آیا جهادی بالاتر از جهاد با شمشیر وجود دارد؟ نام ببرید
در روایات، جهاد به اعتباری بر دو قسم تقسیم شده است؛ جهاد اکبر و جهاد اصغر. 1. مراد از جهاد اصغر جنگ با شمشیر و اسلحه است که در مقابل دشمنان صورت می‌گیرد. و خداوند متعال در این باره می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَری‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»‏؛[1] خداوند از مؤمنان جان‌ها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد، (به این‌گونه که) در راه خدا پیکار می‌‏کنند، می‌‏کشند و کشته می‌‏شوند، این وعده حقّی است بر او که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده‌‏اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ!. 2. اما مراد از جهاد اکبر، بنا بر فرمایش رسول اکرم(ص)، جهاد و نبرد با نفس است؛ زیرا نفس، انسان را به کارهای زشت، همواره فرا می‌‌‏خواند، و به زشتی و شهوت‌ها تمایل دارد، و از انجام کارهای خیر کوتاهی می‌‏کند، آرزوهایش بلند، و عظمت قیامت را از یاد می‌‏برد، ریاست را دوست دارد، و راحتی را می‏طلبد، چنان‌که خداوند فرموده است: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّی‏»؛[2] همانا نفس همیشه به زشتی دعوت می‌‏کند، مگر آن‌که خدا مهر ورزد و به او کمک کند.[3] پیامبر خدا(ص) گروهی از مسلمانان را به جنگی فرستاد، وقتی بازگشتند به آنان فرمود: «آفرین بر گروهی که جهاد کوچک‌تر را انجام داده‌اند، و جهاد بزرگ‌ترشان باقی مانده، شخصی پرسید: ای رسول خدا جهاد بزرگ‌تر چیست؟ فرمود: جهاد با هوای نفس».[4] در روایت دیگری آن‌حضرت فرمودند: «بهترین جهاد از کسی است که با نفس خود که میان دو پهلو دارد بجنگد».[5]   [1] . توبه، 111. [2] . یوسف، 53. [3] . دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 98، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق. [4] . «مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِیَ عَلَیْهِمُ الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ»، کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 78، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی تا. [5] . «أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ»، همان.
عنوان سوال:

آیا جهادی بالاتر از جهاد با شمشیر وجود دارد؟ نام ببرید


پاسخ:

در روایات، جهاد به اعتباری بر دو قسم تقسیم شده است؛ جهاد اکبر و جهاد اصغر.
1. مراد از جهاد اصغر جنگ با شمشیر و اسلحه است که در مقابل دشمنان صورت می‌گیرد. و خداوند متعال در این باره می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَری‏ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی‏ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»‏؛[1] خداوند از مؤمنان جان‌ها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد، (به این‌گونه که) در راه خدا پیکار می‌‏کنند، می‌‏کشند و کشته می‌‏شوند، این وعده حقّی است بر او که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده‌‏اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ!.
2. اما مراد از جهاد اکبر، بنا بر فرمایش رسول اکرم(ص)، جهاد و نبرد با نفس است؛ زیرا نفس، انسان را به کارهای زشت، همواره فرا می‌‌‏خواند، و به زشتی و شهوت‌ها تمایل دارد، و از انجام کارهای خیر کوتاهی می‌‏کند، آرزوهایش بلند، و عظمت قیامت را از یاد می‌‏برد، ریاست را دوست دارد، و راحتی را می‏طلبد، چنان‌که خداوند فرموده است: «إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّی‏»؛[2] همانا نفس همیشه به زشتی دعوت می‌‏کند، مگر آن‌که خدا مهر ورزد و به او کمک کند.[3]
پیامبر خدا(ص) گروهی از مسلمانان را به جنگی فرستاد، وقتی بازگشتند به آنان فرمود: «آفرین بر گروهی که جهاد کوچک‌تر را انجام داده‌اند، و جهاد بزرگ‌ترشان باقی مانده، شخصی پرسید: ای رسول خدا جهاد بزرگ‌تر چیست؟ فرمود: جهاد با هوای نفس».[4]
در روایت دیگری آن‌حضرت فرمودند: «بهترین جهاد از کسی است که با نفس خود که میان دو پهلو دارد بجنگد».[5]   [1] . توبه، 111. [2] . یوسف، 53. [3] . دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 98، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق. [4] . «مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِیَ عَلَیْهِمُ الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ»، کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 78، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی تا. [5] . «أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ»، همان.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین