قی
قی کردن و بیرون آمدن مواد درون معده از راه گلو را استفراغ گویند. از این عنوان در بابهای طهارت، صلات، صوم و حدود سخن گفته شده است.
اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه ممکن باشد باید آن را بیرون آورد و روزه‌ی او باطل نمی‌شود؛ ولی اگر بداند که به واسطه‌ی بیرون آوردن آن قی می‌کند، واجب نیست بیرون آورد و روزه‌ی او صحیح است.
عنوان مسئله:
اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه ممکن باشد باید آن را بیرون آورد و روزه‌ی او باطل نمی‌شود؛ ولی اگر بداند که به واسطه‌ی بیرون آوردن آن قی می‌کند، واجب نیست بیرون آورد و روزه‌ی او صحیح است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نیّت قطع یا قاطع را که مفطر روزه میدانید، اگر به عذر هم نیّت قطع قاطع کند روزه باطل میشود یا خیر؟ مثل آن که شخصِ روزه‌دار دلش درد میگیرد قصد می‌کند برود خانه آب داغی درست کند بخورد دردِ دلش ساکت شود، وقتی که میرود خانه بدون خوردن آبِ گرم، دلش خوب میشود، آیا در این صورت با این قصد روزه باطل میشود یاخیر؟
- پولی که به عنوان ربا دادن شخص قرض می‌کند، تصرّف در آن چه صورت دارد یعنی معاملاتی که با آن پول می‌کند صحیح است یا خیر؟ هرگاه با آن پول لباس خریده یا خانه خریده، نماز در آن صحیح است یا باطل؟
- هر گاه شخصی نذر کرده باشد که روز معیّنی روزه بگیرد و اتّفاقاً در آن روز مسافرت کند و خیال کند که روزه نذری در مسافرت صحیح است، بعد معلوم شود که صحیح نیست، بلکه باید برای گرفتن روزه قصد اقامه کند، آیا در این صورت روزه او چه صورت دارد؟ در (توضیح المسائل) در صفحه 250 مسأله 1579 نوشته شده: اگر در روزه واجب معیّنی مثل روزه رمضان مردّد شود که روزه خود را باطل کند یا نه، یا قصد کند که روزه را باطل کند، روزهاش باطل میشود. اگر از قصدی که کرده توبه نماید و کاری هم که روزه را باطل می‌کند انجام ندهد، آیا در این صورت قضای آن روز را باید بگیرد یا خیر؟ و در صورت وجوب قضا، کفّاره، یا عدم وجوب، باید کفّاره بدهد یا خیر؟
- شخصی زن خود را طلاق رجعی داده است پس از آن رجوع می‌کند و قبل از آن که احراز طُهر زن را بنماید طلاق دوّم را نیز جاری مینماید، زوج مسافر میشود، پس از مراجعت زنی را برای استفسار این که زن طلاق داده شده در حال حیض بوده یا پاکی میفرستد. آن زن میگوید: زن شما گفت: در حال حیض بودهام و پس از آن که به اعتقادش طلاقش باطل بوده، گاهی نظرهایی می‌کند بدون قصد شهوت که اطّلاع از حالش پیدا کند و بعداً چون طلاق دوّم را باطل میداند دو مرتبه طلاق دوّم را جاری میسازد و پس از آن در بین عدّه رجوع می‌کند و دخول هم واقع میشود و از زن سؤال می‌کند: آیا در حال طلاق دوّم پاک بودی یا در حال حیض؟ میگوید: پاک بودم. و دو مرتبه سؤال می‌کند: درست دقّت کن که آیا در حال طلاق حائض بودی یا پاک؟ میگوید: حیض بودم. زوج میگوید: پس چرا اوّل گفتی پاک بودم؟ جواب میدهد: حواسم پرت بود اشتباهاً گفتم و کراراً از او سؤال می‌کند، قسم یاد می‌کند که در حال حیض بودم. آیا حرف اوّلش صحیح است و یا قول دوّمش؟ و آیا اگر شک کند که نظری که بدون قصد رجوع، به زن کردهام به قصد شهوت بوده یا نه، چه حکم دارد؟
- شخصی مشغول کسب بقّالی بود، که با جزیی سرمایهای داد و ستدمی نمود و بعد مبتلا به مرض فلج شد و در حینی که به این مرض مبتلا شد سرمایه او زیاد شد و املاکی خرید، رسید به بیست هزار تومان و خواست بعد از به دست آوردن این مبلغ از سرمایه، در حال این مرض به حج برود، چون محتاج به یک نفر معین است و بعد از برگشتن از حج از عایدات ملک امورش اصلاح نمی شد و به حج نرفت و در همان مرض فوت نمود و حین الفوت آن بیست هزار تومان موجود بود و بعداً برای تنزّل نرخها مالیه او به نصف رسیده وفعلاً آن شخص دو نفر اولاد دارد، یکی ذکور به سن هشت سال و دیگری دختر به سن پنج سال و زوجه و مادر هم دارد، آیا واجب است برای او حج بدهند یا خیر؟
- در رسائل عملیّه فرمودهاید: اگر از زن طفل مرده متولّد یا سقط شود، بر مادرش غسل مس میّت واجب میشود، زنهای دهات این مسأله را تا حال نشنیدند و به فکرشان هم نرسیده که در این مورد تکلیف دارند و باید بپرسند مسأله را تا یاد بگیرند. و علی هذا تا حال هیچ زنی در دهات این غسل را نکرده چه در زمان تقلید ازحضرت عالی و چه در زمان تقلید از آقای آیت اللَّه اصفهانی - طاب ثراه – اکنون سؤال میشود اعمال مشروطه به این غسل که از این زنها صادر گردیده در زمان آیت اللَّه اصفهانی و در زمان حضرت عالی چه حکم دارد؛ صحیح و مسقط قضاست یا باطل و قضا لازم است؟ و دیگر این که الآن معلوم نیست در حین خروج، طفل گرم بوده یا سرد بوده، با این تفاصیل جواب را لطفاً مرقوم فرمایید که مورد لزوم است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] چنانچه روزه‌دار بداند که اگر به محلّی برود، او را مجبور به افطار میکنند و به آن جا برود، حکم روزهاش از جهت قضا و کفاّره چیست؟ اگر پس از رفتن او را مجبور نکنند، چه طور؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر روزه‌دار در روزههای مستحبّ یا واجب در وسط روز محتلم شود آیا روزهاش باطل میشود؟
- [آیت الله مظاهری] اگر مقدار کمی خون از لثه روزه‌دار خارج شود و با آب دهان او مخلوط گردد، فرو بردن آن، روزه را باطل می‌کند یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا برای عقد موقت یا دایم به زبان آوردن خطبه واجب است؟ آیا بدون به زبان آوردن خطبه، عقد باطل می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا برای عقد موقت یا دایم به زبان آوردن خطبه واجب است؟ آیا بدون به زبان آوردن خطبه عقد باطل است؟
- [سایر] اگر کسی ندانسته کار حرامی که روزه را باطل می‌کند (مثل فروبردن خلط) انجام دهد و عمدی باشد، روزه‌ی او چه حکمی دارد؟ یعنی نمیدانسته که کار حرام و مبطل روزه است.
- [سایر] اگر شخص روزه‌دار عمل استمنا را با علم به اینکه روزه را باطل می‌کند، چند بار انجام دهد چه حکمی دارد؟ ضمناً تفاوت کفاره روزه و کفاره جمع را نیز بگویید.
- [آیت الله خوئی] زیدی که قرائت نماز او باطل است مثلاً در تصحیح آن کوتاهی می‌کند، آیا میتواند برای انجام عمره به مکه برود یا نه؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی بعد از سلام نماز یادش بیاید که یک سجده از رکعت آخر را فراموش کرده، آیا بهجا آوردن قضای سجده بر او واجب است یا این که انجام دو سجده سهو کفایت می‌کند؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که نمیداند روزه ماه رمضان مسافر باطل است، اگر روزه گرفت و سفر کرد و تا افطار، کاری که روزه را باطل می‌کند، انجام نداد، روزة او صحیح است یا باید قضا کند؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از افطار بفهمد که روزهاش باطل است یا بعد از افطار؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در شب چیزی بخورد که میداند به واسطه‌ی خوردن آن، در روز بیاختیار قی می‌کند، احتیاط واجب آن است که روزه‌ی آن روز را قضا نماید.
- هرگاه روزه‌دار عمداً قی کند، اگر چه به واسطه‌ی مرض و مانند آن ناچار باشد، روزهاش باطل میشود، ولی اگر سهواً یا بیاختیار قی کند، اشکال ندارد.
- روزه‌دار نباید جایی برود که میداند چیزی در گلویش میریزند، یا مجبورش میکنند که خودش روزه‌ی خود را باطل کند و اگر برود و چیزی در گلویش بریزند، یا از روی ناچاری کاری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، روزه‌ی او باطل میشود، بلکه اگر قصد رفتن کند، اگر چه نرود روزهاش باطل است.
- اگر زنی شوهرِ روزه‌دار خود را مجبور کند که جماع نماید، یا کاری دیگری که روزه را باطل می‌کند انجام دهد، واجب نیست کفّارة روزه‌ی شوهر را بدهد.
- اگر چیزی به زور در گلوی روزه‌دار بریزند، یا سر او را به زور در آب فرو برند، روزه‌ی او باطل نمی‌شود، ولی اگر مجبورش کنند که روزه‌ی خود را باطل کند؛ مثلاً به او بگویند:اگر غذا نخوری ضرر مالی یا جانی به تو میزنیم و خودش برای جلوگیری از ضرر چیزی بخورد، روزه‌ی او باطل میشود.
- اگر زن به واسطه‌ی گرفتن روزه‌ی مستحبی حق شوهرش از بین برود، روزه‌ی او حرام است و احتیاط واجب آن است که اگر حق شوهر هم از بین نرود، بدون اجازهی او روزه‌ی مستحبی نگیرد.
- کسی که برای به جا آوردن روزه‌ی میتی اجیر شده، اگر روزه‌ی مستحبی بگیرد اشکال ندارد، ولی کسی که روزه‌ی قضا یا روزه‌ی واجب دیگری دارد، نمیتواند روزه‌ی مستحبی بگیرد و چنانچه فراموش کند و روزه‌ی مستحب بگیرد، در صورتی که پیش از ظهر یادش بیاید روزه‌ی مستحبی او به هم میخورد و میتواند نیت خود را به روزه‌ی واجب برگرداند و اگر بعد از ظهر ملتفت شود؛ روزه‌ی او باطل است و اگر بعد از مغرب یادش بیاید، روزهاش صحیح است.
- اگر بداند که روزه است و عمداً برای غسل سر را در آب فرو برد، چنانچه روزه‌ی او مثل روزه‌ی رمضان واجب معین باشد، روزه و غسل هر دو باطل است و اگر روزه‌ی مستحب باشد یا روزه‌ی واجبی باشد که مثل روزه‌ی کفّاره وقت معینی ندارد، غسل صحیح و روزه باطل میباشد.
- اگر روزه‌دار سهواً یکی از کارهایی که روزه را باطل می‌کند انجام دهد و به خیال این که روزهاش باطل شده عمداً دوباره یکی از آنها را به جا آورد، روزه‌ی او باطل میشود.
- اگر روزه‌دار به قدری تشنه شود که بترسد از تشنگی بمیرد، میتواند به اندازهای که از مردن نجات پیدا کند آب بیاشامد، ولی روزه‌ی او باطل میشود و اگر ماه رمضان باشد، باید در بقیة روز از به جا آوردن کاری که روزه را باطل می‌کند خود داری نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه ممکن باشد، باید آن را بیرون آورد و روزهاش باطل نمی‌شود، ولی اگر بداند که به واسطه بیرونآوردن آن، قی می‌کند واجب نیست بیرونآوردن و روزهاش صحیح است.
- [آیت الله خوئی] اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه ممکن باشد، باید آن را بیرون آورد و روزة او باطل نمی‌شود. ولی اگر بداند که به واسطة بیرون آوردن آن قیء می‌کند واجب نیست بیرون آورد و روزة او صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مگس در گلوی روزه دار برود ، چنانچه بقدری پائین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند لازم نیست آن را بیرون آورد و روزة او صحیح است و اگر به این مقدار پائین نرود و بداند که به واسطة آوردن آن قی می‌کند واجب نیست بیرون آوردن و روزه اش صحیح است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر مگس در گلوی روزه دار برود؛ چنانچه ممکن باشد؛ باید آن را بیرون آورد و روزه او باطل نمی شود؛ ولی اگر بداند که به واسطه بیرون آوردن آن قی می کند؛ واجب نیست بیرون آورد و روزه او صحیح است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه ممکن باشد، باید آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است؛ ولی اگر مجبور باشد که یا آن را ببلعد یا با قی کردن آن را بیرون آورد، واجب است آن را بیرون آورد و در هر دو صورت: بلعیدن و قی کردن، روزه او باطل میشود.
- [آیت الله مظاهری] اگر چیزی نظیر مگس در گلوی روزه‌دار برود اگر ممکن باشد باید آن را بیرون آورد و روزه او باطل نمی‌شود و اگر ممکن نباشد فرو بردن آن مانعی ندارد و روزه او هم صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مگس در گلوی روزه دار برود چنانچه بقدری پائین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند لازم نیست آنرا بیرون آورد، و روزه او صحیح است و اگر به این مقدار پائین نرود، و بیرون آوردن آن ممکن باشد باید آنرا بیرون آورد و اگر باعث قی کردن شود، روزه او باطل می شود.
- [آیت الله سیستانی] اگر مگس در گلوی روزه‌دار برود، چنانچه به مقداری فرو رفته باشد که به پائین دادن آن خوردن گفته نشود، لازم نیست آن را بیرون آورد، و روزهاش صحیح است. و اما اگر به این مقدار فرو نرفته باشد باید آن را بیرون آورد هرچند که این کار متوقف بر قی کردن باشد مگر در صورتی که قی کردن برای او ضرر، یا مشقت زیادی داشته باشد و چنانچه آن را قی نکند و فرو برد، روزهاش باطل میشود، و اگر آن را با قی کردن خارج کند نیز روزهاش باطل میشود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مثلا مگس در گلوی روزه دار برود چنانچه ممکن باشد بدون قی کردن ان را بیرون بیاورد باید بیرون اورد و روزه او صحیح است ولی اگر ممکن نباشد چنانچه طوری باشد که به فرو دادنش خوردن صدق می کند باید بیرون اورد هر چند به واسطه قی کردن باشد و روزه اش باطل است و اگر خوردن صدق نمی کند باید بیرون نیاورد و روزه اش صحیح است
- [امام خمینی] اگر مگس در گلوی روزه دار برود، چنانچه به قدری پایین رود که به فرو بردن آن خوردن نمی گویند، لازم نیست آن را بیرون آورد و روزه او صحیح است، واگر به این مقدار پایین نرود، باید آن را بیرون آورد، اگرچه موجب شود که قی کند و روزه اش باطل شود، و چنانچه فرو برد روزه اش باطل می شود، و بنابر احتیاط واجب باید کفاره جمع بدهد.