آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟

آیا این ادعا صحیح است که امام زمان(عج) در سردابی که محل غیبت ایشان است، باقی مانده و از آنجا ظهور خواهد کرد؟

سرداب مقدس:
پیش از بیان پاسخ، ابتدا باید به معرفی سرداب مقدس پرداخت ؛ آن گاه درستی یا نادرستی این ادعا را مورد بررسی قرار داد. بیشتر خانه ها در مناطق گرمسیر عراق، از دیرباز تاکنون به جهت رهایی از گرمای سخت و طاقت فرسای خورشید، دارای سرداب یا زیر زمین بوده اند. خانه امام حسن عسکری (علیه السلام)  نیز در شهر سامرا دارای چنین زیر زمینی بود که در تاریخ به (سرداب) مشهور شده است. زمانی که خانه آن حضرت در حلقه محاصره سپاه خلیفه عباسی بود و آنان برای دستگیری فرزندش مهدی(عج) آنجا را درمیان گرفته بودند ؛ از سرداب بیرون آمد و از صف آنان عبور کرد و رفت و یا از محل سرداب ناپدید شد و پس از آن غیبت و پنهان شدن آن حضرت آغاز شد. همین سرداب محل زندگی و عبادت سه امام بوده و الان نیز در جوار مرقد امامان گران قدر حضرت هادی و عسکری (علیهم السلام)  در سامرا موجود است. شیعیانی که برای زیارت آن دو امام، وارد سامرّا می شوند، بعد از زیارت قبر آن بزرگواران، در محل عبادت آنان نماز خوانده و آنجا را زیارت می کنند.
تهمت و ادعای نادرست
حضور و مقدّس شمردن این سرداب از طرف شیعیان، موجب شده که دشمنان مغرض و کینه جو، تهمت های ناروایی را دراین رابطه مطرح کنند ؛ از جمله :
1. شیعه قائل است مهدی موعود، بعد از تولدش در سردابی مخفی شده و غیبت خود را از آنجا شروع کرده است. تاکنون نیز در آن سرداب به سر می برد و ظهورش نیز از همان سرداب خواهد بود!!
2. برخی در کتاب های خود نوشته اند: این سرداب، در شهر حلّه عراق است ؛ برخی آن را در بغداد و عده ای نیز در سامرا دانسته اند!!
3. شیعیان در بامداد هر جمعه، سوار بر مرکب ها و مسلّح و آماده پیکار، در مقابل درب این سرداب اجتماع می کنند و فریاد می کشند : سالار ما! بیا! بیا![1]
پاسخ ها:
یک. باور شیعه در مورد سرداب
شیعه برای سردابی که در سامرا است، احترام خاصی قائل است و آنجا را از اماکن مقدسه می داند و در آنجا به نماز و دعا و زیارت حضرت مهدی(عج) می پردازد ؛ ولی این کار نه برای این است که امام در آنجا مخفی و پنهان است یا کسی امام را مقیم آنجا می داند ؛ بلکه برای آن است که آن محل نواحی آن و حرم عسکریین، منازل و مساکن شریفه و خانه ها و محل ولادت آن حضرت و بروز بعضی از معجزات بوده است و تجدید خاطرات آن اعصار و یاد آن زمان هایی است که امام عصر و پدر و جدّش در آنجا زندگی و عبادت می کردند و آنجا محل آمد و شد شیعیان و محبّان اهل بیت بوده است.
دو. عدم اعتقاد شیعه به ظهور امام از سرداب
در هیچ یک از آثار روایی و تاریخی شیعی، نیامده که حضرت مهدی(عج) در سرداب مقدس زندگی می کند و در آنجا باقی است و از آنجا نیز ظهور خواهد کرد!چنان که علامه امینی تصریح دارد : ...شیعه اعتقاد ندارد که غیبت امام در سرداب است و خودشان را در سرداب مخفی کرده اند و از همان جا نیز ظهور خواهد کرد ؛ بلکه اعتقاد شیعه آن است که او از مکّه معظمه، مقابل خانه خدا ظهور خواهد کرد و آن سرداب تنها خانه امامان در سامرا بوده است ؛ این مسئله ای همگانی است...)[2].
سه. باور شیعه درباره محل زندگی امام(عج)
به نظر شیعه، حضرت ولی عصر(عج)، همه ساله در مراسم حج شرکت می جوید و قبر اجداد طاهرینش را در مدینه، عراق و طوس زیارت می کند. پس اساسا شیعه برای حضرت مهدی، محلّ و مکان خاصی قائل نیست تا نوبت به آن رسد که بگوییم در سرداب است یا غیر سرداب؟!
چهار. علت مقدس شمردن سرداب
چنان که گذشت، شیعیان به دلایل مختلف، آنجا را مقدس و محترم می شمرند، از جمله :
4-1. آنجا محل زندگی و سکونت سه امام معصوم بوده و از وجود مبارک آنان، شرافت و برکت کسب کرده است.
4-2. آنجا محل عبادت و نیایش و تلاوت قرآن آن سه بزرگوار بوده است.
4-3. سرداب، در جوار مرقد دو تن از امامان معصوم قرار دارد و زائران امام هادی و عسکری (علیهماالسلام)، آنجا را نیز زیارت می کنند.
4-4. امام زمان(عج) هر سال برای زیارت قبور شریفه پدر، جدّ، مادر و عمه اش، به آنجا تشریف فرما شده است.
4-5. امام زمان(عج) در آن خانه تولّد یافته از آنجا غایب شده است (نه اینکه در آنجا پنهان شده است).
پس شیعیان معتقدند : مقدّس شمردن سرداب، صرفا به دلایل یاد شده است و این تقدیس، اختصاص به این مکان ندارد ؛ بلکه هر کجا که مشخصا محل عبادت یکی از امامان معصوم بوده است، بدان تبرک می جویند و هر کجا بدانند حتی یک بار و یک لحظه حضرت ولی عصر(عج) دیده شده است آنجا را هم زیارت کرده و بدان تبرک می جویند (همچون مسجد سهله، مسجد کوفه، مسجد جمکران و...) و هرگز به راز دیگری در آن معتقد نیستند[3].
نتیجه آنکه این گونه افترائات و سخنان صد در صد کذب و نادرست، بر اساس انگیزه دشمنی با شیعه و انحراف از اهل بیت و از سوی دشمنان خاندان رسالت بیان شده است.
عجیب تر آن که به مذهبی که هزاران نویسنده عالی قدر، آرا و عقاید شان را به صراحت در تألیفات خود نگاشته اند، نسبتی داده می شود که در هیچ عصری احدی از آنها، احتمال آن را نیز مطرح نکرده است! در موضوع غیبت و مهدویت، کتاب های فراوانی تألیف و خصوصیات آن ذکر شده است ؛ اما در هیچ کتاب و نوشته ای، اثری از این افترا نیست! هیچ کس نگفته که امام در سرداب سامرا مخفی است ؛ بلکه روایات و آن همه معجزات و کرامات که از آن حضرت در غیبت صغری و کبری نقل شده و حکایات کسانی که به حضورش در طول این مدت مشرف شده اند، همه این نسبت را تکذیب می کنند!![4]
پی نوشت ها
___________________
[1]. به نقل از: سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی از ولادت تا ظهور، ص 317 و 318.
[2]. الغدیر، ج 3، ص 308 و 309.
[3]. یوم الخلاص، ج 1، ص 288.
[4]. ر.ک : لطف اللّه  صافی گلپایگانی، امامت و مهدویت، ج 2، ص 367.