برخی مفسران در تفسیر آیه «قَالَ الَّذِی عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْکِتَابِ أَنَا ءَاتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُک»،[1] می‌گویند: «آصف بن برخیا به سبب اسم اعظم الاهی که «یا حیّ یا قّیوم» بوده و به زبان عبرانی «أهیا شراهیا»[2] می‌شود توانست در یک چشم بر هم زدن تخت بلقیس را نزد حضرت سلیمان(ع) بیاورد».[3] از سوی دیگر، این عبارت،[4] در برخی از دعاها،[5] نیز وارد شده است که برخی مترجمان، آن‌را «ازلی و دائمی» معنا کرده‌اند.[6] اگرچه ممکن است بتوان با اندکی تأمل و تکلّف، ازلی و دائمی را به معنای «حیّ و قیّوم» برگرداند، ولی در حرز امام باقر(ع)،[7] قبل از این عبارت، لفظ یا حیّ یا قیّوم آمده است.[8] بنابر این با توجه به ما قبل آن، که لفظ یا حیّ یا قیّوم ذکر شده شاید بتوان نتیجه گرفت معنای این کلمه با معنای یا حیّ یا قیّوم متفاوت است و معنایش همان «ازلی و دائمی» باشد. البته محتمل است که امام، یک معنا را با دو زبان بیان کرده باشد. در هر صورت این کلمه از اسمای خداوند متعال به زبان عبری است. چه به معنای «یا حیّ یا قیّوم» باشد یا به معنای «ازلی و دائمی» باشد. [1] . «کسی که دانشی از کتاب (آسمانی) داشت گفت: «پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد»، نمل، 40. [2] . یعنی ای همیشه زنده و پاینده. [3] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 349، ناصر خسرو، تهران، 1372ش؛‌ کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج 7، ص 15، کتابفروشی محمد حسن علمی، تهران، 1336 ش؛ حائری تهرانی، میر سید علی، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر، ج 8، ص 96، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1377 ش؛ رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، محقق، حکمت، علی اصغر، ج 7، ص 223، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371 ش. [4] .«أهیا شراهیا». [5] . ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات،‏ محقق، مصحح، کرمانی، ابوطالب و محرر، محمد حسن‏، ص 17 و 307، دار الذخائر، قم، چاپ اول، 1411 ق. [6] . ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات، ترجمه، طبسی، محمد تقی،‏ محقق، مصحح، سادات حیاتشاهی، محمد، ص 473، رایحه، تهران، چاپ اول، 1379 ش. [7] . مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 17. [8] . «یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا دَیَّانُ یَا دَیَّانُ یَا اهیا شراهیا».
در برخی از دعاها این عبارت عبری آمده است: (أهیاً شرأهیاً). معنای آن چیست؟ آیا اشاره به همان تعبیر (إنّنی أنا الله) در آیه 14 سوره طه میباشد؟
برخی مفسران در تفسیر آیه «قَالَ الَّذِی عِندَهُ عِلْمٌ مِّنَ الْکِتَابِ أَنَا ءَاتِیکَ بِهِ قَبْلَ أَن یَرْتَدَّ إِلَیْکَ طَرْفُک»،[1] میگویند: «آصف بن برخیا به سبب اسم اعظم الاهی که «یا حیّ یا قّیوم» بوده و به زبان عبرانی «أهیا شراهیا»[2] میشود توانست در یک چشم بر هم زدن تخت بلقیس را نزد حضرت سلیمان(ع) بیاورد».[3] از سوی دیگر، این عبارت،[4] در برخی از دعاها،[5] نیز وارد شده است که برخی مترجمان، آنرا «ازلی و دائمی» معنا کردهاند.[6] اگرچه ممکن است بتوان با اندکی تأمل و تکلّف، ازلی و دائمی را به معنای «حیّ و قیّوم» برگرداند، ولی در حرز امام باقر(ع)،[7] قبل از این عبارت، لفظ یا حیّ یا قیّوم آمده است.[8] بنابر این با توجه به ما قبل آن، که لفظ یا حیّ یا قیّوم ذکر شده شاید بتوان نتیجه گرفت معنای این کلمه با معنای یا حیّ یا قیّوم متفاوت است و معنایش همان «ازلی و دائمی» باشد. البته محتمل است که امام، یک معنا را با دو زبان بیان کرده باشد. در هر صورت این کلمه از اسمای خداوند متعال به زبان عبری است. چه به معنای «یا حیّ یا قیّوم» باشد یا به معنای «ازلی و دائمی» باشد. [1] . «کسی که دانشی از کتاب (آسمانی) داشت گفت: «پیش از آنکه چشم بر هم زنی، آن را نزد تو خواهم آورد»، نمل، 40. [2] . یعنی ای همیشه زنده و پاینده. [3] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 7، ص 349، ناصر خسرو، تهران، 1372ش؛ کاشانی، ملا فتح الله، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، ج 7، ص 15، کتابفروشی محمد حسن علمی، تهران، 1336 ش؛ حائری تهرانی، میر سید علی، مقتنیات الدرر و ملتقطات الثمر، ج 8، ص 96، دار الکتب الاسلامیه، تهران، 1377 ش؛ رشیدالدین میبدی، احمد بن ابی سعد، کشف الأسرار و عدة الأبرار، محقق، حکمت، علی اصغر، ج 7، ص 223، امیر کبیر، تهران، چاپ پنجم، 1371 ش. [4] .«أهیا شراهیا». [5] . ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، محقق، مصحح، کرمانی، ابوطالب و محرر، محمد حسن، ص 17 و 307، دار الذخائر، قم، چاپ اول، 1411 ق. [6] . ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات، ترجمه، طبسی، محمد تقی، محقق، مصحح، سادات حیاتشاهی، محمد، ص 473، رایحه، تهران، چاپ اول، 1379 ش. [7] . مهج الدعوات و منهج العبادات، ص 17. [8] . «یَا حَیُّ یَا قَیُّومُ یَا دَیَّانُ یَا دَیَّانُ یَا اهیا شراهیا».
- [سایر] با عرض سلام ، یک سوال در مورد آیه اول سورهٔ قمر داشتم،آیا این آیه اشاره به یکی از نشانههای نبوت پیامبر اکرم هست؟ سوال دیگر در مورد سایر نشانهای نبوّت میباشد که کدامند و اینکه آیا تحقق این نشانها در زمان نبوّت فقط در کتب تاریخی اسلامی ثبت شده یا کتب معتیر غیر دینی هم آنهارا ثبت کرده اند. با سپاس
- [سایر] الله رحمت را بر خود مقرر کرده است(سوره 6 آیه 12)، هرچند بعضی از اشخاص را هرچند که میتواند هدایت نمیکند(سوره 6 آیه 35، سوره 14 آیه 4). رحمت خدا چقدر است؟ و چرا گفته مقرر است؟
- [سایر] در کدام آیه یا سوره از قرآن کریم به غیبت و ظهور امام زمان اشاره کرده است؟
- [سایر] قرآن در دو جا اعلام میکند که (الله بهترین خالقها است) (سوره 23 آیه 14 و سوره 37 آیه 125) و این به این معنا است که غیر از الله خالقهای دیگری نیز وجود دارند! اما در عین حال خیلی جاها ادعا میکند (الله خالق همه چیز است) (سوره 39 آیه 62)، اگر خالق همه چیز الله است، خالق دیگری نمیتواند وجود داشته باشد. و آیه (الله بهترین خالقها است) را چگونه تفسیر میکنید؟
- [سایر] با عرض سلام ایا سوره نور ایه 34 مربوط به 14 معصوم هست؟ با تشکر
- [سایر] آیه انذار در سوره شعراء به چه مطلبی اشاره دارد؟
- [سایر] در رسم الخط عثمان طه در کتابت قرآن، در آیه 16 سوره مبارکه جنّ حرف (ن) را حذف کردهاند؛ سؤال این است که آیا اشتباهی خواسته یا ناخواسته صورت گرفته یا دلیل خاصی دارد؟ این در حالی است که در سایر رسم الخطها در آیه مذکور حرف (ن) مورد اشاره نوشته شده است. و حتی در آیات مشابه در خود رسم الخط عثمان طه هم حرف (ن) را حذف نکردهاند. دلیل آن هم نمیتواند قاعده ادغام باشد چون ادغام مربوط به تلفظ است نه کتابت.
- [سایر] سلام؛ آیه 40 سوره مبارکه نبأ به کدام یک از نامهای قیامت اشاره دارد؟
- [سایر] آیه 40 سوره مبارکه نبأ به کدام یک از نامهای قیامت اشاره دارد؟
- [سایر] جمله «لکلّ اجل کِتاب» در آیه 38 سوره رعد به چه حقیقتی اشاره دارد؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] احتیاط مستحب است در تمام نمازها در رکعت اول؛ سوره انا انزلناه و در رکعت دوم؛ سوره قل هو اللّه احد را بخواند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید در بین نماز بنابر احتیاط با اشاره، سجده آن را بجا آورد و به همان سوره که خوانده می تواند اکتفا نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر اشتباهاً مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند و سوره دیگری بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید در بین نماز با اشاره سجده آن را به جا آورده و به همان سوره که خوانده اکتفا نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر اشتباهاً مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند، و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، احتیاطاً به سجده اشاره نموده و سوره را تمام کند و بعد از نماز باید سجده آن را بهجا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] شایسته است در نمازها در رکعت اول سوره (انا انْزلْناه) و در رکعت دوم سوره (قلْ هو الله احدٌ) را بخواند و هیچ سوره ای را در هر دو رکعت تکرار نکند، مگر سوره (قلْ هو الله) و سزاوار نیست در تمام نمازهای شبانه روز سوره (قلْ هو الله احدٌ) را ترک کند و بهتر است سوره هایی برای نماز انتخاب شود که مردم را متوجه اموری که به آن نیاز دارند و ترک گناهانی که به آن آلوده اند کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر اشتباها مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد چنانچه پیش از رسیدن به ایه سجده بفهمد باید ان سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن ایه سجده بفهمد احتیاطا به سجده اشاره نموده و سوره را تمام کند و سوره دیگری هم به قصد قربت مطلقه یعنی اگر وظیفه اش سوره دیگری است این همان باشد وگرنه به عنوان قرایت قران باشد بخواند و بعد از نماز باید سجده ان را به جا اورد
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد چنان چه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد بنابر احتیاط برای سجده واجب اشاره کند و سوره را تمام کند و بعد یک سوره دیگر احتیاطاً به قصد قربت مطلقه بخواند و به رکوع رود و نماز را تمام کند و بعد از نماز بنابر احتیاط سجده آن را به جا آورد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر سهوا مشغول خواندن سورهای شود که سجده واجب دارد، چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد، باید آن سوره را رها کند و سوره دیگری را بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد، باید در بین نماز با اشاره، سجده آن را بجا آورد و همان سوره را تمام کند و پس از نماز به جهت آیه سجده یک سجده بجا آورد.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف (إنَّ ربَّکُمُ اللهُ الّذی خَلَقَ السموات و الارض) تا آخر، و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است در شب اول قبر، دو رکعت نماز لیلة الدفن برای میّت بخوانند و دستور آن این است که در رکعت اول بعد از حمد یک مرتبه آیة الکرسی و در رکعت دوم بعد از حمد ده مرتبه سوره قدر (انّا أنزلناه) بخوانند و بعد از سلام نماز بگویند: اللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد و آلِ مُحَمَّد و ابْعَثْ ثَوابَها إلی قَبْرِ فلان و به جای فلان، اسم میّت را بگویند.