روزه سکوت
از احکام روزه سکوت در باب صوم سخن گفته اند.
حکم روزه سکوت چیست؟
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:( من برای خداوند رحمان روزه‌ای نذر کرده‌ام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‌گویم!) ظاهر آیات فوق نشان می‌دهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری می‌کرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‌آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شده‌ای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1] روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است. لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود: امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام‌؛ روزه سکوت حرام است.[4] امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل‌؛ روزه سکوت جایز نیست.[5] پی نوشتها: [1] تفسیر نمونه، ج‌13، ص: 45 [2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له‌. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا. [3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج‌9، ص98،تهران،1380ق. [4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365. [5] همان،ج8، ص 196. منبع: www.islamquest.net
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:( من برای خداوند رحمان روزه‌ای نذر کرده‌ام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‌گویم!) ظاهر آیات فوق نشان می‌دهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری می‌کرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‌آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شده‌ای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1] روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است. لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود: امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام‌؛ روزه سکوت حرام است.[4] امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل‌؛ روزه سکوت جایز نیست.[5] پی نوشتها: [1] تفسیر نمونه، ج‌13، ص: 45 [2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له‌. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا. [3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج‌9، ص98،تهران،1380ق. [4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365. [5] همان،ج8، ص 196. منبع: www.islamquest.net
پاسخ:
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:( من برای خداوند رحمان روزه‌ای نذر کرده‌ام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‌گویم!)
ظاهر آیات فوق نشان می‌دهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری می‌کرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‌آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شده‌ای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1]
روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است.
لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود:
امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام؛ روزه سکوت حرام است.[4]
امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل؛ روزه سکوت جایز نیست.[5]
پی نوشتها:
[1] تفسیر نمونه، ج13، ص: 45
[2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا.
[3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج9، ص98،تهران،1380ق.
[4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365.
[5] همان،ج8، ص 196.
منبع: www.islamquest.net
- [سایر] روزه سکوت چیست؟
- [آیت الله مظاهری] آیا می‌توان در اعتکاف روزة سکوت گرفت؟
- [سایر] آیا در دین ما چیزی بنام روزه سکوت وجود دارد؟
- [سایر] حکم روزه سکوت چیست؟ اگر در این مورد روایاتی وجود دارد لطفا با آدرس آن اشاره کنید؟
- [سایر] آیا در روایات، سکوت ممدوح است؟
- [سایر] آیا در جریان غصب خلافت حضرت علی سکوت کرد؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [سایر] شوهرمن هروقت به دیدارمن می آید، سکوت می کند . مگر، نه اینکه گفتگو محبت می آورد ؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [سایر] عمده فعالیت های حضرت علی (ع) در مدت 25 سال سکوت و خانه نشینی چه بود؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در اثناء نماز آنقدر سکوت کند که از صورت نمازگزار خارج شود نمازش باطل است، اما اگر مقداری سکوت کند و شک کند که آیا این مقدار سکوت، نماز را به هم زده یا نه، نمازش صحیح است، همچنین اگر کاری انجام داده که شک دارد صورت نماز را به هم می زند یا نه.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه احتمال صحیح داده شود که سکوت، سبب می شود که عمل منکری معروف، یا عمل معروفی منکر شود، بر همه مخصوصاً علمای اسلام واجب است که حق را اظهار و اعلام کنند و سکوت جایز نیست.
- [امام خمینی] اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب آن می‌شود که منکری معروف شود یا معروفی منکر شود واجب است خصوصاً بر علمای اعلام اظهار حق و اعلام آن، و جایز نیست سکوت.
- [آیت الله اردبیلی] اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب می‌گردد که منکری معروف یا معروفی منکر شود و یا ستمگری تقویت گردد و یا ستمی بر مسلمانان تحمیل گردد یا چهره دین و عالمان دینی نزد مردم مخدوش گردد، اظهار حق و اعلام آن خصوصا بر عالمان و اجب است و سکوت جایز نیست.
- [آیت الله سبحانی] لازم است مؤمنان به خطبه ها گوش دهند و سکوت را انتخاب کنند و اگر گوش نکنند یا حرف بزنند کار خلافی انجام داده اند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- [آیت الله مظاهری] افرادی که شایعهساز و یا شایعهپراکن و یا مروّج کار آنان ولو بهواسط? عملشان و حتّی بهواسطه سکوت میباشند، در جرم و حرمت شریک هستند و عمل آنها و سکوتشان حرام است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر سکوت علماء اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرّمات ، واجب است اظهار حق وانکار با طل ، اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد .
- [امام خمینی] اگر سکوت علمای اعلام موجب تقویت ظالم شود یا موجب تأیید او گردد یا موجب جرأت او شود بر سایر محرمات، واجب است اظهار حق و انکار باطل اگر چه تأثیر فعلی نداشته باشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه سکوت علمای اسلام یا غیر آنها موجب تقویت ظالم یا تأیید او شود، یا سبب جرأت او بر سایر محرمات گردد، واجب است اظهار حق و انکار باطل کنند، هر چند تأثیر فوری نداشته باشد.