چطور می شود فهمید هر ممکن الوجودی نیازمند علت است؟ جواب این مسأله در گرو داشتن آگاهی دقیق و ژرف فلسفی نسبت به قاعده علیت و قواعد منشعب از آن و ادله فلسفی اثبات آنها میباشد. بررسی تفصیلی این مسأله، از حوصله این نوشتار خارج میباشد. از همین رو به بیانی مختصر اکتفا کرده و منابعی را جهت مطالعه و آگاهی بیشتر به شما معرفی میکنیم. در این جا توجه به چند نکته لازم است: 1- قاعده علیت، اصلی فلسفی، فراتجربی، پیشینی(Apriori) و عقلی محض است؛ 2- با نگاه دقیق عقلی روشن میشود که هیچ یک از پدیدههای جهان هستی نشان ذاتی آنها نیست؛ بلکه تابع و در گرو بسیاری از شرایط و عوامل دیگر میباشد. به عبارت دیگر هیچ یک از موجودات جهان واجبالوجود بالذات نمیباشند؛ زیرا اوصافی چون حرکت و تغیّر، محدودیت زمانی و مکانی، وابستگی به شرایط و امور بیرون از ذات، همه و همه مباین وجوب ذاتی میباشند. بنابراین همه موجودات کیهانی هستی خود را وامدار دیگری هستند و مبنای قاعده علیت نیز همین است؛ زیرا چیزی که وجود، ذاتیاش نیست؛ بدون افاضه وجود از دیگری (علت) امکان وجود نخواهد داشت و الا مستلزم تصادف خواهد شد و تصادف ذاتاً محال و ممتنع میباشد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک(علت و معلول)،محمد تقی مصباح یزدی. 2- اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 3 مقاله نهم (علت و معلول)،علامه طباطبائی شهید مطهری. 3- آموزش فلسفه، ج 2،محمد تقی مصباح یزدی. 4- فلسفه ما،شهید آیتاللَّهصدر. 5- هستیشناسی، بخش دوم، ص 99 - 241،مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
چطور می شود فهمید هر ممکن الوجودی نیازمند علت است؟
چطور می شود فهمید هر ممکن الوجودی نیازمند علت است؟
جواب این مسأله در گرو داشتن آگاهی دقیق و ژرف فلسفی نسبت به قاعده علیت و قواعد منشعب از آن و ادله فلسفی اثبات آنها میباشد. بررسی تفصیلی این مسأله، از حوصله این نوشتار خارج میباشد. از همین رو به بیانی مختصر اکتفا کرده و منابعی را جهت مطالعه و آگاهی بیشتر به شما معرفی میکنیم. در این جا توجه به چند نکته لازم است: 1- قاعده علیت، اصلی فلسفی، فراتجربی، پیشینی(Apriori) و عقلی محض است؛ 2- با نگاه دقیق عقلی روشن میشود که هیچ یک از پدیدههای جهان هستی نشان ذاتی آنها نیست؛ بلکه تابع و در گرو بسیاری از شرایط و عوامل دیگر میباشد. به عبارت دیگر هیچ یک از موجودات جهان واجبالوجود بالذات نمیباشند؛ زیرا اوصافی چون حرکت و تغیّر، محدودیت زمانی و مکانی، وابستگی به شرایط و امور بیرون از ذات، همه و همه مباین وجوب ذاتی میباشند. بنابراین همه موجودات کیهانی هستی خود را وامدار دیگری هستند و مبنای قاعده علیت نیز همین است؛ زیرا چیزی که وجود، ذاتیاش نیست؛ بدون افاضه وجود از دیگری (علت) امکان وجود نخواهد داشت و الا مستلزم تصادف خواهد شد و تصادف ذاتاً محال و ممتنع میباشد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- پاسداری از سنگرهای ایدئولوژیک(علت و معلول)،محمد تقی مصباح یزدی. 2- اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 3 مقاله نهم (علت و معلول)،علامه طباطبائی شهید مطهری. 3- آموزش فلسفه، ج 2،محمد تقی مصباح یزدی. 4- فلسفه ما،شهید آیتاللَّهصدر. 5- هستیشناسی، بخش دوم، ص 99 - 241،مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
- [سایر] اگر به واجب الوجودی قائل نباشیم رابطه موجودات با یکدیگر به چه صورتی در خواهد آمد؟
- [سایر] چرا باید در کمک کردن به نیازمند عجله کرد؟
- [سایر] آیا میشود خمس را به دانشجوی سیّد نیازمند بدهیم؟
- [آیت الله اردبیلی] مجتهد و اعلم بودن کسی را از کجا میتوان فهمید؟
- [سایر] آیا جهان در بقای خود نیازمند به خدا است؟
- [سایر] آیا جهان در بقای خود نیازمند به خداست ؟
- [سایر] آیا عشق به شناخت و معرفت نیازمند است؟
- [سایر] چرا زن برای عمل جراحی خود نیازمند امضای همسرش میباشد؟
- [سایر] درستی مسیر نهضتهای بیداری اسلامی را چگونه باید فهمید؟
- [سایر] چطور می توان فهمید که خداوند از ما راضی است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر فهمید حیوانی را رو به قبله ذبح نکرده است آن حیوان حلال است.
- [آیت الله بهجت] کسی که فراموش کرده که موضع سجده او نجس بوده و یا نمیدانسته و بعد از نماز فهمیده، در صورتی که قصد قربت داشته، نمازش صحیح است، و اگر در بین نماز فهمید، اگر در حال سجده است پیشانی را از موضع نجس کمکم بکشد تا به موضع پاک برسد و اگر بعد از سجده فهمید، سجدههای گذشته صحیح است.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که یقین دارد سفرش هشت فرسخ نیست یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده اگر چه کمی از راه باقی باشد باید نماز را شکسته بخواند و اگر تمام خوانده باشد چنانچه در وقت فهمید که هشت فرسخ است باید دوباره شکسته بخواند و اگر بعد از وقت فهمید لازم نیست دوباره بخواند
- [آیت الله بهجت] اگر لباس را آب بکشد و یقین کند پاک شده است و با آن نماز بخواند و بعد از نماز بفهمد پاک نشده، نمازش صحیح است و همچنین اگر دیگری لباس او را آب بکشد که این کار را به او واگذار کرده بود و بعد بفهمد که پاک نشده یا اینکه فهمید بدن یا لباسش نجس شده، و همانطور نماز خواند و بعد از نماز فهمید که اشتباه کرده و پاک بوده است؛ در تمامی این موارد نمازش صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] سزاوار نیست پدر و مادر با تفاوت و تبعیض بین اولاد، مالی را به آنان ببخشند، مگر این که بعضی از آنها نیازمند یا دارای امتیازات عقلی و شرعی باشند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است در دادن زکات فطره خویشاوندان محتاج را بر دیگران مقدم دارد و بعد همسایگان نیازمند را و مستحب است اهل علم و فضل را اگر نیازی داشته باشند بر غیر آنها مقدم بشمرد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زکات فطره را به یکی از هشت مصرفی که در مسأله 1933 برای زکات مال گفته شد برسانند کافی است، ولی احتیاط مستحبّ آن است که فقط به فقرای شیعه بلکه فقط به مساکین (یعنی فقرای بسیار نیازمند) بدهند.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان خرید و سپس فهمید یک پنجم آن را باید به عنوان خمس بپردازد، در این صورت , نمیتواند به استناد تبعّض صفقه یعنی این مال کم شده است معامله را فسخ کند.
- [آیت الله بهجت] اگر واجبی از واجبات سجده سهو را فراموش کرد، اگر محل آن نگذشته آن را بجا می آورد و اگر بعد از سلام فهمید، بنابراحتیاط سجده سهو را اعاده کند.
- [آیت الله بهجت] اگر واجبی از واجبات سجده سهو را فراموش کرد، اگر محل آن نگذشته آن را بهجا میآورد و اگر بعد از سلام فهمید، بنابر احتیاط سجده سهو را اعاده کند.