وصیت
وصیت به معنای توصیه و سفارش فردی با فرد دیگر است.
بنابر اظهر انسان میتواند وصیت خود را به‌وسیله نوشتن انجام دهد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا رسول گرامی اسلام در آخرین دقایق قصد نوشتن وصیت خود برای جانشینی داشتند اگر این کار مفید بود چرا قبل از آن انجام نشده بود؟
- [سایر] علت اختلاف بین مسلمانان در زمانی که برخی از اصحاب مانع از نوشتن وصیت توسط پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) شدند، چه بود؟
- [سایر] چرا رسول گرامی اسلام در آخرین دقایق قصد نوشتن وصیت خود برای جانشینی داشتند اگر این کار مفید بود چرا قبل از آن انجام نشده بود؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا وصیّ میتواند بقیّه اعمال وصیّت را طبق وصیّتی به غیر واگذار کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که لال نیست میتواند با اشاره‌ای که مقصود او را برساند وصیت کند یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا بچّه میتواند مایملک خود را وقف یا وصیّت به وقف نماید؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا وصیّ میتواند به علّت طولانی بودن مدّت اجرای وصیّت نامه از وصیّ بودن خود کناره‌گیری کند، تکلیف چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] انسان در چه صورت میتواند بر بیشتر از ثلث مال خود وصیّت کند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا انسان می تواند ثلث مالش را هنگام وصیّت در اشیای خاصّی قرار دهد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا وصیت کردن واجب است به طوری که انسان با ترک آن مرتکب معصیت شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که می‌خواهد وصیت کند، بنابر اظهر میتواند با اشاره‌ای که مقصودش را بفهماند، وصیت کند اگرچه لال هم نباشد.
- اگر طفل شیعه‌ای فقیر باشد، انسان میتواند فطره را به مصرف او برساند، یا به‌وسیله دادن به ولیّ طفل، ملک طفل نماید.
- اگر انسان در بین سالی که اعلان می‌کند از پیدا شدن صاحب مال ناامید شود، بنابر اظهر دیگر اعلان واجب نیست و میتواند به وظایفی که گفته شد عمل نماید.
- کسی که وصیت می‌کند باید بالغ و عاقل باشد، ولی بچه ده ساله‌ای که خوب و بد را تمیز می‌دهد، اگر وصیت او مثل افراد بالغ عاقل باشد، بنابر اظهر، وصیت او صحیح است، و نیز وصیت‌کننده باید از روی اختیار وصیت کند و کسی او را مجبور نکرده باشد و در غیر این صورت صحیح نیست.
- سگ و خوک به‌وسیله سر بریدن و شکار کردن پاک نمی‌شوند، و خوردن گوشت آنها هم حرام است، و حیوان حرام‌گوشت درنده و گوشت‌خوار، مانند گرگ و پلنگ، اگر به دستوری که گفته می‌شود سر ببرند، بنابر اظهر پاک است، ولی گوشت آن حلال نمی‌شود.
- در رکعت اول و دوم نمازهای واجب یومیه، انسان باید اول سوره حمد و بعد از آن بنابر احتیاط در صورتی که می‌داند یا میتواند یاد بگیرد، یک سوره تمام بخواند. و بنابر اظهر اگر سوره ضُحی را می‌خواند باید سوره (الم نشرح) را هم به دنبال آن بخواند و اگر سوره فیل را خواند سوره قریش را هم بخواند.
- اگر مصرفی را که میت معین کرده، از ثلث مال او بیشتر باشد، و ورثه او پیش از مردنش اجازه بدهند که وصیت او عملی شود، بعد از مردن او بنابر اظهر نمی‌توانند از اجازه خود برگردند.
- کسی که از روی عمد مثلاً زخمی به خود زده، و همینطور بنابر اظهر کسی که سمی خورده است که به‌واسطه آن، یقین یا گمان به مردن او پیدا می‌شود، اگر وصیت کند که مقداری از مال او را به مصرفی برسانند صحیح نیست، و اگر بعد از این عمل وصیت کرد ولی نمرد، در نفوذ این وصیت تأمل است و احتیاط در تجدید وصیت است، و اگر تجدید نکرد، باید در عمل به وصیت بر طبق احتیاط مناسب عمل شود.
- بعد از آنکه انسان یازده ماه مالک گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره باشد با دیده شدن هلال ماه دوازدهم، بنابر اظهر زکات بر او واجب می‌شود، ولی بنابر اظهر ماه دوازدهم را نباید از سال دوم حساب کند، و از اول ماه دوازدهم نمی‌تواند طوری در مال تصرف کند که مال از بین برود، و اگر چنین تصرف کند ضامن است.
- کسی که مالی را وقف می‌کند، بنابر اظهر میتواند شرط کند که تا مدتی و یا تا وقتی زنده است خودش و یا متعلقین او از مال موقوفه، استفاده نمایند و منافع آن مال به آنها برسد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که می خواهد وصیت کند می تواند با گفتن یا نوشتن مقصود خود را بفهماند و اگر قادر به سخن گفتن و نوشتن نباشد می تواند با اشاره ای که مقصودش را برساند وصیت کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] علاوه بر وصیت، تمام معاملات را می توان به وسیله نوشتن و امضا کردن مطابق آنچه امروز معمول است که اسناد را با امضاء تکمیل می کنند انجام داد، ولی در ازدواج و طلاق اکتفا به نوشتن اشکال دارد.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که می‌خواهد وصیّت کند، میتواند با اشاره‌ای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند، ولی تا میتواند باید به گونه‌ای وصیّت کند که مقصود را بدون ابهام بفهماند.
- [آیت الله سیستانی] معامله مساقات در بوته خربزه و خیار و مانند اینها بنابر اظهر صحیح است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نوشته ای به امضا یا مهر میت پیدا شود و معلوم باشد که مقصود او از نوشتن آن وصیت می باشد باید مطابق آن عمل شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان بفهمد کسی او را وصی کرده، چنان چه به اطلاع وصیت کننده برساند، که برای انجام وصیت او حاضر نیست، لازم نیست بعد از مردن او به وصیت عمل کند. ولی اگر پیش از مردن او نفهمد که او را وصی کرده، یا بفهمد و به او اطلاع ندهد که برای عمل کردن به وصیت حاضر نیست، در صورتی که مشقت نداشته باشد، باید وصیت او را بنابر احتیاط لازم انجام دهد و نیز اگر وصی پیش از مرگ موصی، موقعی ملتفت شود که موصی به واسطه شدت مرض نتواند به دیگری وصیت کند، بنابر احتیاط لازم باید وصیت را قبول نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری میتواند وصیت کند، بلکه کسی هم که میتواند حرف بزند اگر با اشاره‌ای که مقصودش را بفهماند وصیت کند صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری میتواند وصیّت کند، بلکه کسی هم که میتواند حرف بزند، اگر با اشاره‌ای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند، صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره یا کتابت مقصود خود را بفهماند برای هر کاری میتواند وصیّت کند، بلکه کسی هم که میتواند حرف بزند اگر با کتابت یا اشاره‌ای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر انسان به واسطه گفتن یا انجام دادن کاری از وصیّت خود برگردد وصیّت باطل می‌شود، همینطور اگر وصیّت خود را تغییر دهد وصیّت اوّلش باطل می‌شود و باید به وصیّت دوّم او عمل نمایند.