خانه
به محل سکونت خانه می‌گویند و از احکام مرتبط با عنوان خانه در باب‌هاى طهارت، صلات، زکات، خمس، حج، جهاد، تجارت، دین، صلح، اجاره، نکاح، اطعمه و اشربه و دیات سخن گفته‌اند.
برای رهن خانه چه کنیم تا دچار ربا نشویم؟
برای رهن خانه چه کنیم تا دچار ربا نشویم؟ همه مراجع (به جز سیستانی ): راه صحیح آن است که از اول به عنوان اجاره قرارداد بسته شود ؛ به طوری که مالک، خانه خود را تا مدت مشخص به مبلغ معینی، به مستأجر اجاره دهد و شرط کند که مستأجر مبلغی را به او قرض دهد. اما اگر اول به عنوان قرض، پول را به صاحبخانه دهد - به شرط آنکه خانه را به کمتر از قیمت اجاره دهد ربا و حرام است. امام، استفتاءات، ج 2 اجاره، س 35 ؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 798 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 1201 ؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 830 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1107 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 1662 ؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 1205 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، متفرقات، م 6 ؛ دفتر: نوری. آیةاللَّه سیستانی: اجاره به شرط قرض، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2، م 1014. تبصره. اصطلاح (رهن) در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض و اجاره (اجاره به شرط قرض ) صحیح است. از این رو اصل قرض خمس ندارد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 569/500016)
برای رهن خانه چه کنیم تا دچار ربا نشویم؟ همه مراجع (به جز سیستانی ): راه صحیح آن است که از اول به عنوان اجاره قرارداد بسته شود ؛ به طوری که مالک، خانه خود را تا مدت مشخص به مبلغ معینی، به مستأجر اجاره دهد و شرط کند که مستأجر مبلغی را به او قرض دهد. اما اگر اول به عنوان قرض، پول را به صاحبخانه دهد - به شرط آنکه خانه را به کمتر از قیمت اجاره دهد ربا و حرام است. امام، استفتاءات، ج 2 اجاره، س 35 ؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 798 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 1201 ؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 830 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1107 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 1662 ؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 1205 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، متفرقات، م 6 ؛ دفتر: نوری. آیةاللَّه سیستانی: اجاره به شرط قرض، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2، م 1014. تبصره. اصطلاح (رهن) در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض و اجاره (اجاره به شرط قرض ) صحیح است. از این رو اصل قرض خمس ندارد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 569/500016)
پاسخ:
برای رهن خانه چه کنیم تا دچار ربا نشویم؟
همه مراجع (به جز سیستانی ): راه صحیح آن است که از اول به عنوان اجاره قرارداد بسته شود ؛ به طوری که مالک، خانه خود را تا مدت مشخص به مبلغ معینی، به مستأجر اجاره دهد و شرط کند که مستأجر مبلغی را به او قرض دهد. اما اگر اول به عنوان قرض، پول را به صاحبخانه دهد - به شرط آنکه خانه را به کمتر از قیمت اجاره دهد ربا و حرام است. امام، استفتاءات، ج 2 اجاره، س 35 ؛ وحید، منهاج الصالحین، ج 3، م 798 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 1201 ؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 830 ؛ فاضل، جامع‌المسائل، ج 1، س 1107 ؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتاءات، س 1662 ؛ صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 1205 ؛ بهجت، توضیح‌المسائل، متفرقات، م 6 ؛ دفتر: نوری.
آیةاللَّه سیستانی: اجاره به شرط قرض، بنابر احتیاط واجب جایز نیست. سیستانی، منهاج الصالحین، ج 2، م 1014.
تبصره. اصطلاح (رهن) در رهن و اجاره خانه غلط مشهور است، اصطلاح قرض و اجاره (اجاره به شرط قرض ) صحیح است. از این رو اصل قرض خمس ندارد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 569/500016)
- [سایر] چه کنیم که دچار هوس های نفسانی و شیطانی نشویم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی خانه ای رهن و اجاره کند و نصف پول رهن را بنگاه دار بردارد و بگوید نصف کرایه را من می دهم. آیا پولی که بنگاهدار می دهد ربا است یا نه؟
- [آیت الله سیستانی] چگونه می شود به رهن خانه خمس تعلق نگیرد؟
- [آیت الله سیستانی] چگونه می شود به رهن خانه خمس تعلق نگیرد؟
- [سایر] چه راهکارهایی را به کار گیریم تا از فرد وسواسی پرهیز کنیم و خود دچار وسواس نشویم ؟اصولا چگونه باید با یک فردی که وسواس دارد برخورد کرد ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] من خانه را رهن کامل کرده ام و امکان فسخ معامله نیست نمازهای من در این خانه باطل است؟
- [سایر] اگر شخصی خانه ای را رهن کامل کند و یا مقداری پول بعنوان رهن و مقداری هم بعنوان اجاره بدهد، این مساله چه حکمی دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خانه رهن تنها دادن یعنی بدون دریافت هیچگونه اجاره ایراد دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی از درآمد بین سال منزلی را رهن مینماید و سال به سال رهن همان خانه را تجدید می‌کند و یا این که به خانه دیگری منتقل می‌شود و این پول را دوباره به عنوان قرض الحسنه به صاحب خانه جدید می‌دهد. آیا این پول جزء مؤونه حساب می‌شود یا خیر؟ نماز و روزه و عبادت در این منزل چگونه است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دو نفر با هم یک خانه رهن و اجاره می کنند و به طور توافقی پول رهن و اجاره را می پردازند به این صورت که یکی پول رهن را بیشتر از دیگری می دهد و شریکش نیز پول اجاره بیشتر می دهد (و در کل هر دو هم پول رهن و هم پول اجاره می دهند) آیا این کار اشکال شرعی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 39 بسیاری از مردم پولی می دهند و خانه ای را رهن می کنند و مال الاجاره خانه تخفیف داده می شود، این کار به یک صورت صحیح است و به یک صورت باطل، هرگاه خانه را اجاره کند ودر ضمن عقد اجاره شرط کندکه فلان مبلغ را به عنوان وام به او بدهد و خانه را رهن کند صحیح است، ولی اگر قبلاً وام و رهن انجام گیرد و ضمن آن شرط شود مال الاجاره تقلیل داده شود حرام و باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] همانطور که در مسأله 2382 ذکر شد رهن گیرنده حق استفاده از مال مرهونه را بدون اجازه مالک ندارد و در صورت اجازه مالک هم حق استفاده از آن را ندارد. البته اگر این معنا در ضمن قرض دادن شرط شود یعنی فردی به دیگری پول قرض بدهد مشروط بر این که خانه خود را رهن بدهد و اجازه استفاده از آن را نیز بدهد ربا و حرام است. و در این مورد حتی اگر اجاره ای کمتر از اجاره معمولی برای آن قرار دهند حرام است. بنابراین آنچه امروزه به عنوان رهن به این صورت رواج دارد اشکال دارد. بلی راه حل این است که خانه را اجاره دهند و در ضمن اجاره شرط کنند که مستأجر مبلغی را به عنوان قرض به صاحبخانه بپردازد که در این صورت صحیح است و رهن محسوب نمی شود.
- [آیت الله اردبیلی] رهن با مرگ رهن دهنده یا رهن گیرنده باطل نمیشود و اگر طلبکاری که نسبت به مالِ رهن حق دارد، بمیرد، این حق به ورثه او منتقل می‌شود و چنانچه رهن دهنده بمیرد، مالِ رهن به ورثه او منتقل می‌شود، ولی همچنان در رهن می‌باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در میان بعضی از مردم معمول است که وامی به صاحب خانه می دهند و خانه او را گرو برمی دارند به شرط این که قیمت کمتری جهت مال الاجاره بپردازند، یا اصلاً مال الاجاره ای ندهند و آن را خانه رهنی می گویند این کار ربا و حرام است، راه صحیح آن است که اول صاحب خانه، خانه را به او بمبلغی اجاره دهد ولو مقدار کمی باشد و در ضمن اجاره شرط نماید که باید فلان مقدار وام به او بدهد و خانه را در مقابل آن گرو بگذارد، در این صورت ربا نیست و حلال است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] بنابر احتیاط واجب قبض و اقباض در تحقق رهن شرط است لذا تا وقتی که رهن گیرنده مال مرهونه را تحویل نگرفته باشد رهن محقق نشده است.
- [آیت الله اردبیلی] در صحّت رهن بنابر اقوی قبض معتبر است؛ پس تا زمانی که طلبکار یا نماینده او مال رهن را تحویل نگرفته، رهن ثابت نشده است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] رهن گیرنده حق استفاده و تصرف در مال مرهونه را بدون اجازه مالک ندارد و اگر استفاده کند ضامن اجرت آن است و همچنین منافع و نماءات آن مال رهن دهنده می باشد. لذا اگر رهن گیرنده حتی با اجازه رهن دهنده مورد رهن را اجاره دهد باید مال الاجاره را به رهن دهنده بدهد و همین طور اگر بدون اجازه آن را اجاره دهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر رهن دهنده یا ورثه او، رهن گیرنده یا ورثه او را امین ندانند، میتوانند مال رهن را نزد شخص ثالث و یا کسی که حاکم شرع تعیین می‌کند به امانت بگذارند.
- [آیت الله اردبیلی] عقد رهن پس از تحویل دادن آن از طرف رهن دهنده یعنی بدهکار قابل به هم زدن نیست، ولی رهن گیرنده یعنی طلبکار میتواند آن را به هم بزند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] در رهن لازم نیست صیغه بخوانند و همین قدر که بدهکار مالی را به قصد گرو به طلبکار بدهد و طلبکار به همین قصد بگیرد رهن صحیح است.