قرآن کریم در مقام ترسیم چهره و ویژگیهای بهشت و بهشتیان آیات فراوانی را اختصاص داده است مانند :
1. باغ های طرب انگیز که زیر درختان آن نهرها جاری است.
2. درختان و سایه های آن، مانند میوه هایش همیشگی است.
3. فرشتگان بر بهشتیان وارد می شوند و سلام و تحیت می گویند.
4. لباسهای آنان از حریر و پرنیان است.
5. بر تخت ها تکیه زده نه آفتاب سوزان می بینند و نه سرما.
6. سایه درختان بهشتی بر سر بهشتیان و میوه هایش در دسترس آنان است.
7. ساقیان زیبا و حوریان با جامهای سیمین و بلورین اطراف آنان می گردند.
8. شرابهایی می نوشند که طبعش چون زنجبیل و عطرآگین است.
9. لباسشان از استبرق و دست بندهایشان نقره خام است.
10. ساقی شرابشان پروردگار، و شرابشان طاهرو پاک است.
11. نهرهایی از شراب ناب که برای نوشندگان لذت بخش است و چشمه هایی از شیر که طعمش تغییر نیابد و چشمه هایی از عسل مصفّا در آنجاست.
و اما اوصاف دوزخ(جهنم) در روایات :
1. جحیم : اهل این طبقه بر سنگی آتشین می ایستند و مغز سرشان چونان دیگ جوشان می جوشد.
2. لَظی : آتش زبانه می کشد پوست سر و اندام را می کند.
3. سَقَر : شرارة سقر از دوزخیان هیچ باقی نمی گذارد و همه را بسوزاند و محوگرداند. آن آتش بر آدمیان رو نماید و روی آنان را دگرگون کند بر آن آتش نوزده تن گمارده شده اند.
الحطمه : این آتش وارد شوندگان به آن را مانند سرمه در هم می کوبد و خرد می کند، اما جان انسان نمی میرد. و هر بار که بدن
مانند سرمه گشت دوباره به حال اول باز می گردد تا به عذاب جدید معذّب شود.
5. هاویه : شخصی که در آن طبقه سقوط کند گوید : ای مالک دوزخ به فریاد ما برس در این حال ظرفی از جنس مس گداخته پر ازآتش و چرک و کثافت که از پوست بدن هایشان انباشته شده به آنان خواهد داد و چون بیاشامند، گوشت صورتهایشان از شدت حرارت در آن خواهد ریخت. کسی که در این طبقه از دوزخ بیفتد هفتاد سال به طول می انجامد تا به پایین ترین نقطة جهنم برسد و در این اثنا هر چه پوست بدنش بسوزد برای عذاب مجدّد پوست تازه می روید.
6. السعیر : این طبقه دارای سیصد سراپرده آتش همچون مارهای آتشین، عقرب ها، غل و زنجیرهای آتشین وجود دارد.
7. جهنم : در این دوزخ چاهی است به نام فَلَق که وقتی باز شود، جهنم شعله ور گردیده در وسط جهنم کوهی است به نام "صعود" از جنس مس گداخته و آتشین، در دامنة این کوه بیابانی است از مس آب شده و اطراف این کوه جاری است، و شدیدترین آتش را جهت عذاب داراست. سوزش و حرارتی احساس نشود بلکه هر چه می سوزاند انسان نمی میرد و به اعماق و ژرفای پوست، استخوان، اعضاء و جوارح و دل او نفوذ دارد. آری حتی استخوان های انسان که نیروی لمس آنها همانند لامسه پوست نیست درد و سوزش را احساس می کند.
پس با توجه به روایاتی که بیان شد، آتش جهنم با آتش دنیا فرق می کند و آن آتش بازتاب و نتیجه اعمال ماست. گناهانی که در دنیا انجام می دهیم بمانند هیزم، جهنم را مشتعل می کند و وای به حال کسی که تا فرصت عمر باقی است توبه نکند و با حال قهر و کینه ودشمنی خداوند را ملاقات کند. البته اگر توبه کرد و از راه رفته بازآمد با رحمت و غفران الهی مورد استقبال خداوند قرار می گیرد؛ رحمتی که یک جرعة آن تمام جهنم و طبقات آن را خاموش می کند.
منابع و مآخذ :
معاد در قرآن، آیت ا...جوادی آملی، ج5، ص375
www.eporsesh.com
