اگر دنیا دار مکافات است، پس بهشت و جهنم چرا وجود دارد؟
جزای اعمال باید در سرای دیگر باشد، و این منافات با بعضی از کیفرهای موقت نسبت به بعضی از اعمال در دنیا ندارد. در قرآن آیات زیادی داریم که می‌فرماید: نمونه‌ای از جزا را در دنیا به مجرمان می‌چشانیم: "ظهر الفساد فی البّر و البحر بما کسبتْ أیدی الناس لیذیقهم بعضَ الذی عملوا لعلهم یرجعون؛ (1) فساد و پریشانی به کرد? خود مردم در همه برّ و بحر زمین پدید آمد. تا کیفر بعضی اعمالشان رابه آن‌ها بچشانیم که باز گردند". آیات فراوانی داریم که دربار? مجرمان می‌فرماید: "لهم فی الدنیا خزی؛(2) در دنیا هم برای گناهکاران ذلت و خواری و شرمندگی است" ولی این جزا در حقیقت گوشه و جزئی از کیفری است که باید ببینند. برخی از آیات به این حقیقت اشاره می‌کند که عذاب واقعی در عالم قیامت است: "لهم عذاب فی الحیوة الدنیا و العذاب الاخرة اشق؛ (3) برای آن‌ها در دنیا عذاب است، ولی عذاب روز قیامت سخت‌تر است". در سوره طه بعد از آن که می‌فرماید:"هر که از یاد ما رویگردانی کند، او را به یک زندگی و روزگار سختی گرفتار می‌کنیم" ادامه می‌دهد که این کیفر دنیایی است، اما عذاب روز قیامت سخت‌تر و همیشگی است."(4) در سوره حج درباره کسانی که بدون دلیل و برهان و فقط به خاطر تکبر در برابر حق هر چه می‌شنوند، انکار کرده و شانه بالا می‌اندازند می‌فرماید" له فی الدنیا خزی و نذیقه یوم القیامة عذاب الحریق؛(5) به این افراد در دنیا خواری و در قیامت عذاب سوزانی می‌چشانیم". بنابر این گاهی خداوند گوشه‌ای از کیفرها را در دنیا به مجرمان نشان می‌دهد، ولی جایگاه اصلی جزا در قیامت است، زیرا در مورد برخی از اعمال، امکان جزا دادن آن در دنیا نیست، زیرا اوّلاً چون جزا در دنیا به دیگران هم سرایت می‌کند، ظلم است، ولی در قیامت پیوندها گسسته و هر که به فکر خویش است. به گفته قرآن حتی انسان از فرزند و همسر خود فرار می‌کند و در فکر نجات است.(6) در آن جا اگر بلایی بر سر مجرم آمد ، به دیگران سرایت نمی‌کند. البته در برخی موارد اگر به خاطر ناراحت شدن چند نفر از بستگان، یک نوع دلهره در جامعه از طریق افراد فاسد به وجود آید، بی عدالتی است که به خاطر ناراحت نشدن بستگان یک مجرم، امنیت تمام جامعه را به خطر اندازیم. در این موارد باید مصلحت جامعه را بر مصلحت افراد مقدّم بداریم. دوم: اگر فقط دنیا دار مکافات باشد و خداوند در دنیا پاداش و کیفر دهد، مردم از ترس وی به سبب طمع، خوب می‌شوند. این نوع خوبی قهری است و چندان ارزش ندارد. انسان باید آزاد باشد و گناه نکند تا ارزش داشته باشد. سوم: دنیا به خاطر محدودیت‌هایی که دارد، امکان جزا برای نیکوکاران و جنایت‌کاران نیست، زیرا گاهی جنایتکارانی پیدا می‌شوند که هزاران نفر بیگناه را می‌کشند. چگونه در دنیا می‌توان چنین افرادی را به کیفرشان رساند، زیرا بر فرض آنان را اعدام کنید، قتل آن را در برابر یک نفر از هزاران اشخاص است که کشته‌اند، اما خون باقی بیگناهان چه می‌شود؟ چهارم: کیفرهای موقت در دنیا گر چه عامل هوشیاری و توجه و زنگ بیدار باش است. امااگر به طور کلی در دنیا هر گناه کاری به کیفر برسد، کم لطفی است، زیرا شاید گناهکار توبه کند و خلاف کاری خود را اصلاح نماید. پنجم: اگر دنیا دار مکافات باشد و افراد فقط در آن‌جا به مکافات اعمال خویش برسند، نظام زندگی به هم می‌خورد: "ولو یواخذ الله الناس بظلمهم ما ترک علیها مِن داب? و لکن یؤخرهم الی اجل مسمی؛(7) اگر خداوند مردم را به خاطر ظلم و گناهان نشان کیفر دهد، جنبنده‌ای را بر پشت زمین باقی نخواهد گذارد، لیکن خداوند زود کیفر نمی‌دهد و تا مدتی که خودش می‌داند، به آن‌ها مصلحت داده و کیفر را تاخیر می‌اندازد". بنابر این هر چند برخی از اعمال در دنیا، جزا داده می‌شود، ولی مجازات اصلی در عالم قیامت خواهد بود. در طول تاریخ و در زمان کنونی شاهد جنایتکاران بسیاری بوده‌ایم که هیچ‌گاه در دنیا مجازات اعمال خود را ندیده‌اند و اگر سختی ها و مشکلات در زندگی داشته‌اند، مانند دیگر انسان‌ها بوده‌اند. بنا بر این عدالت الهی اقتضا می‌کند که جهان دیگر و پاداش و کیفر آن وجود داشته باشد. پی نوشت: 1 - روم (30)، آیه 41. 2 - بقره(2)، آیه 114. 3 - رعد (13‌)، آیه 34. 4 - طه (20 )، آیه 127. 5 - سجده (32)، آیه 21. 6 - (80)، آیه 34. 7 - نحل (16)، آیه 61. www.eporsesh.com
عنوان سوال:

اگر دنیا دار مکافات است، پس بهشت و جهنم چرا وجود دارد؟


پاسخ:

جزای اعمال باید در سرای دیگر باشد، و این منافات با بعضی از کیفرهای موقت نسبت به بعضی از اعمال در دنیا ندارد.
در قرآن آیات زیادی داریم که می‌فرماید: نمونه‌ای از جزا را در دنیا به مجرمان می‌چشانیم: "ظهر الفساد فی البّر و البحر بما کسبتْ أیدی الناس لیذیقهم بعضَ الذی عملوا لعلهم یرجعون؛ (1) فساد و پریشانی به کرد? خود مردم در همه برّ و بحر زمین پدید آمد. تا کیفر بعضی اعمالشان رابه آن‌ها بچشانیم که باز گردند".
آیات فراوانی داریم که دربار? مجرمان می‌فرماید: "لهم فی الدنیا خزی؛(2) در دنیا هم برای گناهکاران ذلت و خواری و شرمندگی است" ولی این جزا در حقیقت گوشه و جزئی از کیفری است که باید ببینند.
برخی از آیات به این حقیقت اشاره می‌کند که عذاب واقعی در عالم قیامت است: "لهم عذاب فی الحیوة الدنیا و العذاب الاخرة اشق؛ (3) برای آن‌ها در دنیا عذاب است، ولی عذاب روز قیامت سخت‌تر است".
در سوره طه بعد از آن که می‌فرماید:"هر که از یاد ما رویگردانی کند، او را به یک زندگی و روزگار سختی گرفتار می‌کنیم" ادامه می‌دهد که این کیفر دنیایی است، اما عذاب روز قیامت سخت‌تر و همیشگی است."(4)
در سوره حج درباره کسانی که بدون دلیل و برهان و فقط به خاطر تکبر در برابر حق هر چه می‌شنوند، انکار کرده و شانه بالا می‌اندازند می‌فرماید" له فی الدنیا خزی و نذیقه یوم القیامة عذاب الحریق؛(5) به این افراد در دنیا خواری و در قیامت عذاب سوزانی می‌چشانیم".
بنابر این گاهی خداوند گوشه‌ای از کیفرها را در دنیا به مجرمان نشان می‌دهد، ولی جایگاه اصلی جزا در قیامت است، زیرا در مورد برخی از اعمال، امکان جزا دادن آن در دنیا نیست، زیرا اوّلاً چون جزا در دنیا به دیگران هم سرایت می‌کند، ظلم است، ولی در قیامت پیوندها گسسته و هر که به فکر خویش است. به گفته قرآن حتی انسان از فرزند و همسر خود فرار می‌کند و در فکر نجات است.(6)
در آن جا اگر بلایی بر سر مجرم آمد ، به دیگران سرایت نمی‌کند. البته در برخی موارد اگر به خاطر ناراحت شدن چند نفر از بستگان، یک نوع دلهره در جامعه از طریق افراد فاسد به وجود آید، بی عدالتی است که به خاطر ناراحت نشدن بستگان یک مجرم، امنیت تمام جامعه را به خطر اندازیم. در این موارد باید مصلحت جامعه را بر مصلحت افراد مقدّم بداریم.
دوم: اگر فقط دنیا دار مکافات باشد و خداوند در دنیا پاداش و کیفر دهد، مردم از ترس وی به سبب طمع، خوب می‌شوند. این نوع خوبی قهری است و چندان ارزش ندارد. انسان باید آزاد باشد و گناه نکند تا ارزش داشته باشد.
سوم: دنیا به خاطر محدودیت‌هایی که دارد، امکان جزا برای نیکوکاران و جنایت‌کاران نیست، زیرا گاهی جنایتکارانی پیدا می‌شوند که هزاران نفر بیگناه را می‌کشند. چگونه در دنیا می‌توان چنین افرادی را به کیفرشان رساند، زیرا بر فرض آنان را اعدام کنید، قتل آن را در برابر یک نفر از هزاران اشخاص است که کشته‌اند، اما خون باقی بیگناهان چه می‌شود؟
چهارم: کیفرهای موقت در دنیا گر چه عامل هوشیاری و توجه و زنگ بیدار باش است. امااگر به طور کلی در دنیا هر گناه کاری به کیفر برسد، کم لطفی است، زیرا شاید گناهکار توبه کند و خلاف کاری خود را اصلاح نماید.
پنجم: اگر دنیا دار مکافات باشد و افراد فقط در آن‌جا به مکافات اعمال خویش برسند، نظام زندگی به هم می‌خورد:
"ولو یواخذ الله الناس بظلمهم ما ترک علیها مِن داب? و لکن یؤخرهم الی اجل مسمی؛(7) اگر خداوند مردم را به خاطر ظلم و گناهان نشان کیفر دهد، جنبنده‌ای را بر پشت زمین باقی نخواهد گذارد، لیکن خداوند زود کیفر نمی‌دهد و تا مدتی که خودش می‌داند، به آن‌ها مصلحت داده و کیفر را تاخیر می‌اندازد".
بنابر این هر چند برخی از اعمال در دنیا، جزا داده می‌شود، ولی مجازات اصلی در عالم قیامت خواهد بود. در طول تاریخ و در زمان کنونی شاهد جنایتکاران بسیاری بوده‌ایم که هیچ‌گاه در دنیا مجازات اعمال خود را ندیده‌اند و اگر سختی ها و مشکلات در زندگی داشته‌اند، مانند دیگر انسان‌ها بوده‌اند. بنا بر این عدالت الهی اقتضا می‌کند که جهان دیگر و پاداش و کیفر آن وجود داشته باشد.
پی نوشت:
1 - روم (30)، آیه 41.
2 - بقره(2)، آیه 114.
3 - رعد (13‌)، آیه 34.
4 - طه (20 )، آیه 127.
5 - سجده (32)، آیه 21.
6 - (80)، آیه 34.
7 - نحل (16)، آیه 61.
www.eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین