درباره دلیل تیمم و فایده آن برایم توضیح دهید؟ (فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً )؛نساء (4 )، آیه 43. ؛ ( (اگر) آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید). (تیمم) در لغت به معنای قصد و اراده کردن است و در اصطلاح فقه (عملی است که در شرایط خاص، جایگزین وضو و غسل میشود). تیمم به این صورت انجام میگیرد: ابتدا کف دو دست را بر چیزی که تیمم بر آن جایز است، میزنیم. سپس هر دو دست را بر تمام پیشانی و دو طرف آن - از جایی که موی سر میروید تا روی ابروها و بالای بینی میکشیم. بعد با کف دست چپ، بر تمام پشت دست راست - از مچ تا سر انگشتان و در آخر کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ میکشیم (انگشتان هم جزو کف دست است ). بنا بر نظر آیةاللَّه خامنهای، احتیاط واجب آن است که بار دیگر دستها را به زمین بزند و سپس کف دست چپ را بر پشت دست راست و کف دست راست را به پشت دست چپ بکشد (خامنهای، اجوبة الاستفتاءات، 209 ). تیمم دو فایده و فلسفه مهم دارد: 1. فایده بهداشتی: خاک به جهت داشتن باکتریهای فراوان، میتواند آلودگیها را از بین ببرد. این باکتریها معمولا در سطح زمین - که از هوا و نور آفتاب بهتر استفاده میکنند فراوانند. از این نظر خاک میتواند تا حدودی جانشین آب شود. با این تفاوت که آب حلّال است ؛ یعنی، میکروبها را حل کرده و با خود میبرد ؛ ولی خاک میکروبکش است و خاکی این اثر بخشی را دارد که کاملاً پاک باشد. از این رو قرآن از آن به (طیّب) تعبیر کرده است. 2. فایده اخلاقی: تیمم یکی از عبادات است ؛ زیرا انسان پیشانی خود را - که شریفترین عضو او است با دستی که بر خاک زده، لمس میکند تا فروتنی و تواضع خود را در پیشگاه خداوند متعال آشکار سازد و به دنبال این کار، متوجه نماز و یا سایر عباداتی شود که در آن وضو و غسل شرط است. به این ترتیب تیمّم در پرورش روح تواضع و عبودیت و شکر گزاری در بندگان اثر دارد. تفسیر نمونه، ج 3، ص 443. تیمم بر دو نوع است: تیمم بدل از وضو و تیمم بدل از غسل. کسی که وظیفهاش تیمم است، تا هنگامی که عذر او باقی است، میتواند تمام کارهایی را که با وضو و غسل انجام میدهد، با تیمّم به جا آورد. اگر یکی از امور باطل کننده وضو، از او سر بزند، تیممش باطل میشود. باید دانست که تیمم تنها بر زمین و هر چه که این عنوان بر آن صدق میکند (خاک، ریگ، کلوخ، سنگ مرمر و سایر اقسام سنگها ) جایز است. البته در مواردی میان مراجع تقلید اختلاف نظر هست (مانند تیمم بر آجر، گچ و مانند آن ) که هر کس باید بر طبق فتوای مرجع تقلید خود عمل کند. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 88/500016)
درباره دلیل تیمم و فایده آن برایم توضیح دهید؟
(فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَیَمَّمُوا صَعِیداً طَیِّباً )؛نساء (4 )، آیه 43. ؛ ( (اگر) آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید).
(تیمم) در لغت به معنای قصد و اراده کردن است و در اصطلاح فقه (عملی است که در شرایط خاص، جایگزین وضو و غسل میشود).
تیمم به این صورت انجام میگیرد: ابتدا کف دو دست را بر چیزی که تیمم بر آن جایز است، میزنیم. سپس هر دو دست را بر تمام پیشانی و دو طرف آن - از جایی که موی سر میروید تا روی ابروها و بالای بینی میکشیم. بعد با کف دست چپ، بر تمام پشت دست راست - از مچ تا سر انگشتان و در آخر کف دست راست را بر تمام پشت دست چپ میکشیم (انگشتان هم جزو کف دست است ). بنا بر نظر آیةاللَّه خامنهای، احتیاط واجب آن است که بار دیگر دستها را به زمین بزند و سپس کف دست چپ را بر پشت دست راست و کف دست راست را به پشت دست چپ بکشد (خامنهای، اجوبة الاستفتاءات، 209 ).
تیمم دو فایده و فلسفه مهم دارد:
1. فایده بهداشتی:
خاک به جهت داشتن باکتریهای فراوان، میتواند آلودگیها را از بین ببرد. این باکتریها معمولا در سطح زمین - که از هوا و نور آفتاب بهتر استفاده میکنند فراوانند. از این نظر خاک میتواند تا حدودی جانشین آب شود. با این تفاوت که آب حلّال است ؛ یعنی، میکروبها را حل کرده و با خود میبرد ؛ ولی خاک میکروبکش است و خاکی این اثر بخشی را دارد که کاملاً پاک باشد. از این رو قرآن از آن به (طیّب) تعبیر کرده است.
2. فایده اخلاقی:
تیمم یکی از عبادات است ؛ زیرا انسان پیشانی خود را - که شریفترین عضو او است با دستی که بر خاک زده، لمس میکند تا فروتنی و تواضع خود را در پیشگاه خداوند متعال آشکار سازد و به دنبال این کار، متوجه نماز و یا سایر عباداتی شود که در آن وضو و غسل شرط است. به این ترتیب تیمّم در پرورش روح تواضع و عبودیت و شکر گزاری در بندگان اثر دارد. تفسیر نمونه، ج 3، ص 443.
تیمم بر دو نوع است:
تیمم بدل از وضو و تیمم بدل از غسل. کسی که وظیفهاش تیمم است، تا هنگامی که عذر او باقی است، میتواند تمام کارهایی را که با وضو و غسل انجام میدهد، با تیمّم به جا آورد. اگر یکی از امور باطل کننده وضو، از او سر بزند، تیممش باطل میشود. باید دانست که تیمم تنها بر زمین و هر چه که این عنوان بر آن صدق میکند (خاک، ریگ، کلوخ، سنگ مرمر و سایر اقسام سنگها ) جایز است. البته در مواردی میان مراجع تقلید اختلاف نظر هست (مانند تیمم بر آجر، گچ و مانند آن ) که هر کس باید بر طبق فتوای مرجع تقلید خود عمل کند. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 88/500016)
- [سایر] تیمّم چه فایده ای دارد؟ آیا این کار بهداشتی است؟
- [آیت الله بهجت] وضو گرفتن برایم سخت و مضرّ است و نسبت به تیمم حساس هستم، وظیفه ام چیست؟
- [سایر] سلام؛ میخواستم تعریف ضمانت اجرایی حکم، تعلیل حکم، فایده حکم را بدانم و کتابهایی که تعریف این عناوین در آنها آمده است را برایم معرفی کنید.
- [آیت الله بهجت] شبی در ماه مبارک رمضان جنب شدم و چون امکان حمام کردن برایم نبوده، تصمیم گرفتم بعد از خوردن سحری و قبل از اذان صبح تیمّم بدل از غسل نمایم. ولی متأسفانه پس از خوردن سحری یادم رفت که تیمّم نمایم و هنگام اذان یادم افتاد و سریعا تیمّم کردم. آیا روزه ای که گرفتم صحیح بوده است؟
- [سایر] بنده در یکی از شبهای رمضان جنب شدم....ولی نتوانستم غسل کنم و امکان تیمم هم برایم وجود نداشت؛ چون نمیدانستم چه خاکی مناسب تیمم است. من صبح همان روز به نیّت روزه از خواب بیدار شده و در اولین فرصت غسل کردم. آیا روزهام صحیح است؟
- [سایر] زکام چه فایده ای دارد؟
- [سایر] عنبر چه فایده ای دارد؟
- [سایر] استفراغ چه فایده ای دارد؟
- [سایر] فایده های حجاب چیست؟
- [سایر] فایده زیارت قبور چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] جایز نیست چیزی که فایده حلال و حرام هر دو دارد به قصد فایده حرام عاریه بدهند.
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا جائز است که بانک این فائده را بگیرد؟ ظاهراً بلکه قطعاً گرفتن این فائده جائز نیست برای این که فائدهای است برای قرض و آن ربا است ولی بنابر آنچه در اول مسائل بانکی گفته شد چنانچه به یکی از آن عناوین شرعی تطبیق کند، مانعی ندارد بلکه میتوان گفت که گرفتن این فائده صحیح باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرجهایی را که انسان برای به دستآوردن فایده میکند، مانند دلالی و حمالی -که عینش یا عوضش باقی نمیماند- جزء مخارج کسب است که اگر به خود آن خرجها خمس تعلق نگرفته، از فایده کسب میتوان جای آن گذاشت، و آن مقدار را جزء فایده محسوب نکرد.
- [آیت الله سبحانی] کسی که از کسب و تجارت فائده ای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، می تواند مخارج سال خود را فقط از فائده کسب بردارد و به مصرف برساند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که از کسب و تجارت فایده ای برده اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست می تواند مخارج سال خود را فقط از فایده کسب حساب کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که از کسب و تجارت فایده ای برده اگر مال دیگری هم دارد که خمس ان واجب نیست می تواند مخارج سال خود را فقط از فایده کسبش حساب کند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که از کسب و تجارت فائده ای برده؛ اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست؛ می تواند مخارج سال خود را فقط از فائده کسبش صرف کند.
- [امام خمینی] کسی که از کسب و تجارت فایده ای برده، اگر مال دیگری هم دارد که خمس آن واجب نیست، می تواند مخارج سال خود را فقط از فایده کسب حساب کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که به واسطه تنگی وقت تیمم کرده اگر بعد از نماز بتواند وضو بگیرد تیمّم وی باطل میگردد، بنابراین اگر در نمازهای بعدی وظیفهاش تیمّم باشد باید دوباره تیمّم بکند و نمیتواند به تیمّم قبلی اکتفا کند.
- [آیت الله سیستانی] چیزی که بر آن تیمم میکند باید غصبی نباشد ، پس اگر با خاک غصبی تیمم کند ، تیمم او باطل است .