خانواده
خانواده، اولین نهاد اجتماعی و کوچکترین واحد تشکیل دهنده جامعه است.
با توجه به روایات سکوت(بجا) یک امر ستودنی است. آیا این مورد در خانه و خانواده نیز مطرح است؟
با توجه به روایات سکوت(بجا) یک امر ستودنی است. آیا این مورد در خانه و خانواده نیز مطرح است؟ با سلام و عرض اردات خدمت شما پرسشگر گرامی از اینکه با ما در ارتباط هستید از شما قدردانی می کنیم و امیدواریم که ارتباط شما با این مرکز تداوم داشته باشد. برای اینکه بتوان نظر اسلام را درباره یک موضوع بدست آورد، لازم است تمام آیات و روایاتی که درباره موضوع مورد نظر وارد شده است را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. پس به صرف مطالعه یک روایت نمی توان ادعا کرد که نظر اسلام را بدست آورده ایم، بلکه باید با ریز بینی و دقت در این باره قضاوت کرد و تمام آیات و روایات موضوع مورد نظر را مورد بررسی قرار داد. به عنوان مثال درباره موضوع مورد نظر شما روایات بسیاری وجود دارد که سخن گفتن را بر سکوت کردن برتر می داند مانند روایات زیر: -امام سجاد علیه السلام در پاسخ به این سوال که سخن گفتن برتر است یا خاموشی گزیدن، فرمود: هر یک از دو را آفاتی است. اگر هر دو از آفات به دور باشند، آن گاه سخن گفتن برتر از خاموشی گزیدن است.(میزان الحکمه جلد11صفحه 2551) - امام علی علیه السلام: سخن حق گفتن، برتر از درماندگی در سخن و خاموش ماندن است.(همان) همانطور که می بینید به صورت مطلق نمی توان ادعا کرد که سکوت بر سخن گفتن برتری دارد؛ بلکه باید به این نکته توجه کرد که انسان در انتخاب سکوت یا سخن گفتن باید شرایط و موقعیتی که در آن حضور دارد را در نظر بگیرد و با توجه به آن سکوت و یا لب به سخن باز کند به قول معروف هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. یکی از جاهایی که سخن گفتن مورد تایید اسلام می باشد محیط خانواده است. سخن گفتن با اعضا خانواده به ویژه همسر موجب استحکام خانواده و بر قراری ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می شود و در رشد و تعالی اعضا خانواده نقش اساسی دارد. برای روشن شدن نقش ازتباط کلامی اعضا خانواده لحظه ای با خود تصور کنید که هیچ نوع ارتباط کلامی بین اعضاء خانواده نباشد. آیا اعضا این خانواده در چنین فضایی می توانند با یکدیگر ارتباط عاطفی بر قرار کنند؟ آیا اعضا چنین خانواده ای در کنار هم احساس خوشبختی می کنند؟ در اینجا لازم است تا به روایتی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم اشاره کنم : جُلوسُ المَرءِ عندَ عِیالِهِ أحَبُّ إلی اللّه تعالی مِنِ اعتِکافٍ فی مَسجِدِی هذا ؛ نشستن مرد نزد زن و فرزندش ، نزد خداوند متعال محبوبتر است از اعتکاف در این مسجد من .(تنبیه الخواطر : 2 / 122 منتخب میزان الحکمة : 254 ) بدیهی است که کنار همسر و فرزند بودن به خودی خود ثواب ندارد و آنچه که در این روایت مورد نظر است ارتباط عاطفی و کلامی است که فرد در پرتو حضور در خانه به آن دست می یابد. با توجه به مطالب بالا روشن شد که نه تنها سکوت در خانواده مورد تایید اسلام نمی باشد بلکه اسلام بر ارتباط کلامی و عاطفی اعضای خانواده تاکید فراوان دارد و برای آن ثوابی مانند اعتکاف در مسجد پیامبر(صلی الله علیه و آله) در نظر گرفته است. چند نکته: 1. با توجه به اینکه ارتباط کلامی بین اعضا خانواده مقدمه ارتباط عاطفی محسوب می شود؛ به هیچ عنوان سکوت به جا (در شرایط عادی) در محیط خانواده مصداق پیدا نمی کند چراکه ارتباط کلامی(هر چند در ظاهر بی فایده به نظر آید) در بین اعضا خانواده فواید زیادی دارد بنابراین اعضا خانواده باید در بر قراری ارتباط کلامی بین یکدیگر سعی و کوشش فراوان داشته باشند. البته در جایی که سخن گفتن موجب بروز اختلافات و یا تشدید آن می شود، سکوت بهتر است. 2. همانطور که بیان شد ارتباط کلامی مقدمه ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می باشد، از سوی دیگر ارتباط کلامی موجب بیان احساسات و عواطف اعضا خانواده می شود و در کاهش فشارهای روانی آنان و حل مشکلات بین فردی آنان تاثیر زیادی دارد ؛ بنابراین می توان گفت از این جهت سخن گفتن با اعضا خانواده(درباره موضوعات مختلف و پیش پا افتاده) نه تنها اشکالی ندارد بلکه دارای ثواب بسیار می باشد. 3. ارتباط کلامی در محیط خانواده به خودی خود مورد تاکید می باشد و سخن گفتن اعضای خانواده با یکدیگر دارای ثواب می باشد هر چند محتوای آن در ظاهر برای دو طرف فایده چندانی نداشته باشد. البته این مطلب بدان معنا نیست که اعضا خانواده به بهانه ارتباط کلامی حدود شرعی را زیر پا گذاشته و دچار غیبت و تهمت و یا سایر گناهان زبان گردند محمد صادق آقاجانی
با توجه به روایات سکوت(بجا) یک امر ستودنی است. آیا این مورد در خانه و خانواده نیز مطرح است؟ با سلام و عرض اردات خدمت شما پرسشگر گرامی از اینکه با ما در ارتباط هستید از شما قدردانی می کنیم و امیدواریم که ارتباط شما با این مرکز تداوم داشته باشد. برای اینکه بتوان نظر اسلام را درباره یک موضوع بدست آورد، لازم است تمام آیات و روایاتی که درباره موضوع مورد نظر وارد شده است را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. پس به صرف مطالعه یک روایت نمی توان ادعا کرد که نظر اسلام را بدست آورده ایم، بلکه باید با ریز بینی و دقت در این باره قضاوت کرد و تمام آیات و روایات موضوع مورد نظر را مورد بررسی قرار داد. به عنوان مثال درباره موضوع مورد نظر شما روایات بسیاری وجود دارد که سخن گفتن را بر سکوت کردن برتر می داند مانند روایات زیر: -امام سجاد علیه السلام در پاسخ به این سوال که سخن گفتن برتر است یا خاموشی گزیدن، فرمود: هر یک از دو را آفاتی است. اگر هر دو از آفات به دور باشند، آن گاه سخن گفتن برتر از خاموشی گزیدن است.(میزان الحکمه جلد11صفحه 2551) - امام علی علیه السلام: سخن حق گفتن، برتر از درماندگی در سخن و خاموش ماندن است.(همان) همانطور که می بینید به صورت مطلق نمی توان ادعا کرد که سکوت بر سخن گفتن برتری دارد؛ بلکه باید به این نکته توجه کرد که انسان در انتخاب سکوت یا سخن گفتن باید شرایط و موقعیتی که در آن حضور دارد را در نظر بگیرد و با توجه به آن سکوت و یا لب به سخن باز کند به قول معروف هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. یکی از جاهایی که سخن گفتن مورد تایید اسلام می باشد محیط خانواده است. سخن گفتن با اعضا خانواده به ویژه همسر موجب استحکام خانواده و بر قراری ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می شود و در رشد و تعالی اعضا خانواده نقش اساسی دارد. برای روشن شدن نقش ازتباط کلامی اعضا خانواده لحظه ای با خود تصور کنید که هیچ نوع ارتباط کلامی بین اعضاء خانواده نباشد. آیا اعضا این خانواده در چنین فضایی می توانند با یکدیگر ارتباط عاطفی بر قرار کنند؟ آیا اعضا چنین خانواده ای در کنار هم احساس خوشبختی می کنند؟ در اینجا لازم است تا به روایتی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم اشاره کنم : جُلوسُ المَرءِ عندَ عِیالِهِ أحَبُّ إلی اللّه تعالی مِنِ اعتِکافٍ فی مَسجِدِی هذا ؛ نشستن مرد نزد زن و فرزندش ، نزد خداوند متعال محبوبتر است از اعتکاف در این مسجد من .(تنبیه الخواطر : 2 / 122 منتخب میزان الحکمة : 254 ) بدیهی است که کنار همسر و فرزند بودن به خودی خود ثواب ندارد و آنچه که در این روایت مورد نظر است ارتباط عاطفی و کلامی است که فرد در پرتو حضور در خانه به آن دست می یابد. با توجه به مطالب بالا روشن شد که نه تنها سکوت در خانواده مورد تایید اسلام نمی باشد بلکه اسلام بر ارتباط کلامی و عاطفی اعضای خانواده تاکید فراوان دارد و برای آن ثوابی مانند اعتکاف در مسجد پیامبر(صلی الله علیه و آله) در نظر گرفته است. چند نکته: 1. با توجه به اینکه ارتباط کلامی بین اعضا خانواده مقدمه ارتباط عاطفی محسوب می شود؛ به هیچ عنوان سکوت به جا (در شرایط عادی) در محیط خانواده مصداق پیدا نمی کند چراکه ارتباط کلامی(هر چند در ظاهر بی فایده به نظر آید) در بین اعضا خانواده فواید زیادی دارد بنابراین اعضا خانواده باید در بر قراری ارتباط کلامی بین یکدیگر سعی و کوشش فراوان داشته باشند. البته در جایی که سخن گفتن موجب بروز اختلافات و یا تشدید آن می شود، سکوت بهتر است. 2. همانطور که بیان شد ارتباط کلامی مقدمه ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می باشد، از سوی دیگر ارتباط کلامی موجب بیان احساسات و عواطف اعضا خانواده می شود و در کاهش فشارهای روانی آنان و حل مشکلات بین فردی آنان تاثیر زیادی دارد ؛ بنابراین می توان گفت از این جهت سخن گفتن با اعضا خانواده(درباره موضوعات مختلف و پیش پا افتاده) نه تنها اشکالی ندارد بلکه دارای ثواب بسیار می باشد. 3. ارتباط کلامی در محیط خانواده به خودی خود مورد تاکید می باشد و سخن گفتن اعضای خانواده با یکدیگر دارای ثواب می باشد هر چند محتوای آن در ظاهر برای دو طرف فایده چندانی نداشته باشد. البته این مطلب بدان معنا نیست که اعضا خانواده به بهانه ارتباط کلامی حدود شرعی را زیر پا گذاشته و دچار غیبت و تهمت و یا سایر گناهان زبان گردند محمد صادق آقاجانی
عنوان سوال:
با توجه به روایات سکوت(بجا) یک امر ستودنی است. آیا این مورد در خانه و خانواده نیز مطرح است؟
پاسخ:
با توجه به روایات سکوت(بجا) یک امر ستودنی است. آیا این مورد در خانه و خانواده نیز مطرح است؟
با سلام و عرض اردات خدمت شما پرسشگر گرامی از اینکه با ما در ارتباط هستید از شما قدردانی می کنیم و امیدواریم که ارتباط شما با این مرکز تداوم داشته باشد.
برای اینکه بتوان نظر اسلام را درباره یک موضوع بدست آورد، لازم است تمام آیات و روایاتی که درباره موضوع مورد نظر وارد شده است را مورد مطالعه و بررسی قرار داد. پس به صرف مطالعه یک روایت نمی توان ادعا کرد که نظر اسلام را بدست آورده ایم، بلکه باید با ریز بینی و دقت در این باره قضاوت کرد و تمام آیات و روایات موضوع مورد نظر را مورد بررسی قرار داد. به عنوان مثال درباره موضوع مورد نظر شما روایات بسیاری وجود دارد که سخن گفتن را بر سکوت کردن برتر می داند مانند روایات زیر:
-امام سجاد علیه السلام در پاسخ به این سوال که سخن گفتن برتر است یا خاموشی گزیدن، فرمود: هر یک از دو را آفاتی است. اگر هر دو از آفات به دور باشند، آن گاه سخن گفتن برتر از خاموشی گزیدن است.(میزان الحکمه جلد11صفحه 2551)
- امام علی علیه السلام: سخن حق گفتن، برتر از درماندگی در سخن و خاموش ماندن است.(همان)
همانطور که می بینید به صورت مطلق نمی توان ادعا کرد که سکوت بر سخن گفتن برتری دارد؛ بلکه باید به این نکته توجه کرد که انسان در انتخاب سکوت یا سخن گفتن باید شرایط و موقعیتی که در آن حضور دارد را در نظر بگیرد و با توجه به آن سکوت و یا لب به سخن باز کند به قول معروف هر سخن جایی و هر نکته مکانی دارد. یکی از جاهایی که سخن گفتن مورد تایید اسلام می باشد محیط خانواده است. سخن گفتن با اعضا خانواده به ویژه همسر موجب استحکام خانواده و بر قراری ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می شود و در رشد و تعالی اعضا خانواده نقش اساسی دارد. برای روشن شدن نقش ازتباط کلامی اعضا خانواده لحظه ای با خود تصور کنید که هیچ نوع ارتباط کلامی بین اعضاء خانواده نباشد. آیا اعضا این خانواده در چنین فضایی می توانند با یکدیگر ارتباط عاطفی بر قرار کنند؟ آیا اعضا چنین خانواده ای در کنار هم احساس خوشبختی می کنند؟
در اینجا لازم است تا به روایتی از پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلّم اشاره کنم :
جُلوسُ المَرءِ عندَ عِیالِهِ أحَبُّ إلی اللّه تعالی مِنِ اعتِکافٍ فی مَسجِدِی هذا ؛
نشستن مرد نزد زن و فرزندش ، نزد خداوند متعال محبوبتر است از اعتکاف در این مسجد من .(تنبیه الخواطر : 2 / 122 منتخب میزان الحکمة : 254 )
بدیهی است که کنار همسر و فرزند بودن به خودی خود ثواب ندارد و آنچه که در این روایت مورد نظر است ارتباط عاطفی و کلامی است که فرد در پرتو حضور در خانه به آن دست می یابد. با توجه به مطالب بالا روشن شد که نه تنها سکوت در خانواده مورد تایید اسلام نمی باشد بلکه اسلام بر ارتباط کلامی و عاطفی اعضای خانواده تاکید فراوان دارد و برای آن ثوابی مانند اعتکاف در مسجد پیامبر(صلی الله علیه و آله) در نظر گرفته است.
چند نکته:
1. با توجه به اینکه ارتباط کلامی بین اعضا خانواده مقدمه ارتباط عاطفی محسوب می شود؛ به هیچ عنوان سکوت به جا (در شرایط عادی) در محیط خانواده مصداق پیدا نمی کند چراکه ارتباط کلامی(هر چند در ظاهر بی فایده به نظر آید) در بین اعضا خانواده فواید زیادی دارد بنابراین اعضا خانواده باید در بر قراری ارتباط کلامی بین یکدیگر سعی و کوشش فراوان داشته باشند. البته در جایی که سخن گفتن موجب بروز اختلافات و یا تشدید آن می شود، سکوت بهتر است.
2. همانطور که بیان شد ارتباط کلامی مقدمه ارتباط عاطفی بین اعضا خانواده می باشد، از سوی دیگر ارتباط کلامی موجب بیان احساسات و عواطف اعضا خانواده می شود و در کاهش فشارهای روانی آنان و حل مشکلات بین فردی آنان تاثیر زیادی دارد ؛ بنابراین می توان گفت از این جهت سخن گفتن با اعضا خانواده(درباره موضوعات مختلف و پیش پا افتاده) نه تنها اشکالی ندارد بلکه دارای ثواب بسیار می باشد.
3. ارتباط کلامی در محیط خانواده به خودی خود مورد تاکید می باشد و سخن گفتن اعضای خانواده با یکدیگر دارای ثواب می باشد هر چند محتوای آن در ظاهر برای دو طرف فایده چندانی نداشته باشد. البته این مطلب بدان معنا نیست که اعضا خانواده به بهانه ارتباط کلامی حدود شرعی را زیر پا گذاشته و دچار غیبت و تهمت و یا سایر گناهان زبان گردند
محمد صادق آقاجانی
- [سایر] آیا در روایات، سکوت ممدوح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر شرط عروسی از طرف خانواده ی عروس، خریداری طلا و ملزومات دیگر باشد، ولی مرد به علّت شرایط بد اقتصادی از این امر سرباز زند، آیا با توجّه به این که زن فعلاً در خانه ی پدری خود زندگی می کند، می تواند زن را بدون هیچ تشریفاتی به خانه خود ببرد یا خیر؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [سایر] در روایات بسیاری خوانده ایم که سکوت عبادت است، در چه مواردی واجب است که جواب طرف مقابل را بدهیم؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا افراد خانواده، در امر تقلید، تابع سرپرست خانواده هستند؟
- [سایر] شفاعت در روایات و گفتار صحابه چگونه مطرح شده است؟
- [سایر] آیا علوم تجربی در آیات و روایات مطرح شده است؟
- [سایر] بنگاهداری یا آژانس معاملات مسکن یا واسطه گری در امر خرید و فروش مسکن و زمین چه حکمی دارد؟ آیا کراهت دارد؟ با توجه به بعضی از روایات و احادیث که اعلام میدارند، فروش زمین و ... کراهت دارد و یا با توجه به اینکه این نوع شغلها زمینه دروغ و ... را فراهم مینماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] به طور کلی در امر به معروف و نهی از منکر انسان باید با توجه به اهمیت معروف یا منکر در مقایسه با ضرر یا مؤونه ای که امر به معروف و نهی از منکر دارد اقدام کند که اگر اهمیت معروف یا منکر کمتر از ضرر و مؤونه امر به معروف و نهی از منکر باشد واجب نیست بلکه جایز نیست. و اگر اهمیت معروف و منکر بسیار زیادتر از ضرر و مؤونه نهی از منکر و امر به معروف باشد واجب است، هر چند ضرر زیادی داشته باشد و حتی اگر متوقف بر بذل جان و مال باشد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] برای زنها نماز خواندن در خانه بهتر است و در حدیث شریف از امام جعفر صادق علیهالسلام آمده است که: (خیر مساجد نساءکم البیوت).
- [آیت الله نوری همدانی] چند چیز شرط است در واجب بودن امر به معروف و نهی از منکر : اوّل : آنکه کسی که می خواهد امر و نهی کند ، بداند که آنچه شخص مکلّف بجا نمی آورد واجب است بجا آورد ، و آنچه بجا می آورد باید ترک کند و بر کسی که معروف و منکر را نمی داند واجب نیست . دوّم : آنکه احتمال بدهد امر و نهی او تأثیر می کند ، پس اگر بداند اثر نمی کند واجب نیست . سوّم : آنکه بداند شخص معصیت خود را تکرار کند ، پس اگر بداند یا گمان کند یا احنمال صحیح بدهد که تکرار نمی کند ، واجب نیست . چهارم : آنکه در امر و نهی مفسده ای نباشد ، پس اگر بداند یا گمان کند که اگر امر یا نهی کند ، ضرر جانی یا عشرضی و آبروئی یا مالی قابل توجّه به او می رسد واجب نیست ، بلکه اگر احتمال صحیح بدهد که از آن ترس ضررهای مذکور را پیدا کند واجب نیست ، بلکه اگر بترسد که ضرری متوجّه متعلِّقان او می شود واجب نیست ، بلکه با احتمال وقوع ضرر جانی یا عِرضی و آبروئی یا مالی موجب حَرَج بر بعضی مؤمنین ، واجب نمی شود بلکه در بسیاری از موارد حرام است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] امر به معروف و نهی از منکر در صورتی که چهار شرط زیر وجود داشته باشد واجب می شود: اول: آن کسی که می خواهد امر و نهی کند، بداند که آنچه شخص مکلّف بجا نمی آورد واجب است بجا آورد، و آنچه بجا می آورد باید ترک کند. و بر کسی که معروف و منکر را نمی داند واجب نیست. دوم: آن که احتمال بدهد امر و نهی او تأثیر می کند، پس اگر بداند اثر نمی کند واجب نیست. سوم: آن که بداند و یا اطمینان داشته باشد شخص معصیت کار بنا دارد که معصیت خود را تکرار کند، پس اگر بداند یا گمان کند یا احتمال عقلایی بدهد که تکرار نمی کند واجب نیست. چهارم: آن که در امر و نهی مفسده ای نباشد، پس اگر بداند یا گمان کند که در اثر امر یا نهی ضرر جانی یا عرضی و آبروئی یا مالی قابل توجه به او می رسد واجب نیست. بلکه اگر احتمال عقلائی بدهد که ضررهای مذکور به او می رسد واجب نیست. بلکه اگر بترسد که ضرری متوجه متعلقان او می شود واجب نیست، بلکه با احتمال وقوع ضرر جانی یا عرضی و آبروئی یا مالی موجب حرج بر بعضی مؤمنین، واجب نمی شود بلکه در بسیاری از موارد حرام است.
- [آیت الله اردبیلی] وجوب امر به معروف و نهی از منکر چند شرط دارد: اوّل: آن که کسی که میخواهد امر و نهی کند، بداند که آنچه شخص مکلّف انجام نمیدهد، واجب است بجا آورد و آنچه انجام میدهد، باید ترک کند و کسی که میخواهد امر به معروف و نهی از منکر کند، باید معروف را از منکر تشخیص دهد و بر کسی که معروف و منکر را نمیداند، واجب نیست، بلکه نمیتواند امر به معروف و نهی از منکر نماید. دوم: آن که احتمال بدهد امر و نهی او تأثیر می‌کند، پس اگر بداند اثر نمیکند، واجب نیست. سوم: آن که بداند شخص گنهکار بنا دارد که معصیت خود را تکرار کند؛ پس اگر بداند یا گمان کند یا احتمال صحیح بدهد که تکرار نمیکند، واجب نیست. چهارم: آن که در امر و نهی مفسدهای نباشد؛ پس اگر بداند یا گمان کند که اگر امر یا نهی کند، ضرر جانی یا عِرضی و آبرویی یا مالی قابل توجّه به او می‌رسد، واجب نیست، بلکه اگر احتمال صحیح و عقلایی بدهد که موجب ضررهای مذکور می‌شود، واجب نیست؛ همچنین اگر بترسد که ضرری متوجّه وابستگان او شود، واجب نیست و نیز با احتمال وقوع ضررِ جانی یا عرضی و آبرویی یا مالیِ موجبِ حَرَج بر بعضی از موءمنین، واجب نمیشود، بلکه در بسیاری از موارد حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر جایی از خانه یا فرش کسی نجس باشد و ببیند بدن یا لباس یا چیز دیگر کسی که وارد خانه او می شود با رطوبت به جای نجس رسیده است در صورتی که او سبب برای این امر باشد و در معرض این باشد که نجاست به ماکول و مشروب سرایت کند باید به انان بگوید
- [آیت الله سیستانی] اگر جائی از خانه یا فرش کسی نجس باشد ، و ببیند بدن یا لباس یا چیز دیگر کسانی که وارد خانه او میشوند با رطوبت به جای نجس رسیده است ، چنانچه او موجب این امر شده باشد باید با دو شرطی که در مسأله پیش گذشت به آنان بگوید .
- [آیت الله سیستانی] وجوب أمر به معروف و نهی از منکر ، بر هر مکلّف نسبت به خانواده و نزدیکان شدیدتر است ، بنابراین اگر کسی در خانواده و نزدیکان خود نسبت به واجبات دینی ، از قبیل نماز ، و روزه و خمس و . . . بی توجّهی و سبک شمردن احساس نماید ، و نسبت به ارتکاب محرّمات از قبیل غیبت ، و دروغ و . . . بی مبالاتی و بی باکی ببیند ، باید اهمّیّت بیشتری ، با مراعات مراتب سه گانه أمر به معروف و نهی از منکر جلو کارهای زشت آنها را بگیرد ، و آنها را با انجام کارهای خوب دعوت نماید . ولی نسبت به پدر و مادر احتیاط واجب است که با ملایمت و نرمی آنها را راهنمائی بکند و هیچوقت با خشونت با آنها روبرو نشود .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است در شوهر دادن دختری که بالغه است یعنی مکلف شده؛ عجله کنند. از حضرت صادق (ع) روایت شده که یکی از سعادتهای مرد آن است که دخترش در خانه او حیض نبیند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] امر به معروف و نهی از منکر بر تمام افراد عاقل و بالغ با شرایط زیر واجب است: 1 کسی که می خواهد امر و نهی کند باید یقین داشته باشد که طرف مقابل مشغول انجام حرام یا ترک واجبی است. 2 احتمال دهد که امر و نهی او اثردارد، خواه اثر فوری داشته باشد یا غیر فوری، کامل یا ناقص، بنابراین اگر بداند هیچ اثر نمی کند واجب نیست. 3 در امر و نهی او مفسده و ضرری نباشد، پس اگر بداند یا خوف این باشد که امر یا نهی او، ضرر جانی یا عرضی و آبرویی یا مالی قابل توجه نسبت به او یا بعضی از مؤمنین می رساند واجب نیست، ولی اگر معروف و منکر از اموری باشد که شارع مقدس اسلام اهمیت زیادی به آن می دهد (مانند حفظ اسلام و قرآن و استقلال ممالک اسلامی، یا حفظ احکام ضروری اسلام)، باید اعتنا به ضرر نکند و با بذل جان و مال در حفظ آنها بکوشد.