در مورد برخی از سوره‌های قرآن این ویژگی ذکر شده است: 1. رسول اکرم(ص) فرمود: «اگر کسی سوره انعام را در هر شب تلاوت کند در روز قیامت از زمره کسانی باشد که در امانند، و هرگز آتش جهنّم را به چشم نخواهد دید».[1] 2. امام صادق(ع) فرمود: «هر کس سوره زُمَر را تلاوت کند و آن‌را آسان قرائت کند، خداوند شرف دنیا و آخرت را به او کرامت فرماید، و او را بدون مال و منال و خویشان و وابستگان عزیز می‌گرداند، به طوری که هر کس او را ببیند بزرگش می‌دارد و احترامش می‌گذارد، و خداوند بدن او را بر آتش جهنّم حرام می‌کند...».[2] 3. امام صادق(ع) فرمود: «ثواب کسی که سوره جاثیه را تلاوت کند، این است که هرگز آتش جهنّم را نمی‌بیند، و صدای [هراسناک] آن‌را نمی‌شنود، و با رسول خدا محشور می‌شود».[3] 4. امام صادق(ع) فرمود: «هر کس سوره طلاق و تحریم را در نمازهای واجب خود تلاوت کند، خداوند مانع از آن می‌شود که در روز قیامت از کسانی باشد که هراسناک و غمناکند، و از آتش دوزخ و آسیب آن در امان خواهد بود، و خداوند او را به خاطر خواندن این دو سوره و مراقبتی که نسبت به آنها داشته است به بهشت می‌برد؛ چرا که این دو سوره متعلق به رسول الله است».[4] اما باید به این نکته توجه داشت که؛ باید به قرآن مجید به عنوان کتاب زندگی و یک مجموع کامل درس‌های انسان‌سازی نگاه کرد. کسانی که تنها به دنبال قرائت و تلاوت سوره یا سوره‌هایی که ثواب بیشتری دارند، هستند، از برکات تلاوت همه قرآن و نیز عمل به دستورات آن محروم می‌شوند. بنابراین، ثواب و پاداش‌هایی که برای تلاوت قرآن به طور عموم، و یا سوره‌ها و آیات به صورت خاص نقل شده است، به این معنا نیست که اگر انسان آنها را فقط از رو بخواند، چنین مقام‌هایی برای او در آخرت در نظر گرفته می‌شود، بلکه این روایات به قرائت و خواندنی نظر دارند که از روی دقّت، تأمّل و فهم باشد؛ طبیعی است خواندن از روی دقّت و فهم، مقدمه‌ای است برای تفکّر در آیات الهی و عمل به دستورات آن که یکی از آثار آن نجات از آتش جهنم می‌باشد.[5] [1] . دیلمی، حسن بن محمد، أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص 369، قم، مؤسسة آل البیت(ع)‏، چاپ اول‏، 1408ق. [2] . صدوق، محمد بن علی،‏ ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 112، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم‏، 1406ق. [3] . همان، ص 114. [4] . همان، ص 119. [5] . ر. ک: «ثواب قرائت سوره‌های قرآن»، سؤال 872.
در مورد برخی از سورههای قرآن این ویژگی ذکر شده است:
1. رسول اکرم(ص) فرمود: «اگر کسی سوره انعام را در هر شب تلاوت کند در روز قیامت از زمره کسانی باشد که در امانند، و هرگز آتش جهنّم را به چشم نخواهد دید».[1]
2. امام صادق(ع) فرمود: «هر کس سوره زُمَر را تلاوت کند و آنرا آسان قرائت کند، خداوند شرف دنیا و آخرت را به او کرامت فرماید، و او را بدون مال و منال و خویشان و وابستگان عزیز میگرداند، به طوری که هر کس او را ببیند بزرگش میدارد و احترامش میگذارد، و خداوند بدن او را بر آتش جهنّم حرام میکند...».[2]
3. امام صادق(ع) فرمود: «ثواب کسی که سوره جاثیه را تلاوت کند، این است که هرگز آتش جهنّم را نمیبیند، و صدای [هراسناک] آنرا نمیشنود، و با رسول خدا محشور میشود».[3]
4. امام صادق(ع) فرمود: «هر کس سوره طلاق و تحریم را در نمازهای واجب خود تلاوت کند، خداوند مانع از آن میشود که در روز قیامت از کسانی باشد که هراسناک و غمناکند، و از آتش دوزخ و آسیب آن در امان خواهد بود، و خداوند او را به خاطر خواندن این دو سوره و مراقبتی که نسبت به آنها داشته است به بهشت میبرد؛ چرا که این دو سوره متعلق به رسول الله است».[4]
اما باید به این نکته توجه داشت که؛ باید به قرآن مجید به عنوان کتاب زندگی و یک مجموع کامل درسهای انسانسازی نگاه کرد. کسانی که تنها به دنبال قرائت و تلاوت سوره یا سورههایی که ثواب بیشتری دارند، هستند، از برکات تلاوت همه قرآن و نیز عمل به دستورات آن محروم میشوند. بنابراین، ثواب و پاداشهایی که برای تلاوت قرآن به طور عموم، و یا سورهها و آیات به صورت خاص نقل شده است، به این معنا نیست که اگر انسان آنها را فقط از رو بخواند، چنین مقامهایی برای او در آخرت در نظر گرفته میشود، بلکه این روایات به قرائت و خواندنی نظر دارند که از روی دقّت، تأمّل و فهم باشد؛ طبیعی است خواندن از روی دقّت و فهم، مقدمهای است برای تفکّر در آیات الهی و عمل به دستورات آن که یکی از آثار آن نجات از آتش جهنم میباشد.[5] [1] . دیلمی، حسن بن محمد، أعلام الدین فی صفات المؤمنین، ص 369، قم، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، 1408ق. [2] . صدوق، محمد بن علی، ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 112، قم، دار الشریف الرضی للنشر، چاپ دوم، 1406ق. [3] . همان، ص 114. [4] . همان، ص 119. [5] . ر. ک: «ثواب قرائت سورههای قرآن»، سؤال 872.
- [سایر] آیا آتش جهنم مانند آتش این دنیا است؟
- [سایر] کدام زن هیزم کش آتش جهنم است؟
- [سایر] بهشت و جهنم را وصف کنید وآیا آتش که در جهنم وجود دارد مانند همین آتش است که در دنیا وجود دارد؟ شرح دهید.
- [سایر] منظور از آتش جهنم چه می باشد چه سنخیت با آتش دنیوی دارد؟
- [سایر] ویژگی جرقه های آتش دوزخ چیست؟
- [سایر] یا هر شخصی باید مزه آتش جهنم را بچشد؟ برای اینکه خلاص شود چکار باید کند؟ آیا پیامبر با آتش جهنم روبرو خواهد شد؟
- [سایر] چه ربطی بین خلقت شیطان از آتش، و آتش بودن عذاب جهنم است؟
- [سایر] ویژگی آتش دوزخ در مورد حیات و زندگی چیست؟
- [سایر] چه عواملی انسان را از آتش جهنم بازمیدارد؟
- [سایر] در قیامت، آتش دوزخ، با چه کسانی سخن می گوید؟
- [آیت الله اردبیلی] نگاه کردن بدون قصد لذّت به دست، مچ، صورت و موی جلوی سر زنهایی که سنّ آنان از حدّ ازدواج و تمتّع گذشته است، مانعی ندارد ولی لمس عمدی بدن آنان جایز نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر موقع خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن، آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله خوئی] اگر موقع خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، احتیاط مستحب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن، آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در موقع خواندن حمد وسوره، یا خواندن تسبیحات بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن آنچه را در حال حرکت خوانده، دوباره بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقع خواندن حمد و سوره یا خواندن تسبیحات بیاختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن، آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر موقع خواندن حمد و سوره یا خواندن تسبیحات اربعه بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال ارام بودن بدن خارج شود بنابر احتیاط مستحب بعد از ارام گرفتن بدن انچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند
- [آیت الله سیستانی] اگر موقع خواندن حمد و سوره ، یا خواندن تسبیحات ، بی اختیار بقدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود ، احتیاط مستحب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن ، آنچه را در حال حرکت خوانده دوباره بخواند .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر موقع خواندن حمد و سوره یا خواندن تسبیحات ، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج شود ، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن ، آنچه را در حال خوانده ، دوباره بخواند .
- [آیت الله علوی گرگانی] هرگاه کسی پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تازیانه تا نودونه تازیانه هرقدر صلاح میداند، به او میزند، وروایت شده است که خداوند عالم دهانهای از آتش بدهان او میزند وملائکه آسمان و زمین و ملائکه رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنّم برای او مهیّا خواهد بود ولی اگر توبه کند، توبه او قبول میشود.
- [آیت الله بروجردی] هرگاه پسری را از روی شهوت ببوسد، حاکم شرع از سی تا نود هر قدر صلاح میداند تازیانه به او میزند و روایت شده که خداوند عالم دهانهای از آتش به دهان او میزند و ملائکة آسمان و زمین و ملائکة رحمت و غضب بر او لعنت میکنند و جهنم برای او مهیا خواهد بود، ولی اگر توبه کند توبهی او قبول میشود.