قبر حضرت ادم
براساس برخی روایات، قبر حضرت آدم (علیه‌السلام) در نجف قرار دارد و قبر حضرت حوا در جده است.
چرا قبر حضرت آدم(ع) در نجف و قبر حضرت حوا در جدّه است؟ آیا واقعاً قبر ایشان در مکه بوده و به نجف برده شده است؟ اگر بله توسط چه کسی این کار انجام شده است؟
روایاتی که درباره دفن حضرت آدم(ع) در نجف اشرف رسیده اگر چه تفاوتی در نقل آن وجود دارد، اما بیشتر آنها در این مسئله که حضرت آدم(ع) در نجف دفن شده است اتفاق نظر دارند، این مسئله در زیاراتی که از اهل بیت(ع) در کیفیت زیارت امیر مؤمنان علی(ع) در نجف وارد شده نیز آمده است.[1] البته روایت غیر مشهوری نیز در برخی منابع وجود دارد که حضرت آدم(ع) در مکه دفن شده و انتقال به نجف داده نشده است؛ که راه جمع این روایات این است که حضرت آدم(ع) ابتدا در مکه دفن شدند و سپس توسط حضرت نوح(ع) جسدشان به نجف برده شد که برخی از این روایات را بیان می‌کنیم: 1. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تعالی به نوح(ع) در حالی که او در کشتی قرار داشت وحی کرد که یک هفته پیرامون کعبه طواف کند و او چنین کرد، سپس وارد آب شد در حالی که آب تا زانوهایش را فرا گرفته بود، آن‌گاه تابوتی را از آب بیرون آورد که در آن استخوان‌های آدم(ع) بود و تابوت را به داخل کشتی منتقل ساخت و بارها به دور کعبه طواف نمود، آن‌گاه به باب کوفه و وسط مسجد آن رسید و گروهی که با نوح در کشتی بودند پراکنده شدند، سپس تابوت را در محلّی به نام "غَری" دفن نمود».[2] 2. روایت شده است: «جنازه حضرت آدم در کوه ابو قبیس که در مکّه است مدفون شد آن‌گاه حضرت نوح(ع) بعد از طوفان استخوان‌های آدم(ع) را در تابوتی ریخته آن تابوت را در پشت کوفه دفن کرد، قبر آدم و نوح(ع) در "غری" (یعنی نجف اشرف) می‌باشد و تابوت امیر المؤمنین علی(ع) بالای تابوت آنها در یک مکان قرار دارد».[3] 3. امام باقر(ع) فرمود: «ما بین رکن و مقام، انباشته از قبور پیامبران الهی است و قبر آدم(ع) نیز در همان محل است».‏[4] سید بن طاوس درباره قبر حضرت حوا(ع) در جدّه روایت کرده است: «در صُحُف ادریس(ع) آمده که آدم(ع) ده روز به مرض تب بیمار بود و وفات او در روز جمعه یازدهم محرّم اتّفاق افتاد و او را در غاری در کوه ابو قبیس دفن‏ کرده و او را رو به قبله قرار دادند و عمر او از زمان ایجاد تا هنگام وفات نهصد و سی سال بود و حوّا(ع) فقط یک سال بعد از او زنده بود، سپس پانزده روز بیماری کشید و آن‌گاه وفات یافت و او را در کنار آدم دفن کردند».[5] [1] . ر.ک: «قبر حضرت آدم و نوح در نجف»، سؤال 8427. [2] . جزائری، نعمت الله، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، ص 59، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1404ق؛ جزائری، نعمت الله، قصص الأنبیاء، ترجمه: مشایخ، فاطمه، ص 97، انتشارات فرحان، تهران، چاپ اول، 1381ش. [3] . مسعودی، علی بن حسین، إثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 23، انتشارات انصاریان، قم، چاپ سوم، 1384ش؛ مسعودی، علی بن حسین، ترجمه إثبات الوصیة، ص 20، مترجم: نجفی، محمد جواد، اسلامیه، تهران، 1362ش. [4] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 214، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [5] . ابن طاوس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، ص 37، دار الذخائر، قم، چاپ اول، بی‌تا.
روایاتی که درباره دفن حضرت آدم(ع) در نجف اشرف رسیده اگر چه تفاوتی در نقل آن وجود دارد، اما بیشتر آنها در این مسئله که حضرت آدم(ع) در نجف دفن شده است اتفاق نظر دارند، این مسئله در زیاراتی که از اهل بیت(ع) در کیفیت زیارت امیر مؤمنان علی(ع) در نجف وارد شده نیز آمده است.[1] البته روایت غیر مشهوری نیز در برخی منابع وجود دارد که حضرت آدم(ع) در مکه دفن شده و انتقال به نجف داده نشده است؛ که راه جمع این روایات این است که حضرت آدم(ع) ابتدا در مکه دفن شدند و سپس توسط حضرت نوح(ع) جسدشان به نجف برده شد که برخی از این روایات را بیان می‌کنیم: 1. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تعالی به نوح(ع) در حالی که او در کشتی قرار داشت وحی کرد که یک هفته پیرامون کعبه طواف کند و او چنین کرد، سپس وارد آب شد در حالی که آب تا زانوهایش را فرا گرفته بود، آن‌گاه تابوتی را از آب بیرون آورد که در آن استخوان‌های آدم(ع) بود و تابوت را به داخل کشتی منتقل ساخت و بارها به دور کعبه طواف نمود، آن‌گاه به باب کوفه و وسط مسجد آن رسید و گروهی که با نوح در کشتی بودند پراکنده شدند، سپس تابوت را در محلّی به نام "غَری" دفن نمود».[2] 2. روایت شده است: «جنازه حضرت آدم در کوه ابو قبیس که در مکّه است مدفون شد آن‌گاه حضرت نوح(ع) بعد از طوفان استخوان‌های آدم(ع) را در تابوتی ریخته آن تابوت را در پشت کوفه دفن کرد، قبر آدم و نوح(ع) در "غری" (یعنی نجف اشرف) می‌باشد و تابوت امیر المؤمنین علی(ع) بالای تابوت آنها در یک مکان قرار دارد».[3] 3. امام باقر(ع) فرمود: «ما بین رکن و مقام، انباشته از قبور پیامبران الهی است و قبر آدم(ع) نیز در همان محل است».‏[4] سید بن طاوس درباره قبر حضرت حوا(ع) در جدّه روایت کرده است: «در صُحُف ادریس(ع) آمده که آدم(ع) ده روز به مرض تب بیمار بود و وفات او در روز جمعه یازدهم محرّم اتّفاق افتاد و او را در غاری در کوه ابو قبیس دفن‏ کرده و او را رو به قبله قرار دادند و عمر او از زمان ایجاد تا هنگام وفات نهصد و سی سال بود و حوّا(ع) فقط یک سال بعد از او زنده بود، سپس پانزده روز بیماری کشید و آن‌گاه وفات یافت و او را در کنار آدم دفن کردند».[5] [1] . ر.ک: «قبر حضرت آدم و نوح در نجف»، سؤال 8427. [2] . جزائری، نعمت الله، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، ص 59، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1404ق؛ جزائری، نعمت الله، قصص الأنبیاء، ترجمه: مشایخ، فاطمه، ص 97، انتشارات فرحان، تهران، چاپ اول، 1381ش. [3] . مسعودی، علی بن حسین، إثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 23، انتشارات انصاریان، قم، چاپ سوم، 1384ش؛ مسعودی، علی بن حسین، ترجمه إثبات الوصیة، ص 20، مترجم: نجفی، محمد جواد، اسلامیه، تهران، 1362ش. [4] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 214، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [5] . ابن طاوس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، ص 37، دار الذخائر، قم، چاپ اول، بی‌تا.
عنوان سوال:
چرا قبر حضرت آدم(ع) در نجف و قبر حضرت حوا در جدّه است؟ آیا واقعاً قبر ایشان در مکه بوده و به نجف برده شده است؟ اگر بله توسط چه کسی این کار انجام شده است؟
پاسخ:
روایاتی که درباره دفن حضرت آدم(ع) در نجف اشرف رسیده اگر چه تفاوتی در نقل آن وجود دارد، اما بیشتر آنها در این مسئله که حضرت آدم(ع) در نجف دفن شده است اتفاق نظر دارند، این مسئله در زیاراتی که از اهل بیت(ع) در کیفیت زیارت امیر مؤمنان علی(ع) در نجف وارد شده نیز آمده است.[1]
البته روایت غیر مشهوری نیز در برخی منابع وجود دارد که حضرت آدم(ع) در مکه دفن شده و انتقال به نجف داده نشده است؛ که راه جمع این روایات این است که حضرت آدم(ع) ابتدا در مکه دفن شدند و سپس توسط حضرت نوح(ع) جسدشان به نجف برده شد که برخی از این روایات را بیان می‌کنیم:
1. امام صادق(ع) فرمود: «خدای تعالی به نوح(ع) در حالی که او در کشتی قرار داشت وحی کرد که یک هفته پیرامون کعبه طواف کند و او چنین کرد، سپس وارد آب شد در حالی که آب تا زانوهایش را فرا گرفته بود، آن‌گاه تابوتی را از آب بیرون آورد که در آن استخوان‌های آدم(ع) بود و تابوت را به داخل کشتی منتقل ساخت و بارها به دور کعبه طواف نمود، آن‌گاه به باب کوفه و وسط مسجد آن رسید و گروهی که با نوح در کشتی بودند پراکنده شدند، سپس تابوت را در محلّی به نام "غَری" دفن نمود».[2]
2. روایت شده است: «جنازه حضرت آدم در کوه ابو قبیس که در مکّه است مدفون شد آن‌گاه حضرت نوح(ع) بعد از طوفان استخوان‌های آدم(ع) را در تابوتی ریخته آن تابوت را در پشت کوفه دفن کرد، قبر آدم و نوح(ع) در "غری" (یعنی نجف اشرف) می‌باشد و تابوت امیر المؤمنین علی(ع) بالای تابوت آنها در یک مکان قرار دارد».[3]
3. امام باقر(ع) فرمود: «ما بین رکن و مقام، انباشته از قبور پیامبران الهی است و قبر آدم(ع) نیز در همان محل است».[4]
سید بن طاوس درباره قبر حضرت حوا(ع) در جدّه روایت کرده است:
«در صُحُف ادریس(ع) آمده که آدم(ع) ده روز به مرض تب بیمار بود و وفات او در روز جمعه یازدهم محرّم اتّفاق افتاد و او را در غاری در کوه ابو قبیس دفن کرده و او را رو به قبله قرار دادند و عمر او از زمان ایجاد تا هنگام وفات نهصد و سی سال بود و حوّا(ع) فقط یک سال بعد از او زنده بود، سپس پانزده روز بیماری کشید و آن‌گاه وفات یافت و او را در کنار آدم دفن کردند».[5] [1] . ر.ک: «قبر حضرت آدم و نوح در نجف»، سؤال 8427. [2] . جزائری، نعمت الله، النور المبین فی قصص الأنبیاء و المرسلین، ص 59، مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، قم، چاپ اول، 1404ق؛ جزائری، نعمت الله، قصص الأنبیاء، ترجمه: مشایخ، فاطمه، ص 97، انتشارات فرحان، تهران، چاپ اول، 1381ش. [3] . مسعودی، علی بن حسین، إثبات الوصیة للإمام علی بن أبی طالب، ص 23، انتشارات انصاریان، قم، چاپ سوم، 1384ش؛ مسعودی، علی بن حسین، ترجمه إثبات الوصیة، ص 20، مترجم: نجفی، محمد جواد، اسلامیه، تهران، 1362ش. [4] . کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، آخوندی، محمد، ج 4، ص 214، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ چهارم، 1407ق. [5] . ابن طاوس، علی بن موسی، سعد السعود للنفوس منضود، ص 37، دار الذخائر، قم، چاپ اول، بی‌تا.
- [سایر] به چه دلیل قبر حضرت آدم و نوح در نجف اشرف قرار دارد؟
- [سایر] چرا قبر حضرت علی (ع) در نجف می باشد؟
- [سایر] حضرت آدم و حوّا چند وقت در بهشت بودند؟
- [سایر] ویژگیهای حضرت آدم و حوا چه بوده است؟
- [سایر] حضرت آدم علیه السّلام و حوا چند فرزند داشته‌اند؟
- [سایر] خلقت حضرت حوا(ع) چگونه بوده است؟
- [سایر] علم حضرت آدم(ع) به اسماء به چه معناست؟
- [سایر] علت این که حضرت آدم زودتر از حوا خلق شده چیست؟
- [سایر] با سلام؛ لطفاً بفرمایید حضرت آدم و حوّا چه مدت در بهشت بودند؟
- [سایر] آیا خلقت حوّا از زوائد بدن حضرت آدم (علیه‌السّلام) صورت گرفته است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر برای تجارت - مثلاً - تا جدّه رود و مالی به دست آورد که بتواند با آن مکّه رود و اعمال حجّ را به جا آورد، استطاعت مالی پیدا میکند و با داشتن سایر شرایط مستطیع است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی به دست آورد که بتواند از آن جا با آن به مکّه رود و بقیه شرایط استطاعت را نیز دارا باشد، باید حجّ به جا آورد و در صورتی که حجّ نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه رود دیگر حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست اورد که اگر بخواهد از ان جا به مکه رود انچه در استطاعت معتبر است داشته باشد باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگر چه بعد مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست
- [آیت الله بهجت] اگر برای تجارت، مثلاً تا جدّه برود و مالی بهدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج بهجا آورد و در صورتی که حج نماید، اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد؛ باید حج کند و در صورتی که حج نماید اگرچه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود؛ دیگر حج بر او واجب نیست.
- [امام خمینی] اگر برای تجارت مثلا تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد ازآنجا به مکه رود مستطیع باشد باید حج کند، و در صورتی که حج نماید اگر چه بعدا مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود دیگر حج بر او واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود و مالی بدست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد ، باید حج کند ، و در صورتی که حج نماید اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود ، دیگر حج بر او واجب نیست .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود ومالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکّه رود مستطیع باشد، باید حجّ کند و در صورتی که حجّ نماید اگرچه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه رود، دیگر حجّ بر او واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر برای تجارت مثلاً تا جدّه برود ومالی به دست اورد که اگر بخواهد ازانجا به مکّه رود مستطیع باشد ،باید حجّ کند ودر صورتی که حجّ نماید ،اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکّه برود ، دیگر حجّ بر او واجب نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر برای تجارت مثلاً تا جده برود و مالی به دست آورد که اگر بخواهد از آنجا به مکه رود مستطیع باشد، باید حج کند و در صورتی که حج نماید، اگر چه بعداً مالی پیدا کند که بتواند از وطن خود به مکه رود، دیگر حج بر او واجب نیست.