اسم اعظم خداوند چیست؟

قرآن کریم، آیه‌ای دارد که اینگونه بیان می‌کند: (والله الاسماء الحسنی فادعوه بها و ذروالذین یلجدون فی اسماء)؛ (1) و برای خود نام‌های نیک است. خدا را با آن نام نیک نخوانید و کسانی که در اسماء خدا تحریف می‌کنند و شریک برایش قرار می‌دهند، رها سازید آنها به زودی بجزای اعمال خود می‌رسند.
آیه‌ی قرآن وضع بهشتیان و صفات آنان را بیان می‌کند و برای بیرون آمدن از صفات دوزخیان مردم را به توجه عمیق به اسماء حسنای‌ِ خدا دعوت می‌کند و می‌فرماید: برای خدا نام‌های نیکی است، خدا را به‌ آنها بخوانید. منظور از اسماء حسنی، صفات مختلف پروردگار است که همگی حسنی است، منظور از گفتن اسماء الهی مانند: عالم، قادر، رازق، عادل، کریم، رحیم، این نیست که فقط به زبان آوریم، بلکه در واقع این است که این صفات را در خود به مقدار امکان به وجود آوریم و پیاده کنیم. پرتوی از علم او، شعاعی از قدرت او و گوشه‌ای از رحمت و اشعه‌اش در ما و در جامعه ما پیاده شود و به تعبیر دیگر، متصف به اوصاف او و متخلق به اخلاقش گردیم. تا در پرتو این علم و قدرت عدالت و رحمت بتوانیم، خویش و اجتماع را که در آن زندگی می‌کنیم از صفت دوزخیان خارج سازیم. در این آیه مردم را از این کار برخورد میدارد که: اسامی خدا را تحریف نکنید یعنی صفات او را به انسان‌ها تشبیه نسازید و صفات او را تعطیل ندانید. و یا تعبیر دیگر آنکه تنها به این اسم قناعت نکنید، بلکه این صفات را در خود و جامعه بارور سازید. اما اسماء حسنی در احادیث و روایات از پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع) به ما رسیده و کراراً این مطلب دیده شده است که خداوند دارای 99 اسم مبارک است، که هر کس او را به این نام‌ها بخواند، دعایش مستجاب می‌شود و هر کس آنها را شماره کند، اهل بهشت است؟
البته این نکته لازم است که دانشمندان کوشش کرده‌اند که نام خدا و صفاتش را از لابلای قرآن استخراج کرده و به عدد99 برسانند. اما بیش از 99 نام، در قرآن آمده است، اما مفسرین سعی‌شان بر اسماء حسنی (اسم اعظم) الهی بوده است. در روایتی از شیخ صدوق، از امام صادق(ع) و از اجداد طاهرینشان و از حضرت علی (ع) و از پیامبر (ص) نقل شده، اسامی 99 نام خداوند بزرگ این است: ( و هی الله، الاله، الواحد، الاحد، الصمد، الاول، الاخر، السمیع، البصیر، القدیر، القادر، العلی،...). (3) بقیه‌ی‌ اسامی را به تفسیر المیزان جلد 8، ص376 مراجعه فرمائید.
منابع:
1 سوره اعراف/180.
2 تفسیر المیزان ، تفسیر سوره‌ی اعراف.
3 تفسیر نورالثقلین، ذیل سوره‌ی اعراف، آیه‌ی179.
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 38/400008)