شخصیت امام خمینی (ره) از نگاه علمای ربانی حضرت آیه الله العظمی اراکی (ره): سلام و صلوات خدا بر روح بزرگ مردی که: با مجاهدات بزرگ و فداکاری ها و رهبری های قاطع خود اسلام را در عالم اسلام زنده کرد و ندای تکبیر و توحید را به گوش جهانیان رساند و مجد و عظمت مسلمانان را به آنها باز گردانیدو فریادکوبنده اش دل های مستکبران ابرقدرت را به لرزه درآورد.[1] حضرت آیه الله العظمی گلپایگانی (ره): سلام خدا بر روح خدا که: با ستیز و پیکار بی امان با دشمنان اسلام تمامی معادلات سیاسی آنان را در هم شکست و بر بزرگترین قدرتهای استعماری جهان پیروز گردید.[2] حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی (ره): صلوات و سلام بر امام مسلمین: که مقاومت ایشان در راه هدف و در مقابل ظلم و ستم و فراخوانی امت اسلامی به خدا و رسول (ص) جبهه کفر و شرک را به واکنش واداشت و بدین سان استکبار با تمام قدرت و توان علیه آن بزرگوار به توطئه برخاست.[3] حضرت آیه الله العظمی بهاءالدینی (ره): خمینی کبیر در نگاه مؤمنان با بصیرت و عالمان ربانی، تجلی گر تداوم دعوت انبیا و استمرار حضور محمد (ص) و برپایی حکومت الهی در زمین بوده است.[4] حضرت آیه الله مصباح یزدی: در میان پیروان پیامبر اکرم (ص) طی چهارده قرن که از تاریخ اسلام گذشته است کمتر کسی را می توان پیدا کرد که تأثیر جامعی چون (ایشان) از خود برجای گذاشته باشد. [5] آیه الله شهید سید محمد باقر صدر: در حقیقت، امام خمینی یکی از بزرگترین نایبان امام معصوم (ع) بود.[6] حضرت آیه الله جوادی آملی: ایمان و علم و اخلاص و صداقت و مجاهدت و شجاعت غیرت و عظمت و نورانیت و... منحصر به فردشان همگان را براین باور استوار ساخته است که، دیگران را نمی شود با امام خمینی مقایسه کرد.[7] حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی: باید اعتراف نماییم در جامعیت بین ابعاد عظیم شخصیتی در زمان غیبت کسی را مانند امام امت ندیده ایم.[8] حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی: امام جداً مصداق انسان کامل بودند شاید در طول تاریخ روحانیت تشیع و جهان اسلام نتوانیم نظیر و بدیلی برای ایشان پیدا کنیم.[9] حضرت آیه الله فاضل لنکرانی: چهره نورانی و طمأنینه دائمی ایشان همواره نگاه عمیق هر بیننده ای را به خود فرا می خواند قیافه آرام و آراسته و حرکات و سکنات موزون و حساب شده و متناسب نگاه های نافذ و منظم و به موقع حرکات (وزین) دست ها و سر و گردن در موقع نشست و برخاست سخن گفتن آرام و شمرده و وقار زاید الوصف در وقت راه رفتن[10] که حاکی از روح بلند ایشان بود بر جذابیت بی بدیل ایشان افزوده بود. مرحوم علی دوانی (ره): امام از مصادیق بارز کسانی بودند که مشمول این حدیث شریف قرار می گیرند: یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا.[11] آیه الله علامه محمد تقی جعفری (ره): در چهره یک حاکم و زمامدار و رهبر امام بزرگوار مردی هوشیار و با شهامت و با تدبیر و با ابتکار و دریا دل بود امواج سهمگین در مقابل او چیز کم اهمیتی محسوب می شدند و هیچ حادثه سنگینی نبود که بتواند او را شکست دهد و او از همه این حوادث قوی تر و بزرگ تر بود.[12] رهبر معظم انقلاب اسلامی: در حقیقت امام کبیر ما با قیام الهی خود جان ها را حیات بخشید... و در پرتو احیای جان علوم الهی را احیا کرد و خداوند سبحان نیز همواره با امداد غیبی او را تأیید نمود. امام راحل قرآن مهجور را مشهور و سنت مستور را سنت مشهور و دین مهجور را دین مأنوس کرد.[13] امام از نگاه یک خبرنگار غربی (آمریکایی)، اعتراف به بزرگی امام روبین وود زورث در تشریح جریان ملاقات خود با امام (ره) در جماران می نویسد:... . زمانی که امام خمینی از در وارد می شد احساس می کردم که از لا به لای آن گردبادی از نیروی معنوی وزیدن گرفت. گویا در ورای آن عبای قهوه ای عمامه مشکی و ریش سفید روح زندگی جریان داشت؛ به طوری که همه بینندگان را محو تماشای خود کرد در آن هنگام حس کردم که با حضور او همه ما کوچک شده ایم و گویا در سالن کسی جز او باقی نمانده است. زمانی که بر روی صندلی خود نشست احساس کردم که نیرویی از وجودش ساطع می شود نیرویی بسان یک گردباد که اگر با دقت نگاه می کردی در می یافتی که نوعی آرامش مطلق در درون آن نهفته است چرا که (امام) خمینی (ره) بسیار جدی و استوار و مسلط بود. ... کمترین چیزی که می توانم بگویم این است که گویا او یکی از انبیای گذشته است و یا این که او موسای اسلام است و آمده تا فرعون کافر را از سرزمی خود براند.[14] صدای امام خمینی برای مردم ایران حکم صدای خدا را داشت[15] در نظر میلیون ها انسان موحد: او دست خدا بر روی زمین[16] و هدیه آسمانی و ملکوتی برای خاکیان بود. [17] گویی شخصیتی از شخصیت های آزمون بزرگ صدر اسلام (فتنه الکبری) با معجزه ای به دنیا بازگشته تا پس از پیروزی امویان و به خون غلتیدن شهیدان اهل بیت (ع) سپاه علی (ع) را رهبری کند. [18] اعتراف بیگانگان به عظمت امام خمینی (ره) شخصیت امام علاوه بر انگیختن تحسین جهانیان دشمنان امام و انقلاب را هم بر آن داشت تا از ویژگی های خیره کننده او سخن به میان آورند. الفضل ما شهدت به الاعداء[19] تا آن جا که برخی از کارگزاران شیطان بزرگ نیز با تسلیم در برابر عظمت امام (ره) در اعتراف به آن اظهار داشتند: آیه الله روح الله خمینی رهبر 79 ساله ایران را نمی شود با زیر فشار گذاشتن تضعیف کرد و نمی شود او را به تغییر و تبدیل وظیفه ای که به نظر او از جانب خداوند به وی محول شده است وادار کرد. [20] تردیدی نمی باشد که ایشان یکی از مردان بزرگ تاریخ در این قرن بود کمتر کسی را امروز می توان یافت که از جاذبه و نفوذی همانند آن چه که نه تنها در ایران بلکه در جهان داشت برخوردار باشد و توجه قدرتهای بزرگ را تا این حد به خود معطوف دارد.[21] آیه الله خمینی غرب را با بحران جدی برنامه ریزی مواجه کرد تصمیمات او آن چنان رعد آسا بود که مجال هر نوع تفکر و برنامه ریزی را از سیاست مداران و نظریه پردازان سیاسی می گرفت. هیچ کس نمی توانست تصمیمات او را از پیش حدس بزند او با معیارهای دیگری غیر از معیارهای شناخته شده در دنیا سخن می گفت و عمل می کرد. گویی از جای دیگر الهام می گرفت دشمنی آیه الله خمینی با غرب برگرفته از تعالیم الهی او بود او در دشمنی خود نیز خلوص نیت داشت.[22] امام خمینی مردی بود که توده ها را با کلام خود مسحور کرد وی به زبان مردم عادی سخن می گفت و به طرفداران فقیر و محروم خود اعتماد به نفس می بخشید. این احساس آنها را قادر ساخت تا هر کسی را که سر راهشان بایستد از بین ببرند وی به مردم نشان داد که حتی می توان در برابر قدرتهایی مثل آمریکا ایستاد و نهراسید.[23] روزنامه هرالدتریبون هم که روزنامه جهانی استکبار آمریکاست درباره امام لب به اعتراف گشوده نوشت: آیه الله خمینی (ره) انقلابی خستگی ناپذیری بود که تا آخرین لحظه حیات به آرزوی خود برای پی ریزی یک جامعه اسلامی و حکومت اسلامی در ایران وفادار ماند. آیه الله خمینی در آن چه برای سرزمین باستانی اش می خواست لحظه ای درنگ نکرد. وی خود را مأمور می دانست که می باید ایران را از آن چه فساد و انحطاط غرب می دید پاک کند و خلوص اسلامی را به ملت باز گرداند.[24] [1] . حضرت آیه الله العظمی اراکی (ره) روزنامه رسالت 12/3/78 ویژه نامه پرتویی از خورشید. [2] . حضرت آیه الله گلپایگانی (ره) همان. [3] . حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی (ره) همان . [4] . حضرت آیه الله العظمی بهاءالدینی (ره) همان. [5] . حضرت آیه الله مصباح یزدی. مصاحبه با پرفسور لنس با ایشان با ایشان مجله معرفت ش 31 نشر اسراء بهار 78. [6] . آیه الله شهید سید محمد باقر صدر همان. [7] . حضرت آیه الله جوادی آملی . کتاب بنیان مرصوص امام خمینی ص 6 نشر اسراء 78 چاپ دوم. [8] . حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی ویژه نامه رسالت 12/3/78 [9] . حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی ویژه نامه رسالت 12/3/78 [10] . حضرت آیه الله فاضل لنکرانی همان [11] . امام خمینی در آئینه خاطره ها حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی. [12] . آیه الله علامه محمد تقی جعفری ویژه نامه روزنامه رسالت / همان (شیعیان واقعی ما در آنچه اندوه ما است اندوهگین و در آنچه سرور ما است مسرور می باشند.) [13] . رهبر معظم انقلاب اسلامی خطبه های نماز جمعه 14/3/78 [14] . حضرت آیه الله جوادی آملی بنیان مرصوص امام خمینی (ره) ص 31. [15] . روبین وود زورث کاریس زیباترین تجربه من ترجمه خدیجه مصطفوی ص 31 و 32 و 36. [16] . شبکه تلویزیونی ایتالیا در گزارش ویژه ای به مناسبت ارتحال امام (ره) (روزنامه اطلاعات 11/4/68) [17] . کشیش یونانی موستاکیس نشریه zavartra چاپ مسکو (کیهان هوایی 25/8/73) [18] . محمد حسنین هیکل نویسنده و روزنامه نگار معروف جهان عرب (روزنامه مصری الاهرام 17/3/68) [19] . محمد حسنین هیکل مدافع آیه الله ص 8 . [20] . فضیلت آن است که دشمان به آن گواهی دهند و اقرار نمایند. [21] . فاینشنال تایمز چاپ لندن دهم نوامبر 1979 [22] . هنری پراکت کاردار سیاسی و نظامی سفارت آمریکا در ایران (72 1978) و مسئول دفتر ایران در وزارت امور خارجه این کشور (78 1980) فصل نامه حضور خرداد 73. [23] . هنری کسینجر مشاور رئیس جمهوری آمریکا در دهه 70 میلادی مجله سروش 20/11/80. [24] . مصاحبه پروفسور حمید مولانا فصل نامه حضور ش 29 پاییز 78. (منبع : توصیف امام خمینی(ره) از نگاه بزرگان ، Imam-khomeini.com )
شخصیت امام خمینی (ره) از نگاه علمای ربانی
حضرت آیه الله العظمی اراکی (ره): سلام و صلوات خدا بر روح بزرگ مردی که: با مجاهدات بزرگ و فداکاری ها و رهبری های قاطع خود اسلام را در عالم اسلام زنده کرد و ندای تکبیر و توحید را به گوش جهانیان رساند و مجد و عظمت مسلمانان را به آنها باز گردانیدو فریادکوبنده اش دل های مستکبران ابرقدرت را به لرزه درآورد.[1]
حضرت آیه الله العظمی گلپایگانی (ره): سلام خدا بر روح خدا که: با ستیز و پیکار بی امان با دشمنان اسلام تمامی معادلات سیاسی آنان را در هم شکست و بر بزرگترین قدرتهای استعماری جهان پیروز گردید.[2]
حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی (ره): صلوات و سلام بر امام مسلمین: که مقاومت ایشان در راه هدف و در مقابل ظلم و ستم و فراخوانی امت اسلامی به خدا و رسول (ص) جبهه کفر و شرک را به واکنش واداشت و بدین سان استکبار با تمام قدرت و توان علیه آن بزرگوار به توطئه برخاست.[3]
حضرت آیه الله العظمی بهاءالدینی (ره): خمینی کبیر در نگاه مؤمنان با بصیرت و عالمان ربانی، تجلی گر تداوم دعوت انبیا و استمرار حضور محمد (ص) و برپایی حکومت الهی در زمین بوده است.[4]
حضرت آیه الله مصباح یزدی: در میان پیروان پیامبر اکرم (ص) طی چهارده قرن که از تاریخ اسلام گذشته است کمتر کسی را می توان پیدا کرد که تأثیر جامعی چون (ایشان) از خود برجای گذاشته باشد. [5]
آیه الله شهید سید محمد باقر صدر: در حقیقت، امام خمینی یکی از بزرگترین نایبان امام معصوم (ع) بود.[6]
حضرت آیه الله جوادی آملی: ایمان و علم و اخلاص و صداقت و مجاهدت و شجاعت غیرت و عظمت و نورانیت و... منحصر به فردشان همگان را براین باور استوار ساخته است که، دیگران را نمی شود با امام خمینی مقایسه کرد.[7]
حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی: باید اعتراف نماییم در جامعیت بین ابعاد عظیم شخصیتی در زمان غیبت کسی را مانند امام امت ندیده ایم.[8]
حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی: امام جداً مصداق انسان کامل بودند شاید در طول تاریخ روحانیت تشیع و جهان اسلام نتوانیم نظیر و بدیلی برای ایشان پیدا کنیم.[9]
حضرت آیه الله فاضل لنکرانی: چهره نورانی و طمأنینه دائمی ایشان همواره نگاه عمیق هر بیننده ای را به خود فرا می خواند قیافه آرام و آراسته و حرکات و سکنات موزون و حساب شده و متناسب نگاه های نافذ و منظم و به موقع حرکات (وزین) دست ها و سر و گردن در موقع نشست و برخاست سخن گفتن آرام و شمرده و وقار زاید الوصف در وقت راه رفتن[10] که حاکی از روح بلند ایشان بود بر جذابیت بی بدیل ایشان افزوده بود.
مرحوم علی دوانی (ره): امام از مصادیق بارز کسانی بودند که مشمول این حدیث شریف قرار می گیرند: یحزنون لحزننا و یفرحون لفرحنا.[11]
آیه الله علامه محمد تقی جعفری (ره): در چهره یک حاکم و زمامدار و رهبر امام بزرگوار مردی هوشیار و با شهامت و با تدبیر و با ابتکار و دریا دل بود امواج سهمگین در مقابل او چیز کم اهمیتی محسوب می شدند و هیچ حادثه سنگینی نبود که بتواند او را شکست دهد و او از همه این حوادث قوی تر و بزرگ تر بود.[12]
رهبر معظم انقلاب اسلامی: در حقیقت امام کبیر ما با قیام الهی خود جان ها را حیات بخشید... و در پرتو احیای جان علوم الهی را احیا کرد و خداوند سبحان نیز همواره با امداد غیبی او را تأیید نمود. امام راحل قرآن مهجور را مشهور و سنت مستور را سنت مشهور و دین مهجور را دین مأنوس کرد.[13]
امام از نگاه یک خبرنگار غربی (آمریکایی)، اعتراف به بزرگی امام
روبین وود زورث در تشریح جریان ملاقات خود با امام (ره) در جماران می نویسد:... . زمانی که امام خمینی از در وارد می شد احساس می کردم که از لا به لای آن گردبادی از نیروی معنوی وزیدن گرفت. گویا در ورای آن عبای قهوه ای عمامه مشکی و ریش سفید روح زندگی جریان داشت؛ به طوری که همه بینندگان را محو تماشای خود کرد در آن هنگام حس کردم که با حضور او همه ما کوچک شده ایم و گویا در سالن کسی جز او باقی نمانده است.
زمانی که بر روی صندلی خود نشست احساس کردم که نیرویی از وجودش ساطع می شود نیرویی بسان یک گردباد که اگر با دقت نگاه می کردی در می یافتی که نوعی آرامش مطلق در درون آن نهفته است چرا که (امام) خمینی (ره) بسیار جدی و استوار و مسلط بود.
... کمترین چیزی که می توانم بگویم این است که گویا او یکی از انبیای گذشته است و یا این که او موسای اسلام است و آمده تا فرعون کافر را از سرزمی خود براند.[14]
صدای امام خمینی برای مردم ایران حکم صدای خدا را داشت[15] در نظر میلیون ها انسان موحد: او دست خدا بر روی زمین[16] و هدیه آسمانی و ملکوتی برای خاکیان بود. [17]
گویی شخصیتی از شخصیت های آزمون بزرگ صدر اسلام (فتنه الکبری) با معجزه ای به دنیا بازگشته تا پس از پیروزی امویان و به خون غلتیدن شهیدان اهل بیت (ع) سپاه علی (ع) را رهبری کند. [18]
اعتراف بیگانگان به عظمت امام خمینی (ره)
شخصیت امام علاوه بر انگیختن تحسین جهانیان دشمنان امام و انقلاب را هم بر آن داشت تا از ویژگی های خیره کننده او سخن به میان آورند. الفضل ما شهدت به الاعداء[19] تا آن جا که برخی از کارگزاران شیطان بزرگ نیز با تسلیم در برابر عظمت امام (ره) در اعتراف به آن اظهار داشتند:
آیه الله روح الله خمینی رهبر 79 ساله ایران را نمی شود با زیر فشار گذاشتن تضعیف کرد و نمی شود او را به تغییر و تبدیل وظیفه ای که به نظر او از جانب خداوند به وی محول شده است وادار کرد. [20]
تردیدی نمی باشد که ایشان یکی از مردان بزرگ تاریخ در این قرن بود کمتر کسی را امروز می توان یافت که از جاذبه و نفوذی همانند آن چه که نه تنها در ایران بلکه در جهان داشت برخوردار باشد و توجه قدرتهای بزرگ را تا این حد به خود معطوف دارد.[21]
آیه الله خمینی غرب را با بحران جدی برنامه ریزی مواجه کرد تصمیمات او آن چنان رعد آسا بود که مجال هر نوع تفکر و برنامه ریزی را از سیاست مداران و نظریه پردازان سیاسی می گرفت.
هیچ کس نمی توانست تصمیمات او را از پیش حدس بزند او با معیارهای دیگری غیر از معیارهای شناخته شده در دنیا سخن می گفت و عمل می کرد. گویی از جای دیگر الهام می گرفت دشمنی آیه الله خمینی با غرب برگرفته از تعالیم الهی او بود او در دشمنی خود نیز خلوص نیت داشت.[22]
امام خمینی مردی بود که توده ها را با کلام خود مسحور کرد وی به زبان مردم عادی سخن می گفت و به طرفداران فقیر و محروم خود اعتماد به نفس می بخشید. این احساس آنها را قادر ساخت تا هر کسی را که سر راهشان بایستد از بین ببرند وی به مردم نشان داد که حتی می توان در برابر قدرتهایی مثل آمریکا ایستاد و نهراسید.[23]
روزنامه هرالدتریبون هم که روزنامه جهانی استکبار آمریکاست درباره امام لب به اعتراف گشوده نوشت:
آیه الله خمینی (ره) انقلابی خستگی ناپذیری بود که تا آخرین لحظه حیات به آرزوی خود برای پی ریزی یک جامعه اسلامی و حکومت اسلامی در ایران وفادار ماند. آیه الله خمینی در آن چه برای سرزمین باستانی اش می خواست لحظه ای درنگ نکرد. وی خود را مأمور می دانست که می باید ایران را از آن چه فساد و انحطاط غرب می دید پاک کند و خلوص اسلامی را به ملت باز گرداند.[24]
[1] . حضرت آیه الله العظمی اراکی (ره) روزنامه رسالت 12/3/78 ویژه نامه پرتویی از خورشید.
[2] . حضرت آیه الله گلپایگانی (ره) همان.
[3] . حضرت آیه الله العظمی مرعشی نجفی (ره) همان .
[4] . حضرت آیه الله العظمی بهاءالدینی (ره) همان.
[5] . حضرت آیه الله مصباح یزدی. مصاحبه با پرفسور لنس با ایشان با ایشان مجله معرفت ش 31 نشر اسراء بهار 78.
[6] . آیه الله شهید سید محمد باقر صدر همان.
[7] . حضرت آیه الله جوادی آملی . کتاب بنیان مرصوص امام خمینی ص 6 نشر اسراء 78 چاپ دوم.
[8] . حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی ویژه نامه رسالت 12/3/78
[9] . حضرت آیه الله اشرفی اصفهانی ویژه نامه رسالت 12/3/78
[10] . حضرت آیه الله فاضل لنکرانی همان
[11] . امام خمینی در آئینه خاطره ها حجت الاسلام و المسلمین علی دوانی.
[12] . آیه الله علامه محمد تقی جعفری ویژه نامه روزنامه رسالت / همان (شیعیان واقعی ما در آنچه اندوه ما است اندوهگین و در آنچه سرور ما است مسرور می باشند.)
[13] . رهبر معظم انقلاب اسلامی خطبه های نماز جمعه 14/3/78
[14] . حضرت آیه الله جوادی آملی بنیان مرصوص امام خمینی (ره) ص 31.
[15] . روبین وود زورث کاریس زیباترین تجربه من ترجمه خدیجه مصطفوی ص 31 و 32 و 36.
[16] . شبکه تلویزیونی ایتالیا در گزارش ویژه ای به مناسبت ارتحال امام (ره) (روزنامه اطلاعات 11/4/68)
[17] . کشیش یونانی موستاکیس نشریه zavartra چاپ مسکو (کیهان هوایی 25/8/73)
[18] . محمد حسنین هیکل نویسنده و روزنامه نگار معروف جهان عرب (روزنامه مصری الاهرام 17/3/68)
[19] . محمد حسنین هیکل مدافع آیه الله ص 8 .
[20] . فضیلت آن است که دشمان به آن گواهی دهند و اقرار نمایند.
[21] . فاینشنال تایمز چاپ لندن دهم نوامبر 1979
[22] . هنری پراکت کاردار سیاسی و نظامی سفارت آمریکا در ایران (72 1978) و مسئول دفتر ایران در وزارت امور خارجه این کشور (78 1980) فصل نامه حضور خرداد 73.
[23] . هنری کسینجر مشاور رئیس جمهوری آمریکا در دهه 70 میلادی مجله سروش 20/11/80.
[24] . مصاحبه پروفسور حمید مولانا فصل نامه حضور ش 29 پاییز 78.
(منبع : توصیف امام خمینی(ره) از نگاه بزرگان ، Imam-khomeini.com )
- [سایر] امام خمینی ره به عالمان دینی چه رهنمودهایی داشتند؟
- [سایر] جایگاه دانشگاه از دیدگاه امام خمینی (ره) ؟
- [سایر] مراتب اهل سلوک از دیدگاه امام خمینی ره چیست؟
- [سایر] دیدگاه امام خمینی (ره) نسبت به اقتصاد چگونه بود؟
- [سایر] نقش زن از دیدگاه امام خمینی (ره)؟
- [سایر] از دیدگاه امام خمینی ره راه درمان مفاسد اخلاقی چیست؟
- [سایر] دیدگاه امام خمینی ره در مورد تکبر چیست؟
- [سایر] از دیدگاه امام خمینی ره نشانه فقیه چیست؟
- [سایر] از دیدگاه امام خمینی ره عبادت چه اهمیتی دارد؟
- [سایر] از دیدگاه مقام معظم رهبری ویژگی های مهم امام خمینی(ره) چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب میگردد که منکری معروف یا معروفی منکر شود و یا ستمگری تقویت گردد و یا ستمی بر مسلمانان تحمیل گردد یا چهره دین و عالمان دینی نزد مردم مخدوش گردد، اظهار حق و اعلام آن خصوصا بر عالمان و اجب است و سکوت جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] رساله توضیح المسائل به شیوه مرسوم، ابتدا بر اساس فتاوای زعیم بزرگوار شیعه حضرت آیة اللّه العظمی برجرودی قدسسره به دقت و با زبانی ساده تهیه و چاپ گردید و در معرض استفاده مقلدان و اندیشمندان قرار گرفت و به سبب دقت و سلاست و انتساب به آن مرجع بزرگوار و استاد مسلم فقه، سالها توسط فقیهان متأخر حاشیه و تعلیقه زده شد و سپس با مزج حواشی در متن اصلی، رسالههای بعدی تدوین گردید. حضرت آیة اللّه العظمی موسوی اردبیلی نیز ابتدا نظرات و فتاوای خود را به صورت حاشیهای بر رساله مزبور نگاشتند و پس از رحلت امام خمینی قدسسره به علت این که رساله معظم له در دست بسیاری از مقلدان و فارسی زبانان موجود بود، حواشی خود را به اختصار به رساله مزبور اضافه نمودند که چندین بار مورد چاپ و تجدید نظر قرار گرفت و در اختیار علاقمندان گذاشته شد. اما بازبینی و بازنگری رساله توضیح المسائل، ظهور مسائل جدید و مورد ابتلا، حذف مسائل غیر مورد ابتلا، تغییر در ساختار شکلی، جملات و ترتیب مسائل و برخی ابواب و توجه به نوآوریها و دقائق و کثرت تغییرات رساله پیشین، باعث گردید که رسالهای مستقل با ساختار فعلی تدوین شود تا به شیوهای مناسبتر، در عین حفظ چهارچوب قبلی، پاسخگوی نیاز مراجعین و فرزانگان گردد. لذا در این توضیح المسائل علاوه بر ذکر مسائل و نظرات جدید معظم له، متون مسائل تا اندازهای روانتر و ترتیب ابواب فقهی و مسائل مناسبتر شده و ابواب و مسائلی که مورد نیاز بوده، اضافه گردیده
- [آیت الله خوئی] مسافر میتواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم بلکه در تمام شهر مکه و مدینه و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. و نیز مسافر میتواند در حرم حضرت سید الشهدا علیه السلام نماز را تمام بخواند. اگرچه دورتر از اطراف ضریح مقدس نماز بخواند.
- [آیت الله سبحانی] انسان می تواند از سهم (سبیل الله)، به اندازه نیاز مسلمانان قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید، اگرچه بر اولاد خود و بر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است. و نیز می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پسر به کتابهای علمی و دینی احتیاج داشته باشد پدر می تواند انها را از زکات خریده و در معرض استفاده پسر قرار دهد و اگر بخواهد از سهم سبیل الله بخرد بنابر احتیاط باید بر ان مصلحت عمومی مترتب باشد
- [آیت الله وحید خراسانی] جمعی از فقهاء اعلی الله مقامهم فرموده اند انسان می تواند از زکات زمینی را وقف کند یا قران یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد و وقف نماید و می تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد ولی ولایت مالک بر وقف و تعیین متولی بدون مراجعه به حاکم شرع محل اشکال است
- [آیت الله اردبیلی] هیچ مسلمانی نباید نسبت به مسائل و مشکلات سایر مسلمانان بیتفاوت باشد و به اندازه قدرت و توان خود موظّف است در اصلاح امور دینی و دنیایی دیگران اقدام نماید. از رسول خدا صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل شده است که فرمودند: (کسی که صبح کند در حالی که به امور مسلمانان اهتمام نورزد مسلمان نیست).(1)
- [آیت الله سبحانی] مسافر می تواند در مسجدالحرام و مسجد پیغمبر(صلی الله علیه وآله وسلم) و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند و تمام افضل و شکسته احوط است. ولی اگر بخواهد در جائی که اول، جزء این مساجد نبوده و بعد از زمان ائمه(علیهم السلام) به این مساجد اضافه شده نماز بخواند، باید شکسته بخواند و نیز مسافر می تواند در حرم حضرت سیدالشهداء(علیه السلام)در شعاع 25 ذراع(تقریباً 11متر) از ضریح مقدس نماز را تمام بخواند.
- [امام خمینی] مسافر می تواند در مسجد الحرام و مسجد پیغمبر صلی الله علیه و آله و سلم و مسجد کوفه نمازش را تمام بخواند. ولی اگر بخواهد در جایی که اول جزو این مساجد نبوده و بعد به این مساجد اضافه شده نماز بخواند احتیاط مستحب آن است که شکسته بخواند اگر چه اقوی، صحت تمام است و نیز مسافر می تواند در حرم و رواق حضرت سید الشهدا علیه السلام بلکه در مسجد متصل به حرم نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] آشامیدن شراب حرام و از گناهان کبیره است، بلکه در بعضی از اخبار بزرگترین گناه شمرده شده است و اگر کسی آن را حلال بداند در صورتی که متوجه باشد که لازمه حلال دانستن آن تکذیب خدا و پیغمبر(صلی الله علیه وآله) می باشد کافر است. از حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: (شراب ریشه بدیها و منشأ گناهان است و کسی که شراب می خورد عقل خود را از دست می دهد و در آن موقع خدا را نمی شناسد و از هیچ گناهی باک ندارد، احترام هیچ کس را نگه نمی دارد و حق خویشان نزدیک را رعایت نمی کند و از زشتیهای آشکار رو نمی گرداند، روح ایمان و خداشناسی از او بیرون می رود، و روح خبیثی که از رحمت خدا دور است در او می ماند، خدا و فرشتگان و پیغمبران و مؤمنین او را لعنت می کنند و تا چهل روز نماز او قبول نمی شود و روز قیامت روی او سیاه است!)