با واقعه عاشورا اتفاق افتاد؟
- [سایر] چگونه یاران امام حسین (ع) الگوی عملی یاران امام زمان (عج) در مسیر امام یاوری هستند؟
- [سایر] آیا مقام معنوی شهدای کربلا و یاران امام حسین(علیه السلام) همگی یکسان است؟ آیا توسل به یاران امام حسین(علیه السلام) صحیح است؟
- [سایر] آیا سهل ساعدی یا صاعدی ایشان یکی از یاران امام حسین(ع) است، کدام یک فامیل ایشان صحیح تراست؟
- [آیت الله اردبیلی] شک در تعداد رکعتهای نماز جمعه موجب بطلان آن است و در سایر احکام حکم نماز دو رکعتی را دارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است، ولی مستحب است در روز عاشورا انسان، بدون قصد روزه تا عصر از خوردن و آشامیدن خودداری کند.
- [آیت الله علوی گرگانی] روزه روز عاشورا وروزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.
- [آیت الله اردبیلی] در نماز جمعه علاوه بر شرایطی که برای صحّت نماز گفته شده است، پنج شرط دیگر نیز وجود دارد: 1 نماز جمعه باید به جماعت خوانده شود. 2 حداقل تعداد نمازگزاران با امام جمعه باید پنج نفر مرد عاقل و بالغ و بنابر احتیاط غیر مسافر باشند. 3 امام جمعه قبل از نماز دو خطبه بخواند. 4 بین دو محلّی که نماز جمعه برگزار میشود، حداقل یک فرسخ شرعی فاصله باشد. 5 امام جمعه واجد شرایط باشد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگرکسی دو نفر را وصیّ کند ، چنانچه یکی از آن دو بمیرد ، یا دیوانه یا کافر شود ، حاکم شرع یک نفر دیگر را بجای او معیّن می کند و اگر هر دو بمیرند ، یا دیوانه یا کافر شوند ، حاکم شرع دو نفر دیگر را معیپن می کند . ولی اگر یک نفر بتواند وصیّت را عملی کند ، معیّن کردن دو نفر لازم نیست .
- [امام خمینی] اگر کسی دو نفر را وصی کند، چنانچه یکی از آن دو بمیرد، یا دیوانه، یا کافر شود، حاکم شرع یک نفر دیگر را به جای او معین میکند و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه، یا کافر شوند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معین میکند ولی اگر یک نفر بتواند وصیّت را عملی کند، معین کردن دو نفر لازم نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر کسی دو نفر را وصی کند، چنانچه یکی از آن دو بمیرد، یا دیوانه، یا کافر شود حاکم شرع یک نفر دیگر را به جای او معین میکند و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه، یا کافر شوند حاکم شرع دو نفر دیگر را معین میکند، ولی اگر یک نفر بتواند وصیت را عملی کند، معین کردن دو نفر لازم نیست.
- [آیت الله خوئی] اگر کسی دو نفر را با هم وصی کند، چنانچه یکی از آن دو بمیرد یا دیوانه یا کافر شود، حاکم شرع یک نفر دیگر را بهجای او معین میکند، و اگر هر دو بمیرند، یا دیوانه یا کافر شوند، حاکم شرع دو نفر دیگر را معین میکند، ولی اگر یک نفر بتواند وصیت را عملی کند، معین کردن دو نفر لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزه روز عاشورا و روزی که انسان شک دارد روز عرفه است یا عید قربان، مکروه است.