حضرت علی علیه السلام میفرماید: (وقتی این آیه: (وجیء یومئذ بجهنّم) بر رسول خدا صلیالله علیه و آله نازل شد، کسی از رسول خدا صلیالله علیه و آله درباره آن سؤالی کرد، حضرت فرمود: روح الامین به من خبر داد که خداوند - که خدایی به جز او نیست - وقتی خلایق اولین و آخرین رادر صحرای محشر گرد آورد، جهنم با هزار زمام و لجامش آشکار می شود، که هر زمامی در دست صد هزار فرشته دوزخ است، در حالی که صدای زفیر خشم آلودی از آن شنیده می شود...) در همین هنگام بر روی آتش پلی وضع می شود بسیار باریک و بسیار تیز اما بسیار طولانی، این پل، به زبان روایات (صراط) نامیده می شود.1 از امام صادق علیه السلام نقل است که: (انسان ها - بر حسب طبقات ملکات خود - بر صراط عبور میکنند واین صراط از مو باریک تر و از شمشیر تیزتر، است، بعضی از عبور کنندگان؛ مثل برق میگذرند مانند دویدن اسب، و برخی مانند سُریدن و بعضی راه میروند و برخی دیگر به پل آویزان می شوند، و آتش قسمتی از وجود آنها را میسوزاند و قسمتی را رها کند)2. مفضل از امام صادق علیه السلام درباره صراط سؤال نمود، حضرت فرمود: (صراط، راهی است به سوی معرفت خداوند، عزّ و جلّ، و دو صراط وجود دارد، صراط در دنیا، و صراط در آخرت، اما صراط در دنیا همان امام بر حق است، که اگر کسی در دنیا او را شناخت و به هدایت او اقتدا نمود، در آخرت از صراطی که پلی بر روی دوزخ است، عبور میکند، و اگر کسی او (امام) را نشناخت قدم هایش از صراط میلغزد و در آتش سقوط میکند.)3 مرحوم (شیخ مفید) در کتاب عقایدش میفرماید: (اعتقاد ما درباره صراط این است که آن (حق) است؛ و آن پلی است بر جهنم و جمیع خلایق از آن عبور میکنند. همانطور که خداوند فرمود: (وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلاّ وارِدُها کانَ عَلی رَبِّکَ حَتْماً مَقْضِیًّا)4؛ (جز این نیست که همه شما بر آتش جهنم وارد میشوید (از صراط عبور میکنید) و این وعده ای است حتمی و شدنی از جانب پروردگار تو). و صراط در وجه دیگرش نام حجّت های خداست...)5. و منظور از باریکی صراط، دقّت و التزام در اطاعت از امام بر حق و دقّت در موضع گیری و رفتارها و حتی نیّت هاست. به طوری که حتی خطاهای کوچک موجب لغزش و معطّلی در عبور از صراط می شود و به عبارت دیگر پل صراط از دنیا میگذرد و به هر مقدار آدمی در دنیا براساس حق، عدالت و پاکی مسیر زندگی را طی کند در قیامت نیز به سلامتی و سرعت از پل صراط عبور خواهد کرد. پی نوشت: 1. تفسیر الدر المنثور، ج 6، ص 346. 2. بحارالانوار، ج 8، ص 64. 3. همان. 4. مریم 19، آیه 71. 5. شیخ مفید، عقاید. منبع: www.porseman.org
حضرت علی علیه السلام میفرماید: (وقتی این آیه: (وجیء یومئذ بجهنّم) بر رسول خدا صلیالله علیه و آله نازل شد، کسی از رسول خدا صلیالله علیه و آله درباره آن سؤالی کرد، حضرت فرمود: روح الامین به من خبر داد که خداوند - که خدایی به جز او نیست - وقتی خلایق اولین و آخرین رادر صحرای محشر گرد آورد، جهنم با هزار زمام و لجامش آشکار می شود، که هر زمامی در دست صد هزار فرشته دوزخ است، در حالی که صدای زفیر خشم آلودی از آن شنیده می شود...) در همین هنگام بر روی آتش پلی وضع می شود بسیار باریک و بسیار تیز اما بسیار طولانی، این پل، به زبان روایات (صراط) نامیده می شود.1
از امام صادق علیه السلام نقل است که: (انسان ها - بر حسب طبقات ملکات خود - بر صراط عبور میکنند واین صراط از مو باریک تر و از شمشیر تیزتر، است، بعضی از عبور کنندگان؛ مثل برق میگذرند مانند دویدن اسب، و برخی مانند سُریدن و بعضی راه میروند و برخی دیگر به پل آویزان می شوند، و آتش قسمتی از وجود آنها را میسوزاند و قسمتی را رها کند)2.
مفضل از امام صادق علیه السلام درباره صراط سؤال نمود، حضرت فرمود: (صراط، راهی است به سوی معرفت خداوند، عزّ و جلّ، و دو صراط وجود دارد، صراط در دنیا، و صراط در آخرت، اما صراط در دنیا همان امام بر حق است، که اگر کسی در دنیا او را شناخت و به هدایت او اقتدا نمود، در آخرت از صراطی که پلی بر روی دوزخ است، عبور میکند، و اگر کسی او (امام) را نشناخت قدم هایش از صراط میلغزد و در آتش سقوط میکند.)3
مرحوم (شیخ مفید) در کتاب عقایدش میفرماید: (اعتقاد ما درباره صراط این است که آن (حق) است؛ و آن پلی است بر جهنم و جمیع خلایق از آن عبور میکنند. همانطور که خداوند فرمود:
(وَ إِنْ مِنْکُمْ إِلاّ وارِدُها کانَ عَلی رَبِّکَ حَتْماً مَقْضِیًّا)4؛
(جز این نیست که همه شما بر آتش جهنم وارد میشوید (از صراط عبور میکنید) و این وعده ای است حتمی و شدنی از جانب پروردگار تو).
و صراط در وجه دیگرش نام حجّت های خداست...)5.
و منظور از باریکی صراط، دقّت و التزام در اطاعت از امام بر حق و دقّت در موضع گیری و رفتارها و حتی نیّت هاست. به طوری که حتی خطاهای کوچک موجب لغزش و معطّلی در عبور از صراط می شود و به عبارت دیگر پل صراط از دنیا میگذرد و به هر مقدار آدمی در دنیا براساس حق، عدالت و پاکی مسیر زندگی را طی کند در قیامت نیز به سلامتی و سرعت از پل صراط عبور خواهد کرد.
پی نوشت:
1. تفسیر الدر المنثور، ج 6، ص 346.
2. بحارالانوار، ج 8، ص 64.
3. همان.
4. مریم 19، آیه 71.
5. شیخ مفید، عقاید.
منبع: www.porseman.org
- [سایر] آیا پل صراط و سایر چیزهایی که در قیامت وجود دارد، در عالم برزخ نیز هست؟
- [سایر] آیا معصومین و از جمله حضرت فاطمه سلام الله علیهم در قیامت از پل صراط رد می شوند؟
- [سایر] نور صراط چیست؟
- [سایر] معنای پل صراط چیست؟
- [سایر] صراط مستقیم در تفسیر سوره حمد چیست؟
- [سایر] صراط مستقیم چه ویژگی هایی دارد؟
- [سایر] فرق سبیل با صراط چیست
- [سایر] در قرآن فرق بین طریق، سبیل و صراط چیست؟
- [سایر] آیا در قرآن به «پُل صراط» اشاره شده است؟
- [سایر] در قرآن فرق بین طریق، سبیل و صراط چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] (غَصْب) آن است که انسان از روی ظلم بر مال یا حقّ کسی مسلّط شود. غصب از گناهان بزرگ است و غاصب در قیامت به عذاب سخت گرفتار میشود. از حضرت پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس یک وجب زمین از دیگری را غصب کند، در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او میاندازند.)(1)
- [آیت الله وحید خراسانی] غصب ان است که انسان از روی ظلم بر مال یا حق کسی مسلط شود و این یکی از گناهان بزرگ است که اگر کسی انجام دهد در قیامت به عذاب سخت گرفتار می شود از حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه واله وسلم روایت شده است که هرکس یک وجب زمین از دیگری غصب کند در قیامت ان زمین را از هفت طبقه ان مثل طوق به گردن او می اندازند
- [امام خمینی] احکام غَصب- غصب آن است که انسان از روی ظلم، بر مال یا حق کسی مسلط شود و این یکی از گناهان بزرگ است، که اگر کسی انجام دهد، در قیامت به عذاب سخت گرفتار میشود. از حضرت پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده است که هر کس یک وجب زمین از دیگری غصب کند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن مثل طوق به گردن او میاندازند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (غصب) آن است که انسان بر مال یا حق کسی از روی ظلم مسلط شود، غصب یکی از گناهان کبیره است که در قیامت مجازات سخت دارد و در دنیا عواقب دردناک، در روایتی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که هر کس یک وجب زمین دیگری را غصب کند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن، مثل طوق به گردن او می اندازند.
- [آیت الله اردبیلی] (بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ) یعنی: (آغاز میکنم به نام خداوندی که در دنیا بر مؤمن و کافر و در آخرت بر مؤمن رحم مینماید.) (اَلْحَمْدُ للّهِ رَبِّ الْعالَمینَ) یعنی: (ثنا و ستایش مخصوص خداوندی است که پرورش دهنده همه موجودات است.) (اَلرَّحْمنِ الرَّحیمِ) یعنی: (در دنیا بر مؤمن و کافر و در آخرت بر مؤمن رحم میکند.) (مالِکِ یَوْمِ الدّینِ) یعنی: (صاحب اختیار روز قیامت است.) (إیّاکَ نَعْبُدُ وَإیّاکَ نَسْتَعینُ) یعنی: (فقط تو را عبادت میکنیم و فقط از تو کمک میخواهیم.) (إهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقیمَ) یعنی: (ما را به راه راست (دین اسلام) هدایت کن.) (صِراطَ الَّذینَ أنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ) یعنی: (به راه کسانی که به آنان نعمت دادی (راه پیامبران و جانشینان آنان و شهداء و صدیقان).) (غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلاَ الضّالّینَ) یعنی: (نه به راه کسانی که بر آنان غضب کردهای و نه آنانی که گمراهند.)
- [امام خمینی] - ترجمه سوره حمد (بسم الله الرحمن الرحیم ) یعنی ابتدا می کنم بنام خداوندی که در دنیا بر مؤمن و کافر رحم می کند و در آخرت بر مؤمن رحم می نماید. (الحمد لله رب العالمین ) یعنی ثنا مخصوص خداوندی است که پرورش دهنده همه موجودات است.(الرحمن الرحیم ) یعنی در دنیا بر مؤمن و کافر و در آخرت بر مؤمن رحم می کند.(مالک یوم الدین ) یعنی پادشاه و صاحب اختیار روز قیامت است. (ایاک نعبد و ایاک نستعین ) یعنی فقط تو را عبادت می کنیم و فقط از تو کمک می خواهیم. (اهدنا الصراط المستقیم ) یعنی هدایت کن ما را به راه راست که آن دین اسلام است. (صراط الذین انعمت علیهم ) یعنی به راه کسانی که به آنان نعمت دادی که آنان پیغمبران و جانشینان پیغمبران هستند. (غیر المغضوب علیهم و لا الضالین ) یعنی نه به راه کسانی که غضب کرده ای بر ایشان و نه آن کسانی که گمراهند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (غصب) آن است که انسان بر مال یا حق کسی از روی ظلم مسلط شود، غصب یکی از گناهان کبیره است که در قیامت مجازات سخت دارد و در دنیا عواقب دردناک، در روایتی از پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است که هر کس یک وجب زمین دیگری را غصب کند در قیامت آن زمین را از هفت طبقه آن، مثل طوق به گردن او می اندازند.
- [امام خمینی] احکام قرض - قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و اخبار راجع به آن زیاد سفارش شده است، از پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم روایت شده که هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام میشود.
- [آیت الله اردبیلی] قرض دادن از کارهای مستحبی است که در آیات قرآن و روایات درباره آن زیاد سفارش شده است. از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم روایت شده است که: (هر کس به برادر مسلمان خود قرض بدهد مال او زیاد میشود و ملائکه بر او رحمت میفرستند و اگر با بدهکار خود مدارا کند، بدون حساب و به سرعت از صراط میگذرد و کسی که برادر مسلمانش از او قرض بخواهد و ندهد، بهشت بر او حرام میشود.)(1)
- [آیت الله خوئی] اگر زیر و زبر کلمهای را نداند یا نداند مثلًا کلمهای به (س) است یا به (ص) باید یاد بگیرد و چنانچه دو جور یا بیشتر بخواند، مثل آن که در" اهدنا الصراط المستقیم"،" صراط" را یک مرتبه با" سین" و یک مرتبه با" صاد" بخواند نمازش باطل است، ولی اگر آن کلمهای را که دو جور خوانده از اذکار باشد، و غلط خواندناش از ذکر بودن خارجش نکند نمازش صحیح است.