قبل از بیان پاسخ باید گفت: قرآن یک کتاب علمی و تجربی صرف نیست تا مسائل علمی و تجربی صرف را از آن انتظار داشته باشیم، رسالت و هدف اصلی قرآن، هدایت، شفا و تربیت معنوی انسان به سوی خدا است. قرآن کتاب فیزیک، شیمی، کیهان شناسی و ... نیست بلکه کتاب انسانسازی است. سؤالی که در این قسمت مطرح است این است که قرآن، به بعضی از نکات علمی و جهان شناسی کیهان شناسی و ... اشارهای گذرا، کوتاه و مبهم نموده است. ولی به بعضی از مسائیل علمی و تجربی به طور جدی پرداخته است چرا؟ در پاسخ باید گفت: از جمله فواید مطالب علمی در قرآن به شرح ذیل است. 1. ذکر مطالب علمی در قرآن، راه آن را در زمینه خداشناسی هموار میکند. 2. مطالب علمی در قرآن، نشاندهندة اعجاز علمی یا شگفتی و اشارات علمی قرآن است و تاکنون تمام دادههای تجربی و علمی که قطعیت آنها اثبات شده، با قرآن همخوانی دارد. 3. مطالب علمی قرآن، موجب حرکت ذهن کنجکاو بشر شده است. 4. توجه دادن به علم، موجب رشد علم شده است.[1] با این مقدمه، روشن می شود، قرآن به مسئله جهان شناسی، پرداخته، اما نه این که به جزئیات و تمام جوانب آن اشاره کرده باشد. موضوع جهان شناسی، یعنی شناخت جهان در محدودة غیر ماوراء طبیعت و قابل حس و رؤیت. جهان شناسی از نگاه قرآن، موضوع بس گسترده است و نیازمند به کتاب و تحقیق مستقل می باشد. فصل اول: جهان و قرآن 1 کیفیت خلقت جهان، فصلت / 11، انبیاء / 30، اعراف / 54،سجده / 4، فرقان / 59. 2 هدف از آفرینش، جهان، دخان / 3، هود / 7، بقره / 29، آل عمران / 191. 3 گسترش جهان، ذاریات / 47، شوری / 53. 4 منظور از هفت آسمان و زمین، طلاق / 12. 5 جاذبه عمومی، رعد / 2، لقمان / 10، مرسلات / 25. 6 حرکت و سکون خورشید و زمین، یس / 37 و 38 و 40، انبیاء / 33، نمل / 89. 7 کرویت زمین، معارج / 40، اعراف / 137، صافات / 5. 8 پدیدههای جوی و باد و طوفان، روم / 30، بقره / 164، روم / 45، فرقان / 48. 9 جهات جغرافیایی، معارج / 40، صافات / 5. 10 چگونگی پایان جهان، رعد / 2، تکویر / 1 و 2، قمر / 1،انفطار / 7 و 2 و... فصل دوم: موجودات زنده در قرآن. 1 کیفیت خلقت موجودات زنده، انبیاء / 30، نور / 45،هود / 7،ابراهیم 32. 2 هدف از خلقت موجودات، آل عمران / 191. 3 موجودات زنده در کرات دیگر، شوری / 29، رحمن / 29، نحل / 49. فصل سوم: گیاهان در قرآن. 1 نباتات در قرآن، نحل / 60،لقمان / 10، فاطر / 9 ، شعراء / 7. 2 زوجیت گیاهان، رعد / 3، رحمن / 52، طه / 53، یس / 36. 3 انواع گیاهان در قرآن. فصل چهارم: موجودات نامرئی در قرآن 1 هدف از خلقت موجودات نامرئی، ذاریات / 56. 2 پایان سرگذشت آنها، رحمان / 26، زمر / 68. 3 تسخیر جن، شیطان، فرشته، نحل / 17، جن 6، نحل / 29. 4 تغییر چهره و تمثل آنها، مریم / 17. 5 و ... تمامی موضوعات فوق در قرآن مطرح شده است. برای آشنایی بیشتر به منابع ذیل مراجعه شود. 1. جهان شناسی در قرآن، حسن رضا رضایی، مرکز مطالعات و پژوهشهای حوزه علمیه قم. 2. جهان شناسی در قرآن، مصباح یزدی، مؤسسة پژوهشهای امام خمینی رحمة الله علیه . 3. درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، دکتر محمد علی رضای اصفهانی، انتشارات اسوه. 4. پژوهش در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضای اصفهانی، انتشارات مبین. 5. دانش عصر فضا، حسین نوری، انتشارات جهان. 6. اسلام و هیئت، علامه شهرستانی، مترجم: خسروشاهی. 7. پیام قرآن، مکارم شیرازی، ج 2، ص 158 168، امیر المؤمنین. 8. جن و شیطان، زین العابدین دست داد، مجتمع فرهنگی و هنری شهید مصلی نژاد. -------------------------------------------------------------------------------- [1]. ر.ک: رضایی اصفهانی، محمد علی، درآمدی به تفسیر علمی قرآن، قم، انتشارات اسوه، چاپ اول، 1375، ص184 179.
قبل از بیان پاسخ باید گفت: قرآن یک کتاب علمی و تجربی صرف نیست تا مسائل علمی و تجربی صرف را از آن انتظار داشته باشیم، رسالت و هدف اصلی قرآن، هدایت، شفا و تربیت معنوی انسان به سوی خدا است. قرآن کتاب فیزیک، شیمی، کیهان شناسی و ... نیست بلکه کتاب انسانسازی است.
سؤالی که در این قسمت مطرح است این است که قرآن، به بعضی از نکات علمی و جهان شناسی کیهان شناسی و ... اشارهای گذرا، کوتاه و مبهم نموده است. ولی به بعضی از مسائیل علمی و تجربی به طور جدی پرداخته است چرا؟
در پاسخ باید گفت: از جمله فواید مطالب علمی در قرآن به شرح ذیل است.
1. ذکر مطالب علمی در قرآن، راه آن را در زمینه خداشناسی هموار میکند.
2. مطالب علمی در قرآن، نشاندهندة اعجاز علمی یا شگفتی و اشارات علمی قرآن است و تاکنون تمام دادههای تجربی و علمی که قطعیت آنها اثبات شده، با قرآن همخوانی دارد.
3. مطالب علمی قرآن، موجب حرکت ذهن کنجکاو بشر شده است.
4. توجه دادن به علم، موجب رشد علم شده است.[1]
با این مقدمه، روشن می شود، قرآن به مسئله جهان شناسی، پرداخته، اما نه این که به جزئیات و تمام جوانب آن اشاره کرده باشد. موضوع جهان شناسی، یعنی شناخت جهان در محدودة غیر ماوراء طبیعت و قابل حس و رؤیت. جهان شناسی از نگاه قرآن، موضوع بس گسترده است و نیازمند به کتاب و تحقیق مستقل می باشد.
فصل اول: جهان و قرآن
1 کیفیت خلقت جهان، فصلت / 11، انبیاء / 30، اعراف / 54،سجده / 4، فرقان / 59.
2 هدف از آفرینش، جهان، دخان / 3، هود / 7، بقره / 29، آل عمران / 191.
3 گسترش جهان، ذاریات / 47، شوری / 53.
4 منظور از هفت آسمان و زمین، طلاق / 12.
5 جاذبه عمومی، رعد / 2، لقمان / 10، مرسلات / 25.
6 حرکت و سکون خورشید و زمین، یس / 37 و 38 و 40، انبیاء / 33، نمل / 89.
7 کرویت زمین، معارج / 40، اعراف / 137، صافات / 5.
8 پدیدههای جوی و باد و طوفان، روم / 30، بقره / 164، روم / 45، فرقان / 48.
9 جهات جغرافیایی، معارج / 40، صافات / 5.
10 چگونگی پایان جهان، رعد / 2، تکویر / 1 و 2، قمر / 1،انفطار / 7 و 2 و...
فصل دوم: موجودات زنده در قرآن.
1 کیفیت خلقت موجودات زنده، انبیاء / 30، نور / 45،هود / 7،ابراهیم 32.
2 هدف از خلقت موجودات، آل عمران / 191.
3 موجودات زنده در کرات دیگر، شوری / 29، رحمن / 29، نحل / 49.
فصل سوم: گیاهان در قرآن.
1 نباتات در قرآن، نحل / 60،لقمان / 10، فاطر / 9 ، شعراء / 7.
2 زوجیت گیاهان، رعد / 3، رحمن / 52، طه / 53، یس / 36.
3 انواع گیاهان در قرآن.
فصل چهارم: موجودات نامرئی در قرآن
1 هدف از خلقت موجودات نامرئی، ذاریات / 56.
2 پایان سرگذشت آنها، رحمان / 26، زمر / 68.
3 تسخیر جن، شیطان، فرشته، نحل / 17، جن 6، نحل / 29.
4 تغییر چهره و تمثل آنها، مریم / 17.
5 و ...
تمامی موضوعات فوق در قرآن مطرح شده است. برای آشنایی بیشتر به منابع ذیل مراجعه شود.
1. جهان شناسی در قرآن، حسن رضا رضایی، مرکز مطالعات و پژوهشهای حوزه علمیه قم.
2. جهان شناسی در قرآن، مصباح یزدی، مؤسسة پژوهشهای امام خمینی رحمة الله علیه .
3. درآمدی بر تفسیر علمی قرآن، دکتر محمد علی رضای اصفهانی، انتشارات اسوه.
4. پژوهش در اعجاز علمی قرآن، دکتر محمد علی رضای اصفهانی، انتشارات مبین.
5. دانش عصر فضا، حسین نوری، انتشارات جهان.
6. اسلام و هیئت، علامه شهرستانی، مترجم: خسروشاهی.
7. پیام قرآن، مکارم شیرازی، ج 2، ص 158 168، امیر المؤمنین.
8. جن و شیطان، زین العابدین دست داد، مجتمع فرهنگی و هنری شهید مصلی نژاد.
--------------------------------------------------------------------------------
[1]. ر.ک: رضایی اصفهانی، محمد علی، درآمدی به تفسیر علمی قرآن، قم، انتشارات اسوه، چاپ اول، 1375، ص184 179.
- [سایر] از دیدگاه قرآن فایده ابتلای بشر به «نعمتها» و نقمتها» برای چیست؟
- [سایر] از دیدگاه قرآن و احادیث محور «حُبّ» خداوند چست؟
- [سایر] طبق نظریهای که توسط «هاوکینگ» ارائه شده؛ جهان خودبهخود بهوجود آمده است. پاسخ اندیشمندان اسلامی در مقابل چنین نظریهای چیست؟
- [سایر] خدا پرستان معتقدند: خدا جهان را از « عدم » آفرید، بنابر این چگونه «عدم» می تواند منشأ «وجود» باشد و «نیستی» سرچشمه «هستی» گردد؟
- [سایر] لطفاً تفسیر آیه: «یوم تبدل الارض غیر الارض» را بیان فرمایید.
- [سایر] لطفاً تفسیر آیه: «یوم تبدل الارض غیر الارض» را بیان فرمایید.
- [سایر] چرا در برخی منابع تاریخی، حدیثی و یا تفسیری به برخی از مسلمانان «طلقاء» میگویند؟
- [سایر] در قرآن و روایات، واژه «جهل» در مقابل «عقل» است، یا در برابر «علم»؟
- [سایر] میان فقاهت و ولایت، تلازمی نیست و ولایت فعلیّت ندارد و با «انتخاب شرعی» مردم، فقیه جامع الشرایط «ولایت بالفعل» مییابد.
- [سایر] معنای «رشد»، «غی»، «هدایت» و «ضلالت» در قرآن چیست و چه ارتباطی با هم دارند؟