یکی از ویژگی‌های قرآن، قدرت جداسازی آن است که از آن به «فصل» و «تفصیل» یاد می‌شود: «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ»؛[1] که این (قرآن) سخنی است که حقّ را از باطل جدا می‌کند. کلمه «فصل» به معنای جدا کردن دو چیز از هم است، به طوری که بین آن دو فاصله‌‏ای پیدا شود.[2] با این‌که قرآن «قول فاصل» و جدا سازنده است، اگر آن‌را «قول فصل» خوانده، از باب مبالغه است؛ مانند «زید عدل» است.[3] قرآن مجید «قول فصل» است از آن جهت که حق را از باطل؛ ایمان را از شرک و کفر؛ خوب را از بد؛ صلاح را از فساد؛ خیر را از شر؛ نجات را از هلاکت؛ سعادت را از شقاوت؛ اهل جنت را از اهل آتش؛ صراط مستقیم را از سبل شیطانی جدا می‌کند.[4] به فرموده امام صادق(ع) قرآن از آن جهت «قول فصل» است که به واسطه بیان کردن هر یک از حق و باطل آن دو را از هم جدا می‌‌کند.[5] «وَ تَفْصیلَ الْکِتاب»؛[6] و شرح و تفصیلی بر آنها است. قرآن کریم در توصیفی دیگر تفصیل است، به معنای شرح و بسط دهنده مطالب کتاب‌های آسمانی است. اگر در کتاب‌های آسمانی پیشین ابهامات و اجمال‌هایی وجود داشت که به مقتضای شرایط زمان نزول تفصیل آنها صلاح نبود، اینک قرآن که آخرین کتاب آسمانی است، آنها را تفصیل می‌دهد و به طور مشروح بیان می‌کند.[7] [1] . طارق، 13. [2] . راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: داودی، صفوان عدنان، ص: 638 دمشق، بیروت، دارالقلم‏، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق. [3] . طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏20، ص: 261 قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [4] . طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج‏14، ص: 80 تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، 1378ش. [5] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی‏، محمد جواد، ج‏10، ص: 716 تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش. [6] . یونس، 37 [7] . جعفری، یعقوب، کوثر، ج ‏5، ص 83، بی‌جا، بی‌تا.
یکی از ویژگیهای قرآن، قدرت جداسازی آن است که از آن به «فصل» و «تفصیل» یاد میشود: «إِنَّهُ لَقَوْلٌ فَصْلٌ»؛[1] که این (قرآن) سخنی است که حقّ را از باطل جدا میکند.
کلمه «فصل» به معنای جدا کردن دو چیز از هم است، به طوری که بین آن دو فاصلهای پیدا شود.[2] با اینکه قرآن «قول فاصل» و جدا سازنده است، اگر آنرا «قول فصل» خوانده، از باب مبالغه است؛ مانند «زید عدل» است.[3]
قرآن مجید «قول فصل» است از آن جهت که حق را از باطل؛ ایمان را از شرک و کفر؛ خوب را از بد؛ صلاح را از فساد؛ خیر را از شر؛ نجات را از هلاکت؛ سعادت را از شقاوت؛ اهل جنت را از اهل آتش؛ صراط مستقیم را از سبل شیطانی جدا میکند.[4]
به فرموده امام صادق(ع) قرآن از آن جهت «قول فصل» است که به واسطه بیان کردن هر یک از حق و باطل آن دو را از هم جدا میکند.[5]
«وَ تَفْصیلَ الْکِتاب»؛[6] و شرح و تفصیلی بر آنها است.
قرآن کریم در توصیفی دیگر تفصیل است، به معنای شرح و بسط دهنده مطالب کتابهای آسمانی است. اگر در کتابهای آسمانی پیشین ابهامات و اجمالهایی وجود داشت که به مقتضای شرایط زمان نزول تفصیل آنها صلاح نبود، اینک قرآن که آخرین کتاب آسمانی است، آنها را تفصیل میدهد و به طور مشروح بیان میکند.[7] [1] . طارق، 13. [2] . راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق: داودی، صفوان عدنان، ص: 638 دمشق، بیروت، دارالقلم، الدار الشامیة، چاپ اول، 1412ق. [3] . طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج20، ص: 261 قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، 1417ق. [4] . طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج14، ص: 80 تهران، انتشارات اسلام، چاپ دوم، 1378ش. [5] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه: بلاغی، محمد جواد، ج10، ص: 716 تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش. [6] . یونس، 37 [7] . جعفری، یعقوب، کوثر، ج 5، ص 83، بیجا، بیتا.
- [سایر] معنای (طارق) در سوره مبارکه طارق چیست؟
- [سایر] منظور از عبارت (کَثیرٍ) در آیه 70 سوره مبارکه اسراء چیست؟
- [سایر] در سوره مبارکه تکویر منظور از واژه های "کورت" و "انکدرت" درباره ستارگان چیست؟
- [سایر] معرفی اجمالی از سوره طارق ارایه نمایید.
- [سایر] آیه 78 سوره مبارکه نحل را خیلی ساده توضیح دهید.
- [سایر] فهم توصیف (قرآن مبین)در سوره مبارکه حجر چگونه است؟
- [سایر] در آیه 124 سوره مبارکه بقره چه نکات بلاغی به کار رفته است؟
- [سایر] معنای "کورت" و "انکدرت" ستارگان در سوره مبارکه تکویر چیست؟
- [سایر] با نظر به آیه 29 سوره مبارکه لقمان، آیا خورشید و ماه مانند زمین حرکت دارند؟
- [سایر] سلام؛ آیه 40 سوره مبارکه نبأ به کدام یک از نامهای قیامت اشاره دارد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله مکارم شیرازی] شایسته است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه (یس) و (صافات) و (احزاب) و (آیة الکرسی) و هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] مستحب است برای راحت شدن محتضر؛ بر بالین او سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آیه آخر سوره بقره را بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس، و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف یعنی آیه اِنَّ رَبَّکُمُ اللهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ... و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله خوئی] مستحب است برای راحتشدن محتضر بر بالین او سورة مبارکه" یس" و" الصافات" و" احزاب" و" آیة الکرسی" و آیة پنجاه و چهارم از سورة اعراف و سه آیة آخر سوره بقره را، بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف (إنَّ ربَّکُمُ اللهُ الّذی خَلَقَ السموات و الارض) تا آخر، و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او، سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آیه آخر سوره بقره، بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.