مایملک
دارايي
آیا بچّه می‌تواند مایملک خود را وقف یا وصیّت به وقف نماید؟
اگر بیش از ده سال داشته باشد وصیّت به وقف با اذن ولیّ اشکال ندارد، امّا کودک قبل از بلوغ نمی‌تواند ملک خودش را وقف کند.
اگر بیش از ده سال داشته باشد وصیّت به وقف با اذن ولیّ اشکال ندارد، امّا کودک قبل از بلوغ نمی‌تواند ملک خودش را وقف کند.
پاسخ:
اگر بیش از ده سال داشته باشد وصیّت به وقف با اذن ولیّ اشکال ندارد، امّا کودک قبل از بلوغ نمی‌تواند ملک خودش را وقف کند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا بچّه می‌تواند ملک خودش را وقف نماید یا خیر؟
- شخصی وصیّت کرده تا پنج سال محصول ثلث مالش صرف خیرات گردد و بعد از آن وقف امام حسین 7 باشد آیا این وصیّت صحیح است؟
- شخصی اراده رفتن حجّ دارد و وصیّت کرده که اگر از حجّ بیت اللّه الحرام برنگشتم املاک من وقف باشد و مصارف آن را هم معیّن کرده خواهشمند است بفرمائید که چنین وصیتی نافذ است یا خیر و وصیّ می‌تواند در صورتی که موصی از حجّ برنگشت به وصیت او عمل نماید یا خیر و املاک موقوفه را هم به قبض موقوف علیهم نداده است؟
- شخصی حیوانی را وقف کرده بود ولی فعلاهمین حیوان موقوفه از بین رفته و نتایج و بچّه آن حیوان باقی است در این صورت نتایج و بچّه آن حیوان هم وقف است یا نه و واقف هم تصریح کرده که این حیوان و نتایج او هر چند که باقی ماندند وقف باشند؟
- شخصی که زنش تنها وارث اوست به او وصیّت کرده که بعد از مرگم از اموالم استفاده کن و بعد از آن وقف امام حسین 7 نما آیا این وصیّت صحیح است؟
- مردی زمین کشاورزی خود را به همسرش هبه نموده (اتّفاقازن پیش از شوهر فوت کرده) و قبل از فوت وصیّت نموده، زمین بعد از فوت من بین فرزندان دختر تقسیم شود ولی شوهر این زمین را بعد از فوت او وقف نموده و نگذاشته وصیّ به وصیّت عمل نماید، آیا وقف چه صورتی دارد و وصیّ از نظر حکم شرعی چه وظیفهای دارد؟
- پدری صلح نامهای تنظیم کرده و همه مایملک خود را به ورثه ذکور مصالحه نموده و حقّ فسخ را برای خود در صلح نامه محفوظ داشته است سپس وصیّت نامهای نوشت و بیش از ثلث اموال خود را برای ورثه ذکور در غیاب ورثه مؤنث وقف خاصّ نمود، اکنون ورثه اناث به بیشتر از ثلث اعتراض دارند، بفرمائید آیا صلح نامه به قوّت خود باقی است یا خیر و آیا وصیّتی که بعد از صلح نوشته آن را به هم میزند و تصرّف ورثه ذکور بر ثلث بدون رضایت اناث جایز است یا خیر؟
- آیا وصیّ می‌تواند بقیّه اعمال وصیّت را طبق وصیّتی به غیر واگذار کند؟
- آیا مرد می‌تواند عکس دختر بچّه لخت مادر زاد را ظاهر نماید و یا زن عکس پسر بچّه را؟
- آیا وصیّ می‌تواند به علّت طولانی بودن مدّت اجرای وصیّت نامه از وصیّ بودن خود کنارهگیری کند، تکلیف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر فردی وصیت کند درآمد ثلث اموالم را صرف عزاداری سیدالشّهدا (علیه السلام) کنید آیا وصیت است یا وقف؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وصیت کرده، در جای معیّنی حسینیه ای بسازند و کتاب هایی را وقف آن حسینیه کنند. آیا وقف محقّق شده است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مهریّه سیصد هزار تومان و نصف مایملک داماد باشد آیا این مهریّه باطل نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا وصیت برای برای بچه ای که در شکم مادر است صحیح است؟
- [آیت الله بروجردی] اگر متولّی وقف منافع آن را به مصرف آن نرساند و در وقف خیانت کند کسی که ناظر وقف است می‌تواند حق النظاره خود را از منافع وقف بگیرد، یاحق النظاره خود را به دیگری واگذار نماید؟
- [آیت الله بهجت] شخصی وصیّت کرده و وصی خود را مادر بچّه ها و یکی از بچّه های صغیر خود قرار داده است، آیا این وصایت باطل است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا شخص می تواند خانه و مایملک خود را وقف کند منتهی طوری باشد که تا زنده است خودش از منافع آنها استفاده کند و منافع آنها پس از فوت او برای موقوف علیهم باشد؟ لطفاً طریقه آن را بیان فرمایید؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی مال را برای مصارف معیّن وقف مینماید و خود را متولّی وقف قرار میدهد و حق التولیه مقرّر مینماید، آیا خود او می‌تواند ازوقت وقوع وقف از حق التولیه استفاده کند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که لال نیست می‌تواند با اشارهای که مقصود او را برساند وصیت کند یا خیر؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر پدر و مادر بچه نابالغی کافر باشند، در چه زمانی این بچه می‌تواند به واسطه اسلام آوردن پاک گردد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی را بر خودش وقف کند مثل آن که دکانی را وقف کند که عایدی آن را بعد از مرگ او خرج مقبرهاش نمایند، صحیح نیست. ولی اگر مثلاً مالیرا بر فقرا وقف کند و خودش فقیر شود، می‌تواند از منافع وقف استفاده کند.
- انسان می‌تواند از زکاْ از سهم سبیل ا&، قرآن یا کتاب دینی یا کتاب دعا بخرد ووقف نماید، اگرچه بر اولاد خود وبر کسانی وقف کند که خرج آنان بر او واجب است، و نیز می‌تواند تولیت وقف را برای خود یا اولاد خود قرار دهد.
- کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری می‌تواند وصیّت کند و کسی هم که می‌تواند حرف بزند، اگر در کارهای کوچک وکم ارزش با اشارهای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند صحیح است بلکه در کارهای بزرگ هم مثل آن که بخواهد وصیّت کند مبلغ زیادیبه کسی بدهند اگر اشاره او دلالت بر مقصودش بکند، کفایت میکند.
- اگر ولی یا قیّم بچه مال او را اجاره دهد، یا خود او را اجیر دیگری نماید، اشکال ندارد و اگر مدّتی از زمان بالغ شدن او را جز مدّت اجاره قرار دهد، بعد از آن که بچه بالغ شد، می‌تواند بقیه اجاره را به هم بزند، و همچنین هرگاه طوری بود که اگر مقداری از زمان بالغ بودن بچه را جز مدت اجاره نمیکرد، برخلاف مصلحت بچه بود، می‌تواند اجاره را به هم بزند.
- اگر متولّی وقف خیانت کند وعایدات آن را به مصرفی که معیّن شده نرساند، حاکم شرع می‌تواند به جای او متولّی امینی معیّن نماید.
- اگر بچه، یکی از گناهان کبیره را انجام دهد، ولیّ یا مثلاً معلم او با اجازه ولیّ می‌تواند به قدری که ادب شود ودیه واجب نشود، او رابزند.
- اگر ملکی را برای وقف معیّن کند و پیش از قصد انشأ وقف پشیمان شود، یا بمیرد، وقف درست نیست.
- لازم نیست صیغه وقف را به عربی بخوانند بلکه اگر مثلاً بگوید خانه خود را وقف کردم وخودش یا کسی که خانه را برای او وقف کرده یا وکیل یا ولیّ آن کس بگوید قبول کردم وقف صحیح است ولی اگر برای افراد مخصوصی وقف نکند بلکه مثل مسجد ومدرسه برای عموم وقف کند، یا مثلاً بر فقرا یا سادات وقف نماید، قبول کردن کسی لازم نیست بلکه در صورت اوّلی هم قبول لازم نیست اگرچه بنابر احتیاط مستحبّ قبول بهتر است.
- اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامدهاند وقف کند، درست نیست ولی اگر برای زندگان و بعد از آنها برای کسانی که بعداً به دنیا میآیند وقف نماید مثلاً چیزی را به اولاد خود وقف کند که بعد از آنان وقف نوههای او باشد و هر دستهای بعد از دسته دیگر از وقف استفاده کنند، صحیح است.
- اگر ملکی که وقف است خراب شود از وقف بودن بیرون نمیرود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مثلا بگوید این مال بعد از مردن من وقف باشد چون از موقع خواندن صیغه تا مردنش وقف نبوده، صحیح نیست مگر اینکه نظر واقف وصیّت به وقف باشد برای بعد از فوت.
- [آیت الله مظاهری] وقف لازم نیست همیشگی یا از موقع خواندن صیغه باشد بلکه می‌تواند بگوید این مال تا ده سال وقف باشد یا بعد از مردن من وقف باشد.
- [آیت الله بهجت] کسی که میخواهد وصیت کند، بنابر اظهر می‌تواند با اشارهای که مقصودش را بفهماند، وصیت کند اگرچه لال هم نباشد.
- [آیت الله سیستانی] کسی که وصیّت میکند باید بالغ و عاقل باشد، و سفیه نباشد، و از روی اختیار وصیّت کند، پس وصیّت بچه نابالغ صحیح نیست مگر آنکه ده سال داشته باشد، و وصیّت برای ارحامش، یا صرف در خیرات عامه نموده باشد که وصیّت او در این دو مورد صحیح است. و اما اگر برای غیر ارحامش وصیّت کند، یا آنکه بچه هفت ساله وصیّت کند در مورد چیز مختصری از اموالش، صحت وصیّت محل اشکال است، پس باید رعایت احتیاط بشود، و اگر شخصی سفیه باشد، وصیّت او در اموالش نافذ نیست، ولی در غیر آن نافذ است، مانند امور مربوط به تجهیز او.
- [آیت الله بروجردی] ملکی که مقداری از آن وقف است و مقداری از آن وقف نیست، اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یا متولی وقف، می‌تواند با نظر خبره سهم وقف را جدا کند.
- [آیت الله خوئی] ملکی که مقداری از آن وقف است و مقداری از آن وقف نیست اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یا متولی وقف می‌تواند با نظر خبره سهم وقف را جدا کند.
- [آیت الله اردبیلی] ملکی که مقداری از آن به نحو مشاع وقف است و مقداری از آن وقف نیست، اگر تقسیم نشده باشد، حاکم شرع یا متولّی وقف می‌تواند با نظر خبره سهم وقف را جدا کند.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری می‌تواند وصیت کند، بلکه کسی هم که می‌تواند حرف بزند اگر با اشارهای که مقصودش را بفهماند وصیت کند صحیح است.
- [آیت الله سیستانی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره مقصود خود را بفهماند، برای هر کاری می‌تواند وصیّت کند، بلکه کسی هم که می‌تواند حرف بزند، اگر با اشارهای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند، صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمی‌تواند حرف بزند، اگر با اشاره یا کتابت مقصود خود را بفهماند برای هر کاری می‌تواند وصیّت کند، بلکه کسی هم که می‌تواند حرف بزند اگر با کتابت یا اشارهای که مقصودش را بفهماند وصیّت کند صحیح است.