در پاسخ به این پرسش چند احتمال وجود دارد: 1. در آیات 18 و 19 از سوره مبارکه بلد خداوند متعال حال اکثریت غالب مردم را محور قرار داده و با توجه به وضعیت غالب و اکثریت مردم آنها را به دو گروه اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه یعنی گروه دارای یمن و برکت و گروه دارای شوم و شر و بدی تقسیم می کند. به عبارت دیگر چون مقربان دارای منزلتی بس والا و درجاتی بسیار عالی هستند و منزلت معنوی و قرب والایی دارند و طبعا تعداد کمی از انسان ها در صف مقربان قرار می گیرند، خداوند از این گروه که تعداد افرادش اندک است صرف نظر کرده و انسان ها را براساس تقسیم بندی آنها به دو گروهی که تعداد زیادی را در خود جای می دهد تقسیم نموده است. این بدین معنا است که گروه سومی به نام مقربان هم وجود دارد ولی خداوند نامی از آنها نبرده است و تنها به ویژگی و نحوه عمل دو گروه یعنی اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه اشاره نموده است. این عبارت معروف است که اثبات شیء نفی ماعداه نمی کند، یعنی بیان چیزی که دلالت نمی کند که غیر از آن چیز دیگری نیست، مثلا اگر کسی بگوید دائی و عمه ام به دیدار ما آمدند معنایش این نیست که کسان دیگری مثل فرزندان آنها و یا بعضی افراد فامیل به دیدار شما نیامده اند و با آنها همراه نبوده اند. 2. احتمال دارد که این تقسیم بندی کلی و فراگیر باشد و هر سر گروه مقربان و اصحاب یمین و اصحاب شمال را در برگیرد. با این توضیح که انسان ها در یک تقسیم کلی و وسیع یا انسان هایی صالح و شایسته و دارای ایمان و اعمل نیک و اخلاق شایسته هستند که در این صورت وحودی با یمن و برکت دارند که مفید حال خود و دیگران می باشند و یا انسان هایی بی ایمان و محروم از اعمال شایسته و اخلاق پسندیده و انسانی هستند. اما گروه اول یعنی اصحاب میمنه مشتمل بر افراد نیک و نیکوکاری است که در رتبه و درجه و منزلت واحدی قرار ندارند. بلکه برخی از اینها دارای رتبه ای عالی منطبق بر درجه ایمان و معرفت و نوع عمل و اخلاص در آن هستند که اینها مقربان می باشند و گروهی دیگر که در رتبه و درجه پایین تری قرار دارند، اصحاب یمین هستند. یعنی اصحاب میمنه خود تعبیری عام و فراگیر است که دو گروه مقربان و اصحاب یمین را که در سوره واقعه از آنها نام برده شده، در بر می گیرد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 4/106697)
در پاسخ به این پرسش چند احتمال وجود دارد:
1. در آیات 18 و 19 از سوره مبارکه بلد خداوند متعال حال اکثریت غالب مردم را محور قرار داده و با توجه به وضعیت غالب و اکثریت مردم آنها را به دو گروه اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه یعنی گروه دارای یمن و برکت و گروه دارای شوم و شر و بدی تقسیم می کند. به عبارت دیگر چون مقربان دارای منزلتی بس والا و درجاتی بسیار عالی هستند و منزلت معنوی و قرب والایی دارند و طبعا تعداد کمی از انسان ها در صف مقربان قرار می گیرند، خداوند از این گروه که تعداد افرادش اندک است صرف نظر کرده و انسان ها را براساس تقسیم بندی آنها به دو گروهی که تعداد زیادی را در خود جای می دهد تقسیم نموده است. این بدین معنا است که گروه سومی به نام مقربان هم وجود دارد ولی خداوند نامی از آنها نبرده است و تنها به ویژگی و نحوه عمل دو گروه یعنی اصحاب میمنه و اصحاب مشئمه اشاره نموده است. این عبارت معروف است که اثبات شیء نفی ماعداه نمی کند، یعنی بیان چیزی که دلالت نمی کند که غیر از آن چیز دیگری نیست، مثلا اگر کسی بگوید دائی و عمه ام به دیدار ما آمدند معنایش این نیست که کسان دیگری مثل فرزندان آنها و یا بعضی افراد فامیل به دیدار شما نیامده اند و با آنها همراه نبوده اند.
2. احتمال دارد که این تقسیم بندی کلی و فراگیر باشد و هر سر گروه مقربان و اصحاب یمین و اصحاب شمال را در برگیرد. با این توضیح که انسان ها در یک تقسیم کلی و وسیع یا انسان هایی صالح و شایسته و دارای ایمان و اعمل نیک و اخلاق شایسته هستند که در این صورت وحودی با یمن و برکت دارند که مفید حال خود و دیگران می باشند و یا انسان هایی بی ایمان و محروم از اعمال شایسته و اخلاق پسندیده و انسانی هستند. اما گروه اول یعنی اصحاب میمنه مشتمل بر افراد نیک و نیکوکاری است که در رتبه و درجه و منزلت واحدی قرار ندارند. بلکه برخی از اینها دارای رتبه ای عالی منطبق بر درجه ایمان و معرفت و نوع عمل و اخلاص در آن هستند که اینها مقربان می باشند و گروهی دیگر که در رتبه و درجه پایین تری قرار دارند، اصحاب یمین هستند. یعنی اصحاب میمنه خود تعبیری عام و فراگیر است که دو گروه مقربان و اصحاب یمین را که در سوره واقعه از آنها نام برده شده، در بر می گیرد. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 4/106697)
- [سایر] سورههای قرآن به چند دسته تقسیم میشوند و تفاوت شرح نزول آنها چه میباشد؟
- [سایر] آیا حیوانات روز قیامت محشور میشوند؟
- [سایر] برنامه های اسلام به چند دسته تقسیم می شوند؟
- [سایر] داستانهای قرآن را به چند دسته میتوان تقسیم کرد؟
- [سایر] برنامه های اسلام به چند دسته تقسیم می شوند؟
- [سایر] تاریخ چیست و به چند دسته تقسیم می شود؟ و کدامیک مهمتر است؟
- [سایر] شفاعت کنندگان به چند دسته تقسیم می شوند و در چه شرایطی شفاعت امکان پذیر است .
- [سایر] روایاتی که در تبیین مراد خداوند از آیات قرآن کریم رسیده است، به چند دسته قابل تقسیم است؟
- [سایر] در قیامت جنیان هم با انسانها حسابرسی میشوند؟ آیا در برزخ هم جنیان در کنار انسانها هستند؟ در بهشت و دوزخ چطور؟
- [سایر] آیا عذاب الهی در قیامت، شامل شیطان و یارانش میشود؟ آیا عذاب آنها دائمی است یا پس از تحمل جزای خود وارد بهشت میشوند؟
- [آیت الله اردبیلی] زنهای حائض دو دستهاند: اوّل: زنهایی که در حیض دارای عادت هستند، یعنی در دو ماه متوالی به گونهای که گفته میشود در وقت معیّن یا در چند روز معیّن خون میبینند که خود سه قسم میباشند: الف صاحب عادت وقتیّه و عددیّه. ب صاحب عادت وقتیّه. ج صاحب عادت عددیّه، و این سه قسم هر یک به سه دسته تقسیم میشوند که گفته خواهد شد. دوم:زنهایی که در حیض دارای عادت نیستند و آنها نیز سه دسته میباشند: الف مُضطربه: و او زنی است که چند ماه خون دیده ولی عادت معینی پیدا نکرده یا عادت او به هم خورده و عادت تازهای پیدا نکرده است. ب مبتدئه: و او زنی است که برای اولین مرتبه حائض میشود. ج ناسیه: و او زنی است که عادت خود را فراموش کرده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسانی که به واسطه خویشی ارث میبرند سه دسته هستند: دسته اوّل - پدر ومادر واولاد میّت است و با نبودن اولاد، اولاد اولاد هرچه پایین روند، هرکدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد وتا یک نفر از این دسته هست دسته دوم ارث نمیبرند; دسته دوم - جدّ یعنی پدر بزرگ و جده یعنی مادربزرگ هرچه بالاتر رود و خواهر و برادر است و با نبودن برادر وخواهر، اولاد ایشان هرکدام آنان که به میّت نزدیکتر است ارث میبرد وتا یک نفر از این دسته هست، دسته سوم ارث نمیبرد; دسته سوم عمو وعمّه ودایی وخاله واولاد آنان است وتا یکنفر ازعموها وعمّهها وداییها وخالههای میّت زندهاند، اولاد آنان ارث نمیبرند، ولی اگر میّت عموی پدری وپسر عموی پدر ومادری داشته باشد، ارث به پسر عموی پدر ومادری میرسد وعموی پدری ارث نمیبرد در صورتی که وارث منحصر به اینها باشد.
- [آیت الله اردبیلی] قاتل علاوه بر آن که خود ارث نمیبرد، مانع از ارث بردن دیگران نیز نمیشود، بنابر این اگر به عنوان مثال فرزندی پدر خود را عمدا و به ناحق بکشد و میّت فرزند دیگری نداشته باشد، خود قاتل ارث نمیبرد، ولی فرزندان او ارث میبرند و اگر کسی از دسته اوّل وجود نداشته باشد، دسته دوم ارث میبرند و اگر دسته دوم هم وجود نداشته باشد، دسته سوم ارث میبرند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر عدّهای از مسلمانان به دسته دیگر تجاوز نمایند، بر مسلمانان لازم است موجبات فیصله اختلافات و اصلاح بین آنان را فراهم سازند و اگر به هیچ وجه اصلاح ممکن نباشد، بر همه مسلمانان واجب است که با دسته متجاوز و باغی مقابله کنند تا از تجاوز دست بردارند و قتال با دسته متجاوز در ماههای حرام اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] افراد به دو واسطه از متوفی ارث می برند: الف: نسبی ب: سببی. الف: وارث نسبی یعنی کسانی که با متوفی نسبت فامیلی دارند و به سه دسته عمده تقسیم می شوند که هر دسته را یک طبقه میگویند وتا یک نفر از طبقه اول باشد افراد طبقه دوم ارث نمیرند. ب وارث سببی یعنی کسانی که به سبب ازدواج ارث می برند و در کنار وراث نسبی و همراه آنها ارث می برند و تفصیل آن بعداً بیان می شود. ارث طبقه اول
- [آیت الله علوی گرگانی] زنهای قرشیّه بعد از تمام شدن شصت سال یائسه میشوند، یعنیخون حیض نمیبینند و زنهایی که قرشیّه نیستند، بعد از تمام شدن پنجاه سال یائسه میشوند.
- [آیت الله بروجردی] زنهای سیده بعد از تمام شدن شصت سال یائسه میشوند، یعنی خون حیض نمیبینند و زنهایی که سیده نیستند، بعد از تمام شدن پنجاه سال یائسه میشوند.
- [آیت الله سیستانی] زن و شوهر به تفصیلی که بعداً گفته میشود ، از یکدیگر ارث میبرند . ارث دسته اول
- [آیت الله خوئی] اگر مرد طواف نساء را که یکی از کارهای حج است بهجا نیاورد، زنش و زنان دیگر بر او حرام میشوند و نیز اگر زن طواف نساء نکند، شوهرش و مردان دیگر بر او حرام میشوند، ولی اگر بعداً طواف نساء را انجام دهند حلال میشوند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر در غسل اندکی از بدن نَشُسته باقی بماند، غسل صحیح نیست ولی شستن جاهایی از بدن، مانند داخل گوش و بینی که دیده نمیشوند یا دیده میشوند ولی جزء باطن محسوب میشوند، واجب نیست.