آیا جهادی بالاتر از جهاد با شمشیر وجود دارد؟
در روایات، جهاد به اعتباری بر دو قسم تقسیم شده است؛ جهاد اکبر و جهاد اصغر. 1. مراد از جهاد اصغر جنگ با شمشیر و اسلحه است که در مقابل دشمنان صورت می‌گیرد. و خداوند متعال در این باره می‌فرماید: (إِنَّ اللَّهَ اشْتَری‌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی‌ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ)‌؛[1] خداوند از مؤمنان جان‌ها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد، (به این‌گونه که) در راه خدا پیکار می‌‌کنند، می‌‌کشند و کشته می‌‌شوند، این وعده حقّی است بر او که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده‌‌اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ!. 2. اما مراد از جهاد اکبر، بنا بر فرمایش رسول اکرم(ص)، جهاد و نبرد با نفس است؛ زیرا نفس، انسان را به کارهای زشت، همواره فرا می‌‌‌خواند، و به زشتی و شهوت‌ها تمایل دارد، و از انجام کارهای خیر کوتاهی می‌‌کند، آرزوهایش بلند، و عظمت قیامت را از یاد می‌‌برد، ریاست را دوست دارد، و راحتی را می‌طلبد، چنان‌که خداوند فرموده است: (إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّی‌)؛[2] همانا نفس همیشه به زشتی دعوت می‌‌کند، مگر آن‌که خدا مهر ورزد و به او کمک کند.[3] پیامبر خدا(ص) گروهی از مسلمانان را به جنگی فرستاد، وقتی بازگشتند به آنان فرمود: (آفرین بر گروهی که جهاد کوچک‌تر را انجام داده‌اند، و جهاد بزرگ‌ترشان باقی مانده، شخصی پرسید: ای رسول خدا جهاد بزرگ‌تر چیست؟ فرمود: جهاد با هوای نفس).[4] در روایت دیگری آن‌حضرت فرمودند: (بهترین جهاد از کسی است که با نفس خود که میان دو پهلو دارد بجنگد).[5] پی نوشتها: [1]. توبه، 111. [2]. یوسف، 53. [3]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 98، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق. [4]. (مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِیَ عَلَیْهِمُ الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ)، کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 78، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی تا. [5]. (أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ)، همان. منبع: www.islamquest.net
عنوان سوال:

آیا جهادی بالاتر از جهاد با شمشیر وجود دارد؟


پاسخ:

در روایات، جهاد به اعتباری بر دو قسم تقسیم شده است؛ جهاد اکبر و جهاد اصغر.
1. مراد از جهاد اصغر جنگ با شمشیر و اسلحه است که در مقابل دشمنان صورت می‌گیرد. و خداوند متعال در این باره می‌فرماید: (إِنَّ اللَّهَ اشْتَری‌ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجِیلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفی‌ بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَیْعِکُمُ الَّذِی بایَعْتُمْ بِهِ وَ ذلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ)‌؛[1] خداوند از مؤمنان جان‌ها و اموالشان را خریداری کرده، که (در برابرش) بهشت برای آنان باشد، (به این‌گونه که) در راه خدا پیکار می‌‌کنند، می‌‌کشند و کشته می‌‌شوند، این وعده حقّی است بر او که در تورات و انجیل و قرآن ذکر فرموده؛ و چه کسی از خدا به عهدش وفادارتر است؟! اکنون بشارت باد بر شما، به داد و ستدی که با خدا کرده‌‌اید؛ و این است آن پیروزی بزرگ!.
2. اما مراد از جهاد اکبر، بنا بر فرمایش رسول اکرم(ص)، جهاد و نبرد با نفس است؛ زیرا نفس، انسان را به کارهای زشت، همواره فرا می‌‌‌خواند، و به زشتی و شهوت‌ها تمایل دارد، و از انجام کارهای خیر کوتاهی می‌‌کند، آرزوهایش بلند، و عظمت قیامت را از یاد می‌‌برد، ریاست را دوست دارد، و راحتی را می‌طلبد، چنان‌که خداوند فرموده است: (إِنَّ النَّفْسَ لَأَمَّارَةٌ بِالسُّوءِ إِلَّا ما رَحِمَ رَبِّی‌)؛[2] همانا نفس همیشه به زشتی دعوت می‌‌کند، مگر آن‌که خدا مهر ورزد و به او کمک کند.[3]
پیامبر خدا(ص) گروهی از مسلمانان را به جنگی فرستاد، وقتی بازگشتند به آنان فرمود: (آفرین بر گروهی که جهاد کوچک‌تر را انجام داده‌اند، و جهاد بزرگ‌ترشان باقی مانده، شخصی پرسید: ای رسول خدا جهاد بزرگ‌تر چیست؟ فرمود: جهاد با هوای نفس).[4]
در روایت دیگری آن‌حضرت فرمودند: (بهترین جهاد از کسی است که با نفس خود که میان دو پهلو دارد بجنگد).[5]

پی نوشتها:
[1]. توبه، 111.
[2]. یوسف، 53.
[3]. دیلمی، حسن بن محمد، ارشاد القلوب إلی الصواب، ج 1، ص 98، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، 1412ق.
[4]. (مَرْحَباً بِقَوْمٍ قَضَوُا الْجِهَادَ الْأَصْغَرَ وَ بَقِیَ عَلَیْهِمُ الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ وَ مَا الْجِهَادُ الْأَکْبَرُ قَالَ جِهَادُ النَّفْسِ)، کوفی، محمد بن محمد اشعث، الجعفریات (الأشعثیات)، ص 78، مکتبة نینوی الحدیثة، تهران، چاپ اول، بی تا.
[5]. (أَفْضَلُ الْجِهَادِ مَنْ جَاهَدَ نَفْسَهُ الَّتِی بَیْنَ جَنْبَیْهِ)، همان.
منبع: www.islamquest.net





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین