چرا برخی آیات و سوره های قرآن از برخی دیگر برتر شمرده شده اند؟

قرآن کریم کتاب هدایت و راهنمایی و تعلیم و تعلم بشر به سوی کمال است و تمام آیات آن کلام الهی و نورانی هستند، هر کدام از سوره ها و آیات آن دارای فایده و ویژگی بوده، در این میان چون در برخی از سوره ها و آیات معارف بلند و عمیقی مطرح شده و در بر دارندة توصیه و معرفت به خداوند متعال است از اهمیت ویژه ای برخوردار است و این بی احترامی به دیگر سوره ها و آیات نیست، و خود خداوند متعال اعلان کرده که برخی از سوره ها و آیات دارای اهمیت و جایگاه ویژه ای هستند و در روایات اسلامی و سخنان پیشوایان معصوم علیهم السّلام نیز به اهمیت و جایگاه ویژة آنها تأکید و سفارش شده است.
اصولاً وقتی که متکلم دربارة موضوعی سخن می گوید، به طور طبیعی بخشی از سخنانش دارای اهمیت ویژه و مطالب مهم است و این به معنای بی اهمیتی و بی احترامی به سایر سخنان او نیست، بلکه تمام سخنان او احترام خود را دارند، تنها بخشی از مطالب او اهمیت ویژه ای داشته اند.
(آیة الکرسی) و سوره بقره نیز به جهت در برداشتن معارف بلندی مانند: مجموعه ای از معارف اسلامی، اوصاف خداوند، که هر کدام می تواند به یکی از مسائل تربیتی اشاره داشته باشد، از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.
آیه شریف یاد شده در نزد پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و پیشوایان معصوم علیهم السّلام دارای اهمیت ویژه ای است. حضرت علی علیه السّلام می فرماید: (باور نمی کنم کسی اسلام را فهمیده باشد یا در اسلام استوار شده باشد و این آیه را نخواند) آنگاه فرمود: (اگر بدانید که این آیه چیست یا اگر بدانید در این آیه چیست در هیچ حالی آن را ترک نخواهید کرد)[1].
پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرماید: (برترین، بزرگترین و با فضیلت ترین آیه قرآن ( آیة الکرسی) است).
ابوذر به آن حضرت عرض کرد: برترین آیات که بر شما نازل شده کدام است؟ فرمود: ( آیة الکرسی).[2]
حضرت علی علیه السّلام از پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله نقل می کند: (برگزیده قرآن، سوره بقره و برگزیدة بقره ( آیة الکرسی) است. در آن پنجاه کلمه و در هر کلمه پنجاه برکت است.[3]
دربارة سوره حمد هم در روایات اسلامی بر اهمیت آن تأکید فراوان شده است. چنان که پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله می فرماید: (سوره حمد اساس قرآن است).[4]
آن حضرت باز می فرماید: (و الذی نفسی بیده ما انزل الله فی التوراة و لا فی الزبور، و لا فی القرآن مثلها، هی ام الکتاب) قسم به کسی که جان من به دست او است خداوند نه در تورات و نه در انجیل و نه در زبور و نه حتی در قرآن مثل این سوره را نازل نکرده است و این ام الکتاب است.)[5]
بنابراین، پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السّلام خود نامها و فضیلت های یاد شده را برای آیات و سوره های قرآن ذکر کرده اند، اساساً قرآن کریم بسان داروخانه ای است که تمام داروهای انواع دردها به ویژه دردهای روحی در آن وجود دارد و هر کدام از سوره های آن دارای فضیلت و ثواب و خاصیت است، و دربارة فضائل آیات و سوره های دیگر قرآن نیز روایاتی وارد شده است.[6]
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1. ناصر مکارم شیرازی و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1367 ش، ج 1.
2. علی بن ابراهیم قمی، تفسیر القمی، قم، مؤسسه دار الکتاب، الطبعه الثالثه، 1404 ق، ج 1، ص 96.
3. علامه سید محمد حسین طباطبائی، المیزان فی التفسیر القرآن، قم، انتشارات اسلامی، بی تا، ج 2، ص 333 .340.
--------------------------------------------------------------------------------
[1] . طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج 2، ص 625.
[2] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، چاپ دوم، 1403 ق، ج 76، ص 231.
[3] . بحار الانوار، همان، ج 86، ص 147.
[4] . جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، بیروت، دار المعرفه، الطبعه الاولی، 1365 ق، ج 1، ص 3.
[5] . محدث نوری، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت، چاپ دوم، 1408 ق، ج 4، ص 331.
[6] . برای آگاهی بیشتر ر. ک: طبرسی، مجمع البیان، ‌بیروت، مؤسسه اعلمی، آغاز سوره های قرآن.