احکام دین
به مجموعه قوانين و مقرّرات اسلام، احكام شرعى می‌گویند.احکام شرعی، اعتبارات شرعیِ متعلق به افعال مکلفان را می‌گویند.
در حکومت دینی، نظر و رأی مردم مهمتر است یا احکام دین؟
در حکومت دینی، نظر و رأی مردم مهمتر است یا احکام دین؟ در حکومت دینی آراء مردم در حوزه‌ی (منطقه الفراغ) یعنی حوزه‌ای که شرع مقدس اسلام در آن حوزه دیدگاه خاصی ندارد تا آن‌جا که با اصول، احکام و قوانین ثابت و لایتغیر الهی در تعارض نباشد، بسیار حائز اهمیت بوده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در صورت تعارض، اصول و احکام ثابت الهی مقدم می‌شود، زیرا: اولاً اصل حکومت دینی مستلزم چنین موضوعی است. ثانیاً خود مردم با پذیرش حکومت دینی در واقع مقدم بودن اصول و احکام ثابت الهی را بر آراء و خواست خود پذیرفته‌اند. ثالثاً در روایت آمده است که: لاطاعة لمخلوق فی معصیة الخالق. در این روایت روابط حکومت و مردم بر اساس عدم معصیت خداوند تنظیم شده. بنابر این نه حکومت می‌تواند مردم را به نافرمانی خداوند امر کند و نه مردم می‌توانند چیزی که معصیت خداوند است از مسئولان نظام درخواست کنند. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 51/10449)
در حکومت دینی، نظر و رأی مردم مهمتر است یا احکام دین؟ در حکومت دینی آراء مردم در حوزه‌ی (منطقه الفراغ) یعنی حوزه‌ای که شرع مقدس اسلام در آن حوزه دیدگاه خاصی ندارد تا آن‌جا که با اصول، احکام و قوانین ثابت و لایتغیر الهی در تعارض نباشد، بسیار حائز اهمیت بوده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در صورت تعارض، اصول و احکام ثابت الهی مقدم می‌شود، زیرا: اولاً اصل حکومت دینی مستلزم چنین موضوعی است. ثانیاً خود مردم با پذیرش حکومت دینی در واقع مقدم بودن اصول و احکام ثابت الهی را بر آراء و خواست خود پذیرفته‌اند. ثالثاً در روایت آمده است که: لاطاعة لمخلوق فی معصیة الخالق. در این روایت روابط حکومت و مردم بر اساس عدم معصیت خداوند تنظیم شده. بنابر این نه حکومت می‌تواند مردم را به نافرمانی خداوند امر کند و نه مردم می‌توانند چیزی که معصیت خداوند است از مسئولان نظام درخواست کنند. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 51/10449)
پاسخ:
در حکومت دینی، نظر و رأی مردم مهمتر است یا احکام دین؟
در حکومت دینی آراء مردم در حوزه‌ی (منطقه الفراغ) یعنی حوزه‌ای که شرع مقدس اسلام در آن حوزه دیدگاه خاصی ندارد تا آن‌جا که با اصول، احکام و قوانین ثابت و لایتغیر الهی در تعارض نباشد، بسیار حائز اهمیت بوده و از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در صورت تعارض، اصول و احکام ثابت الهی مقدم می‌شود، زیرا:
اولاً اصل حکومت دینی مستلزم چنین موضوعی است.
ثانیاً خود مردم با پذیرش حکومت دینی در واقع مقدم بودن اصول و احکام ثابت الهی را بر آراء و خواست خود پذیرفته‌اند.
ثالثاً در روایت آمده است که: لاطاعة لمخلوق فی معصیة الخالق. در این روایت روابط حکومت و مردم بر اساس عدم معصیت خداوند تنظیم شده. بنابر این نه حکومت می‌تواند مردم را به نافرمانی خداوند امر کند و نه مردم می‌توانند چیزی که معصیت خداوند است از مسئولان نظام درخواست کنند. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 51/10449)
- [سایر] معنای حکومت دینی چیست؟ حاکمیت متدینان؛ اجرای احکام دینی یا برآمدن همه ارکان حکومت از دین؟
- [سایر] فرق بین حکومت دینی و دین حکومتی (دین دولتی) چیست؟
- [سایر] دنیوی کردن دین یا دینی کردن حکومت و سیاست؟
- [سایر] اگر دین، امری فردی تلقی شود و حکومت، امری اجتماعی، آیا در این فرض حکومت دینی قابل تصور است؟
- [سایر] نظر شمادرباره تشکیل حکومت دینی، در عصر غیبت چیست؟
- [سایر] تفاوت «اسلام انقلابی» مورد نظر منافقان با «انقلاب اسلامی» مورد نظر امام و نیز تفاوت «دین حکومتی» با «حکومت دینی» چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا به نظر حضرتعالی زمان مکلف شدن به اصول دین همان زمان مکلف شدن به احکام شرعی است؟ یا تفاوتی بین این دو وجود دارد؟
- [سایر] آیا احکام ثانویه در زمان ائمه(ع) بود؟ آیا احکام ثانویه موجب سکولارشدن دین نمی شود؟
- [سایر] با توجه به مشکلاتی که در حکومت سبب نارضایتی مردم می شود، بهتر نیست حکومت غیر دینی تشکیل بشود تا مردم از دین زده نشوند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا شرکت نکردن در انتخابات از نظر دینی اشکال دارد و اگر اینگونه است سفید انداختن رأی چطور؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اعانت ظلمه و کسانی که با دین و احکام دین، ضدیت و معاندت دارند و همراهی نمودن با آنها در ظلم و ستم، تجاوز به حریم دین و حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی نمی تواند برای یاد دادن واجبات نماز، مزد بگیرد (بنابراحتیاط واجب) اما برای مستحبات مانعی ندارد، مگر این که از شعائر دین باشد یا حفظ احکام الهی منوط به تعلیم آن گردد.
- [آیت الله مظاهری] مسلمان باید به اصول دین اطمینان داشته باشد (1)، و در احکام غیر ضروری یا باید مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید که اطمینان پیدا کند تکلیف خود را انجام داده است.
- [امام خمینی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیت زیاد می‌دهد مثل اصول دین یا مذهب و حفظ قرآن مجید و حفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریه، باید ملاحظه اهمیت شود، و مجرد ضرر، موجب واجب نبودن نمیشود، پس اگر توقف داشته باشد حفظ عقاید مسلمانان یا حفظ احکام ضروریه اسلام بر بذل جان و مال، واجب است بذل آن.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر معروف یا منکر از اموری باشد که شارع مقدس به آن اهمیّت زیاد می دهد مثل اصول دین یامذهب و حفظ قرآن مجید وحفظ عقاید مسلمانان یا احکام ضروریّه ، باید ملاحظه اهمیّت شود ، و مجردّ ضرر ، موجب واجب نبودن نمی شود ، پس اگر توقّف داشته باشد ، حفظ عقائد مسلمانان یا حفظ احکام ضروریّه اسلام بر بذل جان و مال ، واجب است بذل آن
- [آیت الله علوی گرگانی] احکام وطن بر جایی که صرف نظر از آن کرده است جاری نیست چه در آن‌جا ملک داشته باشد یا نه، وچه در آن‌جا شش ماه مانده باشدیانه.
- [آیت الله جوادی آملی] .بنا بر احتیاط واجب برای یاد دادن احکام واجبِ نماز مزد نگیرند و مسئول اموال بیت المال باید نیاز یاد دهنده احکام واجب نماز را برطرف نماید. دریافت مزد برای یاد دادن احکام مستحبِ نماز, جایز است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . عقیده مسلمان به اصول دین باید از روی دلیل باشد، و نمی تواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی بدون دلیل گفته کسی را قبول کند، ولی اگر از گفته غیر به عقاید دینی یقین پیدا کند در حکم به مسلمان بودن او کافی است، و در احکام دین باید یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یعنی به دستور او رفتار نماید، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید، که یقین کند، تکلیف خود را انجام داده است، مثلاً اگر عده ای از مجتهدین عملی را حرام می دانند، و عده دیگر می گویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد، و اگر عملی را بعضی واجب و بعضی مستحب می دانند، آن را به جا آورد پس کسانی که مجتهد نیستند و نمی توانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.
- [آیت الله مظاهری] حقّ اولاد بر پدر و مادر، چهار حقّ است: 1 - ختنه کردن او. 2 - تربیت صحیح. 3 - آموختن خواندن و نوشتن و احکام دین به او به اندازهای که مورد احتیاج اوست. 4 - همسر دادن به او در موقع احتیاج.
- [آیت الله مکارم شیرازی] فتوا دادن و اظهار نظر کردن در مسائل شرعی برای کسی که مجتهد نیست (یعنی قادر به استنباط احکام از مدارک و دلایل آن نمی باشد) حرام است و هرگاه بدون اطلاع اظهار نظر کند، مسؤول اعمال تمام کسانی است که به گفته او عمل می کنند.