در پاسخ به این شبهه توجه به چند نکته ضروری است:
اولا: هیچ مانعی ندارد انسان در کارها و مقاصدش از وسایل و امکاناتی که خدا در اختیار بنده اش قرار داده کمک بگیرد و استفاده کند و اگر کمک گرفتن از آن وسایل شرک بود نباید خداوند در اختیار بندگانش قرار می داد و بدان سفارش می کرد .
خداوند هم در قرآن کمک گرفتن از غیر خودش را در چند مورد مطرح فرموده:
1- (تعاونوا علی البر و التقوی)(1) در نیکو کاری و پرهیزگاری با همدیگر تعاون و همکاری داشته باشیدکه در این آیه به کمک کردن به یکدیگر دستور میدهد.
2- از شکیبایی و نماز یاری بجویید در حالی که استعانت از نماز و صبر، استعانت از غیر خداست، چون نماز فعلی از افعال بنده است همچنین صبر هم بنابر اینکه منظور روزه یا جهاد باشد همانطور که در بعضی از تفاسیر نوشته اند فعلی از افعال بنده است یا اینکه صفتی از صفات بنده است.
3- در سوره ی طه آیه ی 18 که حضرت موسی در جواب سوال خداوند که می فرماید این چیست در دست تو میگوید: این عصای من است که بر آن تکیه میکنم و برگها را برای گوسفندان با آن می ریزم و برای من در آن حاجتهای دیگری است که در این آیه هم حضرت موسی از عصای خود برای کمک و یاری جستن استفاده نموده است.
ثانیا: منظور از (ایاک نستعین) استعانت و استمداد از خداوند متعال برای توفیق یافتن بر عبادت بیشتر و بهتر است و اینکه عبادت به نحو خالص و خالی از ریا انجام گیرد،چنانچه در غرائب قرآن دارد: (ایاک نستعین) یعنی آنچه ما به قوه و قدرت خودمان انجام می دهیم کفایت نمی کند.(2)
در تفسیرطبری نیز آورده شده که معنای (ایاک نستعین)یعنی اینکه خدایا از تو درباره ی انجام عبادت خودکمک میجویم.(3) لذا ربط دادن این آیه به توسل به ائمه امری بیهوده و غلط است چراکه در طلب حاجت از ائمه ما تنهاآنها را به خاطر قربی که به خداوند متعال دارند واسطه قرار می دهیم تا آنان با دعا کردن و وساطت در پیشگاه الهی زمینه استجابت دعای ما را فراهم کنند، نه اینکه آنان مستقلا و بدون اذن الهی بتوانند دعایی را مستجاب یا حاجتی را برآورده سازند.
پس هنگامی طلب حاجت از ائمه معصومین و اولیای الهی با ایاک نعبد در تضاد است که شخص معتقد باشد که آن حضرات در برابر قدرت خداوند قدرت مستقلی دارند؛ ولی اگر معتقد باشد که آن بزرگواران به اذن خداوند و یا از طریق دعا کردن و خواستن از او می‌توانند خواسته انسان دیگری را برآورد به هیچ وجه اشکالی ندارد.
لذاست که امام صادق (ع) می فرماید:
( أَبَی اللَّهُ أَنْ یُجْرِیَ الْأَشْیَاءَ إِلَّا بِأَسْبَابٍ فَجَعَلَ لِکُلِّ شَیْ‌ءٍ سَبَباً وَ جَعَلَ لِکُلِّ سَبَبٍ شَرْحا...)(4)؛ خدا از آن ابا دارد که چیزها را جز به اسباب آنها روان گرداند، این است که برای هر چیز سببی قرار داد، و برای هر سبب شرحی...
پی نوشتها:
1. سوره مائده،آیه 2
2. غرائب قرآن، ج1 ،ص1
3. تفسیر طبری، ج1 ،ص69 چاپ قدیم
4. الکافی،انتشارات اسلامیه، ج1، ص183.
منبع:سایت انوار طاها
