http://www.islamquest.net

نظر خلفای بنی عباس راجع به معاویه چه بوده و از او چگونه یاد می‌کردند؟
از آن‌جا که بین بنی امیه و بنی عباس بر سر حکومت، نزاع و درگیری بود و بنی عباس گروهی بودند که بنی امیه را از حکومت ساقط کردند، به طور طبیعی در اوایل حکومت عباسیان، انتظار مخالفت و بدگویی از سوی آنان نسبت به  سران حکومت اموی و رفتار آنان، از جمله معاویه پایه‌گذار حکومت اموی، امری طبیعی به نظر می‌رسد. البته این انتظار فقط در حد یک احتمال نیست، بلکه تاریخ گواه حقیقت آن است و تاریخ نگاران گفته‌اند: اوّلین خلیفه‏ عبّاسی عبد الله بن محمّد بن علی بن عبد الله بن عبّاس بن عبد المطّلب، ابوالعباس معروف به سفّاح چون مردم با وی بیعت کردند و بر کار استوار شد، باقی‏ماندگان بنی امیّه و مردان ایشان را تعقیب کرد، و آنان را به قتل رساند.[1] بنی عبّاس در بر افکندن ریشه بنی امیّه از هیچ کاری دریغ نورزیدند، تا جایی که در دمشق به نبش قبرهای آنان نیز اقدام کردند، از جمله قبر معاویة بن ابی سفیان و فرزند پلیدش یزید را شکافتند، فقط رشته‏ ای مانند غبار و استخوان ریزه‏های خشکی مانند خاکستر درون قبرشان مشاهده شد.[2] همچنین مأمون، یکی دیگر از خلفای عباسی امر نمود تا اعلام کنند هر کسی از معاویه به نیکی یاد نماید یا او را بر شخصی از اصحاب و یاران رسول خدا(ص) برتری دهد خودش را از بیعت با ما خارج نموده است.[3] گفتنی است با توجه به طولانی بودن دوران خلافت عباسی، مکاتب و مذاهب مختلفی شکل گرفت که برخی از آنها مدافع معاویه بوده و نسبت به او حساسیت به خرج می‌دادند.[4] از سوی دیگر، از دست رفتن تدریجی نیروی دلاوری و سرسختی در سردمداران حکومت عباسی و روی آوردن آنان به مکر و فریب و به کار بردن حیله و خدعه[5] - به تعبیر ساده‌تر؛ نان را به نرخ روز خوردن - سبب شد که خلفای عباسی در اواخر حکومت خود نسبت به معاویه نوعی بی‌طرفی اتخاذ کنند.   [1] . ابن الطقطقی، محمد بن علی، الفخری‏، محقق، عبد القادر، محمد مایو، ص 147 - 149، دار القلم العربی، بیروت، چاپ اول، 1418 ق. [2] . الفخری، ص 149. [3] . ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل‏، ج 6، ص 406، دار صادر، بیروت، 1385 ق. [4] . ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 11، ص 172، دار الفکر، بیروت، 1407 ق. [5] . الفخری، ص 146.
عنوان سوال:

نظر خلفای بنی عباس راجع به معاویه چه بوده و از او چگونه یاد می‌کردند؟


پاسخ:

از آن‌جا که بین بنی امیه و بنی عباس بر سر حکومت، نزاع و درگیری بود و بنی عباس گروهی بودند که بنی امیه را از حکومت ساقط کردند، به طور طبیعی در اوایل حکومت عباسیان، انتظار مخالفت و بدگویی از سوی آنان نسبت به  سران حکومت اموی و رفتار آنان، از جمله معاویه پایه‌گذار حکومت اموی، امری طبیعی به نظر می‌رسد.
البته این انتظار فقط در حد یک احتمال نیست، بلکه تاریخ گواه حقیقت آن است و تاریخ نگاران گفته‌اند: اوّلین خلیفه‏ عبّاسی عبد الله بن محمّد بن علی بن عبد الله بن عبّاس بن عبد المطّلب، ابوالعباس معروف به سفّاح چون مردم با وی بیعت کردند و بر کار استوار شد، باقی‏ماندگان بنی امیّه و مردان ایشان را تعقیب کرد، و آنان را به قتل رساند.[1]
بنی عبّاس در بر افکندن ریشه بنی امیّه از هیچ کاری دریغ نورزیدند، تا جایی که در دمشق به نبش قبرهای آنان نیز اقدام کردند، از جمله قبر معاویة بن ابی سفیان و فرزند پلیدش یزید را شکافتند، فقط رشته‏ ای مانند غبار و استخوان ریزه‏های خشکی مانند خاکستر درون قبرشان مشاهده شد.[2]
همچنین مأمون، یکی دیگر از خلفای عباسی امر نمود تا اعلام کنند هر کسی از معاویه به نیکی یاد نماید یا او را بر شخصی از اصحاب و یاران رسول خدا(ص) برتری دهد خودش را از بیعت با ما خارج نموده است.[3]
گفتنی است با توجه به طولانی بودن دوران خلافت عباسی، مکاتب و مذاهب مختلفی شکل گرفت که برخی از آنها مدافع معاویه بوده و نسبت به او حساسیت به خرج می‌دادند.[4]
از سوی دیگر، از دست رفتن تدریجی نیروی دلاوری و سرسختی در سردمداران حکومت عباسی و روی آوردن آنان به مکر و فریب و به کار بردن حیله و خدعه[5] - به تعبیر ساده‌تر؛ نان را به نرخ روز خوردن - سبب شد که خلفای عباسی در اواخر حکومت خود نسبت به معاویه نوعی بی‌طرفی اتخاذ کنند.   [1] . ابن الطقطقی، محمد بن علی، الفخری‏، محقق، عبد القادر، محمد مایو، ص 147 - 149، دار القلم العربی، بیروت، چاپ اول، 1418 ق. [2] . الفخری، ص 149. [3] . ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل‏، ج 6، ص 406، دار صادر، بیروت، 1385 ق. [4] . ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج 11، ص 172، دار الفکر، بیروت، 1407 ق. [5] . الفخری، ص 146.





مسئله مرتبط یافت نشد
1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین