بعثت
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
پیامبر ص قبل از بعثت و اسلام چه دینی داشتند؟
دین پیامبر اسلام قبل از رسالت ایا مسیحیت بوده است زیرا باید از پیامبر قبل پیروی می نمودند پاسخ اجمالی: بی شک پیغمبر گرامی اسلام (ص) قبل از بعثت، یکتاپرست و از هر نوع شرک پاک بود و هرگز بر بت سجده نکرد. تاریخ زندگی او نیز این معنی را منعکس می کند، بدان گونه که در نوجوانی وقتی بحیرا او را به لات و عزّی قسم داد، محمد(ص) آن دو را مبغوض ترین چیز برای خود برشمرد( دلائل النبوه، بیهقی، ج2، ص35). از امیرمؤمنان (ع) درباره رسول خدا (ص) سوال شد که: آیا بتی را عبادت کرده است؟ حضرت فرمود: نه . سوال شد: آیا خمر نوشیده است؟ فرمود: نه (سبل الهدی و الرشاد، ج2، ص 200). ابن اسحاق می گوید: (رسول خدا(ص) در حالی به جوانی رسید که خداوند او را مراقبت کرده و از پلیدهای جاهلی حفاظت می کرد زیرا اراده آن داشت تا کرامت رسالت به او دهد).( سیره ابن اسحاق، ص 78 و ر.ک: السیره النبویه، ابن هشام، ج 1، ص 183) پاسخ تفصیلی: درباره آیین او پیش از نبوت چند نظر وجود دارد : 1. برخی او را پیرو آئین مسیح(ع) می دانند، چرا که قبل از بعثت پیامبر(ص) آئین رسمی و غیر منسوخ آئین او بوده است. 2. برخی او را پیرو آئین ابراهیم(ع) می دانند، چرا که او (شیخ الانبیاء) و پدر پیامبران است و در بعضی از آیات قرآن، آئین اسلام به عنوان آئین ابراهیم معرفی شده است(حج، آیه 78). گرایش حنیفی از گرایش‌های شناخته شده در مکه بود و به ویژه در میان بنی هاشم و دیگر تیره های قریش افرادی خود را ابراهیمی مذهب می دانسته اند و گفته ابن اسحاق که پیامبر پیش از بعثت بر دین قومش بود را می توان در این راستا تفسیر کرد.( سیره رسول خدا، رسول جعفریان، ص 253) 3. برخی گفته اند: می دانیم آئینی داشته است اما آیین او بر ما روشن نیست! 4. پیامبر(ص) شخصاً برنامه خاصی از سوی خداوند داشته که طبق آن عمل می کرده است و این آئین مخصوص خودش بوده است، و شاهد این سخن حدیثی است که در نهج البلاغه آمده است که می گوید: (لقد قرن الله به صلی الله علیه و آله من لدن ان کان فطیما اعظم ملک من ملائکته یسلک به طریق المکارم ومحاسن اخلاق العالم لیله و نهاره...(نهج البلاغه فیض الاسلام، جز 4، خطبه 234، بند 61 ص 811 چاپ وزیری ؛ نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه 192 ص 300 ) خداوند از آن زمان که رسول خدا از شیر بازگرفته شد بزرگترین فرشته اش را قرین وی ساخت، تا شب و روز او را به راه های مکارم، و طرق اخلاق نیک سوق دهد). مأموریت چنین فرشته ای دلیل بر وجود یک برنامه اختصاصی است. شاهد دیگر اینکه در هیچ تاریخی نقل نشده است که پیغمبر اسلام(ص) در معابد یهود و یا نصاری یا مذهب دیگر مشغول عبادت شده باشد، نه در کنار کفار در بتخانه بود، و نه در کنار اهل کتاب در معابد آنان، در عین حال پیوسته خط و طریق توحید را ادامه می داد، و به اصول اخلاق و عبادت الهی سخت پای بند بود. روایات متعددی نیز در منابع اسلامی آمده است که پیامبر(ص) از آغاز عمرش مؤید به روح القدس بود و با چنین تأیید مسلماً براساس الهام روح القدس عمل می کرد. علامه مجلسی معتقد است از آن زمانی که حضرت محمد به رشد عقلی رسید پیامبر بود. به اعتقاد او، پیامبر اسلام قبل از مقام رسالت دارای مقام نبوت بوده، گاه فرشتگان با او سخن می گفتند، و صدای آنها را می شنید، و گاه در رؤیای صادقه به او الهام الهی می شد، و بعد از چهل سال به مقام رسالت رسید و قرآن و اسلام رسماً بر او نازل شد.( بحارالانوار، ج 18، ص 271) میرزای قمی می گوید: حق این است که پیامبر اسلام پیش از بعثت بر اساس دین خودش عبادت می کرد چون آن حضرت از همه پیامبران برتر است و اگر پیامبراسلام تا چهل سالگی پیامبر نباشد در این صورت حضرت عیسی، و حضرت یحیی از آن حضرت برتر خواهند بود. چون حضرت عیسی و حضرت یحیی در بچگی پیامبر بودند.( قوانین الاصول، ج1، ص 255 ،چاپ رحلی سنگی قدیمی) ابن ابی الحدید روایتی را از حضرت امام باقر علیه السلام نقل می کند که فرمود: خداوند بر همه پیامبران خود فرشتگان را گماشته است. مأموریت این فرشته ها محافظت از اعمال آنها و تبلیغ رسالت می باشد. خداوند از آن زمان که حضرت محمد(ص) از شیر گرفته شد، فرشته بزرگی را بر آن حضرت گماشت. این فرشته آن جناب را به سوی خیرات و اخلاق خوب هدایت می کرد و از بدی ها و اخلاق بد باز می داشت و همین فرشته بود که پیش از آنکه آن حضرت به درجه رسالت برسد او را با (السلام علیک یا رسول الله) صدا می کرد و پیامبر هنوز جوان بود که با این جمله صدا زده می شد.( شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 13، ص 207 .) همچنین همه شرایع آسمانی بعد از حضرت ابراهیم(ع) را به یک معنا آیین ابراهیمی می خوانند الان مسلمانان، مسیحیان و یهودیان ، پیرو دین حنیف ابراهیمی نیز شمرده می شوند. این مسأله نافی پیروی از پیامبران بعد از حضرت ابراهیم(ع) نیست؛ بلکه مقصود از (آیین ابراهیم) همان آیین توحید و یکتاپرستی است و شاید اشتهار آن به جهت بروز و جلوه بسیار نیرومند توحیدی آیین حضرت ابراهیم(ع) و نقش برجسته آن در مبارزه با مظاهر شرک باشد؛ هرچند انبیای پیشین و پسین نیز موحد بوده اند. در عین حال گاه شرایط اجتماعی، یکی از جلوه های اولیای دین و یا تعالیم آن را بارزتر و آشکارتر می کند. همین مسأله در مورد یکتاپرستی صادق است ؛ یعنی ، تأثیر تاریخی حضرت ابراهیم(ع) در این مسأله ، بسیار گسترده و شفاف است و همین باعث شده که همه یکتاپرستان پس از آن حضرت را ، ابراهیمی می خوانند. لازم به ذکر است اگر پیروی پیامبر از حضرت ابراهیم را بپذیریم، این پیروی به معنای التزام پیامبر به شریعت ابراهیم نیست بلکه به معنای هم سویی در عقاید یعنی توحیدی بودن است و این مساله وصف دین حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) نیز بوده است که همه به ادیان ابراهیمی اشتهار داشته اند. با توجه به برگزیدگی پاسخ چهارم، این نکته را می توان یادآور شد که با جزم نمی توان آیینی را برای پیش از دوران بعثت پیامبر برشمرد و لیکن محمد(ص) مومن موحدی بود که خدا را می پرستید و نسبت به آنچه که برایش شریعت الهی و دین حنیف ابراهیمی بود رهنمون می ساخت، پایبند بود. همانا که او برترین و کاملترین خلق در خلقت، رفتار وخرد بود و برترین فرشته نیز او را تعلیم می داد و به محاسن اخلاق راهنمایش می کرد.( الصحیح، ج2، ص 197)، نکته دیگر این که اگر پیامبراکرم(ص) به عنوان عیسوی مشهور می شدند ، چه بسا این مسأله باعث می شد که انحرافات پدید آمده و مسیحیان دین مسیح(ع) را به ایشان چسبانده و یا چنان تبلیغ می گردند که پیامبر اسلام(ص) شریعت خود را از متون مسیحی دریافت کرده و با دستکاری هایی ادعای نبوت نموده است. نکته دیگر اینکه دلیلی وجود ندارد که پیامبراکرم(ص) می بایست مانند دیگران پیش از بعثت از آیین مسیح پیروی کند ؛ زیرا برحسب برخی از شواهد آن حضرت پیش از رسالت نیز تأیید شده از سوی خدا بوده اند ؛ یعنی به ایشان به گونه ای هرچند به صورت الهام و یا در خواب حقایق غیبی وحی می شده و روح القدس همراه ایشان بوده است و براساس وظایف خاصی که خداوند از ایشان می خواسته ، عمل می کرده اند ، لیکن در چهل سالگی به (رسالت) مبعوث گردیدند ؛ یعنی فرشته وحی و پیک الهی برایشان فرود آمد و تبلیغ و دعوت اجتماعی به سوی آیین جدید الهی را بر دوش او نهاد. برای اطلاعات بیشتر به این مآخذ می توان مراجعه کرد: 1. بحار الانوار ، ج 18، ص 271 تا 281 به طور گسترده 2. قوانین الاصول ، میرزای قمی، جلداول ص 255. 3. الصحیح من سیره النبی، ج 1، ص 156 چاپ جامعه مدرسین ،سه مجلدی. 4. سیره رسول خدا، جعفریان، ص 182.
دین پیامبر اسلام قبل از رسالت ایا مسیحیت بوده است زیرا باید از پیامبر قبل پیروی می نمودند پاسخ اجمالی: بی شک پیغمبر گرامی اسلام (ص) قبل از بعثت، یکتاپرست و از هر نوع شرک پاک بود و هرگز بر بت سجده نکرد. تاریخ زندگی او نیز این معنی را منعکس می کند، بدان گونه که در نوجوانی وقتی بحیرا او را به لات و عزّی قسم داد، محمد(ص) آن دو را مبغوض ترین چیز برای خود برشمرد( دلائل النبوه، بیهقی، ج2، ص35). از امیرمؤمنان (ع) درباره رسول خدا (ص) سوال شد که: آیا بتی را عبادت کرده است؟ حضرت فرمود: نه . سوال شد: آیا خمر نوشیده است؟ فرمود: نه (سبل الهدی و الرشاد، ج2، ص 200). ابن اسحاق می گوید: (رسول خدا(ص) در حالی به جوانی رسید که خداوند او را مراقبت کرده و از پلیدهای جاهلی حفاظت می کرد زیرا اراده آن داشت تا کرامت رسالت به او دهد).( سیره ابن اسحاق، ص 78 و ر.ک: السیره النبویه، ابن هشام، ج 1، ص 183) پاسخ تفصیلی: درباره آیین او پیش از نبوت چند نظر وجود دارد : 1. برخی او را پیرو آئین مسیح(ع) می دانند، چرا که قبل از بعثت پیامبر(ص) آئین رسمی و غیر منسوخ آئین او بوده است. 2. برخی او را پیرو آئین ابراهیم(ع) می دانند، چرا که او (شیخ الانبیاء) و پدر پیامبران است و در بعضی از آیات قرآن، آئین اسلام به عنوان آئین ابراهیم معرفی شده است(حج، آیه 78). گرایش حنیفی از گرایش‌های شناخته شده در مکه بود و به ویژه در میان بنی هاشم و دیگر تیره های قریش افرادی خود را ابراهیمی مذهب می دانسته اند و گفته ابن اسحاق که پیامبر پیش از بعثت بر دین قومش بود را می توان در این راستا تفسیر کرد.( سیره رسول خدا، رسول جعفریان، ص 253) 3. برخی گفته اند: می دانیم آئینی داشته است اما آیین او بر ما روشن نیست! 4. پیامبر(ص) شخصاً برنامه خاصی از سوی خداوند داشته که طبق آن عمل می کرده است و این آئین مخصوص خودش بوده است، و شاهد این سخن حدیثی است که در نهج البلاغه آمده است که می گوید: (لقد قرن الله به صلی الله علیه و آله من لدن ان کان فطیما اعظم ملک من ملائکته یسلک به طریق المکارم ومحاسن اخلاق العالم لیله و نهاره...(نهج البلاغه فیض الاسلام، جز 4، خطبه 234، بند 61 ص 811 چاپ وزیری ؛ نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه 192 ص 300 ) خداوند از آن زمان که رسول خدا از شیر بازگرفته شد بزرگترین فرشته اش را قرین وی ساخت، تا شب و روز او را به راه های مکارم، و طرق اخلاق نیک سوق دهد). مأموریت چنین فرشته ای دلیل بر وجود یک برنامه اختصاصی است. شاهد دیگر اینکه در هیچ تاریخی نقل نشده است که پیغمبر اسلام(ص) در معابد یهود و یا نصاری یا مذهب دیگر مشغول عبادت شده باشد، نه در کنار کفار در بتخانه بود، و نه در کنار اهل کتاب در معابد آنان، در عین حال پیوسته خط و طریق توحید را ادامه می داد، و به اصول اخلاق و عبادت الهی سخت پای بند بود. روایات متعددی نیز در منابع اسلامی آمده است که پیامبر(ص) از آغاز عمرش مؤید به روح القدس بود و با چنین تأیید مسلماً براساس الهام روح القدس عمل می کرد. علامه مجلسی معتقد است از آن زمانی که حضرت محمد به رشد عقلی رسید پیامبر بود. به اعتقاد او، پیامبر اسلام قبل از مقام رسالت دارای مقام نبوت بوده، گاه فرشتگان با او سخن می گفتند، و صدای آنها را می شنید، و گاه در رؤیای صادقه به او الهام الهی می شد، و بعد از چهل سال به مقام رسالت رسید و قرآن و اسلام رسماً بر او نازل شد.( بحارالانوار، ج 18، ص 271) میرزای قمی می گوید: حق این است که پیامبر اسلام پیش از بعثت بر اساس دین خودش عبادت می کرد چون آن حضرت از همه پیامبران برتر است و اگر پیامبراسلام تا چهل سالگی پیامبر نباشد در این صورت حضرت عیسی، و حضرت یحیی از آن حضرت برتر خواهند بود. چون حضرت عیسی و حضرت یحیی در بچگی پیامبر بودند.( قوانین الاصول، ج1، ص 255 ،چاپ رحلی سنگی قدیمی) ابن ابی الحدید روایتی را از حضرت امام باقر علیه السلام نقل می کند که فرمود: خداوند بر همه پیامبران خود فرشتگان را گماشته است. مأموریت این فرشته ها محافظت از اعمال آنها و تبلیغ رسالت می باشد. خداوند از آن زمان که حضرت محمد(ص) از شیر گرفته شد، فرشته بزرگی را بر آن حضرت گماشت. این فرشته آن جناب را به سوی خیرات و اخلاق خوب هدایت می کرد و از بدی ها و اخلاق بد باز می داشت و همین فرشته بود که پیش از آنکه آن حضرت به درجه رسالت برسد او را با (السلام علیک یا رسول الله) صدا می کرد و پیامبر هنوز جوان بود که با این جمله صدا زده می شد.( شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 13، ص 207 .) همچنین همه شرایع آسمانی بعد از حضرت ابراهیم(ع) را به یک معنا آیین ابراهیمی می خوانند الان مسلمانان، مسیحیان و یهودیان ، پیرو دین حنیف ابراهیمی نیز شمرده می شوند. این مسأله نافی پیروی از پیامبران بعد از حضرت ابراهیم(ع) نیست؛ بلکه مقصود از (آیین ابراهیم) همان آیین توحید و یکتاپرستی است و شاید اشتهار آن به جهت بروز و جلوه بسیار نیرومند توحیدی آیین حضرت ابراهیم(ع) و نقش برجسته آن در مبارزه با مظاهر شرک باشد؛ هرچند انبیای پیشین و پسین نیز موحد بوده اند. در عین حال گاه شرایط اجتماعی، یکی از جلوه های اولیای دین و یا تعالیم آن را بارزتر و آشکارتر می کند. همین مسأله در مورد یکتاپرستی صادق است ؛ یعنی ، تأثیر تاریخی حضرت ابراهیم(ع) در این مسأله ، بسیار گسترده و شفاف است و همین باعث شده که همه یکتاپرستان پس از آن حضرت را ، ابراهیمی می خوانند. لازم به ذکر است اگر پیروی پیامبر از حضرت ابراهیم را بپذیریم، این پیروی به معنای التزام پیامبر به شریعت ابراهیم نیست بلکه به معنای هم سویی در عقاید یعنی توحیدی بودن است و این مساله وصف دین حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) نیز بوده است که همه به ادیان ابراهیمی اشتهار داشته اند. با توجه به برگزیدگی پاسخ چهارم، این نکته را می توان یادآور شد که با جزم نمی توان آیینی را برای پیش از دوران بعثت پیامبر برشمرد و لیکن محمد(ص) مومن موحدی بود که خدا را می پرستید و نسبت به آنچه که برایش شریعت الهی و دین حنیف ابراهیمی بود رهنمون می ساخت، پایبند بود. همانا که او برترین و کاملترین خلق در خلقت، رفتار وخرد بود و برترین فرشته نیز او را تعلیم می داد و به محاسن اخلاق راهنمایش می کرد.( الصحیح، ج2، ص 197)، نکته دیگر این که اگر پیامبراکرم(ص) به عنوان عیسوی مشهور می شدند ، چه بسا این مسأله باعث می شد که انحرافات پدید آمده و مسیحیان دین مسیح(ع) را به ایشان چسبانده و یا چنان تبلیغ می گردند که پیامبر اسلام(ص) شریعت خود را از متون مسیحی دریافت کرده و با دستکاری هایی ادعای نبوت نموده است. نکته دیگر اینکه دلیلی وجود ندارد که پیامبراکرم(ص) می بایست مانند دیگران پیش از بعثت از آیین مسیح پیروی کند ؛ زیرا برحسب برخی از شواهد آن حضرت پیش از رسالت نیز تأیید شده از سوی خدا بوده اند ؛ یعنی به ایشان به گونه ای هرچند به صورت الهام و یا در خواب حقایق غیبی وحی می شده و روح القدس همراه ایشان بوده است و براساس وظایف خاصی که خداوند از ایشان می خواسته ، عمل می کرده اند ، لیکن در چهل سالگی به (رسالت) مبعوث گردیدند ؛ یعنی فرشته وحی و پیک الهی برایشان فرود آمد و تبلیغ و دعوت اجتماعی به سوی آیین جدید الهی را بر دوش او نهاد. برای اطلاعات بیشتر به این مآخذ می توان مراجعه کرد: 1. بحار الانوار ، ج 18، ص 271 تا 281 به طور گسترده 2. قوانین الاصول ، میرزای قمی، جلداول ص 255. 3. الصحیح من سیره النبی، ج 1، ص 156 چاپ جامعه مدرسین ،سه مجلدی. 4. سیره رسول خدا، جعفریان، ص 182.
پاسخ:
دین پیامبر اسلام قبل از رسالت ایا مسیحیت بوده است زیرا باید از پیامبر قبل پیروی می نمودند
پاسخ اجمالی: بی شک پیغمبر گرامی اسلام (ص) قبل از بعثت، یکتاپرست و از هر نوع شرک پاک بود و هرگز بر بت سجده نکرد. تاریخ زندگی او نیز این معنی را منعکس می کند، بدان گونه که در نوجوانی وقتی بحیرا او را به لات و عزّی قسم داد، محمد(ص) آن دو را مبغوض ترین چیز برای خود برشمرد( دلائل النبوه، بیهقی، ج2، ص35).
از امیرمؤمنان (ع) درباره رسول خدا (ص) سوال شد که: آیا بتی را عبادت کرده است؟ حضرت فرمود: نه . سوال شد: آیا خمر نوشیده است؟ فرمود: نه (سبل الهدی و الرشاد، ج2، ص 200).
ابن اسحاق می گوید: (رسول خدا(ص) در حالی به جوانی رسید که خداوند او را مراقبت کرده و از پلیدهای جاهلی حفاظت می کرد زیرا اراده آن داشت تا کرامت رسالت به او دهد).( سیره ابن اسحاق، ص 78 و ر.ک: السیره النبویه، ابن هشام، ج 1، ص 183)
پاسخ تفصیلی:
درباره آیین او پیش از نبوت چند نظر وجود دارد :
1. برخی او را پیرو آئین مسیح(ع) می دانند، چرا که قبل از بعثت پیامبر(ص) آئین رسمی و غیر منسوخ آئین او بوده است.
2. برخی او را پیرو آئین ابراهیم(ع) می دانند، چرا که او (شیخ الانبیاء) و پدر پیامبران است و در بعضی از آیات قرآن، آئین اسلام به عنوان آئین ابراهیم معرفی شده است(حج، آیه 78).
گرایش حنیفی از گرایش‌های شناخته شده در مکه بود و به ویژه در میان بنی هاشم و دیگر تیره های قریش افرادی خود را ابراهیمی مذهب می دانسته اند و گفته ابن اسحاق که پیامبر پیش از بعثت بر دین قومش بود را می توان در این راستا تفسیر کرد.( سیره رسول خدا، رسول جعفریان، ص 253)
3. برخی گفته اند: می دانیم آئینی داشته است اما آیین او بر ما روشن نیست!
4. پیامبر(ص) شخصاً برنامه خاصی از سوی خداوند داشته که طبق آن عمل می کرده است و این آئین مخصوص خودش بوده است، و شاهد این سخن حدیثی است که در نهج البلاغه آمده است که می گوید: (لقد قرن الله به صلی الله علیه و آله من لدن ان کان فطیما اعظم ملک من ملائکته یسلک به طریق المکارم ومحاسن اخلاق العالم لیله و نهاره...(نهج البلاغه فیض الاسلام، جز 4، خطبه 234، بند 61 ص 811 چاپ وزیری ؛ نهج البلاغه صبحی صالح، خطبه 192 ص 300 )
خداوند از آن زمان که رسول خدا از شیر بازگرفته شد بزرگترین فرشته اش را قرین وی ساخت، تا شب و روز او را به راه های مکارم، و طرق اخلاق نیک سوق دهد). مأموریت چنین فرشته ای دلیل بر وجود یک برنامه اختصاصی است.
شاهد دیگر اینکه در هیچ تاریخی نقل نشده است که پیغمبر اسلام(ص) در معابد یهود و یا نصاری یا مذهب دیگر مشغول عبادت شده باشد، نه در کنار کفار در بتخانه بود، و نه در کنار اهل کتاب در معابد آنان، در عین حال پیوسته خط و طریق توحید را ادامه می داد، و به اصول اخلاق و عبادت الهی سخت پای بند بود. روایات متعددی نیز در منابع اسلامی آمده است که پیامبر(ص) از آغاز عمرش مؤید به روح القدس بود و با چنین تأیید مسلماً براساس الهام روح القدس عمل می کرد. علامه مجلسی معتقد است از آن زمانی که حضرت محمد به رشد عقلی رسید پیامبر بود. به اعتقاد او، پیامبر اسلام قبل از مقام رسالت دارای مقام نبوت بوده، گاه فرشتگان با او سخن می گفتند، و صدای آنها را می شنید، و گاه در رؤیای صادقه به او الهام الهی می شد، و بعد از چهل سال به مقام رسالت رسید و قرآن و اسلام رسماً بر او نازل شد.( بحارالانوار، ج 18، ص 271)
میرزای قمی می گوید: حق این است که پیامبر اسلام پیش از بعثت بر اساس دین خودش عبادت می کرد چون آن حضرت از همه پیامبران برتر است و اگر پیامبراسلام تا چهل سالگی پیامبر نباشد در این صورت حضرت عیسی، و حضرت یحیی از آن حضرت برتر خواهند بود. چون حضرت عیسی و حضرت یحیی در بچگی پیامبر بودند.( قوانین الاصول، ج1، ص 255 ،چاپ رحلی سنگی قدیمی)
ابن ابی الحدید روایتی را از حضرت امام باقر علیه السلام نقل می کند که فرمود: خداوند بر همه پیامبران خود فرشتگان را گماشته است. مأموریت این فرشته ها محافظت از اعمال آنها و تبلیغ رسالت می باشد. خداوند از آن زمان که حضرت محمد(ص) از شیر گرفته شد، فرشته بزرگی را بر آن حضرت گماشت. این فرشته آن جناب را به سوی خیرات و اخلاق خوب هدایت می کرد و از بدی ها و اخلاق بد باز می داشت و همین فرشته بود که پیش از آنکه آن حضرت به درجه رسالت برسد او را با (السلام علیک یا رسول الله) صدا می کرد و پیامبر هنوز جوان بود که با این جمله صدا زده می شد.( شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج 13، ص 207 .)
همچنین همه شرایع آسمانی بعد از حضرت ابراهیم(ع) را به یک معنا آیین ابراهیمی می خوانند الان مسلمانان، مسیحیان و یهودیان ، پیرو دین حنیف ابراهیمی نیز شمرده می شوند. این مسأله نافی پیروی از پیامبران بعد از حضرت ابراهیم(ع) نیست؛ بلکه مقصود از (آیین ابراهیم) همان آیین توحید و یکتاپرستی است و شاید اشتهار آن به جهت بروز و جلوه بسیار نیرومند توحیدی آیین حضرت ابراهیم(ع) و نقش برجسته آن در مبارزه با مظاهر شرک باشد؛ هرچند انبیای پیشین و پسین نیز موحد بوده اند.
در عین حال گاه شرایط اجتماعی، یکی از جلوه های اولیای دین و یا تعالیم آن را بارزتر و آشکارتر می کند. همین مسأله در مورد یکتاپرستی صادق است ؛ یعنی ، تأثیر تاریخی حضرت ابراهیم(ع) در این مسأله ، بسیار گسترده و شفاف است و همین باعث شده که همه یکتاپرستان پس از آن حضرت را ، ابراهیمی می خوانند. لازم به ذکر است اگر پیروی پیامبر از حضرت ابراهیم را بپذیریم، این پیروی به معنای التزام پیامبر به شریعت ابراهیم نیست بلکه به معنای هم سویی در عقاید یعنی توحیدی بودن است و این مساله وصف دین حضرت موسی(ع) و حضرت عیسی(ع) نیز بوده است که همه به ادیان ابراهیمی اشتهار داشته اند. با توجه به برگزیدگی پاسخ چهارم، این نکته را می توان یادآور شد که با جزم نمی توان آیینی را برای پیش از دوران بعثت پیامبر برشمرد و لیکن محمد(ص) مومن موحدی بود که خدا را می پرستید و نسبت به آنچه که برایش شریعت الهی و دین حنیف ابراهیمی بود رهنمون می ساخت، پایبند بود. همانا که او برترین و کاملترین خلق در خلقت، رفتار وخرد بود و برترین فرشته نیز او را تعلیم می داد و به محاسن اخلاق راهنمایش می کرد.( الصحیح، ج2، ص 197)، نکته دیگر این که اگر پیامبراکرم(ص) به عنوان عیسوی مشهور می شدند ، چه بسا این مسأله باعث می شد که انحرافات پدید آمده و مسیحیان دین مسیح(ع) را به ایشان چسبانده و یا چنان تبلیغ می گردند که پیامبر اسلام(ص) شریعت خود را از متون مسیحی دریافت کرده و با دستکاری هایی ادعای نبوت نموده است. نکته دیگر اینکه دلیلی وجود ندارد که پیامبراکرم(ص) می بایست مانند دیگران پیش از بعثت از آیین مسیح پیروی کند ؛ زیرا برحسب برخی از شواهد آن حضرت پیش از رسالت نیز تأیید شده از سوی خدا بوده اند ؛ یعنی به ایشان به گونه ای هرچند به صورت الهام و یا در خواب حقایق غیبی وحی می شده و روح القدس همراه ایشان بوده است و براساس وظایف خاصی که خداوند از ایشان می خواسته ، عمل می کرده اند ، لیکن در چهل سالگی به (رسالت) مبعوث گردیدند ؛ یعنی فرشته وحی و پیک الهی برایشان فرود آمد و تبلیغ و دعوت اجتماعی به سوی آیین جدید الهی را بر دوش او نهاد.
برای اطلاعات بیشتر به این مآخذ می توان مراجعه کرد:
1. بحار الانوار ، ج 18، ص 271 تا 281 به طور گسترده
2. قوانین الاصول ، میرزای قمی، جلداول ص 255.
3. الصحیح من سیره النبی، ج 1، ص 156 چاپ جامعه مدرسین ،سه مجلدی.
4. سیره رسول خدا، جعفریان، ص 182.
- [سایر] قبل از بعثت پیامبر (ص) خطبه عقد وصلت پیامبر(ص) کیفیتش چگونه بوده است و چه کسی قرائت کرد؟
- [سایر] پیامبر ص قبل از بعثت پیرو چه آیینی بودند؟
- [سایر] پیامبراکرم(ص) ، قبل از نبوت، چه دینی داشت؟
- [سایر] آیا دلایل عقلی بر لزوم بعثت انبیا وجود دارد؟ (بجز این دلیل که بعثت پیامبر برای هدایت انسانها لازم است.)
- [سایر] اگر حضرت علی ع جانشین پیامبر ص می‌شد، وضعیت امت اسلام پس از پیامبر (ص) چگونه رقم می خورد؟
- [سایر] تفاوت اختیارات حاکمان الهی در حکومت دینی با پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) چیست؟
- [سایر] چرا قبل از پیامبر(ص) برای تبلیغ و تعلیم شریعت اسلام همچون پیامبری مبعوث نشده است؟
- [سایر] اندیشمندان غیر مسلمان در مورد پیامبر ص چه دیدگاهی دارند؟
- [سایر] پیامبر گرامی اسلام(ص) چه شغل هایی داشته است؟
- [سایر] حضرت محمد صلیاللهعلیهوآله قبل از بعثت پیرو چه دینی بود؟
- [آیت الله مظاهری] کافر (کسی که منکر خدا یا معاد است، یا برای خدا شریک قرار میدهد، یا پیامبری حضرت خاتم الانبیا محمد بن عبداللَّه صلی الله علیه وآله وسلم را قبول ندارد، یا در یکی از اینها شک داشته باشد، یا ضروری دین یعنی چیزی را که مثل نماز و روزه مسلمانان جزو دین اسلام می‌دانند منکر شود، در صورتی که بداند انکار آن چیز به انکار خدا یا توحید یا نبوت برمیگردد) احکام مسلمانان را ندارد، مثلاً نمیتواند زن مسلمان بگیرد، و نباید در قبرستان مسلمانان دفن شود.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسلمانی که منکر خدا یا یگانگی خداوند یا رسالت پیامبر صلی الله علیه و آله شود مرتدّ می‌شود و انکار حکم ضروری دین (یعنی حکمی که مسلمانان جزء دین اسلام می‌دانند مثل واجب بودن نماز و روزه) با اعتراف به توحید و رسالت سبب ارتداد نیست، هر چند ضروری بودن آن را بداند، ولی در مسأله 1107 اشاره شد که کسی که یکی از ضروریات دین را انکار می‌کند و شبههای در حق وی نباشد و شک داریم که به دو اصل توحید و رسالت ایمان قلبی دارد، شرعاً کافر بشمار می‌آید، هر چند ضروری بودن آن حکم را نداند.
- [آیت الله اردبیلی] هیچ مسلمانی نباید نسبت به مسائل و مشکلات سایر مسلمانان بیتفاوت باشد و به اندازه قدرت و توان خود موظّف است در اصلاح امور دینی و دنیایی دیگران اقدام نماید. از رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم نقل شده است که فرمودند: (کسی که صبح کند در حالی که به امور مسلمانان اهتمام نورزد مسلمان نیست).(1)
- [آیت الله مظاهری] اگر کسی ادّعای نبوّت و پیامبری کند یا به پیغمبراکرم صلی الله علیه وآله وسلم یا یکی از ائمّه معصومین علیهم السلام یا حضرت زهرا علیها السلام دشنام دهد، بر هر کس که بشنود واجب است او را بکشد مگر اینکه بر جان یا مال یا ناموس خود یا مسلمان دیگری بترسد.
- [آیت الله خوئی] اگر کافر شهادتین بگوید، یعنی به یگانگی خدا و نبوت خاتم الأنبیاء شهادت بدهد، به هر لغتی که باشد مسلمان می‌شود. و بعد از مسلمان شدن، بدن و آب دهان و بینی و عرق او پاک است، ولی اگر موقع مسلمان شدن، عین نجاست به بدن او بوده، باید برطرف کند و جای آن را آب بکشد، بلکه اگر پیش از مسلمان شدن عین نجاست برطرف شده باشد، احتیاط واجب آن است که جای آن را آب بکشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .صلوات بر پیغمبر( ص) از مستحبات مؤکّد است, چنانکه مستحب است هر وقت نام مبارک آن حضرت مانند محمد( ص)و احمد( ص)،نیز لقب و کنیه( ص) آن حضرت مانند مصطفی( ص) و ابوالقاسم( ص)گفته یا شنیده شود، بر آن حضرت و آل او صلوات فرستاده شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بر مسلمانان واجب است در صورتی که در مدارس و دانشگاه ها و دانشکده های علوم و صنایع مورد احتیاج عموم، طبق آداب و سنن و رعایت احکام اسلام به تعداد کافی نباشد، خودشان مستقیماً به تأسیس این گونه مدارس و دانشگاه ها بر اساس تعالیم مقدسه اسلام و اجرای برنامه های دینی، اقدام نمایند و مهما امکن طوری ترتیب بدهند که از تمام طبقات هر کس استعدادش بیشتر است بتواند به تحصیل ادامه دهد.
- [آیت الله نوری همدانی] مسلمانی که منکر خدا یا معاد یا پیغمبر شود ، یا حکم ضروری دین ، یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام می دانند ، مثل واجب بودن نماز و روزه انکار کند ، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است و انکار آن ، انکار نبوّت پیغمبر ( صلّی الله علیه وآله ) است ، مرتّد است .
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مکان خاص که مستلزم معصیت باشد , حرام است؛ ولی نماز باطل نیست; مثلاً اگر اقامه نماز جلوتر از قبر پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) به فاصله کم , موجب هتک حرمت آن ذوات قدسی شود, حرام است؛ ولی نماز باطل نیست و اقامه نماز در مکان محاذی و همسطح با قبر معصوم(ع) حرام نیست.
- [آیت الله اردبیلی] کافر (یعنی کسی که منکر خدا است و یا برای خدا شریک قرار میدهد یا پیامبری حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبداللّه صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلم را قبول ندارد و همچنین کسی که در یکی از اینها شک داشته باشد) نجس است ولی بنابر اقوی اهل کتاب (یهودیان، مسیحیان و زرتشتیان) پاک هستند؛ و کسی که ضروری دین (یعنی چیزی مثل نماز و روزه که مسلمانان جزء دین اسلام می‌دانند) را منکر شود، چنانچه بداند آن چیز ضروری دین است و انکار آن چیز به انکار خدا، توحید یا نبوت بازگشت داشته باشد، کافر ونجس می‌باشد و در غیر این صورت نجس نیست.