روزه سکوت
از احکام روزه سکوت در باب صوم سخن گفته اند.
حکم روزه سکوت چیست؟ اگر در این مورد روایاتی وجود دارد لطفا با آدرس آن اشاره کنید؟
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:« من برای خداوند رحمان روزه‏ای نذر کرده‏ام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‏گویم!» ظاهر آیات فوق نشان می‏دهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری می‏کرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‏آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شده‏ای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1] روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است. لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود: امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام‏؛ روزه سکوت حرام است.[4] امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل‏؛ روزه سکوت جایز نیست.[5] [1] تفسیر نمونه، ج‏13، ص: 45 [2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له‏. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا. [3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج‏9، ص98،تهران،1380ق. [4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365. [5] همان،ج8، ص 196.
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:« من برای خداوند رحمان روزه‏ای نذر کرده‏ام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمی‏گویم!» ظاهر آیات فوق نشان می‏دهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری می‏کرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمی‏آید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شده‏ای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1] روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است. لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود: امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام‏؛ روزه سکوت حرام است.[4] امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل‏؛ روزه سکوت جایز نیست.[5] [1] تفسیر نمونه، ج‏13، ص: 45 [2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له‏. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا. [3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج‏9، ص98،تهران،1380ق. [4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365. [5] همان،ج8، ص 196.
پاسخ:
در آیه 26 از سوره مریم، خداوند به حضرت مریم می فرماید که بگو:« من برای خداوند رحمان روزهای نذر کردهام بنا بر این امروز با هیچ انسانی هیچ سخن نمیگویم!» ظاهر آیات فوق نشان میدهد که مریم به خاطر مصلحتی مامور به سکوت بود و به فرمان خدا از سخن گفتن در این مدت خاص خودداری میکرد تا نوزادش عیسی، لب به سخن بگشاید و از پاکی او دفاع کند که این از هر جهت مؤثرتر بود. اما از تعبیر آیه چنین برمیآید که نذر سکوت برای آن قوم و جمعیت، کار شناخته شدهای بود، به همین دلیل این کار را بر او ایراد نگرفتند.ولی این نوع روزه در شرع اسلام، مشروع نیست. البته یکی از آداب روزه کامل در اسلام آن است که انسان به هنگام روزه گرفتن زبان خود را از آلودگی به گناه و مکروهات حفظ کند، و همچنین چشم خود را از هر گونه آلودگی برگیرد.[1] روزه سکوت به این معنا است که علاوه بر اموری که باعث بطلان روزه می شود، سکوت نیز به آن اضافه شود، به طوری که اگر کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.[2] اگر شخص به این مطلب،به عنوان حکمی از احکام اسلام ملتزم شود، بدعت در دین ایجاد کرده است که قطعاً مرتکب حرام شده است. لذا در حرمت این حکم، بین فقهاء اجماع است[3] و روایات متعددی در این باره نیز رسیده است که به برخی از آن اشاره می شود: امام سجاد(ع) می فرماید: صوم الصمت حرام؛ روزه سکوت حرام است.[4] امام صادق(ع) از قول پیامبر(ص) نیز می فرمایند: لا صمت یوما الی اللیل؛ روزه سکوت جایز نیست.[5] [1] تفسیر نمونه، ج13، ص: 45 [2] صوم الصمت بأن یجعل السکوت عن الکلام فی تمام النهار أو بعضه جزءا من الصوم أو قیدا له. نگ: مشکینی،میرزا علی،مصطلحات الفقه،ص 344،قم،بی تا. [3] نک: آملی،میرزا محمد تقی، مصباح الهدی فی شرح العروة الوثقی، ج9، ص98،تهران،1380ق. [4] کلینی،محمد بن یعقوب،کافی، ج 4 ص 83،دارالکتب الاسلامیه،تهران،1365. [5] همان،ج8، ص 196.
- [سایر] روایاتی که به حدیث ثقلین اشاره می‌کنند؟
- [سایر] لطفا آدرس روایاتی که در کتاب اهل سنت در مورد شهادت ،وفات یا ضربه خوردن و یا ناراضی بودن حضرت فاطمه زهرا از خلفای غاصب را شرح دهید.
- [سایر] حکم روزه سکوت چیست؟
- [سایر] روزه سکوت چیست؟
- [سایر] 1- آیا مشروعیت حکومت به مقبولیت توسط مردم بستگی دارد؟ - بله: سکوت امام علی(ع) و پذیرش خود مردم ایشان را. به صورت عقلی هدایت جامعه جز با قبول خود مردم امکان ندارد. - خیر: اشاره به روایاتی که می گوید اگ
- [آیت الله مظاهری] آیا می‌توان در اعتکاف روزة سکوت گرفت؟
- [سایر] آیا در دین ما چیزی بنام روزه سکوت وجود دارد؟
- [سایر] روایاتی درباره فشار قبر بیان کنید؟
- [سایر] قرآن کریم در چه آیاتی به طور مستقیم به نخوردن و نیاشامیدن در حال روزه اشاره کرده است؟
- [سایر] آیا روایاتی درباره لاکپشت وجود دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در اثناء نماز آنقدر سکوت کند که از صورت نمازگزار خارج شود نمازش باطل است، اما اگر مقداری سکوت کند و شک کند که آیا این مقدار سکوت، نماز را به هم زده یا نه، نمازش صحیح است، همچنین اگر کاری انجام داده که شک دارد صورت نماز را به هم می زند یا نه.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه احتمال صحیح داده شود که سکوت، سبب می شود که عمل منکری معروف، یا عمل معروفی منکر شود، بر همه مخصوصاً علمای اسلام واجب است که حق را اظهار و اعلام کنند و سکوت جایز نیست.
- [امام خمینی] اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب آن می‌شود که منکری معروف شود یا معروفی منکر شود واجب است خصوصاً بر علمای اعلام اظهار حق و اعلام آن، و جایز نیست سکوت.
- [آیت الله مظاهری] اگر روزهدار به گفتن یا به نوشتن یا به اشاره و مانند اینها به خدا و پیغمبر و جانشینان آن حضرت عمداً نسبت دروغ بدهد روزه او باطل نمیشود گرچه گناه بزرگی نموده است.
- [آیت الله اردبیلی] اگر احتمال صحیح داده شود که سکوت موجب می‌گردد که منکری معروف یا معروفی منکر شود و یا ستمگری تقویت گردد و یا ستمی بر مسلمانان تحمیل گردد یا چهره دین و عالمان دینی نزد مردم مخدوش گردد، اظهار حق و اعلام آن خصوصا بر عالمان و اجب است و سکوت جایز نیست.
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که نمیتواند بنشیند, باید ایستاده نیّت سجده نماید و با اشاره سر و اگر ممکن نبود, با اشاره چشمها و اگر ممکن نبود, به نیت قلبی اکتفا نماید و احتیاط لازم, اشاره کردن با دست و مانند آن است.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که نمی تواند حرف بزند ، اگر با اشاره حرف بزند ، اگر با اشاره حرف بزند ، اگر با اشاره بفهماند که ملک را اجاره داده ، یا اجاره کرده ، صحیح است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که هیچ نمی تواند سجده نماید باید برای سجده با سر اشاره کند و اگر نتواند؛ باید با چشمها اشاره نماید و اگر با چشمها هم نمی تواند اشاره کند بنا بر احتیاط مستحب با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند و در قلب نیز نیت سجده نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که هیچ نمیتواند سجده نماید باید برای سجده با سر اشاره کند و اگر نتواند باید با چشمها اشاره نماید، اگر با چشمها هم نمیتواند اشاره کند بنابر احتیاط مستحب با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند و در قلب نیز نیت سجده نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که هیچ نمیتواند سجده نماید ، و مقداری که میتواند خم شود بر آن سجده صدق نمیکند ، باید برای سجده با سر اشاره کند ، و اگر نتواند باید با چشمها اشاره نماید ، و اگر با چشمها هم نمیتواند اشاره کند باید در قلب نیت سجده کند و بنابر احتیاط لازم با دست و مانند آن برای سجده اشاره کند ، و ذکر واجب را بگوید .