آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟ سرداب مقدس پیش از بیان پاسخ، ابتدا باید به معرفی سرداب مقدس پرداخت ؛ آن گاه درستی یا نادرستی این ادعا را مورد بررسی قرار داد. بیشتر خانهها در مناطق گرمسیر عراق، از دیرباز تاکنون به جهت رهایی از گرمای سخت و طاقت فرسای خورشید، دارای سرداب یا زیر زمین بودهاند. خانه امام حسن عسکری(ع) نیز در شهر سامرا دارای چنین زیر زمینی بود که در تاریخ به (سرداب) مشهور شده است. زمانی که خانه آن حضرت در حلقه محاصره سپاه خلیفه عباسی بود و آنان برای دستگیری فرزندش مهدی(عج) آنجا را درمیان گرفته بودند ؛ از سرداب بیرون آمد و از صف آنان عبور کرد و رفت و یا از محل سرداب ناپدید شد و پس از آن غیبت و پنهان شدن آن حضرت آغاز شد. همین سرداب محل زندگی و عبادت سه امام بوده و الان نیز در جوار مرقد امامان گرانقدر حضرت هادی و عسکری(ع) در سامرا موجود است. شیعیانی که برای زیارت آن دو امام، وارد سامرّا میشوند، بعد از زیارت قبر آن بزرگواران، در محل عبادت آنان نماز خوانده و آنجا را زیارت میکنند. تهمت و ادعای نادرست حضور و مقدّس شمردن این سرداب از طرف شیعیان، موجب شده که دشمنان مغرض و کینه جو، تهمتهای ناروایی را دراین رابطه مطرح کنند ؛ از جمله : 1. شیعه قائل است مهدی موعود، بعد از تولدش در سردابی مخفی شده و غیبت خود را از آنجا شروع کرده است. تاکنون نیز در آن سرداب به سر میبرد و ظهورش نیز از همان سرداب خواهد بود!! 2. برخی در کتابهای خود نوشتهاند: این سرداب، در شهر حلّه عراق است ؛ برخی آن را در بغداد و عدهای نیز در سامرا دانستهاند!! 3. شیعیان در بامداد هر جمعه، سوار بر مرکبها و مسلّح و آماده پیکار، در مقابل درب این سرداب اجتماع میکنند و فریاد میکشند : سالار ما! بیا! بیا! به نقل از: سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص 317 و 318. پاسخها یک. باور شیعه در مورد سرداب شیعه برای سردابی که در سامرا است، احترام خاصی قائل است و آنجا را از اماکن مقدسه میداند و در آنجا به نماز و دعا و زیارت حضرت مهدی(عج) میپردازد ؛ ولی این کار نه برای این است که امام در آنجا مخفی و پنهان است یا کسی امام را مقیم آنجا میداند ؛ بلکه برای آن است که آن محل نواحی آن و حرم عسکریین، منازل و مساکن شریفه و خانهها و محل ولادت آن حضرت و بروز بعضی از معجزات بوده است و تجدید خاطرات آن اعصار و یاد آن زمانهایی است که امام عصر و پدر و جدّش در آنجا زندگی و عبادت میکردند و آنجا محل آمد و شد شیعیان و محبّان اهل بیت بوده است. دو. عدم اعتقاد شیعه به ظهور امام از سرداب در هیچ یک از آثار روایی و تاریخی شیعی، نیامده که حضرت مهدی(عج) در سرداب مقدس زندگی میکند و در آنجا باقی است و از آنجا نیز ظهور خواهد کرد!! چنان که علامه امینی تصریح دارد : ...شیعه اعتقاد ندارد که غیبت امام در سرداب است و خودشان را در سرداب مخفی کردهاند و از همانجا نیز ظهور خواهد کرد ؛ بلکه اعتقاد شیعه آن است که او از مکّه معظمه، مقابل خانه خدا ظهور خواهد کرد و آن سرداب تنها خانه امامان در سامرا بوده است ؛ این مسئلهای همگانی است...) الغدیر، ج 3، ص 308 و 309.. سه. باور شیعه درباره محل زندگی امام(عج) به نظر شیعه، حضرت ولیعصر(عج)، همه ساله در مراسم حج شرکت میجوید و قبر اجداد طاهرینش را در مدینه، عراق و طوس زیارت میکند. پس اساساً شیعه برای حضرت مهدی، محلّ و مکان خاصی قائل نیست تا نوبت به آن رسد که بگوییم در سرداب است یا غیر سرداب؟! چهار. علت مقدس شمردن سرداب چنان که گذشت، شیعیان به دلایل مختلف، آنجا را مقدس و محترم میشمرند، از جمله : 4-1. آنجا محل زندگی و سکونت سه امام معصوم بوده و از وجود مبارک آنان، شرافت و برکت کسب کرده است. 4-2. آنجا محل عبادت و نیایش و تلاوت قرآن آن سه بزرگوار بوده است. 4-3. سرداب، در جوار مرقد دو تن از امامان معصوم قرار دارد و زائران امام هادی و عسکری(ع)، آنجا را نیز زیارت میکنند. 4-4. امام زمان(عج) هر سال برای زیارت قبور شریفه پدر، جدّ، مادر و عمهاش، به آنجا تشریف فرما شده است. 4-5. امام زمان(عج) در آن خانه تولّد یافته از آنجا غایب شده است (نه اینکه در آنجا پنهان شده است). پس شیعیان معتقدند : مقدّس شمردن سرداب، صرفاً به دلایل یاد شده است و این تقدیس، اختصاص به این مکان ندارد ؛ بلکه هر کجا که مشخصاً محل عبادت یکی از امامان معصوم بوده است، بدان تبرک میجویند و هر کجا بدانند حتی یک بار و یک لحظه حضرت ولی عصر(عج) دیده شده است آنجا را هم زیارت کرده و بدان تبرک میجویند (همچون مسجد سهله، مسجد کوفه، مسجد جمکران و...) و هرگز به راز دیگری در آن معتقد نیستند یوم الخلاص، ج 1، ص 288.. نتیجه آنکه این گونه افترائات و سخنان صد در صد کذب و نادرست، بر اساس انگیزه دشمنی با شیعه و انحراف از اهل بیت و از سوی دشمنان خاندان رسالت بیان شده است. عجیبتر آن که به مذهبی که هزاران نویسنده عالی قدر، آرا و عقاید شان را به صراحت در تألیفات خود نگاشتهاند، نسبتی داده میشود که در هیچ عصری احدی از آنها، احتمال آن را نیز مطرح نکرده است! در موضوع غیبت و مهدویت، کتابهای فراوانی تألیف و خصوصیات آن ذکر شده است ؛ اما در هیچ کتاب و نوشتهای، اثری از این افترا نیست! هیچ کس نگفته که امام در سرداب سامرا مخفی است ؛ بلکه روایات و آن همه معجزات و کرامات که از آن حضرت در غیبت صغری و کبری نقل شده و حکایات کسانی که به حضورش در طول این مدت مشرف شدهاند، همه این نسبت را تکذیب میکنند!! ر.ک : لطف اللَّه صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج 2، ص 367. (مهدویت1، رحیم کارگر، کد: 27/500027)
آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟
آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟
سرداب مقدس
پیش از بیان پاسخ، ابتدا باید به معرفی سرداب مقدس پرداخت ؛ آن گاه درستی یا نادرستی این ادعا را مورد بررسی قرار داد. بیشتر خانهها در مناطق گرمسیر عراق، از دیرباز تاکنون به جهت رهایی از گرمای سخت و طاقت فرسای خورشید، دارای سرداب یا زیر زمین بودهاند. خانه امام حسن عسکری(ع) نیز در شهر سامرا دارای چنین زیر زمینی بود که در تاریخ به (سرداب) مشهور شده است. زمانی که خانه آن حضرت در حلقه محاصره سپاه خلیفه عباسی بود و آنان برای دستگیری فرزندش مهدی(عج) آنجا را درمیان گرفته بودند ؛ از سرداب بیرون آمد و از صف آنان عبور کرد و رفت و یا از محل سرداب ناپدید شد و پس از آن غیبت و پنهان شدن آن حضرت آغاز شد. همین سرداب محل زندگی و عبادت سه امام بوده و الان نیز در جوار مرقد امامان گرانقدر حضرت هادی و عسکری(ع) در سامرا موجود است. شیعیانی که برای زیارت آن دو امام، وارد سامرّا میشوند، بعد از زیارت قبر آن بزرگواران، در محل عبادت آنان نماز خوانده و آنجا را زیارت میکنند.
تهمت و ادعای نادرست
حضور و مقدّس شمردن این سرداب از طرف شیعیان، موجب شده که دشمنان مغرض و کینه جو، تهمتهای ناروایی را دراین رابطه مطرح کنند ؛ از جمله :
1. شیعه قائل است مهدی موعود، بعد از تولدش در سردابی مخفی شده و غیبت خود را از آنجا شروع کرده است. تاکنون نیز در آن سرداب به سر میبرد و ظهورش نیز از همان سرداب خواهد بود!!
2. برخی در کتابهای خود نوشتهاند: این سرداب، در شهر حلّه عراق است ؛ برخی آن را در بغداد و عدهای نیز در سامرا دانستهاند!!
3. شیعیان در بامداد هر جمعه، سوار بر مرکبها و مسلّح و آماده پیکار، در مقابل درب این سرداب اجتماع میکنند و فریاد میکشند : سالار ما! بیا! بیا! به نقل از: سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص 317 و 318.
پاسخها
یک. باور شیعه در مورد سرداب
شیعه برای سردابی که در سامرا است، احترام خاصی قائل است و آنجا را از اماکن مقدسه میداند و در آنجا به نماز و دعا و زیارت حضرت مهدی(عج) میپردازد ؛ ولی این کار نه برای این است که امام در آنجا مخفی و پنهان است یا کسی امام را مقیم آنجا میداند ؛ بلکه برای آن است که آن محل نواحی آن و حرم عسکریین، منازل و مساکن شریفه و خانهها و محل ولادت آن حضرت و بروز بعضی از معجزات بوده است و تجدید خاطرات آن اعصار و یاد آن زمانهایی است که امام عصر و پدر و جدّش در آنجا زندگی و عبادت میکردند و آنجا محل آمد و شد شیعیان و محبّان اهل بیت بوده است.
دو. عدم اعتقاد شیعه به ظهور امام از سرداب
در هیچ یک از آثار روایی و تاریخی شیعی، نیامده که حضرت مهدی(عج) در سرداب مقدس زندگی میکند و در آنجا باقی است و از آنجا نیز ظهور خواهد کرد!! چنان که علامه امینی تصریح دارد : ...شیعه اعتقاد ندارد که غیبت امام در سرداب است و خودشان را در سرداب مخفی کردهاند و از همانجا نیز ظهور خواهد کرد ؛ بلکه اعتقاد شیعه آن است که او از مکّه معظمه، مقابل خانه خدا ظهور خواهد کرد و آن سرداب تنها خانه امامان در سامرا بوده است ؛ این مسئلهای همگانی است...) الغدیر، ج 3، ص 308 و 309..
سه. باور شیعه درباره محل زندگی امام(عج)
به نظر شیعه، حضرت ولیعصر(عج)، همه ساله در مراسم حج شرکت میجوید و قبر اجداد طاهرینش را در مدینه، عراق و طوس زیارت میکند. پس اساساً شیعه برای حضرت مهدی، محلّ و مکان خاصی قائل نیست تا نوبت به آن رسد که بگوییم در سرداب است یا غیر سرداب؟!
چهار. علت مقدس شمردن سرداب
چنان که گذشت، شیعیان به دلایل مختلف، آنجا را مقدس و محترم میشمرند، از جمله :
4-1. آنجا محل زندگی و سکونت سه امام معصوم بوده و از وجود مبارک آنان، شرافت و برکت کسب کرده است.
4-2. آنجا محل عبادت و نیایش و تلاوت قرآن آن سه بزرگوار بوده است.
4-3. سرداب، در جوار مرقد دو تن از امامان معصوم قرار دارد و زائران امام هادی و عسکری(ع)، آنجا را نیز زیارت میکنند.
4-4. امام زمان(عج) هر سال برای زیارت قبور شریفه پدر، جدّ، مادر و عمهاش، به آنجا تشریف فرما شده است.
4-5. امام زمان(عج) در آن خانه تولّد یافته از آنجا غایب شده است (نه اینکه در آنجا پنهان شده است).
پس شیعیان معتقدند : مقدّس شمردن سرداب، صرفاً به دلایل یاد شده است و این تقدیس، اختصاص به این مکان ندارد ؛ بلکه هر کجا که مشخصاً محل عبادت یکی از امامان معصوم بوده است، بدان تبرک میجویند و هر کجا بدانند حتی یک بار و یک لحظه حضرت ولی عصر(عج) دیده شده است آنجا را هم زیارت کرده و بدان تبرک میجویند (همچون مسجد سهله، مسجد کوفه، مسجد جمکران و...) و هرگز به راز دیگری در آن معتقد نیستند یوم الخلاص، ج 1، ص 288..
نتیجه آنکه این گونه افترائات و سخنان صد در صد کذب و نادرست، بر اساس انگیزه دشمنی با شیعه و انحراف از اهل بیت و از سوی دشمنان خاندان رسالت بیان شده است.
عجیبتر آن که به مذهبی که هزاران نویسنده عالی قدر، آرا و عقاید شان را به صراحت در تألیفات خود نگاشتهاند، نسبتی داده میشود که در هیچ عصری احدی از آنها، احتمال آن را نیز مطرح نکرده است! در موضوع غیبت و مهدویت، کتابهای فراوانی تألیف و خصوصیات آن ذکر شده است ؛ اما در هیچ کتاب و نوشتهای، اثری از این افترا نیست! هیچ کس نگفته که امام در سرداب سامرا مخفی است ؛ بلکه روایات و آن همه معجزات و کرامات که از آن حضرت در غیبت صغری و کبری نقل شده و حکایات کسانی که به حضورش در طول این مدت مشرف شدهاند، همه این نسبت را تکذیب میکنند!! ر.ک : لطف اللَّه صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج 2، ص 367. (مهدویت1، رحیم کارگر، کد: 27/500027)
- [سایر] آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟
- [سایر] آیا این ادعا صحیح است که امام زمان علیه السلام در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟
- [سایر] آیا این ادعا که امام زمان علیه السلام در سرداب که محل غیبت ایشان است باقی است و از آنجا ظهور خواهد کرد صحیح است؟
- [سایر] محل غیبت امام مهدی(عج) کجاست؟
- [سایر] شبهات زمان غیبت و زمان ظهور امام زمان(عج) چیست؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] دیدگاه اهل سنّت در مورد امام مهدی(عج) چیست؟ آیا ظهور مهدی موعود، از مسائل اتفاقی بین مسلمین است؟
- [سایر] آیا کشتار گسترده مردم توسط امام زمان (عج) بعد از ظهور صحیح است؟
- [سایر] عوامل ظهور امام زمان (عج) چیست؟
- [سایر] زمان ظهور حضرت ولی عصر(عج) کی میباشد؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله سیستانی] لازم نیست قرار معامله مساقات راپیش از ظاهر شدن حاصل بگذارند ، بلکه اگر بعد از ظاهر شدن هم بگذارند ، چنانچه کاری مانده باشد که برای زیادی حاصل ، یا بهتر شدن آن ، یا سالم ماندنش از آفات لازم باشد ، معامله صحیح است ، ولی اگراینچنین کاری باقی نمانده باشد ، هرچند کاری که برای تربیت درخت لازم است ، یا چیدن میوه یا نگهداری از آن باقی مانده باشد ، صحت معامله محل اشکال است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] باید قرار معامله مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند پس اگر کاری مانند آبیاری که برای تربیت درخت لازم است باقی نمانده باشد؛ معامله صحیح نیست؛ اگرچه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد؛ بلکه اگر کاری که برای تربیت درخت لازم است باقی مانده باشد؛ صحت معامله محل اشکال است.
- [آیت الله خوئی] باید قرار معامل مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند و اگر بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن آن قرار بگذارند پس اگر کاری مانند آبیاری که برای تربیت درخت لازم است باقی نمانده باشد معامله صحیح نیست. اگرچه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری آن داشته باشد. بلکه اگر کاری که برای تربیت درخت لازم است باقی مانده باشد صحت معامله محل اشکال است.
- [آیت الله وحید خراسانی] باید قرار مساقات را پیش از ظاهر شدن میوه بگذارند یا بعد از ظاهر شدن میوه و پیش از رسیدن ان در صورتی که کاری مانند ابیاری که برای تربیت درخت و زیاد شدن میوه لازم است باقی مانده باشد و در غیر این دو صورت اگر چه احتیاج به کاری مانند چیدن میوه و نگهداری ان داشته باشد معامله صحیح نیست بلکه اگر احتیاج به ابیاری برای زیاد شدن و بهتر شدن میوه نداشته باشد هر چند کاری باشد که برای تربیت درخت لازم است صحت معامله محل اشکال است
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسلهای مستحب در شرع اسلام بسیار فراوان است و از جمله، غسلهای زیر است: 1 غسل جمعه که از مهمترین و مؤکّدترین غسلهای مستحب محسوب می شود و بهتر است که حتّی الامکان آن را ترک نکنند، وقت آن از اذان صبح روز جمعه است تا ظهر و اگر تا ظهر انجام نشود احتیاط آن است که بدون نیّت ادا و قضا و به قصد مافی الذّمّه تا عصر جمعه به جا آورند، و اگر در روز جمعه غسل نکنند مستحبّ است از صبح شنبه تا غروب، قضای آن را به جا آورند و کسی که می ترسد در روز جمعه آب پیدا نکند می تواند روز پنجشنبه غسل را به نیّت مقدّم داشتن انجام دهد. همچنین در صورتی که احتمال دهد روز جمعه موفّق نشود تقدم آن مانعی ندارد. 2 غسل شبهای ماه مبارک رمضان و آن عبارت است از غسل شب اول ماه و تمام شبهای فرد (مانند شب سوم، پنجم و...) و از شب بیست یکم مستحب است همه شب غسل کنند، وقت این غسلها تمام شب است، هرچند بهتر است که همراه غروب آفتاب به جا آورند، ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه میان نماز مغرب و عشا انجام دهند و احتیاط آن است که تمام غسلهای ماه مبارک و غسلهایی را که در مسائل آینده می آید به قصد رجاء یعنی به امید مطلوبیت پروردگار به جا آورند. 3 غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح عید است تا غروب و بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورند. 4 غسل شب عید فطر و وقت آن از اول مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اول شب به جا آورند. 5 غسل روز هشتم و نهم ذی الحجه که روز (ترویه) و روز (عرفه) نام دارد. 6 غسل روز (اول، نیمه، بیست و هفتم (روز مبعث) و آخر ماه رجب). 7 غسل روز هیجدهم ذی الحجه (عید غدیر). 8 غسل روز پانزدهم شعبان (میلاد ولی عصر عجل الله تعالی فرجه) و هفدهم ربیع الاول (میلاد پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله)) و غسل روز عید نوروز. 9 غسل بچه ای که تازه به دنیا آمده است. 10 غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده و غسل کسی که در حال مستی خوابیده است. 11 غسل کسی که به تماشای کسی که به دار آویخته اند رفته و آن را دیده است، اما اگر تصادفا نگاهش بر او بیفتد، یا برای مطلب لازمی مانند شهادت دادن رفته باشد غسل ندارد. 12 غسل توبه یعنی هرگاه بعد از ارتکاب گناهی توبه کند، غسل به جا می آورد.