چرا باید قرآن را به عربی تلاوت کنیم؟
با سلام جواب پرسش شما را در دو بخش خدمتتان عرضه میکنیم. ابتدا فلسفه نزول قرآن به زبان عربی را به اختصار توضیح خواهیم داد وسپس را جع به امتیازتلاوت قرآن به زبان عربی را خدمتتان بیان خواهیم کرد الف)-فلسفه نزول قرآن به زبان عربی راز نزول قرآن به (زبان عربی) اولاً یک جریان و امر طبیعی است؛ زیرا هر سخنور و دانشمندی، مطالب خویش را با زبان مخاطبان خود بیان می‌کند و می‌نویسد. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‌های خویش، همین رویه را تأیید کرده و به کار گرفته است: (و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبیّن لهم فیضل الله من یشاء و یهدی من یشاء و هو العزیز الحکیم)؛ (و ما هیچ فرستاده‌ای را جز با زبان مردمش نفرستادیم تا [بتواند حقایق را] برای آنان به روشنی بیان‌کند. پس خداوند هرکس را که بخواهد گمراه و هرکس را که بخواهد هدایت می‌کند و او شکست‌ناپذیر و فرزانه‌است). ابراهیم (14)، آیه 4. بر این اساس، اگر قرآن به زبانی، جز زبان عربی نازل می‌شد، جای آن داشت که از حکمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن که مخاطبان نخستین این پیام، عرب زبان هستند، چرا این پیام به زبان عربی نازل نشده است؟ علاوه بر آن که تحدی و طلب همانند آوری این کتاب، ضرورت نزول آن را به زبان عربی دو چندان می‌کند. در صورتی که قرآن عربی نباشد، چگونه می‌شود از مخاطبانی که جز با زبان عربی آشنا نیستند و یا تسلّط کافی بر زبان‌های دیگر ندارند؛ درخواست شود که برای روشن شدن حقانیّت یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، سخنی همانند قرآن بیاورند؟ در این صورت به آسانی خواهند گفت: ما عرب زبان‌ها، محتوای پیام تو را نمی‌فهمیم؛ پس چگونه همانند آن را بیاوریم. پس تحدّی به قرآن نیز اقتضا می‌کند که این پیام به زبانی باشد که مخاطبان اولیه‌اش، آن را درک کنند و بتوانند درباره درستی یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، خود را بیازمایند و حقیقت برایشان روشن شود. نگا: قرآن‌شناسی، صص 98 - 103. در این جا بیان چند نکته ضروری است: الف) خواندن قرآن به زبان عربی، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب نیست؛ ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نیست؛ ج) نماز باید به زبان عربی با قرائت صحیح خوانده شود؛ امّا واجب نیست با صوت و آواز مخصوص خوانده شود. خواندن نماز به عربی، یکی از نشانه‌های (جهانی بودن) دین اسلام و رمز (وحدت و یگانگی) مسلمانان است. عربی خواندن، آن را از تحریف و آمیختگی به خرافات و مطالب بی اساس - هنگام ترجمه آن به زبان‌های دیگر - نگاه می‌دارد و بدین وسیله روح این عبادت اسلامی، محفوظ می‌ماند. گفتنی است توحید و یگانگی - در تمام اصول و فروع اسلام - یک زیربنای اساسی محسوب می‌گردد و نماز به سوی قبله واحد، در اوقات معین و به یک زبان مشخص، نمونه‌ای از این وحدت است. در ضمن یاد گرفتن ترجمه نماز، بسیار ساده و آسان است. ر.ک: توضیح المسائل مراجع تقلید، مباحث قرائت؛ آیت‌الله مکارم، ج 3، صص 58-56. ب)- دلایل و امتیاز تلاوت قرآن به زبان عربی اصرار بر تلاوت قرآن به زبان عربی، دلایل و حکمت‌های گوناگونی دارد؛ از جمله: 1. ایجاد زبانی مشترک در میان همه پیروان و فراهم سازی نوعی وحدت و پیوند جهانی، باعث تأکید بر قرائت و حفظ زبان عربی شده است. 2. روح و محتوای هر پیام و سخنی، در قالب زبان خاص خود، عمیق‌تر درک می‌گردد تا زمانی که به زبان‌های دیگر برگردانده شود و قرآن - که دارای مضامین بسیار بلند و عالی هرگز قابل ترجمه دقیق و کامل به هیچ زبانی نیست. همه ترجمه‌های قرآن، برای رسیدن به معارف بلند و درک زیبایی متن اصلی نارسا است. کافی است اندکی در مباحث مربوط به زبان‌شناسی، فن ترجمه و تئوری‌های مربوط به آن مطالعه کنید؛ آن گاه خواهید یافت که فرق بین قرآن و ترجمه‌هایش، همان فرق بین کتاب الهی و بشری است. 3. قرآن علاوه بر محتوای مطالب، از لطافت ویژه و نکات ادبی برخوردار است که خود، بخشی از اعجاز قرآن است و در قالب هیچ ترجمه‌ای بیان شدنی نیست. برای آگاهی بیشتر ر.ک: مجله بینات و مجله مترجم (ویژه نامه قرآن). 4. تشویق و ترغیب بر استفاده از همان الفاظی که جبرئیل بر پیامبر اکرم‌صلی الله علیه وآله نازل فرموده، یکی از شیوه‌های حفظ قرآن از تحریف است. وقتی مطلبی نزد همگان با یک قرائت معیّن ثابت شود، تحریف آن مشخص خواهد شد و لذا در تاریخ اسلام، وقایعی نقل شده که مسلمین حتی نسبت به جابه جایی یا حذف یک (واو)، حساسیت نشان داده‌اند. بنا بر آنچه گفته شد، تلاش و همت ما، باید بر آن باشد که تلاوت قرآن را به زبان عربی پیگیری کنیم و هر چه بیشتر با ترجمه آن آشنا شویم. حتی اگر کمتر بخوانیم؛ اما با توجّه به معنا و ترجمه تلاوت کنیم، بهره ما بیشتر خواهد بود و رفته رفته تسلّط ما بیشتر خواهد شد. زبان عربی بنا به آنچه در روایات آمده است برترین و بهترین زبانها است، و همین که زبان وحی خداوند است و تنها کتاب معجز الهی که الفاظ آن دارای اعجاز است، به این زبان نازل شده در برتر بودن آن کافی است، حتی بنا به آنچه در روایتی آمده است وحی از جانب خداوند برای تمامی انبیاء به زبان عربی نازل می شود و برای پیامبران به زبان قومشان ترجمه می شود. (بحار 11 و 42) در روایت مشابهی آمده است: خداوند نازل نکرد کتابی و نه وحیی را مگر به زبان عربی و در گوش انبیا به زبان قوم آنان قرار می گرفت ولی در گوش پیامبر به زبان عربی قرار می گرفت. بنابراین قطعا انتخاب این زبان به عنوان زبان وحی خداوند، دلالت بر برتری و جامعیت این زبان نسبت به دیگر زبانها دارد. (بحار 16 و 134)در روایت دیگری زبان عربی به عنوان زبان اهل بهشت معرفی شده است. (بحار 8 و 286) هم چنین از امیر المومنان (ع) در خطبه ای که در مورد انتقال نور پیامبر در اصلاب آباء طاهرین آن حضرت است، خطاب به خداوند این گونه آمده است ... سپس آن نور را اختصاص دادی به اسماعیل و نه دیگر فرزندان ابرهیم و زبان او را (اسماعیل) به عربی گشودی که آن را بر دیگر زبان ها برتری دادی ... (بحار 25 و 29) راغب اصفهانی در مفردات می گوید: (العربی الفصیح من الکلام؛ عربی سخن فصیح و آشکار را می گویند). بنابراین عربی بودن صرف نظر از کیفیت زبان به معنی فصاحت و بلاغت است. بنابراین زیباست چون آشکار و رسا است. به علاوه زبان عربی از کامل ترین زبان ها، و از پربارترین و غنی ترین ادبیات، مایه می گیرد. ظرفیتی که در زبان عربی است که در عین کوتاهی لفظ معانی زیادی را تحمل می کند در سایر زبان ها نیست. عربی زبانی است که در الفاظ آن ظرفیت نمایش معانی گسترده و پر دامنه ای هست. یکی از وجود اعجاز قرآن اعجاز لفظی است که از لطافت ها و نکات ادبی عجیبی برخوردارست و در قالب هیچ ترجمه و زبانی بیان شدنی نیست. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100130167)
عنوان سوال:

چرا باید قرآن را به عربی تلاوت کنیم؟


پاسخ:

با سلام
جواب پرسش شما را در دو بخش خدمتتان عرضه میکنیم. ابتدا فلسفه نزول قرآن به زبان عربی را به اختصار توضیح خواهیم داد وسپس را جع به امتیازتلاوت قرآن به زبان عربی را خدمتتان بیان خواهیم کرد
الف)-فلسفه نزول قرآن به زبان عربی
راز نزول قرآن به (زبان عربی) اولاً یک جریان و امر طبیعی است؛ زیرا هر سخنور و دانشمندی، مطالب خویش را با زبان مخاطبان خود بیان می‌کند و می‌نویسد. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‌های خویش، همین رویه را تأیید کرده و به کار گرفته است: (و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبیّن لهم فیضل الله من یشاء و یهدی من یشاء و هو العزیز الحکیم)؛ (و ما هیچ فرستاده‌ای را جز با زبان مردمش نفرستادیم تا [بتواند حقایق را] برای آنان به روشنی بیان‌کند. پس خداوند هرکس را که بخواهد گمراه و هرکس را که بخواهد هدایت می‌کند و او شکست‌ناپذیر و فرزانه‌است). ابراهیم (14)، آیه 4. بر این اساس، اگر قرآن به زبانی، جز زبان عربی نازل می‌شد، جای آن داشت که از حکمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن که مخاطبان نخستین این پیام، عرب زبان هستند، چرا این پیام به زبان عربی نازل نشده است؟ علاوه بر آن که تحدی و طلب همانند آوری این کتاب، ضرورت نزول آن را به زبان عربی دو چندان می‌کند. در صورتی که قرآن عربی نباشد، چگونه می‌شود از مخاطبانی که جز با زبان عربی آشنا نیستند و یا تسلّط کافی بر زبان‌های دیگر ندارند؛ درخواست شود که برای روشن شدن حقانیّت یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، سخنی همانند قرآن بیاورند؟ در این صورت به آسانی خواهند گفت: ما عرب زبان‌ها، محتوای پیام تو را نمی‌فهمیم؛ پس چگونه همانند آن را بیاوریم. پس تحدّی به قرآن نیز اقتضا می‌کند که این پیام به زبانی باشد که مخاطبان اولیه‌اش، آن را درک کنند و بتوانند درباره درستی یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، خود را بیازمایند و حقیقت برایشان روشن شود. نگا: قرآن‌شناسی، صص 98 - 103. در این جا بیان چند نکته ضروری است: الف) خواندن قرآن به زبان عربی، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب نیست؛ ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نیست؛ ج) نماز باید به زبان عربی با قرائت صحیح خوانده شود؛ امّا واجب نیست با صوت و آواز مخصوص خوانده شود. خواندن نماز به عربی، یکی از نشانه‌های (جهانی بودن) دین اسلام و رمز (وحدت و یگانگی) مسلمانان است. عربی خواندن، آن را از تحریف و آمیختگی به خرافات و مطالب بی اساس - هنگام ترجمه آن به زبان‌های دیگر - نگاه می‌دارد و بدین وسیله روح این عبادت اسلامی، محفوظ می‌ماند. گفتنی است توحید و یگانگی - در تمام اصول و فروع اسلام - یک زیربنای اساسی محسوب می‌گردد و نماز به سوی قبله واحد، در اوقات معین و به یک زبان مشخص، نمونه‌ای از این وحدت است. در ضمن یاد گرفتن ترجمه نماز، بسیار ساده و آسان است. ر.ک: توضیح المسائل مراجع تقلید، مباحث قرائت؛ آیت‌الله مکارم، ج 3، صص 58-56.

ب)- دلایل و امتیاز تلاوت قرآن به زبان عربی
اصرار بر تلاوت قرآن به زبان عربی، دلایل و حکمت‌های گوناگونی دارد؛ از جمله: 1. ایجاد زبانی مشترک در میان همه پیروان و فراهم سازی نوعی وحدت و پیوند جهانی، باعث تأکید بر قرائت و حفظ زبان عربی شده است. 2. روح و محتوای هر پیام و سخنی، در قالب زبان خاص خود، عمیق‌تر درک می‌گردد تا زمانی که به زبان‌های دیگر برگردانده شود و قرآن - که دارای مضامین بسیار بلند و عالی هرگز قابل ترجمه دقیق و کامل به هیچ زبانی نیست. همه ترجمه‌های قرآن، برای رسیدن به معارف بلند و درک زیبایی متن اصلی نارسا است. کافی است اندکی در مباحث مربوط به زبان‌شناسی، فن ترجمه و تئوری‌های مربوط به آن مطالعه کنید؛ آن گاه خواهید یافت که فرق بین قرآن و ترجمه‌هایش، همان فرق بین کتاب الهی و بشری است. 3. قرآن علاوه بر محتوای مطالب، از لطافت ویژه و نکات ادبی برخوردار است که خود، بخشی از اعجاز قرآن است و در قالب هیچ ترجمه‌ای بیان شدنی نیست. برای آگاهی بیشتر ر.ک: مجله بینات و مجله مترجم (ویژه نامه قرآن). 4. تشویق و ترغیب بر استفاده از همان الفاظی که جبرئیل بر پیامبر اکرم‌صلی الله علیه وآله نازل فرموده، یکی از شیوه‌های حفظ قرآن از تحریف است. وقتی مطلبی نزد همگان با یک قرائت معیّن ثابت شود، تحریف آن مشخص خواهد شد و لذا در تاریخ اسلام، وقایعی نقل شده که مسلمین حتی نسبت به جابه جایی یا حذف یک (واو)، حساسیت نشان داده‌اند. بنا بر آنچه گفته شد، تلاش و همت ما، باید بر آن باشد که تلاوت قرآن را به زبان عربی پیگیری کنیم و هر چه بیشتر با ترجمه آن آشنا شویم. حتی اگر کمتر بخوانیم؛ اما با توجّه به معنا و ترجمه تلاوت کنیم، بهره ما بیشتر خواهد بود و رفته رفته تسلّط ما بیشتر خواهد شد.

زبان عربی بنا به آنچه در روایات آمده است برترین و بهترین زبانها است، و همین که زبان وحی خداوند است و تنها کتاب معجز الهی که الفاظ آن دارای اعجاز است، به این زبان نازل شده در برتر بودن آن کافی است، حتی بنا به آنچه در روایتی آمده است وحی از جانب خداوند برای تمامی انبیاء به زبان عربی نازل می شود و برای پیامبران به زبان قومشان ترجمه می شود. (بحار 11 و 42) در روایت مشابهی آمده است: خداوند نازل نکرد کتابی و نه وحیی را مگر به زبان عربی و در گوش انبیا به زبان قوم آنان قرار می گرفت ولی در گوش پیامبر به زبان عربی قرار می گرفت. بنابراین قطعا انتخاب این زبان به عنوان زبان وحی خداوند، دلالت بر برتری و جامعیت این زبان نسبت به دیگر زبانها دارد. (بحار 16 و 134)در روایت دیگری زبان عربی به عنوان زبان اهل بهشت معرفی شده است. (بحار 8 و 286) هم چنین از امیر المومنان (ع) در خطبه ای که در مورد انتقال نور پیامبر در اصلاب آباء طاهرین آن حضرت است، خطاب به خداوند این گونه آمده است ... سپس آن نور را اختصاص دادی به اسماعیل و نه دیگر فرزندان ابرهیم و زبان او را (اسماعیل) به عربی گشودی که آن را بر دیگر زبان ها برتری دادی ... (بحار 25 و 29) راغب اصفهانی در مفردات می گوید: (العربی الفصیح من الکلام؛ عربی سخن فصیح و آشکار را می گویند). بنابراین عربی بودن صرف نظر از کیفیت زبان به معنی فصاحت و بلاغت است. بنابراین زیباست چون آشکار و رسا است. به علاوه زبان عربی از کامل ترین زبان ها، و از پربارترین و غنی ترین ادبیات، مایه می گیرد. ظرفیتی که در زبان عربی است که در عین کوتاهی لفظ معانی زیادی را تحمل می کند در سایر زبان ها نیست. عربی زبانی است که در الفاظ آن ظرفیت نمایش معانی گسترده و پر دامنه ای هست. یکی از وجود اعجاز قرآن اعجاز لفظی است که از لطافت ها و نکات ادبی عجیبی برخوردارست و در قالب هیچ ترجمه و زبانی بیان شدنی نیست. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/100130167)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین