بر طبق دیدگاه قرآن علت احترام و جایگاه ویژه مکه به خاطر چیست؟

گرچه بیت الله الحرام در حرمت بخشیدن به سرزمین مکه جایگاهی ویژه دارد، لیکن بر اساس برخی آیات، ارزش و احترام این سرزمین، به وجود مبارک پیامبراکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است:(لا أقسِم بهذا البَلد و أنت حِلّ بهذا البلد) بلد/12 مؤیّد این سخن آن که، بعد از هجرت رسول اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) و گرفتاری محرومان در مکه، آنان از خداوند خواستند تا آنها را از سرزمینی که اهل آن ستمکارند، نجات دهد: (ربّنا أخرجنا من هذه القریه الظالم أهلها) نساء/‌75.
در بعضی روایات، آیه ‌شریفه ‌(و مَن دَخَلَهُ کان امنا) چنین معنا شده که: [هر کس داخل حوزه‌اعتقاد و التزام به ولایت و امامت شود در امان است.] چنانکه امام صادق(علیه السلام) در پاسخ از معنای آیه شریفه (فیه ایات بیّنات مقام إبراهیم و من دخله کان امنّا) فرمود: اطلاق آن مراد نیست؛ زیرا ملحدان و صاحبان عقاید باطل نیز به درون آن می روند، در حالی که اینان در امان نیستند: (یدخله المر جیء والقدری و الحروری و الزندیق الّذی لا یؤمن بالله) بلکه مراد کسانی هستند که هم عارف به حق ما باشند و هم جایگاه والای کعبه را بشناسند. چنین افرادی اگر داخل کعبه شوند از گناهان خود پاک شده و دنیا و آخرت آنان کفایت خواهد شد: (من دخله و هو عارف بحقّنا کما هو عارف له خرج من ذنوبه و کفی همّ الدّنیا و الاخره‌) (تفسیر عیاشی1/190).
در روایت دیگری امام صادق(علیه السلام)، ابو حنیفه را به خاطر انحراف علمی و برداشتهای ناقص و ناصواب از قرآن کریم مورد مؤاخذه و توبیخ قرار دادند. آنگاه از او پرسیدند: منظور از (سیروا فیها لیالی و أیّاما امنین) سبأ/18 چیست؟ ابو حنیفه گفت: گویا مراد پیمودن فاصله‌ بین مکّه و مدینه باشد. حضرت امام صادق(علیه السلام) جواب نقضی داد: پس رهزنیهائی که بین مکه و مدینه صورت می‌گیرد چیست؟ (ان الناس یقطح علیهم بین مکه و المدینه فتؤخذ اموالهم و لایأمنون علی انفسهم و یقتلون؟) ابو حنیفه عاجزانه ساکت شد. آنگاه امام صادق(علیه السلام) فرمود: مراد خداوند از (و من دخله کان امنا) کدام نقطه از زمین است؟ ابوحنیفه عرض کرد: مراد کعبه است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: پس چگونه برای ابن زبیر که در کعبه متحصن شده بود، آنگاه که حجّاج کعبه را به منجنیق بسته ویران کرد و او را گرفت و کشت، امن نبود؟: (أفتعلم أنّ الحجاج بن یوسف حین و ضع المنجنیق علی ابن زبیر فقتله کان امنا فیها؟). ابوحنیفه ساکت شد.
آنگاه ابوبکر حضرمی به امام صادق(علیه السلام) عرض کرد جواب این دو سؤال چیست؟ آن حضرت فرمود: هنگامی که قائم آل محمد(سلام الله علیهم) ظهور کرد همه این راهها امن خواهد شد و هر کس با او بیعت کند و در جمع سپاهیان او در آید در امان خواهد بود: (سیروا فیها لیالی و أیّاما امنین) مع قائمنا أهل البیت و أمّا قوله تعالی: (مَن دَخله کان امناً) فمن بایعه و دخل معه و مسح علی یده و دخل فی عقد أصحابه کان امنا) (بحار 2/292294). البته مراد امن مطلق (تکوینی و تشریعی) است.
شیخ صدوق(علیه الرحمه) در پاسخ این سؤال که چرا خداوند، کعبه را از تهاجم سپاه ابرهه مصون داشت اما مانع ویرانی کعبه به دست حجّاج (در جریان دستگیری و مجازات ابن زبیر ) نشد؟ فرمود: حرمت کعبه برای آن است که دین محفوظ بماند و حافظ دین، امام معصوم(علیهم السلام) است. ابن زبیر امام زمان خویش را نشناخت و او را یاری نکرد، بلکه خود داعیه رهبری داشت؛ از این رو به کعبه هم که پناه برد، خداوند به او پناه نداد. سرانجام پس از دستگیری و اعدام، کعبه را بدون هیچ ممانعتی بازسازی کردند، امّا ابرهه آمده بود تا قبله و مطاف را بردارد و خدا نیز به او امان نداد.(من لا یحضر 2/249).
eporsesh.com