بعدجنگ جمل عایشه پشیمان میشود.آیادرست است امام علی(ع)اهانت کنندگان به عایشه رانکوهش کردند.درموردش توضیح دهید. پاسخ: عایشه بعد از فتنه جمل به سختی پشیمان شد و می گفت که :ان یوم الجمل معترض فی حلقی...) بلاغاتالنساء، ص 17، کلام عائشه ) یعنی: آه جنگ جمل مانند استخوانی در گلویم مانده است. ای کاش قبل از آن روز مرده بودم یا در شمار فراموش شدگان قرار داشتم. و جای دیگر گفته بود: بخدای سوگند دوست داشتم که درختی بودم، بخدای سوگند دوست داشتم که پاره سنگی بودم و دوست داشتم که خداوند مرا اصلاً خلق نکرده بود!! درگاه مرگ با تحسر و تأسف چنین گفت: من پس از رسول خدا حوادثی بوجود آورده ام اینک که از جهان رفتم مرا با سایر زنان پیامبر دفن کنید (نه پیش پیامبر). ذهبی از دانشمندان بزرگ اهل سنت می نویسد: مقصود عائشه همان جنگ جمل و نقش او در آن است(نقش عائشه در تاریخ اسلام علامه عسکری، ج 3، ص 210 تا 211) با این همه حال مع الأسف بغض علی و اولاد علی و اولاد فاطمه در دل او موج می زد و در جریان شهادت امام حسن (ع) و در جریان شهادت امام علی (ع) کارهایی کرد که از او زیبنده نبود. از مقاتل الطالبین (ابوالفرج اصفهانی) نقل است که:لما أن جاء عایشه قتل امیرالمؤمنین علی (ع) سجدتچون خبر قتل علی (ع) را برای عایشه آوردند به سجده شکر افتاد(شبهای پیشاور، ص 736) اما رفتار امیرالمومنین با عایشه نیز در نوع خود جالب توجه است ؛ نقل شده پس از پایان جنگ، امام علیه السلام به جز آنچه دشمن در جنگیدن از آن بهره میبرد، اجازه برداشتن اموال شخصی مردم را ندادند. این امر برای مردمی که تاکنون، پس از هر جنگ فاتحانهای، غنایم فراوانی میگرفتند، شگفتآور بود. در این باره به امام اعتراض شد، و امام با این سخن که اگر بنا به تقسیم اموال باشد، عایشه سهم کدام یک از شما خواهد بود، آنان را شرمنده کرد. (انساب الاشراف، ج 2، ص 263 ،متن و پاورقی) شاید بهترین دلیل این عملکرد امام علیه السلام را بتوان از فرمایش و دستور خود پیامبر مبنی بر مدارا کردن حضرت با عایشه را دانست. در روایتی آمده است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله درباره خروج بعضی از همسرانش سخن گفت. عایشه خندید. حضرتش به او فرمود: مواظب باش که تو آن زن نباشی. سپس رو به علی علیهالسلام کرد و به او فرمود: اگر بر او دست یافتی با او مدارا کن.( المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 129، ح 4610 ). به همین سبب هم بود که امیرالمومنین علی علیه السلام پس از اینکه به عایشه دست یافت وی را رها کرد و به همراه چهل زن و نیز برادرش محمد بن حنفیه به سوی مدینه فرستاد تا به سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله عمل کرده باشد. اما علی رغم تمام این خدمات و گذشتها که خود عایشه اقرار بر آن ها داشت زمانی که به مدینه رسید باب گله مندی از امیر مومنان را باز کرد و گفت: وی همسر رسول خدا را همراه مردانی نا محرم به سوی مدینه فرستاد. اما پس از آن که متوجه شد همراهان و محافظانش زنانی در لباس مرد بوده اند شرمنده شده برای جلوگیری از فضاحت بیشتر گفت: خدا فرزند ابوطالب را پاداش نیک دهد که حرمت رسول خدا را دربارهی من رعایت کرد.( شیخ مفید، الجمل، قم، مکتبة الداوری)
بعدجنگ جمل عایشه پشیمان میشود.آیادرست است امام علی(ع)اهانت کنندگان به عایشه رانکوهش کردند.درموردش توضیح دهید.
بعدجنگ جمل عایشه پشیمان میشود.آیادرست است امام علی(ع)اهانت کنندگان به عایشه رانکوهش کردند.درموردش توضیح دهید.
پاسخ: عایشه بعد از فتنه جمل به سختی پشیمان شد و می گفت که :ان یوم الجمل معترض فی حلقی...) بلاغاتالنساء، ص 17، کلام عائشه ) یعنی: آه جنگ جمل مانند استخوانی در گلویم مانده است. ای کاش قبل از آن روز مرده بودم یا در شمار فراموش شدگان قرار داشتم.
و جای دیگر گفته بود: بخدای سوگند دوست داشتم که درختی بودم، بخدای سوگند دوست داشتم که پاره سنگی بودم و دوست داشتم که خداوند مرا اصلاً خلق نکرده بود!! درگاه مرگ با تحسر و تأسف چنین گفت: من پس از رسول خدا حوادثی بوجود آورده ام اینک که از جهان رفتم مرا با سایر زنان پیامبر دفن کنید (نه پیش پیامبر). ذهبی از دانشمندان بزرگ اهل سنت می نویسد: مقصود عائشه همان جنگ جمل و نقش او در آن است(نقش عائشه در تاریخ اسلام علامه عسکری، ج 3، ص 210 تا 211)
با این همه حال مع الأسف بغض علی و اولاد علی و اولاد فاطمه در دل او موج می زد و در جریان شهادت امام حسن (ع) و در جریان شهادت امام علی (ع) کارهایی کرد که از او زیبنده نبود. از مقاتل الطالبین (ابوالفرج اصفهانی) نقل است که:لما أن جاء عایشه قتل امیرالمؤمنین علی (ع) سجدتچون خبر قتل علی (ع) را برای عایشه آوردند به سجده شکر افتاد(شبهای پیشاور، ص 736)
اما رفتار امیرالمومنین با عایشه نیز در نوع خود جالب توجه است ؛ نقل شده پس از پایان جنگ، امام علیه السلام به جز آنچه دشمن در جنگیدن از آن بهره میبرد، اجازه برداشتن اموال شخصی مردم را ندادند. این امر برای مردمی که تاکنون، پس از هر جنگ فاتحانهای، غنایم فراوانی میگرفتند، شگفتآور بود. در این باره به امام اعتراض شد، و امام با این سخن که اگر بنا به تقسیم اموال باشد، عایشه سهم کدام یک از شما خواهد بود، آنان را شرمنده کرد. (انساب الاشراف، ج 2، ص 263 ،متن و پاورقی)
شاید بهترین دلیل این عملکرد امام علیه السلام را بتوان از فرمایش و دستور خود پیامبر مبنی بر مدارا کردن حضرت با عایشه را دانست. در روایتی آمده است که رسول خدا صلیاللهعلیهوآله درباره خروج بعضی از همسرانش سخن گفت. عایشه خندید. حضرتش به او فرمود: مواظب باش که تو آن زن نباشی. سپس رو به علی علیهالسلام کرد و به او فرمود: اگر بر او دست یافتی با او مدارا کن.( المستدرک علی الصحیحین، ج 3، ص 129، ح 4610 ).
به همین سبب هم بود که امیرالمومنین علی علیه السلام پس از اینکه به عایشه دست یافت وی را رها کرد و به همراه چهل زن و نیز برادرش محمد بن حنفیه به سوی مدینه فرستاد تا به سفارش رسول خدا صلی الله علیه و آله عمل کرده باشد.
اما علی رغم تمام این خدمات و گذشتها که خود عایشه اقرار بر آن ها داشت زمانی که به مدینه رسید باب گله مندی از امیر مومنان را باز کرد و گفت: وی همسر رسول خدا را همراه مردانی نا محرم به سوی مدینه فرستاد. اما پس از آن که متوجه شد همراهان و محافظانش زنانی در لباس مرد بوده اند شرمنده شده برای جلوگیری از فضاحت بیشتر گفت: خدا فرزند ابوطالب را پاداش نیک دهد که حرمت رسول خدا را دربارهی من رعایت کرد.( شیخ مفید، الجمل، قم، مکتبة الداوری)
- [سایر] اگر عایشه در ماجرای جنگ جمل، گناه کار است چرا علی(ع) او را قصاص نکرد؟
- [سایر] آیا امام علی بعد از جنگ جمل عایشه را در خانه اش محصور کرد؟؟
- [سایر] آیا امام علی(ع) بعد از جنگ جمل، دستور به حصر خانگی عائشه دادند؟ آیا در این باب بین مورّخان اختلاف نظری هم وجود دارد یا خیر؟
- [سایر] اگر عایشه ام المومنین بود و قرآن پاکی ایشان را اعلام کرده است ،چطور با امام علی (ع) در جنگ جمل جنگید؟
- [سایر] آیا عایشه بعد از جنگ جمل که علی (علیه السلام) او را به مدینه فرستاد، دوباره برعلیه امام علی (علیه السلام) کاری انجام داد؟
- [سایر] اگر عایشه ام المومنین بود و قرآن پاکی ایشان را اعلام کرده است ،چطور با امام علی (ع) در جنگ جمل جنگید؟ آیا امام علی اشتباه کرد یا خدا؟!!
- [سایر] اگر عایشه ام المومنین بود و قرآن پاکی ایشان را اعلام کرده است ،چطور با امام علی (ع) در جنگ جمل جنگید؟ آیا امام علی اشتباه کرد یا خدا؟!!
- [سایر] چرا علی-علیه السلام- در برابر خواست طلحه و زبیر عایشه تسلیم نشد و در جنگ جمل باآنها به مقابله پرداخت؟
- [سایر] چرا امام علی (علیه السلام)درپایان جنگ جمل به سپاهیانش گفت اموال کشته شدگان برشما حرام است؟
- [سایر] چرا حضرت علی(ع) در جنگ صفین همه افراد دشمن را از دم تیغ میگذراند، ولی در جنگ جمل فقط با افراد رو در رو جنگ میکرد و با افراد زخمی و یا در حال فرار کاری نداشت؟
- [آیت الله جوادی آملی] ) .االله اکبر) یعنی خدای سبحان بزرگتر از آن است که وصف شود. (أشهد أن لا إله الاّ االله ), یعنی شهادت می دهم که غیر خدای یکتا و یگانه خدای دیگری نیست . (أشهد أنّ محمداً رسول االله ); یعنی شهادت میدهم که حضرت محمدبن عبداالله(ص) پیامبر و فرستاده خداست . (أشهد أنّ علیاً امیرالمؤمنین و ولیّ االله)؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(ع)امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همه خلق است . (حیّ علی الصلاة )؛ یعنی بشتاب برای اقامه نماز، (حیّ علی الفلاح)؛ یعنی بشتاب برای رستگاری، (حیّ علی خیر العمل )؛ یعنی بشتاب برای بهترین کار که نماز است، (قد قامت الصلاة)؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد، (لا إله الاّ االله )؛ یعنی خدایی؛ جز خدای یکتا و یگانه, سزاوار پرستش نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] اذان هیجده جمله است: )اللّهُ أکْبَر( چهار مرتبه، )أشْهَدُ أن لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ، أشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّه، حَیَّ عَلی الصَّلاِْ، حَیَّ عَلی الفَلاحِ، حَیَّ عَلی خَیْرِ العَمَل، اللّهُ اکْبَر، لا اًّلهَ اًّلاّ اللّه( هریک دو مرتبه . واقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه اللّهُ أکبَر از اوّل اذان ویک مرتبه )لا اًّلهَ اًّلاّ اللّهُ( از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن )حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل(، باید دو مرتبه )قَدْ قامَتِ الصّلاْ( اضافه نمود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اذان هیجده جمله دارد: (اللَّهُ أکبَر) چهار مرتبه، (أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلّا اللَّهُ)، (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، (حَیَّ علی الصَّلاةِ)، (حَیَّ علی الفَلاحِ)، (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ)، (اللَّه أکبَر)، (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه (اللَّه أکبَر) از اول اذان و یک مرتبه (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصّلاة) اضافه نمود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اذان هیجده جمله است الله اکبر چهار مرتبه اشهد ان لا اله الا الله اشهد ان محمدا رسول الله حی علی الصلاه حی علی الفلاح حی علی خیر العمل الله اکبر لا اله الا الله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبر از اول اذان و یک مرتبه لا اله الا الله از اخر ان کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اذان هیجده جمله است: اللّه اکبر چهار مرتبه؛ اشهد ان لا اله الا اللّه؛ اشهد ان محمدا رسول اللّه؛ حی علی الصلاه؛ حی علی الفلاح؛ حی علی خیر العمل؛ اللّه اکبر؛ لا اله الا اللّه هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه اللّه اکبر از اول اذان و یک مرتبه لااله الا اللّه از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود.
- [آیت الله سیستانی] اذان هیجده جمله است : (اللّه اکبر) چهار مرتبه ، (أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ اللّهُ) ، (أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهَ) ، (حَیَّ عَلَی الصَلاةِ) ، (حَیَّ عَلی الفَلاحِ) ، (حَیَّ عَلی خَیْرُ الْعَمَل) ، (اَللّهُ أَکْبَرُ) ، (لا الهَ إلاَّ اللّهُ) هر یک دو مرتبه . و اقامه هفده جمله است ، یعنی دو مرتبه (اَللّهُ أَکْبَرُ) از اول اذان ، و یک مرتبه (لا إِلهَ إلاَّ اللّهُ) از آخر آن کم میشود ، و بعد از گفتن (حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ) اضافه نمود .
- [آیت الله بروجردی] اذان هیجده جمله است:(اَللهُ اَکبرُ)؛ چهار مرتبه.(اَشهّدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللهُ - اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ حَی عَلَی الصَّلوة حَی عَلَی الفَلاحِ حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ اَللهُ اَکبرُ لا اِلَهَ اِلا اللهُ)؛ هر یک دو مرتبه.و اقامه هفده جمله است:یعنی دو مرتبه (اَللهُ اَکبرُ) از اوّل اذان و یک مرتبه (لا اِلهَ اِلا اللهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ) باید دو مرتبه (قَد قامَتِ الصَّلوة) اضافه نمود.
- [آیت الله بهجت] بعید نیست مستحب بودن اقرار به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهالسلام در اذان مستحبی، در صورتی که به نیت مطلوب بودن گفته شود، به عبارات مختلفی که در (نهایه) و (فقیه) و (احتجاج) نقل شده است که (اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللّه) و یا (عَلِیٌ اَمیرُ المُؤمِنین) و یا به عبارت (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللّه) باشد، و اما اقرار به ولایت اگرچه در غیر اذان باشد خوب است، پس احتیاج به دلیل مخصوص ندارد؛ و کاملترین عبارتی که در اینجا گفته میشود آن است که اقرار به خلیفه بودن یا وصی بودن حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام و ائمه طاهرین علیهمالسلام در آن باشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .ترتیب هجده جمله اذان و هفده جمله اقامه باید محفوظ باشد و اگر بر خلاف آن گفته شد , باید برابر نظم یاد شده دوباره گفته شود، مثلاً اگر (حیّ علی خیر العمل ) پیش از (حیّ علی الفلاح ) گفته شد , دوباره باید (حیّ علی خیر العمل) گفته شود.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید، مثلاً (حَیَّ علی الفلاح) را پیش از (حَیَّ عَلی الصَّلاة) بگوید باید برگردد و از جائی که ترتیب بهم خورده دوباره بگوید.