از دیدگاه قرآن و احادیث محور «حُبّ» خداوند چست؟

در قرآن مجید پیروی از پیامبر اسلام(ص) محور حبِّ خداست. انسان در صورتی خدا دوست است و به او عشق می ورزد که از دستورهای پیامبر اسلام(ص) اطاعت کند: (قُل إِن کُنتم تُحِبّون الله فَاتّبعونی یُحبِبکم الله و یَغفرلکم ذُنوبکم والله غَفورٌ رَحیمٌ)آل عمران/31
علاّمه طباطبایی (قده) می فرمایند: (آیه بدین معناست که اگر می خواهید در بندگی خداوند، بر اساس حبّ واقعی، خالص باشید از شریعت اسلام که بر اساس حبّ پایه گذاری شده پیروی کنید؛ حبّ و عشقی که نماد آن اخلاص و اسلام، یعنی همان صراط مستقیم خداست؛ صراطی که پویندة آن را به خداوند متعال می رساند. پس اگر از راه من [پیامبر] با این ویژگی (یاد شده) پیروی داشته باشید، حق تعالی شما را دوست می دارد و به شما عشق می ورزد. همانا عشق خدا (محبّ) به شما بزرگترین بشارت است. در این صورت آنچه خواستید می یابید و این همان چیزی است که محب (خدا) در حبّ خود می جوید)
(المیزان 3/184)
اکنون به برخی روایات در این زمینه اشاره می شود:
1(جاء أعرابی إلی النّبی(ص) فقال یا رسول الله متی السّاعة؟ فقال: ما أعددتَ لها؟ فقال: ما أعددتُ لها کثیرَ صلاةٍ و صیامٍ إلاّ أنّی أحبّ الله و رسوله. فقال له النبّی(ص): المرء مع من أحبّ. قال أنس: فما رأیتُ المسلمین فرحوا بشیء بعد الإسلام فرحهم بذلک؛ (محجة البیضاء 8/6؛ بحار 27/85) انس گوید: مردی صحرا نشین از پیامبر اسلام(ص) پرسید: قیامت کی برپا می شود و رستاخیز چه روزی است؟ پیامبر(ص) فرمودند: برای آن روز چه ذخیره کردهای؟ گفت: نماز و روزة فراوانی ندارم، ولی خدا و پیامبرش را دوست می دارم. پیامبر(ص) فرمودند: انسان با محبوبش محشور می شود. انس می گوید: مسلمانان را ندیدم پس از رهایی از جاهلیّت و نیل به اسلام به چیزی به این اندازه خرسند شده باشند؛ زیرا لقای الهی مهمّ ترین آرمان و بهترین آرزوست. اگر با محبت خدا بتوان به حضور وی بار یافت چنین مطلبی کاملاً مسرّت بخش خواهد بود.

2 پیامبر اکرم(ص) می فرمایند:
(أحبّوا الله لما یغذوکم به مِن نعمه و أحبّونی لحبّ الله عزّوجلّ و أحبّوا أهل بیتی لحُبّی؛ (بحار 27/76) خدا را دوست بدارید؛ زیرا غذای جسم و جان و نیز حیات شما را تأمین می کند، و برای رضای خدا به من علاقمند، باشید؛ زیرا من مجرای فیض او هستم و به اهل بیت من به سبب دوستی من علاقمند باشید؛ زیرا رابط میان من و شما هستند).

3 امیر المؤمنین (ع) می فرمایند: مردی از انصار به حضورپیامبر شرفیاب شد و گفت:
(ما أستطیع فراقک یا رسول الله و إنّی لأدخل منزلی فأذکرک فأترک ضیعتی و أقبل حتّی أنظر إلیک حبّاً لک، فذکرتُ إذا کان یومَ القیامة فأدخلتَ الجنّة فرفعتَ فی أعلی علیّین، فکیف لی بک یا نبی الله؟ فنزل: (ومن یُطع الله والرّسول فأُولئک مع الّذین أنعم الله علیهم من النّبیّین و الصّدیقین و الشُّهداء و الصّالحین و حَسُن أُولئک رَفیقاً)؛نساء/69؛ (درّ المنثور 2/588؛ المیزان 4/413)؛ من طاقت هجران شما را ندارم. چون وارد منزل می شوم به یاد شما می افتم و دست از کار می کشم و به شما رو می آورم تا به زیارت شما نایل آیم. این بر اثر آن است که شما را دوست دارم. اکنون به این فکر افتادم که روز قیامت که شما وارد بهشت شده و به اعلی علیّین عروج کردید من چه کنم؟ آنگاه این آیه نازل شد: آنان که خدا و رسول را پیروی کنند البته با کسانی خواهند بود که خداوند دربارة آنان لطف و عنایت کامل کرده، یعنی با پیامبران، صدیقان، شهیدان و نیکوکاران محشور خواهند شد و اینان در بهشت چه نیکو رفیقانی هستند).

4 رسول خدا(ص) فرمودند:
(من رزقه الله حبّ الأئمة من أهل بیتی فقد أصاب خیر الدّنیا و الآخرة. فلا یشکّنّ أحدٌ أنّه فی الجنّة فإنّ فی حبّ أهل بیتی عشرین خصلة: عشر منها فی الدّنیا و عشر فی الآخرة.
أمّا فی الدّنیا: فالزّهد، والحرص علی العمل، والورع فی الدّین، والرّغبة فی العبادة، والتّوبة قبل الموت، والنّشاط فی قیام اللّیل، والیأس ممّا فی أیدی النّاس، و الحفظ لأمر الله و نهیه عزّوجلّ، والتّاسعة بغض الدّنیا والعاشرة السخاء.
و أمّا فی الآخرة: فلا ینشر له دیوان، و لا ینصب له میزان، و یعطی کتابه بیمینه، و یکتب له برائة من النّار، و یبیض وجهه، و یکسی من حلل الجنّة، و یشفع فی مأة من أهل بیته و ینظر الله إلیه عزّوجلّ بالرّحمة، یتوّج من تیجان الجنّة، و العاشرة یدخل الجنّة بغیر حساب، فطوبی لمحبّی أهل بیتی؛(بحار 27/78) کسی که خداوند متعال دوستی پیشوایان از اهل بیت مرا نصیب او گرداند، همانا به خیر دنیا و آخرت نایل آمده است. کسی شکّ نداشته باشد که چنین شخصی در بهشت است. همانا در دوستی اهل بیت من بیست ویژگی است که ده تای آن در دنیا و ده تای آن در آخرت است می باشد. اما در دنیا: زهد، حرص بر کردار شایسته، پارسایی در دین، شوق و رغبت در عبادت، توبه پیش از مرگ، شور و نشاط در پرداختن به نماز شب، آیس و نا امید بودن از مالی که در دست مردم است، پاسداری از امر و نهی خدای عزّوجلّ، بغض دنیا و سخاوت است. اما آنچه در آخرت است: نامة اعمال او را برای قرائت نمی گشایند، میزانی برای کردار او بر پا نمی گردانند، نامه اعمال او به دست راست وی داده می شود، برای او برائت از آتش جهنّم نوشته می شود، چهرهاش نورانی است، از پوشاک بهشتی به او می پوشانند، در خاندان خود شفیع صد نفر می گردد، خدای عزّوجلّ نگاه رحمت و لطف به او می افکند، تاجی از تاج‌های بهشتی بر سرش نهاده می شود، و بدون حساب وارد بهشت می گردد. خوشا به حال دوست داران اهل بیت من).

سرّ تأثیر چنین دوستی این است که این محبّت صبغة الهی دارد اوّلاً و هر چه از وجه اللهی برخوردار بود سهمی از بقا دارد: (ما عندکم ینفد وما عند الله باق) نحل/96 و اگر محبّتی دارای این ویژهگی الهی نبود نمی ماند.

بنابراین، دوستان دنیوی چه بسا در آخرت دشمن یکدیگر گردند: (الأخلاّءُ یومئذٍ بعضهم لبعض عدوّ إلاّ المتّقین؛ V}زخرف/67 در آن روز دوستان کنونی همه با هم دشمنند به جز پارسایان. قیامت روز ظهور دوستی‌ها و دشمنی‌های راستین است).1
پی نوشت:
1. آیت الله جوادی آملی،تفسیر موضوعی قرآن ج 4 (معاد در قرآن)
منبع: www.payambarazam.ir