پرخاشگری چگونه رشد می کند؟ با سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای راهنمایی و پاسخ گویی برگزیده اید، در راستای پاسخ به پرسش شما باید عرض نمایم که: پرخاشگری که در اصطلاح روانشناسی به آن aggression و یا aggressivity، اطلاق می شود، اصطلاحی است بسیار کلی برای انواع گوناگونی از اعمال همراه با حمله خصومت و خشونت. پرخاشگری رفتاری است به صورت عملی یا کلامی نسبت به فرد یا شی ای خاص که با هدف وارد کردن صدمه یا خسارتی به آن فرد یا شی انجام میپذیرد که ممکن است به دلایل زیر برانگیخته شود: 1- ترس و یا حرمان 2- میل به ایجاد ترس و یا فراری دادن دیگران 3- میل به پیش بردن نظرات غیر منطقی شخصی و یا جمعی 4- مورد تهاجم قرار گرفتن قلمرو و ..... پرخاشگری از دلایل مهم ارجاع کودکان و نوجوانان به مراکز مشاوره و روان درمانی است.آنچه باعث توجه محققان به رفتارهای پرخاشگرانه شده، اثر نامطلوب آن بر رفتارهای میان فردی و همچنین اثر آسیب زای آن بر حالات درونی و روانی افراد است. علل پدید آورنده رفتار پرخاشگرانه: 1- عوامل ارثی و سرشتی: عده ای اعتقاد دارند که بسیاری از پرخاشگری های کودکان ناشی از بیماری جسمی آنهاست. عده ای از محققین معتقدند پرخاشگری نتیجه فعل و انفعالات مغز است و عده ای دیگربر نقش هورمون های جنسی تاکید میکنندو همین عامل را علت اصلی وجود پرخاشگری شدیدتر در مردان نسبت به زنان میدانند. 2- علل اجتماعی: اولین محیطی که کودک از نظر اجتماعی تجربه می کنند محیط خانواده است و موضوع مهم در خانواده برخوردهای کلامی و غیر کلامی والدین با یکدیگر است.اختلالات خانوادگی، پاسخ ندادن به موقع و مناسب به نیاز های کودک، فرصت ندادن به او برای ابراز وجود و تنبیه اصولیف زمینه ی رفتارهای پرخاشگرانه را در وجود کودک تحریک و تقویت میکند.در بین علل خانوادگی موثر بر رفتار پرخاشگرانه کودک، ناکامی طفل از دریافت محبت مادری، واکنش های نامناسب و پاسخ ندادن مادر به نیازهای غریزی و طبیعی کودک، میتواند از عوامل عمده پرخاشگری باشد. 3- ناکامی: پرخاشگری میتواند معلول عوامل و موقعیت های ناخوشایندی چون ناکامی باشد. ناکامی شخص در نیل به اهداف خود، احتمال بروز رفتارهای نامطلوب به ویژه پرخاشگری را در او افزایش میدهد. 4- الگو برداری فرد پرخاشگر از پدر و مادر خواهر و برادر و افرادی که کشش خاصی بسوی آنها دارد و دوستان و همسالان، همسالان الگوهای مهم و با نفوذی هستند که هم پرخاشگری و هم رفتارهای مطلوب را به کودک می آموزند. 5- نقش اولیای مدرسه: دانش آموزان نه تنها از معلمین خود دروس مدرسه را فرا میگیرند، بلکه تحت تاثیر رفتارها و کردارهای آنها نیز واقع میشوند و از آنها رفتارهای خشن و تهدید آمیز هم می آموزند. فشار دروس تحصیلی، تحمیل تکالیف درسی زیاد از حد، تنبیهات بدنی و تبعیض میتواند روحیه پرخاشگری را در دانش آموزان ایجاد و تشدید نماید. نظریاتی در مورد علل و عوامل پرخاشگری: در نظریه روان تحلیل گری فروید، تاکید بر ذاتی بودن پرخاشگری است و میل به آسیب زدن به دیگران از غریزه مرگ و تخلیه انرژی به درون و یا بیرون ناشی میشود. برخی دیگر از روانکاوان رفتار پرخاشگرانه را نوعی بازگشت به دوره های اولیه کودک میدانند. در نظریه رفتارشناسی لورنز نیز بر غریزی و ذاتی بودن پرخاشگری تاکید شده و هدف اصلی پرخاشگری تامین فضای زیستی کافی برای بقای موجود زنده است و سائقی در جهت نگهداری و بقاء خود می باشد. در نظریه ناکامی- پرخاشگری تمامی رفتارهای پرخاشگرانه از سائق پرخاشگری که خود برخاسته از ناکامی هستند، پنداشته میشوند. در نظریه یادگیری اجتماعی تاکید بر نقش تقویت و الگوهای مشاهده ای در بروز و تداوم این رفتار است. در اینجا تلاش برای یافتن عوامل بیرونی رفتار پرخاشگرانه است.چه ناکامی فقط موجب پرخاشگری در افرادی می شود که فراگرفته اند در موقعیت های ناخوشایند چنین رفتارهایی داشته باشند. از این رو رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است از راه مشاهده فرا گرفته شده و به سبب پیامدهایی که به دنبال خود دارند تثبیت و تقویت شوند. در دیدگاه زیست شناختی توجه به نظام عصبی – هورمونی و اختلالات مربوط به آن است. سیستم عصبی مرکزی به خصوص مناطقی که در عمق بخشهای گیجگاهی و دستگاه لیمبیک قرار دارند نقش مهمی در تحریک وکنترل رفتار پرخاشگرانه برعهده دارند. در باره عوامل هورمونی، هورمون های جنسی مردانه به ویژه تستسترون نقش مهمی دارند. نویسنده:غلامرضا مهرانفر
پرخاشگری چگونه رشد می کند؟
با سلام و سپاس از اینکه مرکز ما را برای راهنمایی و پاسخ گویی برگزیده اید، در راستای پاسخ به پرسش شما باید عرض نمایم که: پرخاشگری که در اصطلاح روانشناسی به آن aggression و یا aggressivity، اطلاق می شود، اصطلاحی است بسیار کلی برای انواع گوناگونی از اعمال همراه با حمله خصومت و خشونت.
پرخاشگری رفتاری است به صورت عملی یا کلامی نسبت به فرد یا شی ای خاص که با هدف وارد کردن صدمه یا خسارتی به آن فرد یا شی انجام میپذیرد که ممکن است به دلایل زیر برانگیخته شود:
1- ترس و یا حرمان
2- میل به ایجاد ترس و یا فراری دادن دیگران
3- میل به پیش بردن نظرات غیر منطقی شخصی و یا جمعی
4- مورد تهاجم قرار گرفتن قلمرو و .....
پرخاشگری از دلایل مهم ارجاع کودکان و نوجوانان به مراکز مشاوره و روان درمانی است.آنچه باعث توجه محققان به رفتارهای پرخاشگرانه شده، اثر نامطلوب آن بر رفتارهای میان فردی و همچنین اثر آسیب زای آن بر حالات درونی و روانی افراد است. علل پدید آورنده رفتار پرخاشگرانه:
1- عوامل ارثی و سرشتی: عده ای اعتقاد دارند که بسیاری از پرخاشگری های کودکان ناشی از بیماری جسمی آنهاست. عده ای از محققین معتقدند پرخاشگری نتیجه فعل و انفعالات مغز است و عده ای دیگربر نقش هورمون های جنسی تاکید میکنندو همین عامل را علت اصلی وجود پرخاشگری شدیدتر در مردان نسبت به زنان میدانند.
2- علل اجتماعی: اولین محیطی که کودک از نظر اجتماعی تجربه می کنند محیط خانواده است و موضوع مهم در خانواده برخوردهای کلامی و غیر کلامی والدین با یکدیگر است.اختلالات خانوادگی، پاسخ ندادن به موقع و مناسب به نیاز های کودک، فرصت ندادن به او برای ابراز وجود و تنبیه اصولیف زمینه ی رفتارهای پرخاشگرانه را در وجود کودک تحریک و تقویت میکند.در بین علل خانوادگی موثر بر رفتار پرخاشگرانه کودک، ناکامی طفل از دریافت محبت مادری، واکنش های نامناسب و پاسخ ندادن مادر به نیازهای غریزی و طبیعی کودک، میتواند از عوامل عمده پرخاشگری باشد.
3- ناکامی: پرخاشگری میتواند معلول عوامل و موقعیت های ناخوشایندی چون ناکامی باشد. ناکامی شخص در نیل به اهداف خود، احتمال بروز رفتارهای نامطلوب به ویژه پرخاشگری را در او افزایش میدهد.
4- الگو برداری فرد پرخاشگر از پدر و مادر خواهر و برادر و افرادی که کشش خاصی بسوی آنها دارد و دوستان و همسالان، همسالان الگوهای مهم و با نفوذی هستند که هم پرخاشگری و هم رفتارهای مطلوب را به کودک می آموزند.
5- نقش اولیای مدرسه: دانش آموزان نه تنها از معلمین خود دروس مدرسه را فرا میگیرند، بلکه تحت تاثیر رفتارها و کردارهای آنها نیز واقع میشوند و از آنها رفتارهای خشن و تهدید آمیز هم می آموزند. فشار دروس تحصیلی، تحمیل تکالیف درسی زیاد از حد، تنبیهات بدنی و تبعیض میتواند روحیه پرخاشگری را در دانش آموزان ایجاد و تشدید نماید.
نظریاتی در مورد علل و عوامل پرخاشگری:
در نظریه روان تحلیل گری فروید، تاکید بر ذاتی بودن پرخاشگری است و میل به آسیب زدن به دیگران از غریزه مرگ و تخلیه انرژی به درون و یا بیرون ناشی میشود. برخی دیگر از روانکاوان رفتار پرخاشگرانه را نوعی بازگشت به دوره های اولیه کودک میدانند.
در نظریه رفتارشناسی لورنز نیز بر غریزی و ذاتی بودن پرخاشگری تاکید شده و هدف اصلی پرخاشگری تامین فضای زیستی کافی برای بقای موجود زنده است و سائقی در جهت نگهداری و بقاء خود می باشد.
در نظریه ناکامی- پرخاشگری تمامی رفتارهای پرخاشگرانه از سائق پرخاشگری که خود برخاسته از ناکامی هستند، پنداشته میشوند.
در نظریه یادگیری اجتماعی تاکید بر نقش تقویت و الگوهای مشاهده ای در بروز و تداوم این رفتار است. در اینجا تلاش برای یافتن عوامل بیرونی رفتار پرخاشگرانه است.چه ناکامی فقط موجب پرخاشگری در افرادی می شود که فراگرفته اند در موقعیت های ناخوشایند چنین رفتارهایی داشته باشند. از این رو رفتارهای پرخاشگرانه ممکن است از راه مشاهده فرا گرفته شده و به سبب پیامدهایی که به دنبال خود دارند تثبیت و تقویت شوند.
در دیدگاه زیست شناختی توجه به نظام عصبی – هورمونی و اختلالات مربوط به آن است. سیستم عصبی مرکزی به خصوص مناطقی که در عمق بخشهای گیجگاهی و دستگاه لیمبیک قرار دارند نقش مهمی در تحریک وکنترل رفتار پرخاشگرانه برعهده دارند. در باره عوامل هورمونی، هورمون های جنسی مردانه به ویژه تستسترون نقش مهمی دارند.
نویسنده:غلامرضا مهرانفر
- [سایر] علت پرخاشگری در کودکان چیست؟
- [سایر] با پرخاشگری و نافرمانی فرزندم چه برخوردی داشته باشم ؟
- [سایر] برای رفع پرخاشگری در کودکان چه کار کنیم؟
- [سایر] علت پرخاشگری نوجوانان چیست؟ و راه درمان آن را بفرمائید؟
- [سایر] پسری 4 ساله دارم که من و پدرش را به ویژه در حضور دیگران کتک میزند و پرخاشگری میکند.
- [آیت الله اردبیلی] درباره رابطه بلوغ و رشد بفرمایید: الف. آیا بین دو صفت بلوغ و رشد، شرعا ملازمه وجود دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] ب. در صورت جدا بودن صفت بلوغ از وصف رشد، آیا سنّ بلوغ میتواند اماره رشد قرار گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اسلام موافق با رشد جمعیت است؟
- [سایر] تعادل بین رشد افراد و خانواده از کجا بدست می آید ؟ چرا بعضی مواقع خانواده فدای رشد یکی از اعضای خانواده میشود ؟
- [سایر] برای تحصیل رشد چه شرایطی لازم است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی چیزی را غصب کند و آن چیز در دست او رشد و نموّ پیدا کند، همه آن متعلّق به صاحب مال است؛ مثلاً اگر نهالی را غصب کند و در زمین خود بکارد، درخت هرچه رشد و نموّ پیدا کند متعلّق به صاحب نهال است و غاصب اجرت زمین را طلبکار نیست؛ همچنین اگر پیوندی را غصب کند و به درخت خود پیوند بزند، بنابر اقوی نموّ و میوه آن برای صاحب پیوند است.
- [آیت الله مظاهری] اقسامی که برای عاق پدر و مادر گفته شد تماماً در قطع رحم نیز میآید، بنابراین انفاق بر آنها اگر فقیر باشند لازم است اگرچه آنان واجبالنّفقه نیستند، ولی ترک انفاق در صورت قدرت و فقر آنان، قطع رحم محسوب میشود، چنانکه تضییع حقّ آنها و بردن آبروی آنان و تندی و پرخاشگری با آنها قطع رحم است، علاوه بر اینکه گناه حقّالنّاس و اهانت به دیگران را نیز دارد.
- [آیت الله اردبیلی] پس از آن که کودک دختر باشد یا پسر به سنّ بلوغ و رشد فکری و جسمی رسید، حقّ حضانت پایان میپذیرد و هیچ کس، حتّی پدر و مادر، حقّ حضانت بر او را ندارند.
- [آیت الله بهجت] روییدن مو اگر بهسبب معالجه و استعمال دارو باشد، بنابر اظهر نشانه بلوغ نیست، مگر آنکه معالجه از قبیل تقویت و تفریحات باشد که در رشد قوه بدنی مؤثر است.
- [آیت الله جوادی آملی] .داد و ستد غوره, پیش از چیدن از درخت، همچنین معامله سایر میوه ها, مانند خرما، آلو و ... که به رشد کامل نرسیدهاند, صحیح است . البته مقدار همه اینها باید معلوم باشد.
- [آیت الله مظاهری] تربیت باید با تلطّف و مهربانی و تسلّط بر اعصاب و با صبر و حوصله باشد، و از پرخاشگری و تندی و کتک پرهیز شود، مگر اینکه چارهای برای تربیت جز تندی یا کتک نباشد که در این صورت به انداز? ضرورت جایز است و دیه هم ندارد، ولی اگر کتک بیجا باشد یا برای تشفّی خاطر باشد نه بهخاطر تربیت، علاوه بر اینکه حرام است، دیه نیز دارد، و دی? آن در باب قصاص و دیات گذشت.
- [آیت الله جوادی آملی] .خرید و فروش بچه های نابالغ با یکدیگر و نیز معامله بالغ با نابالغ باطل است , مگر آنکه داد و ستد بین بالغ ها باشد و نابالغ وسیله نقل و انتقال قرار گیرد یا فقط صیغه عقد را در صورت اطلاع کافی، اجرا نماید . معامله نابالغی که به رشد و تمییز رسیده است , در اشیای کمارزش با اذن ولیّ میتواند صحیح باشد.
- [آیت الله سیستانی] اگر تخمک بارورشد? زنی در رحم زن دیگری گذاشته شود و در آنجا رشد کند و فرزندی به دنیا آید، در ترتیب احکام مادر و فرزند نسبت به هرکدام از آن دو زن، باید رعایت احتیاط شود، گر چه محرمیت او با صاحب رحم ثابت است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر جنینی را در حال نطفه یا به صورت عَلَقه یا مُضْغه یا بعد از دمیده شدن روح در آن، به رحم زن دیگری منتقل کنند و در آن رحم رشد و پرورش یابد و متولّد شود، هر دو زن در جمیع احکام، مادر او میباشند و این بچّه دو مادری محسوب میشود.
- [آیت الله بهجت] انسان میتواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد. همچنین ولیّ یا قیّم یا وصی میتواند مال طفل را اجاره دهد، و یا خود آن طفل را اجیر دیگری نماید، اما وقتی که علم به بلوغ همراه با رشد او پیدا شد، ولایت او ساقط است و ادامه آن اجاره بستگی به اجازه خودش دارد.