در این نوشته، خلاصه‌ای از اعتقادات شیخ صدوق(ره) درباره صفات و ویژگی‌ها ائمه اطهار(ع) بیان می‌شود. 1. پیغمبران و رسولان و حجت‌های خدا(ع) برتر از فرشتگانند.[1] 2. خدای‌ تعالی مخلوقات را برای حضرت محمّد پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت او(ع) آفریده است و اگر ایشان نبودند خداوند آسمان‌ها و زمین، بهشت و جهنم، آدم و حوا، فرشته و هیچ آفریده دیگری را نمی‌آفرید.[2] 3. ائمه اطهار(ع) «اولو الامر» هستند، -که خداوند دستور به اطاعت و پیروی از آنها فرموده است-، شاهدان بر مردم، ابواب اللَّه، راه خدا، راهنمای به سمت خداوند، جایگاه اسرار خدا، نمایندگان وحی و ستونهای توحید هستند. ایشان معصوم و محفوظ از خطا و لغزش هستند که حق‌تعالی ناپاکی را از ایشان برده و ایشان را خوب پاکیزه کرده است. برای آنها معجزه‌ها و نشانه­هاست. وجود ایشان ضامن امنیت زمین است، چنان‌چه ستاره‌ها امان اهل آسمانند و مَثَل ایشان مَثَل کشتی نوح است که هر که سوار آن شد نجات یافت.[3] 4. محبت و دوستی نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، ایمان و بغض به آنها کفر است. امرشان، امر خدا و نهیشان نهی خدا است. اطاعتشان، اطاعت خدا و نافرمانیشان نافرمانی خدا است. و دوستشان، دوست خدا و دشمنشان، دشمن خدا است.[4] 5. حجت‌های خداوند بعد از پیامبر اسلام(ص)، دوازده امامند.[5] و حجت الهی در زمین خدا و خلیفه او در میان بندگانش در این زمان قائم منتظر محمّد بن حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب(ع)است. او همان کسی است که خدای تعالی به وسیله دو دست مبارک او سراسر زمین را فتح می‌کند تا در تمام زمین هیچ مکانی یافت نشود، مگر آن‌که در آن صدای اذان شنیده شود و این‌که دین یکسره از آنِ خدای تعالی باشد.[6] [1] . شیخ صدوق‏، اعتقادات الإمامیة، ص 89، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ دوم، 1414ق. [2] . همان، ص 93. [3] . همان، ص 93 – 94. [4] . همان، ص 94. [5] . همان، ص 93. [6] . همان، ص 95.
در این نوشته، خلاصهای از اعتقادات شیخ صدوق(ره) درباره صفات و ویژگیها ائمه اطهار(ع) بیان میشود.
1. پیغمبران و رسولان و حجتهای خدا(ع) برتر از فرشتگانند.[1]
2. خدای تعالی مخلوقات را برای حضرت محمّد پیامبر گرامی اسلام(ص) و اهل بیت او(ع) آفریده است و اگر ایشان نبودند خداوند آسمانها و زمین، بهشت و جهنم، آدم و حوا، فرشته و هیچ آفریده دیگری را نمیآفرید.[2]
3. ائمه اطهار(ع) «اولو الامر» هستند، -که خداوند دستور به اطاعت و پیروی از آنها فرموده است-، شاهدان بر مردم، ابواب اللَّه، راه خدا، راهنمای به سمت خداوند، جایگاه اسرار خدا، نمایندگان وحی و ستونهای توحید هستند. ایشان معصوم و محفوظ از خطا و لغزش هستند که حقتعالی ناپاکی را از ایشان برده و ایشان را خوب پاکیزه کرده است. برای آنها معجزهها و نشانههاست. وجود ایشان ضامن امنیت زمین است، چنانچه ستارهها امان اهل آسمانند و مَثَل ایشان مَثَل کشتی نوح است که هر که سوار آن شد نجات یافت.[3]
4. محبت و دوستی نسبت به اهل بیت عصمت و طهارت(ع)، ایمان و بغض به آنها کفر است. امرشان، امر خدا و نهیشان نهی خدا است. اطاعتشان، اطاعت خدا و نافرمانیشان نافرمانی خدا است. و دوستشان، دوست خدا و دشمنشان، دشمن خدا است.[4]
5. حجتهای خداوند بعد از پیامبر اسلام(ص)، دوازده امامند.[5] و حجت الهی در زمین خدا و خلیفه او در میان بندگانش در این زمان قائم منتظر محمّد بن حسن بن علی بن محمّد بن علی بن موسی بن جعفر بن محمّد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب(ع)است. او همان کسی است که خدای تعالی به وسیله دو دست مبارک او سراسر زمین را فتح میکند تا در تمام زمین هیچ مکانی یافت نشود، مگر آنکه در آن صدای اذان شنیده شود و اینکه دین یکسره از آنِ خدای تعالی باشد.[6] [1] . شیخ صدوق، اعتقادات الإمامیة، ص 89، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ دوم، 1414ق. [2] . همان، ص 93. [3] . همان، ص 93 – 94. [4] . همان، ص 94. [5] . همان، ص 93. [6] . همان، ص 95.
- [سایر] صفات و ویژگیهای امامان معصوم(ع) چیست؟
- [سایر] امامان(ع) از نظر سیاسی چطور حکومت می کردند؟ روش های امامان(ع) برای رسیدن به حکومت چگونه بود؟
- [سایر] یکی از ویژگیهای امامان برخوردار بودن از علم غیب است. چرا امام حسین(ع) خود و خانوادهی خود را به خطر انداختند ؟
- [سایر] شیخ شیعه حر عاملی می گوید: حساب جمیع مخلوقات یه دست امامان شیعه خواهد بود. (کتاب الفصول المهمة فی أصول الأئمة، ج 1، ص 446).
- [سایر] باسلام/درکتاب امالی(مجلس 30) شیخ صدوق آمده که یاران امام حسین (ع)درشب عاشورا برای غسل و وضو، آب فراهم کردندآیااین مسئله با بی آبی یاران امام حسین(ع) ازروز هفتم که آب را بروی امام حسین (ع) بستند، تناقص ندارد؟
- [سایر] منشاء علم امامان(ع) چیست؟
- [سایر] یکی از ویژگیهای مهم امامان، تأثیر گذاری زیاد آنها بوده است چرا در روزعاشورا فقط 72 تن از یاران باقی ماندند ؟
- [سایر] صفات قاری قرآن از نظر امام صادق (ع) چیست؟
- [سایر] آیا علم امام معصوم(ع) شامل مسائل امروزی میشود؟
- [سایر] آیا توهین به اولاد غیر معصوم امامان(ع) کفر است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسانی که در حق علی(علیه السلام) و سایر امامان(علیهم السلام) غلو کنند; یعنی، آن بزرگواران را خدا بدانند یا صفات مخصوص خدایی برای آنها قائل باشند، کافرند.
- [آیت الله جوادی آملی] .مال مجهول المالک را باید به فقیه جامع الشرای ط که نائب امام معصوم(ع)است، پرداخت کرد; یا به اذن او صدقه داد.
- [آیت الله جوادی آملی] :اگرچه امامان (ع) ،انفال را برای شیعیان حلال کرده اند؛ ولی تصرف در آن باید به اذن ولیّ مسلمین باشد . ولیّ مسلمین گاهی مجانی اذن می دهد و گاهی برای رعایت حال محرومان جامعه، با دریافت عوض , اجازه میدهد.
- [آیت الله جوادی آملی] .حرم مطهر پیامبر و امام معصوم (ع) ملحق به مسجد است و نجس کردن عمدی آن , حرام و تطهیر آن, واجب است. در این جهت, فرقی بین حرم معمور مانند عتبات عالیات و حرم مخروب مانند بقیع نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اموال کسانی که در برابر امام معصوم (ع)شمشیر کشیده اند و در جنگ با آن ها به دست می آید, حلال است و پس از پرداخت خمس، تصر?ف در آنها بنا بر اقوا جایز است.
- [آیت الله جوادی آملی] .معادنی که در اعماق هزاران متری زمین وجود دارد مانند معادن نفت، گاز و مواد معدنی دیگر جزء انفال است و استخراج آنها منوط به اذن امام معصوم(ع) یا ولیّ فقیه است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر برای حرم یکی از امامان یا امامزادگان نذر کند و مصرف معینی را در نظر نگرفته باشد باید ان را در تعمیر و روشنایی و فرش حرم و مانند اینها مصرف کند
- [آیت الله جوادی آملی] .نماز جمعه در زمان حضور امام معصوم(ع) و منصوب خاص او , واجب تعیینی است؛ به این صورت که غیر آن صحیح نیست؛ ولی در زمان غیبت معصوم (ع) واجب تخییری است؛ یعنی کسی که در نماز جمعه شرکت کرده, لازم نیست نماز ظهرِ چهار رکعتی را هم به جا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اقامه نماز در مکان خاص که مستلزم معصیت باشد , حرام است؛ ولی نماز باطل نیست; مثلاً اگر اقامه نماز جلوتر از قبر پیامبر(ص) و امام معصوم(ع) به فاصله کم , موجب هتک حرمت آن ذوات قدسی شود, حرام است؛ ولی نماز باطل نیست و اقامه نماز در مکان محاذی و همسطح با قبر معصوم(ع) حرام نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی در ملک شخصی خود یا در ملک عمومی مانند زمینهای مفتوح العنوه یا در زمین انفال که ملک امام (ع) و دولت اسلامی است، معدنی را استخ راج کند , مالک ن خواهد شد، مگر به اذن امام معصوم(ع) یا نایبش که هر مقدار اجازه دادهاند, مالک خواهد شد.