فرق شیعه و سنی در مساله مهدویت چیست؟
اهل سنّت با شیعه در بعضی از مسائل مهدویت هیچ اختلافی ندارد: مثل اینکه  مهدی موعود ازنسل پیامبر(ص) و از فرزندان زهرای اطهر(س) است و اینکه زمین را پر از عدل و داد می کند، پس از آنکه پر از جور و ستم شده باشد و اینکه عیسی مسیح(ع) از آسمان نازل شده و در پشت سر امام مهدی(عج) نمازمی خواند، و اینکه مهدی حسینی بوده ازنسل امام حسین(ع) است و ... . چون روایات متعددی از پیامبر(ص) در این مسائل وجود دارد که قابل انکار نیست و تنها دقت در مساله مدعیان دروغین مهدویت نشان می دهد که بحث مهدویت در جامعه اسلامی، چقدر فراگیر بوده و همه منتظر ظهور منجی بوده اند. و برای نمونه چند مورد از اظهار نظرهای اهل سنت را بیان می کنیم: حافظ ابوعبدالله گنجی شافعی متوفای 658ه ق، درکتاب البیان خود می گوید: (احادیث پیامبر اکرم(ص) درباره مهدی(ع) به دلیل راویان بسیاری که دارد به حد تواتر رسیده است). ابن حجرعسقلانی شافعی متوفای 852 ه ق، درکتاب (فتح الباری) که درشرح (صحیح بخاری) نوشته است، در این مورد می گوید: (اخبار متواتر رسیده است که مهدی(ع) از این امت است و عیسی(ع) از آسمان فرود خواهد آمد و پشت سرمهدی نمازخواهد خواند). اختلاف شیعه با اهل سنت نیز، در بعضی از مسائل دیگر است که در آن مسائل نیز همه اهل سنت، مخالف شیعه نیستند. مثلا بعضی از اهل سنت با اعتقاد شیعه در مورد تولد حضرت مهدی(عج) مخالف هستند، در حالی که عده زیادی از اهل سنت نیز قبول دارند که حضرت مهدی(عج) متولد شده است. که ما برای نمونه چند مورد از آنها را نیز بیان می کنیم: 1- علامه شمس الدین قاضی ابن خلکان شافعی (متوفای 681 ه) او می ‌گوید: ( ابوالقاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی فرزند محمّد جواد، دوازدهمین امام نزد شیعه دوازده امامی معروف به حجّت ... ولادت او در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد. هنگام وفات پدرش پنج سال داشت ... ).[1] 2- علامه صلاح الدین خلیل بن أیبک صفدی‌ ( حجت منتظر محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی، فرزند محمّد جواد، فرزند علی رضا، فرزند موسی کاظم، فرزند جعفر صادق، فرزند محمّد باقر، فرزند زین العابدین، فرزند حسین بن علی، فرزند علی بن ابی طالب، حجت منتظر، دوازدهمین امام نزد شیعه امامیّه که به اعتقاد آنها، او قائم می‌باشد و در سال 255 هجری متولد شده است ...).[2] 3- ابن اثیر جزری‌ وی در مورد حوادث سال 260 هجری می ‌گوید: (در آن سال ابو محمّد علوی عسکری وفات یافت. او یکی از امامان دوازده گانه طبق مذهب امامیه است. فرزند او محمّد است).[3] 4- علامه میر خواند ( ولادت امام مهدی که هم نام رسول اکرم صلی الله علیه و آله و هم کنیه با او است در سامرا نیمه شعبان سال 255 اتفاق افتاد. عمر او هنگام وفات پدرش پنج سال بود. خداوند متعال در آن سن به او حکمت داد؛ همان گونه که در کودکی به حضرت یحیی عنایت فرمود و او را امام قرار داد و حضرت عیسی را نیز به مقام نبوت برگزید ...).[4] 5- علی بن حسین مسعودی (متوفای 346 ه) ( در سال 260 هجری ابو محمّد حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، در عصر خلافت معتمد عباسی رحلت نمود، در حالی که 29 سال داشت. او پدر مهدی منتظر و امام دوازدهم امامیّه است ...).[5] 6- ابوالفداء اسماعیل بن علی شافعی (متوفای 732 ه) او در رخدادهای تاریخ سال 254 ه می ‌گوید: (حسن عسکری پدر محمّد منتظر صاحب سرداب است. محمّد منتظر طبق رأی امامیه دوازدهمین امام است. از القاب او قائم، مهدی و حجت است ...)[6] 7- علامه محمّد فرید وجدی‌ او می ‌گوید: (ابوالقاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی ... بنا بر اعتقاد امامیه، دوازدهمین امام از امامان و معروف به حجت است ... شیعه معتقد است که او داخل سرداب پدرش شده و هنوز خارج نشده است ...).[7] 8- سبط بن جوزی‌ وی در فصلی راجع به امام حجت حضرت مهدی علیه السلام می ‌گوید: (محمّد بن حسن بن علی بن محمد ... کنیه او ابوعبداللَّه و ابوالقاسم است و او جانشین و حجت، صاحب الزمان و قائم و منتظر است ...)[8] 9- محمّد بن طلحه شافعی‌ او در شرح حال امام مهدی علیه السلام می ‌گوید: (محمّد بن حسن خالص فرزند علی فرزند محمّد ... در سامرا متولد شد ... کنیه ‌اش ابوالقاسم و لقبش حجّت، خلف صالح و بنا بر قولی منتظر است ...).[9] 10- شمس الدین محمّد بن طولون حنفی (متوفای 953 ه) او در شرح حال امامان می‌گوید: (... دوازدهمین آنان، فرزندش محمّد بن حسن ابوالقاسم است ... ولادتش در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد و هنگام وفات پدر، پنج سال داشت ...).[10] و ... . همچنین باید گفت که احادیث در مورد حضرت مهدی(ع) را بسیاری از علمای بزرگ اهل سنت درکتابهایشان آورده اند، مانند: احمد حنبل، ابی داود، ابن ماجه، ترمذی، مسلم، نسائی، بیهقی، ماوردی، طبرانی، سمعانی، و... . و عده ای از بزرگان اهل سنت کتابی مستقل درباره حضرت مهدی(عج) نوشته اند؛ مانند: اخبارالمهدی، نوشته حماد بن یعقوب./ مناقب المهدی، نوشته حافظ ابونعیم اصفهانی./ المهدی، ازشمس الدین ابن قیم الجوزیه./ البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، ازعلی بن حسام الدین متقی هندی مؤلف کنزالعمال. و... . [1]. وفیات الاعیان، ج 4، ص 176. [2]. الوافی بالوفیات، ج 2، ص 336. [3]. الکامل فی التاریخ، ج 4، ص 454. [4]. روضة الصفا، ج 3، ص 59. [5]. مروج الذهب، ج 4، ص 112. [6]. المختصر فی اخبار البشر، معروف به تاریخ ابوالفداء، ج 1، ص 361. [7]. دائرة المعارف، ج 6، ص 439. [8]. تلبیس ابلیس، ص 118. [9]. مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ج 2، ص 152 و 153، باب 12. [10]. الشذرات الذهبیه، ص 117 و 118.
عنوان سوال:

فرق شیعه و سنی در مساله مهدویت چیست؟


پاسخ:

اهل سنّت با شیعه در بعضی از مسائل مهدویت هیچ اختلافی ندارد: مثل اینکه  مهدی موعود ازنسل پیامبر(ص) و از فرزندان زهرای اطهر(س) است و اینکه زمین را پر از عدل و داد می کند، پس از آنکه پر از جور و ستم شده باشد و اینکه عیسی مسیح(ع) از آسمان نازل شده و در پشت سر امام مهدی(عج) نمازمی خواند، و اینکه مهدی حسینی بوده ازنسل امام حسین(ع) است و ... .

چون روایات متعددی از پیامبر(ص) در این مسائل وجود دارد که قابل انکار نیست و تنها دقت در مساله مدعیان دروغین مهدویت نشان می دهد که بحث مهدویت در جامعه اسلامی، چقدر فراگیر بوده و همه منتظر ظهور منجی بوده اند. و برای نمونه چند مورد از اظهار نظرهای اهل سنت را بیان می کنیم:

حافظ ابوعبدالله گنجی شافعی متوفای 658ه ق، درکتاب البیان خود می گوید: (احادیث پیامبر اکرم(ص) درباره مهدی(ع) به دلیل راویان بسیاری که دارد به حد تواتر رسیده است).
ابن حجرعسقلانی شافعی متوفای 852 ه ق، درکتاب (فتح الباری) که درشرح (صحیح بخاری) نوشته است، در این مورد می گوید: (اخبار متواتر رسیده است که مهدی(ع) از این امت است و عیسی(ع) از آسمان فرود خواهد آمد و پشت سرمهدی نمازخواهد خواند).

اختلاف شیعه با اهل سنت نیز، در بعضی از مسائل دیگر است که در آن مسائل نیز همه اهل سنت، مخالف شیعه نیستند. مثلا بعضی از اهل سنت با اعتقاد شیعه در مورد تولد حضرت مهدی(عج) مخالف هستند، در حالی که عده زیادی از اهل سنت نیز قبول دارند که حضرت مهدی(عج) متولد شده است. که ما برای نمونه چند مورد از آنها را نیز بیان می کنیم:

1- علامه شمس الدین قاضی ابن خلکان شافعی (متوفای 681 ه)
او می ‌گوید: ( ابوالقاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی فرزند محمّد جواد، دوازدهمین امام نزد شیعه دوازده امامی معروف به حجّت ... ولادت او در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد. هنگام وفات پدرش پنج سال داشت ... ).[1]

2- علامه صلاح الدین خلیل بن أیبک صفدی‌
( حجت منتظر محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی، فرزند محمّد جواد، فرزند علی رضا، فرزند موسی کاظم، فرزند جعفر صادق، فرزند محمّد باقر، فرزند زین العابدین، فرزند حسین بن علی، فرزند علی بن ابی طالب، حجت منتظر، دوازدهمین امام نزد شیعه امامیّه که به اعتقاد آنها، او قائم می‌باشد و در سال 255 هجری متولد شده است ...).[2]

3- ابن اثیر جزری‌
وی در مورد حوادث سال 260 هجری می ‌گوید: (در آن سال ابو محمّد علوی عسکری وفات یافت. او یکی از امامان دوازده گانه طبق مذهب امامیه است. فرزند او محمّد است).[3]

4- علامه میر خواند
( ولادت امام مهدی که هم نام رسول اکرم صلی الله علیه و آله و هم کنیه با او است در سامرا نیمه شعبان سال 255 اتفاق افتاد. عمر او هنگام وفات پدرش پنج سال بود. خداوند متعال در آن سن به او حکمت داد؛ همان گونه که در کودکی به حضرت یحیی عنایت فرمود و او را امام قرار داد و حضرت عیسی را نیز به مقام نبوت برگزید ...).[4]

5- علی بن حسین مسعودی (متوفای 346 ه)
( در سال 260 هجری ابو محمّد حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن الحسین بن علی بن ابی طالب علیهم السلام، در عصر خلافت معتمد عباسی رحلت نمود، در حالی که 29 سال داشت. او پدر مهدی منتظر و امام دوازدهم امامیّه است ...).[5]

6- ابوالفداء اسماعیل بن علی شافعی (متوفای 732 ه)
او در رخدادهای تاریخ سال 254 ه می ‌گوید: (حسن عسکری پدر محمّد منتظر صاحب سرداب است. محمّد منتظر طبق رأی امامیه دوازدهمین امام است. از القاب او قائم، مهدی و حجت است ...)[6]

7- علامه محمّد فرید وجدی‌
او می ‌گوید: (ابوالقاسم محمّد بن حسن عسکری فرزند علی هادی ... بنا بر اعتقاد امامیه، دوازدهمین امام از امامان و معروف به حجت است ... شیعه معتقد است که او داخل سرداب پدرش شده و هنوز خارج نشده است ...).[7]

8- سبط بن جوزی‌
وی در فصلی راجع به امام حجت حضرت مهدی علیه السلام می ‌گوید: (محمّد بن حسن بن علی بن محمد ... کنیه او ابوعبداللَّه و ابوالقاسم است و او جانشین و حجت، صاحب الزمان و قائم و منتظر است ...)[8]

9- محمّد بن طلحه شافعی‌
او در شرح حال امام مهدی علیه السلام می ‌گوید: (محمّد بن حسن خالص فرزند علی فرزند محمّد ... در سامرا متولد شد ... کنیه ‌اش ابوالقاسم و لقبش حجّت، خلف صالح و بنا بر قولی منتظر است ...).[9]

10- شمس الدین محمّد بن طولون حنفی (متوفای 953 ه)
او در شرح حال امامان می‌گوید: (... دوازدهمین آنان، فرزندش محمّد بن حسن ابوالقاسم است ... ولادتش در روز جمعه نیمه شعبان سال 255 هجری اتفاق افتاد و هنگام وفات پدر، پنج سال داشت ...).[10]
و ... .

همچنین باید گفت که احادیث در مورد حضرت مهدی(ع) را بسیاری از علمای بزرگ اهل سنت درکتابهایشان آورده اند، مانند: احمد حنبل، ابی داود، ابن ماجه، ترمذی، مسلم، نسائی، بیهقی، ماوردی، طبرانی، سمعانی، و... . و عده ای از بزرگان اهل سنت کتابی مستقل درباره حضرت مهدی(عج) نوشته اند؛ مانند: اخبارالمهدی، نوشته حماد بن یعقوب./ مناقب المهدی، نوشته حافظ ابونعیم اصفهانی./ المهدی، ازشمس الدین ابن قیم الجوزیه./ البرهان فی علامات مهدی آخرالزمان، ازعلی بن حسام الدین متقی هندی مؤلف کنزالعمال. و... .

[1]. وفیات الاعیان، ج 4، ص 176.
[2]. الوافی بالوفیات، ج 2، ص 336.
[3]. الکامل فی التاریخ، ج 4، ص 454.
[4]. روضة الصفا، ج 3، ص 59.
[5]. مروج الذهب، ج 4، ص 112.
[6]. المختصر فی اخبار البشر، معروف به تاریخ ابوالفداء، ج 1، ص 361.
[7]. دائرة المعارف، ج 6، ص 439.
[8]. تلبیس ابلیس، ص 118.
[9]. مطالب السؤول فی مناقب آل الرسول، ج 2، ص 152 و 153، باب 12.
[10]. الشذرات الذهبیه، ص 117 و 118.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین