این که گفته می شود شیعه به بهشت می رود کوتاهی در اعمال آیا خللی در این امر ایجاد می کند؟
1) شیعه در اصل لغت به معنی پیرو می‌باشد و در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که جانشینی پیغمبر اکرم(ص) را حق اختصاصی خانواده رسالت می‌دانند و در معارف اسلامی پیرو مکتب اهل بیت می‌باشند. این خصوصیت، چه در بعد اندیشه و چه احکام عملی، باورهایویژه‌ای را پی ریخته است که از جمله می‌توان به عدالت خداوند وامامت در جنبه عقاید و تولّی، تبرّی، امر به معروف و نهی از منکر، زکات، و... در بخش مربوط به احکام اشاره کرد. 2) گناه برای همه مؤمنینی به طور مطلق سبب عذاب است، اما اسبابی موجب برداشته شدن عقوبت جهنم می‌شوند از قبیل توبه (انفال / 38)، استغفار (زمر / 54)، اعمال صالح (هود / 114)، دعای مؤمنینبرای میت، شفاعت پیامبر(ص) و دیگر اولیای الهی در روز قیامت، عمل صالح که پس از مرگ شخص برای او انجام گیرد مثل دادن صدقه برای میت، فشار قبر و... 3) روایاتی داریم که ظاهر آن‌ها حاکی از این است که شیعیان در روز قیامت، از جهنم نجات می‌یابند. به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود: الف) عن ابن عبّاس قال: قال رسول الله(ص) بعلی(ع) یا علی شیعتک هم الفائزون یوم القیامة ، (بحار / 65 / 7). ب ) عن ابی عبدالله(ع) انّ رسول الله(ص) قال بعلی(ع) یا علی... و لولا انت و شیعتک ما قام اللّه دین... یا علی انت و شیعتکالقائمون بالقسط... و تنعّمون فی الجنان یا علی ان الجنّة مشتاقة الیک و الی شیعتک و انّ ملائکة العرش المقرّبین یفرحونبقدومهم و الملائکة تستغفر لهم. یا علی شیعتک الذین یخافون اللّه فی السّرو العلانیة ، (همان، ص 40). 4) بدیهی است، آنچه که به یک شیعه، هویّت شیعه بودن می‌بخشد، یدک کشیدن نام شیعه با باطنی بی‌محتوی و میان‌تهی نیست. بلکه هویّت شیعه را پای‌بند عملی به گستره اعتقادی و عملی تشکیل می‌دهد که به عنوان نشان شیعه و وظائف او از سوی رهبران شیعه یعنیمعصومین(ع) بیان شده است. نمی‌توان پذیرفت صرف ادعای همراهی با اهل بیت؛ که مفهوم لغوی شیعه حاکی از آن است، بدون این که سیره آنها در عرصه زندگی او سایه افکن شود، برای نجات از جهنم کافی است. آنچه اساس شیعه بودن را تشکیل می‌دهد، باورهای راسخ و ریشهداری است که منشأ بروز اعمال مبتنی بر آن باورها می‌گردد. وقتی نه معرفتی نسبت به اهل بیت دارد و نه حتی عشق ظاهری خود را عیان می‌کند، بلکه صرفا دلیل وابستگی قومی و قبیله‌ای به گروهی خاص، خود را شیعه می‌پندارد و تنها نشان شیعه بودن او، ارث بردن مذهب ازنیاکان است، و در کنار این عقیده موروثی، سراسر زندگی او را آلودگی‌های صریحا خلاف احکام عملی تشیع، احاطه کرده است، چنین شخصی، دیگر پیرو نیست تا ثمره این پیروی، یعنی بهشت را به چنگ آورد. بله، چنانچه به اهل بیت(ع) عشق می‌ورزد و از صمیم دل به آنان معتقداست اما در پیمودن طریق آنان، کاستیهائی داشته باشد، با توجه به روایات فراوانی که داریم و به دو نمونه از آن‌ها اشاره گردید، بالاخره به بهشت ملحق خواهد شد. مشروط بر این که این کاستیها، به گونه‌ای نباشد که همه تار و پود این عشق و محبّت را بسوزاند و خاکستر کند بهگونه‌ای که دیگر حتی هیچ احساسی نسبت به اهل بیت در کنج دل او باقی بماند. 5) خوب است این نکته را هم اضافه کنیم که هم چنان که ادعای بی‌نشانه و کاملاً میان‌تهی، عامل پیوستن چنین مدعی ای به بهشت نیست، آن دسته از غیر شیعیانی هم که در زمره فرق دیگر اسلامی‌اند اما نه بغض و کینه‌ای نسبت به اهل بیت دارند و نه استدلالی بر ردّ حقانیّتآن‌ها، بلکه صرفا به دلیل مورثی خود را در این حوزه اعتقادی می‌بینند، اینگونه نیست که درباره آن‌ها قضاوت کنیم به دلیل شیعه نبودن، جهنّمی خواهند شد. نه آن ادعای بی نشان و نه این بی‌اعتقادی سست پایه، هیچیک عامل الحاق به بهشت یا جهنّم نیست بلکه دست‌یابی به بهشتو جهنم در گرو محتوی است و شالوده محتوی را نیت و عمل اشخاص پی می‌ریزد. بله، اگر پس از این که حقیقت کاملاً بر او مکشوف گردید اما با وجود بر این، بر عقیده خود سماجت ورزید، حساب او از حساب آن خیل عظیم معتقدان موروثی اهل تسنن و دیگرانجداست. منابعی برای مطالعه بیشتر: الشیعه فی المیزان، محمد جواد مغنیه. eporsesh.com
عنوان سوال:

این که گفته می شود شیعه به بهشت می رود کوتاهی در اعمال آیا خللی در این امر ایجاد می کند؟


پاسخ:

1) شیعه در اصل لغت به معنی پیرو می‌باشد و در اصطلاح به کسانی گفته می‌شود که جانشینی پیغمبر اکرم(ص) را حق اختصاصی خانواده رسالت می‌دانند و در معارف اسلامی پیرو مکتب اهل بیت می‌باشند. این خصوصیت، چه در بعد اندیشه و چه احکام عملی، باورهایویژه‌ای را پی ریخته است که از جمله می‌توان به عدالت خداوند وامامت در جنبه عقاید و تولّی، تبرّی، امر به معروف و نهی از منکر، زکات، و... در بخش مربوط به احکام اشاره کرد.
2) گناه برای همه مؤمنینی به طور مطلق سبب عذاب است، اما اسبابی موجب برداشته شدن عقوبت جهنم می‌شوند از قبیل توبه (انفال / 38)، استغفار (زمر / 54)، اعمال صالح (هود / 114)، دعای مؤمنینبرای میت، شفاعت پیامبر(ص) و دیگر اولیای الهی در روز قیامت، عمل صالح که پس از مرگ شخص برای او انجام گیرد مثل دادن صدقه برای میت، فشار قبر و...
3) روایاتی داریم که ظاهر آن‌ها حاکی از این است که شیعیان در روز قیامت، از جهنم نجات می‌یابند. به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود:
الف) عن ابن عبّاس قال: قال رسول الله(ص) بعلی(ع) یا علی شیعتک هم الفائزون یوم القیامة ، (بحار / 65 / 7).
ب ) عن ابی عبدالله(ع) انّ رسول الله(ص) قال بعلی(ع) یا علی... و لولا انت و شیعتک ما قام اللّه دین... یا علی انت و شیعتکالقائمون بالقسط... و تنعّمون فی الجنان یا علی ان الجنّة مشتاقة الیک و الی شیعتک و انّ ملائکة العرش المقرّبین یفرحونبقدومهم و الملائکة تستغفر لهم. یا علی شیعتک الذین یخافون اللّه فی السّرو العلانیة ، (همان، ص 40).
4) بدیهی است، آنچه که به یک شیعه، هویّت شیعه بودن می‌بخشد، یدک کشیدن نام شیعه با باطنی بی‌محتوی و میان‌تهی نیست. بلکه هویّت شیعه را پای‌بند عملی به گستره اعتقادی و عملی تشکیل می‌دهد که به عنوان نشان شیعه و وظائف او از سوی رهبران شیعه یعنیمعصومین(ع) بیان شده است. نمی‌توان پذیرفت صرف ادعای همراهی با اهل بیت؛ که مفهوم لغوی شیعه حاکی از آن است، بدون این که سیره آنها در عرصه زندگی او سایه افکن شود، برای نجات از جهنم کافی است. آنچه اساس شیعه بودن را تشکیل می‌دهد، باورهای راسخ و ریشهداری است که منشأ بروز اعمال مبتنی بر آن باورها می‌گردد. وقتی نه معرفتی نسبت به اهل بیت دارد و نه حتی عشق ظاهری خود را عیان می‌کند، بلکه صرفا دلیل وابستگی قومی و قبیله‌ای به گروهی خاص، خود را شیعه می‌پندارد و تنها نشان شیعه بودن او، ارث بردن مذهب ازنیاکان است، و در کنار این عقیده موروثی، سراسر زندگی او را آلودگی‌های صریحا خلاف احکام عملی تشیع، احاطه کرده است، چنین شخصی، دیگر پیرو نیست تا ثمره این پیروی، یعنی بهشت را به چنگ آورد. بله، چنانچه به اهل بیت(ع) عشق می‌ورزد و از صمیم دل به آنان معتقداست اما در پیمودن طریق آنان، کاستیهائی داشته باشد، با توجه به روایات فراوانی که داریم و به دو نمونه از آن‌ها اشاره گردید، بالاخره به بهشت ملحق خواهد شد. مشروط بر این که این کاستیها، به گونه‌ای نباشد که همه تار و پود این عشق و محبّت را بسوزاند و خاکستر کند بهگونه‌ای که دیگر حتی هیچ احساسی نسبت به اهل بیت در کنج دل او باقی بماند.
5) خوب است این نکته را هم اضافه کنیم که هم چنان که ادعای بی‌نشانه و کاملاً میان‌تهی، عامل پیوستن چنین مدعی ای به بهشت نیست، آن دسته از غیر شیعیانی هم که در زمره فرق دیگر اسلامی‌اند اما نه بغض و کینه‌ای نسبت به اهل بیت دارند و نه استدلالی بر ردّ حقانیّتآن‌ها، بلکه صرفا به دلیل مورثی خود را در این حوزه اعتقادی می‌بینند، اینگونه نیست که درباره آن‌ها قضاوت کنیم به دلیل شیعه نبودن، جهنّمی خواهند شد. نه آن ادعای بی نشان و نه این بی‌اعتقادی سست پایه، هیچیک عامل الحاق به بهشت یا جهنّم نیست بلکه دست‌یابی به بهشتو جهنم در گرو محتوی است و شالوده محتوی را نیت و عمل اشخاص پی می‌ریزد. بله، اگر پس از این که حقیقت کاملاً بر او مکشوف گردید اما با وجود بر این، بر عقیده خود سماجت ورزید، حساب او از حساب آن خیل عظیم معتقدان موروثی اهل تسنن و دیگرانجداست.
منابعی برای مطالعه بیشتر: الشیعه فی المیزان، محمد جواد مغنیه.
eporsesh.com





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین