پویایی نظام آفرینش نیز مرهون وجود سلسله مراتب و بهره مندی از وسیله ها و واسطه هاست. با وجود سلسله مراتب است که همه موجودات در نظام طبیعت، نقش تأثیرگذار پیدا می کنند و با وجود سلسله مراتب و تقسیم کارها میان (وسیله)هاست که در جامعه انسانی هر کدام از افراد، مسئولیتی پیدا می کنند؛ به طوری که جنب و جوش موجودات و این همه زیبایی های آفرینش و همگی زمینه های تلاش، ابتکار، با وجود سلسله مراتب و نظام (وسیله)ها فراهم می آید و در مجموع، رشد و بالندگی در سطوح مختلف جهان هستی و جامعه بشری، در پرتو استفاده از (وسیله)ها به راه می افتد؛ چنان که در قرآن مجید می خوانیم:
(وَ هُوَ الَّذِی سَخَّرَ الْبَحْرَ لِتَأْکُلُوا مِنْهُ لَحْمًا طَرِیًّا وَ تَسْتَخْرِجُوا مِنْهُ حِلْیَةً تَلْبَسُونَهَا وَتَرَی الْفُلْکَ مَوَاخِرَ فِیهِ وَلِتَبْتَغُوا مِن فَضْلِهِ وَلَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ)؛ نحل (16)، آیه 14.؛ (و اوست کسی که دریا را مسخر گردانید؛ تا از آن، گوشت تازه بخورید و پیرایه ای که آن را می پوشید، از آن بیرون آورید و کشتی را در آن، شکافنده ((آب )) می بینی و برای این که از فضل او بجویید و باشد که شما شکر گزارید).
نکته قابل توجه این که در جامعه بشری، استفاده از وسیله ها، فواید بیشتر و چندجانبه ای را به ارمغان می آورد؛ به طوری که هم رفع نیاز و رشد و بالندگی بهره مندان از (وسیله)ها را در پی دارد و هم ارتقای درجه خود (وسیله)ها را به دنبال دارد و علاوه بر اصلاح و صلاح در دنیا، ثواب و پاداش در آخرت را نیز به ارمغان می آورد.
در داستان حضرت یوسف(علیه السلام) چنین می خوانیم:
(فَلَمَّا دَخَلُوا عَلَیْهِ قَالُوا یَا أَیُّهَا الْعَزِیزُ مَسَّنَا وَأَهْلَنَا الضُّرُّ وَجِئْنَا بِبِضَاعَةٍ مُّزْجَاةٍ فَأَوْفِ لَنَا الْکَیْلَ وَتَصَدَّقْ عَلَیْنَا إِنَّ اللَّهَ یَجْزِی الْمُتَصَدِّقِینَ)؛ یوسف (12)، آیه 88.؛ (پس چون ((برادران ))بر او وارد شدند، گفتند: ای عزیز! به ما و خانواده ما آسیب رسیده است و سرمایه ای ناچیز آورده ایم. بنابراین، پیمانه ما را تمام بده و بر ما تصدق کن که خدا صدقه دهندگان را پاداش می دهد). (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 3/310017)
