فشار برزخی یک مسأله عمومی است و هر انسانی با آن مواجه خواهد شد، مگر برای ارباب معنا، مهذبین، اهل انقطاع و مجاهدان جهاد اکبر که به مجرد انتقال از دنیا با بهجت و سرور خاصی به نظامی که با تمام وجود مشتاق آن بوده و به سوی آن کشیده می شدند، وارد می شود و به شهود جمال وجه حق که مجذوب آن بودند بیش از پیش نائل شده و با کنار گذاشتن حجاب ماده و بدن بزرگترین مانع را از سر راه خود در طلب مقصود بر می دارند. اما غیر از اینان همه با فشار برزخی روبرو خواهند شد، هر چند نوع و کیفیت فشار با توجه به مراتب انسان ها متفاوت خواهد بود چرا که فردی که انس و تعلق فراوانی به دنیا داشته و الفتی با آخرت ندارد و همواره در حال فرار از آخرت و مأنوسات آن بوده، از وحشت، اضطراب، سختی ها و فشار برزخی بیشتر نصیب خواهد داشت و در مقابل، کسی که ارتباط کمی با دنیا داشته و همواره از دنیا رو به سوی آخرت فرار می کرده و گرایش به عوالم بالا و ارزش های والاتر داشته است، از این فشار اول برزخ کمتر برخوردار خواهد شد و به آسانی و با سرعت و بدون تکلف، دنیا و آنچه را در آن بوده فراموش کرده از آن منقطع شده و با آن نظام آشنا شده و از نعمت های برتر آن بهرمند و به راه خود ادامه می دهد، به صورتی که گویا با خلاص شدن از نظام پست دنیوی از زندان رهایی یافته و پر و بالش برای پرواز و صعود باز شده است.
البته با انس پیدا کردن به نظام جدید برزخی و برطرف شدن ألفت به دنیا و امور دنیوی، آن قسمت از فشارهایی که از این جهت در برزخ وجود داشت، برطرف می شود. همچنین با از میان رفتن برخی از آلودگی ها و ناپاکی ها، فشارهایی نیز که از این ناحیه در برزخ بود مرتفع می شود. همین طور با انس روح با نظام برزخی و کم شدن ارتباط روح و بدن مادی و انصراف روح به عالم، احکام و آثار برزخ و اصل توجه روح به مسائل برزخ، فشارهایی که از ناحیه اضطراب و دهشت از جهت نا آشنا بودن به نظام جدید، رخت بر خواهد بست. بنابراین سختی ها و فشار های برزخی به مرور کم شده و بر طرف می شود . البته این در صورتی است که روح در زندگی دنیوی خود، در صراط مستقیم باشد. اما اگر روح در زندگی دنیوی آلودگی های زیادی داشته باشد و به بیان دیگر اگر عصیان ها و طغیان ها ی ارواح به ظاهر مؤمن به مقتضای نظام برزخی و احکام خاص آن بیش از حد بوده و در مجموع انجذاب به سوی حضرت حق به حکم نظام برزخی بر جانب آلودگی ها حاکم نباشد در این صورت نتیجه عصیان ها را در برزخ دیده و در عذاب برزخی قرار گرفته و این عذاب ها، سختی ها، گرفتاری ها و فشارها تا آخر نظام برزخی ادامه خواهد داشت. به بیان دیگر، وقتی فردی در حالی که رنگ های عصیان و مخالفت با امر حق در اوست، وارد برزخ شده باشد ، مسلما نظام برزخی روی او حساب خاصی باز می کند و بعد از آزاد شدن از سختی ها ی اولیه برزخ که یک مسئله عمومی است، باز با عذاب ها، گرفتاری ها و فشارهایی که نتایج برزخی آلودگی ها و عصیان ها است، مواجه خواهد شد)(عروج روح استاد شجاعی ص 76 تا 78 کانون اندیشه جوان)
از مجموع روایات استفاده می شود که فشار قبر تابع گناهان است. و میزان و مدت آن نیز تابع میزان گناهان است . به همین جهت اختصاص به کفار و مشرکین و جنایتکاران ندارد بلکه مؤمنان و نیکان نیز به اندازه گناهان که از آنها سر زده ممکن است گرفتار فشار قبر شوند. فشار قبر برای چنین مؤمنینی سبب می شود که کفاره گناهان خود را در برزخ تحمل کنند تا در قیامت پاک باشند ولی برای جنایتکاران و کفار در قیامت عذابی سخت تر در انتظار شان است.
www.morsalat.com
