چگونه عادت مانع کمال انسان می شود؟

مرحوم آیت الله خوشوقت: ...باید حواسمان جمع باشد مخالفت فرمان خدا را نکنیم،‌ و الّا اگر گناه را انجام بدهیم کم کم عادت می­‌شود، عادتی که خودش آدم را به سوی گناه حرکت می‌­دهد، لذا یکی از موانع کمال انسان، عادت است. آدمی که زیاد گناه کرد گناه برای او عادت می‌­شود، معتاد می­‌شود. دیگر راحت و خودکار دنبال گناه می­‌رود، دیگر لازم نیست فکر کند، عاقبت اندیشی کند، گناه برایش عادی شده است، مثل معتادها می­‌شود، شما هر چه به او بگویی این کار را نکن آن اعتیاد باعث می‌­شود که گوش ندهد، لذا امام حسن عسکری صلوات الله و سلامه علیه فرمودند: ترک عادت کالمُعجز است، این قدر سخت است. برای خیلی­‌ها گناه عادی شده است، بدون هیچ مشکلی انجام می‌­دهند و چون عادی شده است فکر عاقبتش را هم نمی­‌کنند، بنابراین اگر عملی مثل گناه تکرار پیدا کرد این کم کم عادی می­‌شود و دیگر آدم بدون زحمت انجام می­‌دهد، این هم جلوی آن ورود به صراط مستقیم را می­‌گیرد، آدم را می‌­کشد به طرف آنچه که عادت شده است، ولو مضرّ است. این‌هایی که معتاد هستند چه کار می­‌کنند؟! دیگران را می­‌بینند به چه بلا و روزگاری افتاده‌­اند، می‌­بینند که گدایی می­‌کنند و بدبخت می­‌شوند باز هم دنبال آن می‌­روند، گناه نباید برای اشخاص عادت شود، اگر عادت بشود به این زودی­‌ها نمی­‌توانند توبه بکنند تا روحیه گناه در انسان متمکّن نشده است باید توبه کند و الّا به هیچ وجه نمی­‌تواند برگردد الّا موارد استثنائی.   درس اخلاق