برای تیز شدن ذهن چه راهکاری دارید؟

برای تیز شدن ذهن چه راهکاری دارید؟

خوشحالیم شما مخاطب ما هستید؛ امیدواریم راهنمای خوبی در رابطه با این موضوع برای شما باشیم.
نکته ای که در ابتدا باید به آن اشاره شود این است که آنچه در عرف جامعه از کلمه تقویت و بالا بردن ذهن اراده می شود در حقیقت همان تقویت حافظه می باشد. لذا با توجه به این نکته به موضوع شما می پردازیم و برای روشن شدن بیشتر موضوع، در سه محور جواب را خدمتتان بیان می داریم :
محور اول : تغذیه و نگهداری قدرت حافظه
1- مرحله اول، مصرف کمتر نمک و چربی های اشباع شده است. رژیم DASH (رویکردهای تغذیه ای جهت توقف فشارخون بالا) که دارای میوه و سبزی فراوان و لبنیات کم چرب است، همان اثر داروها را در کاهش فشار خون بالا دارد.
2- اسیدهای چرب امگا 3، میزان حملات قلبی و افسردگی را کاهش می دهد. اسیدهای چرب غیر اشباع LDL (کلسترول مضر) را کاهش داده و HDL (کلسترول مفید) را افزایش می دهند.
3- ذغال اخته و توت فرنگی و اسفناج، منبع غنی آنتوسیانین هستند. آنتوسیانین توانایی سلول های عصبی را برای پاسخ به واسطه های شیمیایی حفظ می کند. همچنین مانع از تشکیل لخته های خونی می شود ( رقیق کننده های خون) . این سه ماده غذایی، کشسانی رگ های خونی را حفظ می کند و انتقال پیام های عصبی را بهبود می بخشد سایر مواد غذایی مثل کلم قرمز، انگور، آلو و آلبالو نیز همین اثرات را دارند. اسفناج دارای آنتی اکسیدان فراوانی است که شامل بتا کاروتن ( پیش ساز ویتامینA)، ویتامینC و اسید فولیک است.
4- سیر تا 12 درصد میزان کلسترول بالا را کاهش می دهد. همچنین انعطاف پذیری رگ های خونی را حفظ می کند. برای این منظور روزانه 4 حبه سیر را به صورت خام یا نیمه پخته مصرف کنید، یا اینکه 2 تا 8 عدد کپسول 50 میلی گرمی را که حاوی عصاره سیر است بخورید.
5- سویا نیز کلسترول خون را کاهش می دهد. موادی در سویا وجود دارد که از اکسیده شدن LDL جلوگیری می کنند و مانع از اثرات آتروژنیک رادیکال های آزاد ( تشکیل پلاک در دیواره داخلی سرخرگ ها ) می شود. اثر سویا در کاهش کلسترول فقط برای افراد دچار کلسترول بالا موثر است، ولی اثر آنتی اکسیدانی آن برای همه افراد مفید است. فیتواستروژن های سویا، هورمون های گیاهی هستند که محققین اعتقاد دارند مانند هورمون استروژن باعث تقویت حافظه می شوند.
6- اسید فولیک برای رفع هموسیستئین ( اسید آمینه خطرناک ) بدن لازم است. تحقیقات ثابت کرده است در اثر کاهش اسید فولیک، ویتامین هایB6 وB12 در خون، مشکلاتی نظیر کاهش سطح ادراک در افراد مسن، اشکال در یاد آوری، تمرکز حواس و افزایش هموسیستئین خون به وجود می آید.
7- ویتامین B12 برای نگهداری سلول های عصبی ضروری است. حتی اگر این ویتامین در حداقل مقدار طبیعی باشد، برای بدن مضر است و بایستی دارای مقدار نرمال خود باشد. رفتار و حافظه افراد با مکمل دهی ویتامین های گروهB بهبود می یابد. در کمبود این ویتامین ها سطح ادراک و آگاهی کم می شود، طوری که کسی هم متوجه نمی شود. البته نباید محتوای ویتامینB موجود در غذا را بشمارید. وجود ویتامین هایB و Aکه بیشتر از صد در صد RDA (مقدار خوراکی توصیه شده روزانه)را تامین کند، سالم و موثر است.
8- ویتامین E مغز شما را از آسیب حفظ می کند. مطالعات طولانی مدت نشان داده، مکمل ویتامین E خطر بروز بیماری های قلبی را کاهش می دهد ،LDL را بی اثر می کند و احتمال لخته شدن خون را کاهش می دهد. همچنین وخامت بیماری آلزایمر افراد را آهسته می کند. اثر آنتی اکسیدانی ویتامین E تشکیل پلاک های آمیلوئیدی را که باعث التهاب و کج شدن انتهای اعصاب می شوند، متوقف می کند. یکی از اعمال ویتامین E رقیق کردن خون است. مصرف روزانه 800-200 واحد بین المللی ویتامین E توصیه می شود.
محور دوم : توصیه هایی جهت بالا بردن توانایی های ذهنی
1- ذهن خود را به کار اندازید :
حل کردن جدول و معما ، بهترین راه برای گذراندن وقت است. (دکتر رابرت استاک) معتقد است که در بین ارگانهای مختلف بدن ، مغز عضوی منحصر به فرد به شمار می آید ، زیرا عضوهایی مانند کبد و کلیه ها ، در اثر کارکردن زیاد و مستمر فرسوده خواهند شد اما مغز ، هر چقدر که بیشتر فعالیت داشته باشد ، تواناتر و قوی تر می شود. به کار انداختن مغز و انجام بازی های فکری بر شناخت و درک بیشتر مغز می افزاید. از طریق فعالیت هایی که مغز را به کار می اندازند ، می توان به رشد سلول های عصبی تازه کمک کرد و با این وسیله ارتباط بین سلولهای عصبی در مغز حفظ شده و حتی افزایش خواهد یافت.
2- دست های خود را بکار برید :
زمانی که تایپ می کنید یا این که به رانندگی می پردازید یا حتی هنگامی که شام درست می کنید ، دستان شما بطور مداوم فرمان های رسیده از مغز را اجرا می کنند. در حقیقت هیچ بخشی از بدن بیش تر از دستها به مغز نزدیک تر نیست. به همین سبب ، هرقدر مهارت های سریع انگشتان افزایش یابد ، عملکرد و فعالیت مغز نیز بیشترخواهد شد. متأسفانه در جامعه (دنیای) ما بر مهارت های ظریف و دقیق انگشتان و اثر آنها بر مغز تأکید نمی شود. جراحان از این توانایی ، برخوردارند ولی افرادی چون وکلا، حسابداران یا مشاوران امور اجتماعی نیازی به مهارت های ظریف و دقیق انگشتان دست خود ندارند. برای مقابله کردن با این شیوه زندگی می توان به سرگرمی های سنتی پرداخت. از جمله قلاب بافی کردن، خیاطی ، ساختن مدل های مختلف که از بخش های کوچکی تشکیل شده اند (مانند کشتی ، هواپیما و ...)
3- ورزش کنید :
فعالیت و کارکردن ممکن است بتواند از وزن شما بکاهد اما می تواند ذهن شما را نیز تواناتر کند. ورزش و تمرین های ایستاده سبب تقویت بخش تعادل مغز و مراکز هماهنگ کننده خواهد شد که همگی به بالا بردن درک و شناخت فردی کمک می کنند. دکتر رابرت استاک اظهار می دارد که انجام تمرین هایی که سبب حفظ تعادل بدن، انعطاف پذیری و نیروی پاها می شوند از اهمیّت زیادی برخوردارند.
4- خاطره تعریف کنید :
یکی از رایج ترین و مهم ترین شکایت هایی که افراد بالاتر از 40 سال ، ابراز می کنند کم شدن یا حتی فقدان حافظه است. در حالی که می توان به سادگی حافظه را تقویت کرد. دکتر استاک معتقد است که با مرور خاطره های خوب گذشته از طریق مشاهده فیلم های خانوادگی ، آلبوم های عکس و مجله ها می توان به تقویت حافظه پرداخت. حتی وسایلی که خاطره انگیزند مانند عطر مورد علاقه مادر، عینک یا خود نویس پدر بزرگ و ... می توانند به بهتر شدن حافظه کمک کنند. یادگاری ها و یادبودها می توانند ارتباط هایی را در مغز ایجاد کنند که به راحتی و با مرور زمان از بین نمی روند، بنابراین فعالانه خاطره ها را زنده نگه دارید.
همچنین رعایت نکات زیر هنگام مطالعه کمک بسزایی در یادگیری و حفظ و بازیابی مطالب دارد :
1. توجه کافی به مطالب؛ هنگام مطالعه و بخاطر سپاری مطالب، توجه کافی به مطلب امری ضروری است چه اینکه اگر هنگام بخاطر سپاری توجه کافی نداشته باشیم مطالب به صورت ناقص رمز گردانی می‌شود و در نتیجه هنگام بازیابی دچار مشکل خواهیم شد.
2. معنادار کردن مطالب؛ یکی از بهترین راهها برای یادگیری و حفظ، معنادار کردن است، چه اینکه وقتی مطلبی معنادار شد بهتر درک می‌شود و هر چیزی که درک شود بهتر حفظ می‌شود؛ بنابراین قبل از فهمیدن مطلبی نباید آن را حفظ کنیم.
3. سازماندهی کردن مطالب؛ بسیاری از اوقات مطالب در انبار حافظه وجود دارد و از ذهن ما محو نشده است اما بدلیل عدم سازمان‌دهی آنها در ذهن، در بازیابی آنها دچار مشکل می‌شویم؛ درست مانند یک کتابداری که اگر کتابها را روی اصول کتابداری در قفسه‌ها نگذاشته باشد، پیدا کردن آنها برای او غیر ممکن یا بسیار دشوار است. بنابراین سازماندهی مطالب هم در بخاطر سپاری و هم در مرحله بازیابی بسیار مفید و مؤثر است. در صورت سازمان‌دهی شما مجبور نیستید صدها یا ده‌ها کلمه را حفظ کنید، بلکه مطالب را به صورت منطقی ابتدا به چند شاخه بزرگ و سپس هر شاخه را به شاخه ها و زیرشاخه های جزیی تر تقسیم و سازماندهی می کنید. قطعاً اگر مطالب را ما به صورت اصولی سازمان‌دهی کنیم راحت حفظ و آسان بازیابی می‌کنیم.
4. توجه به بافت حاکم بر شرایط یادگیری؛ ما معمولاً در یک شرایط زمانی، مکانی و با یک حالات هیجانی خاطر، مطالب را یاد می‌گیریم. مجموعه این شرایط بر فرایند یادگیری را (بافت) می‌گویند. اگر هنگام بازیابی مطالب، شرایط خودمان را جوری قرار دهیم که بافت حاکم بر بازیابی شبیه به بافت حاکم بر یادگیری باشد، مطالب یاد گرفته شده را راحت‌تر به یاد می‌آوریم.
5. تمرین و تکرار مطالب؛ یکی از نکات مهم در امر حافظه، تمرین و تکرار است. به غیر از تعداد معدودی از انسانها که حافظه ای استثنایی دارند، باقی افراد باید مطالب را تمرین و تکرار کنند تا دچار فراموشی و اشتباه نشوند.
6. داشتن نظم و برنامه؛ وجود نظم و برنامه در هر کاری، از جمله تقویت حافظه ا همیت دارد. به عنوان مثال، داشتن ساعت مخصوص مطالعه بسیار مفید خواهد بود و باعث ایجاد نظم فکری در فرد می شود.
رعایت نکات فوق قطعاً نقش مؤثری در تقویت حافظه و استفاده بهینه از آن دارد و همینطور رعایت بهداشت مطالعه مانند نور کافی، تهویه مناسب، صحیح نشستن هنگام مطالعه، بعد از هر 45 دقیقه مطالعه 10 الی 15 دقیقه استراحت، تمرکز داشتن هنگام مطالعه، در حالت آرامش مطالعه کردن و... نیز بسیار مفید است.
محور سوم : هماهنگی تغدیه و فعالیت های بدنی برای بهبود حافظه
آنچه مسلم است تغذیه باید با نوع و میزان فعالیت بدنی هماهنگ باشد. اگر شما احساس ضعف دارید باید در میزان و کالری مواد غذایی خود بیشتر دقت نمایید. هنگامی که شما در برنامه روزانه خود تغییر ایجاد می نمایید، مثلا ورزش را در برنامه روزانه خود قرار می دهید لازم است برنامه غذایی را نیز تغییر دهید البته باید تغذیه طوری تنظیم شود که بر روی وزن طبیعی شما تأثیر زیادی نداشته باشد و به میزان سوخت و ساز بدن باشد. نکته دیگر اینکه غذاهای مصرفی باید در حالت تعادل با یکدیگر باشند و از همه گروه های غذایی مثل میوه، سبزیجات ،‌گوشت و مرغ و ماهی ، نان و غلات و گروه شیر و لبنیات باید در برنامه غذایی شما وجود داشته باشد و از غذاهای حاوی فیبر زیاد مصرف نمایید :
الف) غذاهای دیر هضم عبارتند از : حبوبات و غلات مثل جو ، گندم ، جو دوسر ، لوبیا ، عدس ، آرد سبوس دار ،‌ برنج با پوست و غیره ( که کربوهیدرات های پیچیده نامیده می شوند ) .
ب) غذاهای حاوی فیبر غذایی عبارتند از : غذاهای حاوی سبوس ، گندم سبوس دار ، غلات و حبوبات ، انواع سبزی ها، لوبیای سبز ، نخود ، ‌ذرت ،‌ اسفناج ، برگ چغندر ، میوه های با پوست ، میوه خشک شده مثل برگه زردآلو ، انجیر ،‌ آلو خشک ، بادام و غیره .
ج) غذاهای سرخ شده باید به مقدار کم مصرف شوند، زیرا باعث عدم هضم ، سوزش سردل و اختلال در وزن مناسب می شوند .

چند نکته :
1- اگر طبع شما سرد است از خوردن غذاهایی مثل ماست، بادمجان، ترشیجات و غیره که طبیعت آنها سرد است و موجب تشدید خواب‌آلودگی می‌شود بپرهیزید . اگر طبیعت شما گرم است از غذاهایی که طبیعت گرم دارند اجتناب کنید که این دسته غذاها موجب پرخوابی افراد با طبع گرم می‌گردد.
2- خوردنی های پرانرژی مثل خرما، فلفل، پیاز، سوسیس و کالباس و ... .باعث افزایش غریزه جنسی می شود لذا از مصرف آنها در حد امکان پرهیز کنید.
پرسشگر گرامی موارد فوق، نکاتی ساده اما مهم را به شما یادآوری می کنند که با وجود ساده بودن نیاز به تمرین و صرف وقت دارند که ما امیدواریم شما نیز با رعایت آنها در زندگی و کارهای خود، به موفقیت های روزافزون دست یابید که ما مطمئن به موفق شدن شما هستیم. ما هم در کنار حرم کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیه برای شما انسانهای خواستار پاکی دعا می کنیم و منتظر مکاتبه بعدی و نظر شما نسبت به این مطالب هستیم تا در کنار یکدیگر به سمت وضعیت مطلوب حرکت نماییم.
نویسنده : حامد محقق زاده