خداوند انسان را چگونه به راه راست هدایت می کند؟

خدای متعال در آیه 9 سوره (نحل) به یکی از نعمتهای بسیار مهم معنوی اشاره کرده می فرماید: (بر خدا است که راه راست و صراط مستقیم را که هیچگونه انحراف و کژی در آن نیست در اختیار بندگان بگذارد) (وَ عَلَی اللّهِ قَصْدُ السَّبِیلِ).(قَصْد) به معنی صاف بودن راه است، و بنابراین، (قَصْدُ السَّبِیْلِ) به معنی راه راست می باشد راهی که انحراف و ضلالت در آن وجود ندارد.در این که:این راه راست اشاره به جنبه تکوینی یا تشریعی می کند، مفسران تفسیرهای مختلفی دارند، ولی، هیچ مانعی ندارد که: هر دو جنبه را شامل شودتوضیح این که:خداوند، انسان را با نیروهای مختلفی مجهز ساخته، و استعدادهای گوناگونی به او داده،تا در مسیر تکامل که هدف آفرینش است به او کمک کند،و از این نظر، همانند گیاهان و یا انواع جانداران است،که نیروها و غرائز لازم برای رسیدن به این هدف در اختیارشان گذارده شده است، با این تفاوت که، انسان با اراده خود و آزادانه تصمیم می گیرد ولی حیوانات و گیاهان،بی اختیار به سوی هدفشان پیش می روند، و قوس صعودی تکامل انسان نیز قابل مقایسه با جانداران دیگر نیست.به این ترتیب،از نظر خلقت، آفرینش و تکوین انسان را مجهز به عقل و استعداد و نیروهای لازم برای پیمودن این صراط مستقیم کرده است.از سوی دیگر، خدا پیامبران را با وحی آسمانی و تعلیمات کافی و قوانین مورد نیاز انسان، فرستاده است، تا از نظر تشریع، راه را از چاه مشخص کرده و با انواع بیانها او را تشویق به پیمودن این راه کنند،و از مسیرهای انحرافی باز دارند.جالب این که:خداوند در آیه فوق، این امر را به عنوان فریضه ای برخود لازم شمرده و با کلمه(عَلَی اللّهِ)(بر خدا لازم است) از آن یاد کرده است که همانند آن را در آیات دیگر قرآن نیز می خوانیم: اِنَّ عَلَیْنا لَلْهُدی: (بر ما است که انسان را هدایت کنیم).(1)

پی نوشت:
1 لیل، آیه 12.
منبع: تفسیر نمونه، جلد11، صفحه 191.