آیا حدیث پیامبر(ص) در خصوص ایمان آوردن بادمجان منطقی است؟
روایت مرسلی در این زمینه در برخی از منابع حدیثی وجود دارد: «وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِی دَارِ جَابِرٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ فَقَدَّمَ إِلَیْهِ الْبَاذَنْجَانَ فَجَعَلَ ص یَأْکُلُ فَقَالَ جَابِرٌ إِنَّ فِیهِ لَحَرَارَةً فَقَالَ ص [یَا جَابِرٍ مَهْ‏] إِنَّهَا أَوَّلُ شَجَرَةٍ آمَنَتْ بِاللَّهِ اقْلُوهُ وَ أَنْضِجُوهُ وَ زَیِّتُوهُ وَ لَبِّنُوهُ فَإِنَّهُ یَزِیدُ فِی الْحِکْمَة»؛[1] پیامبر(ص) در خانه جابر بود، بادنجان برایش آوردند، حضرت شروع به خوردن کرد. جابر عرضه داشت که گویا بادمجان گیاهی گرم است! پیامبر(ص) فرمود: اینگونه نیست ای جابر! بادمجان نخستین گیاهی است که به خدا ایمان آورده؛ آن‌را با روغن زیتون سرخ کنید و بپزید و نرمش کنید که بر حکمت می‌افزاید. با آنکه این روایت، مرسل بوده و اعتبار چندانی ندارد، اما صرف نظر از سند، محتوای آن، منطقی و توجیه پذیر است؛ زیرا اگر معتقد باشیم که تمام موجودات خدا را تسبیح می‌کنند، بادمجان نیز یکی از موجودات است که در تسبیح خدا می‌کوشد: آسمان‌های هفت‌گانه و زمین و کسانی که در آنها هستند، همه تسبیح او می‌گویند و هر موجودی، تسبیح و حمد او می‌گوید، ولی شما تسبیح آنها را نمی‌فهمید، او بردبار و آمرزنده است. [2] آیا ندیدی که تمام کسانی که در آسمان‌ها و کسانی که در زمین‌اند برای خدا سجده می‌کنند؟! و (همچنین) خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌‏ها و درختان و جنبندگان، و بسیاری از مردم.[3] البته این تسبیح و ایمان به حسب ساختار وجودی آنها است، و چگونگی آن در حیطه رأی و نظر ما نیست و خود پروردگار در ادامه بر همین موضوع تأکید می‌کند: «و لکن لا تفقهون تسبیحهم».   [1] . قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، الدعوات، ص 158، قم، مدرسه امام مهدی(عج)، چاپ اول، 1407ق. [2] . اسراء، 44. [3] . حج، 18.
عنوان سوال:

آیا حدیث پیامبر(ص) در خصوص ایمان آوردن بادمجان منطقی است؟


پاسخ:

روایت مرسلی در این زمینه در برخی از منابع حدیثی وجود دارد: «وَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص فِی دَارِ جَابِرٍ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ فَقَدَّمَ إِلَیْهِ الْبَاذَنْجَانَ فَجَعَلَ ص یَأْکُلُ فَقَالَ جَابِرٌ إِنَّ فِیهِ لَحَرَارَةً فَقَالَ ص [یَا جَابِرٍ مَهْ‏] إِنَّهَا أَوَّلُ شَجَرَةٍ آمَنَتْ بِاللَّهِ اقْلُوهُ وَ أَنْضِجُوهُ وَ زَیِّتُوهُ وَ لَبِّنُوهُ فَإِنَّهُ یَزِیدُ فِی الْحِکْمَة»؛[1] پیامبر(ص) در خانه جابر بود، بادنجان برایش آوردند، حضرت شروع به خوردن کرد. جابر عرضه داشت که گویا بادمجان گیاهی گرم است! پیامبر(ص) فرمود: اینگونه نیست ای جابر! بادمجان نخستین گیاهی است که به خدا ایمان آورده؛ آن‌را با روغن زیتون سرخ کنید و بپزید و نرمش کنید که بر حکمت می‌افزاید.
با آنکه این روایت، مرسل بوده و اعتبار چندانی ندارد، اما صرف نظر از سند، محتوای آن، منطقی و توجیه پذیر است؛ زیرا اگر معتقد باشیم که تمام موجودات خدا را تسبیح می‌کنند، بادمجان نیز یکی از موجودات است که در تسبیح خدا می‌کوشد:
آسمان‌های هفت‌گانه و زمین و کسانی که در آنها هستند، همه تسبیح او می‌گویند و هر موجودی، تسبیح و حمد او می‌گوید، ولی شما تسبیح آنها را نمی‌فهمید، او بردبار و آمرزنده است. [2]
آیا ندیدی که تمام کسانی که در آسمان‌ها و کسانی که در زمین‌اند برای خدا سجده می‌کنند؟! و (همچنین) خورشید و ماه و ستارگان و کوه‌‏ها و درختان و جنبندگان، و بسیاری از مردم.[3]
البته این تسبیح و ایمان به حسب ساختار وجودی آنها است، و چگونگی آن در حیطه رأی و نظر ما نیست و خود پروردگار در ادامه بر همین موضوع تأکید می‌کند: «و لکن لا تفقهون تسبیحهم».   [1] . قطب الدین راوندی، سعید بن هبة الله، الدعوات، ص 158، قم، مدرسه امام مهدی(عج)، چاپ اول، 1407ق. [2] . اسراء، 44. [3] . حج، 18.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین