اختیار
اختیار در چند معنا به کار رفته است:۱. مقابل جبر، ۲. در برابر اکراه، ۳. مقابل ضرورت و اضطرار، ۴. برگزیدن یکی یا بیشتر، از چند چیز. از اختیار به معنای چهارم در باب نکاح سخن رفته است.
آیا این درست است که انسان در چارچوب جبر همه تصمیماتش را با اختیار می گیرد؟
چارچوب جبر چیست ؟ چارچوب جبرهمان مقدرات الهی است یعنی خداوند شما را مجبورکرده است که اگر به سلامت خودت فکر نکنی . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستی . اما شما مجبور نبودی که رعایت سلامت را نکنی . خدا راه و ارتباط راه با مقصد را جبر کرده است یعنی خدا مقدر کرده است . گندم ز گندم برویَد جو زجو . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستید. شما نمی توانید بگویید که من گندم می کارم ولی چون خدابه من اراده داده جو برداشت می کنم . اگر شما گندم می خواهی ، خدا به شما اجازه داده که گندم بکاری ، اگر جو بخواهی اختیار داری که جو بکاری . ما مختار هستیم در آن حوزه ی انتخاب هایی که حدود آنرا خدا تعیین کرده است ولی ما گزینش راههای مختلف را برای آن داریم .
چارچوب جبر چیست ؟ چارچوب جبرهمان مقدرات الهی است یعنی خداوند شما را مجبورکرده است که اگر به سلامت خودت فکر نکنی . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستی . اما شما مجبور نبودی که رعایت سلامت را نکنی . خدا راه و ارتباط راه با مقصد را جبر کرده است یعنی خدا مقدر کرده است . گندم ز گندم برویَد جو زجو . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستید. شما نمی توانید بگویید که من گندم می کارم ولی چون خدابه من اراده داده جو برداشت می کنم . اگر شما گندم می خواهی ، خدا به شما اجازه داده که گندم بکاری ، اگر جو بخواهی اختیار داری که جو بکاری . ما مختار هستیم در آن حوزه ی انتخاب هایی که حدود آنرا خدا تعیین کرده است ولی ما گزینش راههای مختلف را برای آن داریم .
پاسخ:
چارچوب جبر چیست ؟ چارچوب جبرهمان مقدرات الهی است یعنی خداوند شما را مجبورکرده است که اگر به سلامت خودت فکر نکنی . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستی . اما شما مجبور نبودی که رعایت سلامت را نکنی . خدا راه و ارتباط راه با مقصد را جبر کرده است یعنی خدا مقدر کرده است . گندم ز گندم برویَد جو زجو . اگر اسم این جبر است شما مجبور هستید. شما نمی توانید بگویید که من گندم می کارم ولی چون خدابه من اراده داده جو برداشت می کنم . اگر شما گندم می خواهی ، خدا به شما اجازه داده که گندم بکاری ، اگر جو بخواهی اختیار داری که جو بکاری . ما مختار هستیم در آن حوزه ی انتخاب هایی که حدود آنرا خدا تعیین کرده است ولی ما گزینش راههای مختلف را برای آن داریم .
- [سایر] زندگی انسان جبر است یا اختیار؟
- [سایر] جبر و اختیار به چه معناست؟
- [سایر] قضا و قدر و جبر و اختیار را توضیح دهید.
- [سایر] جبر و اختیار که در علم کلام از آن بحث می شود به چه معناست؟
- [سایر] آیات قرآن در ارتباط با مسئله جبر و اختیار چه می گوید؟
- [سایر] جبر و اختیار از منظر قرآن کریم راتجزیه و تحلیل نمایید.
- [سایر] آیا فطرت الهی در انسان جبر ایجاد نمیکند؟
- [سایر] مراد از لاجبر و لاتفویض بل امر بین امرین چیست؟ آیا مراد مخلوطی از جبر و تفویض است یا نه؟
- [سایر] آیا رسیدن به ربوبیت فقط در چارچوب دین اسلام است یا اینکه هدف همه ی ادیان رساندن انسان به ربوبیت است؟
- [سایر] چگونه با اعتقاد به معلوم بودن سرنوشت انسان در نزد خدا، جبر نداریم؟
- [آیت الله سیستانی] اگر فراموش کند که روزه است و جماع نماید، یا او را به جماع مجبور نمایند بهطوری که از اختیار او خارج شود روزه او باطل نمیشود، ولی چنانچه در بین جماع یادش بیاید، یا جبر او برداشته شود باید فوراً از حال جماع خارج شود، و اگر خارج نشود روزه او باطل است. ? استمناء:
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند باید کفاره بدهد
- [آیت الله خوئی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند، باید کفاره بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بی اختیار منی از انسان بیرون اید روزه اش باطل نیست
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر بی اختیار منی از انسان بیرون آید؛ روزه اش باطل نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند؛ باید کفاره بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان از روی اختیار به نذر خود عمل نکند ، باید کفاره بدهد .
- [آیت الله نوری همدانی] اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده پاک شده است ، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند ، آن چیز پاک است و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار او است بگوید آن چیز پاک شده ، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد ، اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه .
- [آیت الله بروجردی] اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده پاک شده است، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند، آن چیز پاک است و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار اوست بگوید آن چیز پاک شده، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد، اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه.
- [امام خمینی] اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده، پاک شده است، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند، آن چیز پاک است. و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار او است بگوید آن چیز پاک شده، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد، اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه.