معجزه دارای امتیازها و ویژگی هایی است که در سایر کارهای خارق العاده وجود ندارد. این ویژگی ها عبارت است از: 1. سحر و جادو و مانند آن، اموری فرا گرفتنی هستند و انجام آن ها به آموزش و تمرین و ریاضت نیاز دارد،[1] ولی معجزه، بدون آموزش و تمرین، آورده می شود؛ برای مثال، حضرت مسیح(علیه السلام) در گهواره با سخن گفتن خود، اعجاز می کند، بدون آن که آموزش و تربیت در این زمینه دخالتی داشته باشد. 2. ساحران و مرتاضان و مانند آن ها، در هر شرایطی از زمان و مکان و با هر ابزاری، بر انجام کارهای خود توانایی ندارند و قدرت آن ها به امور معینی محدود است؛ لذا برای همه ی افراد همان کارهای معین را تکرار می کنند، ولی معجزه های پیامبران، هیچ یک از این قیدها و شروط را ندارد؛ چرا که به نیروی لا یزال و نامحدود الهی وابسته است؛ از این رو، گاه مردم امر بی سابقه ای را از پیامبر می خواستند و او به اذن خداوند، آن را بر طبق خواسته های آن ها انجام می داد. 3. ساحر و جادوگر ادعای پیامبری ندارد؛ اما پیامبر همزمان با ارائه ی معجزه، به پیامبری خویش تصریح می کند. [2] 4. سحر و جادو با نیروی قوی تر و بالاتر از نوع خود، قابل معارضه و شکست پذیر است، ولی معجزه را نمی توان شکست داد و با آن مقابله کرد. 5. صاحبان سحر و جادو در بیشتر موارد به دنبال دنیا و منافع خود هستند و یا اخلاق فاسدی دارند که نشان می دهد آنچه انجام می دهند، معجزه نیست، ولی معجزه تنها از کسانی صادر می شود که جلوگاه ویژگی های نیک و اخلاق پسندیده هستند و دارای هدف عالی تربیتی و انسانی می باشند. 6. معجزه ی پیغمبران، بر خلاف سحر و جادو، همراه با تحدی است؛ یعنی دعوت به مقابله و معارضه و اعلان به مردم که اگر می توانند، مانند آن را بیاورند.[3] منابعی برای آگاهی بیشتر: 1. رسالت جهانی پیامبران، آیة الله جعفر سبحانی، ص134140. 2. آموزش عقاید، استاد مصباح یزدی، ج 2، ص 264 به بعد. پی نوشتها: [1]. قرآن در این زمینه می فرماید: (وَ لکِنَّ الشَّیاطِینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النّاسَ السِّحْرَ؛ بقره،102. لکن شیاطین کفر ورزیده و به مردم سحر تعلیم می دادند.) [2]. و یا امام با تعمیم در مفهوم معجزه اظهار می کند که وصی و خلیفه ی پیامبر است. [3]. البته لازم نیست که تحدی به صراحت اعلام شود، بلکه اگر کیفیت آوردن معجزه به گونه ای باشد که همگان تحدی را از آن بفهمند، کفایت می کند. منبع: پرسش ها و پاسخ هایی پیرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1383).
معجزه دارای امتیازها و ویژگی هایی است که در سایر کارهای خارق العاده وجود ندارد. این ویژگی ها عبارت است از:
1. سحر و جادو و مانند آن، اموری فرا گرفتنی هستند و انجام آن ها به آموزش و تمرین و ریاضت نیاز دارد،[1] ولی معجزه، بدون آموزش و تمرین، آورده می شود؛ برای مثال، حضرت مسیح(علیه السلام) در گهواره با سخن گفتن خود، اعجاز می کند، بدون آن که آموزش و تربیت در این زمینه دخالتی داشته باشد.
2. ساحران و مرتاضان و مانند آن ها، در هر شرایطی از زمان و مکان و با هر ابزاری، بر انجام کارهای خود توانایی ندارند و قدرت آن ها به امور معینی محدود است؛ لذا برای همه ی افراد همان کارهای معین را تکرار می کنند، ولی معجزه های پیامبران، هیچ یک از این قیدها و شروط را ندارد؛ چرا که به نیروی لا یزال و نامحدود الهی وابسته است؛ از این رو، گاه مردم امر بی سابقه ای را از پیامبر می خواستند و او به اذن خداوند، آن را بر طبق خواسته های آن ها انجام می داد.
3. ساحر و جادوگر ادعای پیامبری ندارد؛ اما پیامبر همزمان با ارائه ی معجزه، به پیامبری خویش تصریح می کند. [2]
4. سحر و جادو با نیروی قوی تر و بالاتر از نوع خود، قابل معارضه و شکست پذیر است، ولی معجزه را نمی توان شکست داد و با آن مقابله کرد.
5. صاحبان سحر و جادو در بیشتر موارد به دنبال دنیا و منافع خود هستند و یا اخلاق فاسدی دارند که نشان می دهد آنچه انجام می دهند، معجزه نیست، ولی معجزه تنها از کسانی صادر می شود که جلوگاه ویژگی های نیک و اخلاق پسندیده هستند و دارای هدف عالی تربیتی و انسانی می باشند.
6. معجزه ی پیغمبران، بر خلاف سحر و جادو، همراه با تحدی است؛ یعنی دعوت به مقابله و معارضه و اعلان به مردم که اگر می توانند، مانند آن را بیاورند.[3]
منابعی برای آگاهی بیشتر:
1. رسالت جهانی پیامبران، آیة الله جعفر سبحانی، ص134140.
2. آموزش عقاید، استاد مصباح یزدی، ج 2، ص 264 به بعد.
پی نوشتها:
[1]. قرآن در این زمینه می فرماید: (وَ لکِنَّ الشَّیاطِینَ کَفَرُوا یُعَلِّمُونَ النّاسَ السِّحْرَ؛ بقره،102. لکن شیاطین کفر ورزیده و به مردم سحر تعلیم می دادند.)
[2]. و یا امام با تعمیم در مفهوم معجزه اظهار می کند که وصی و خلیفه ی پیامبر است.
[3]. البته لازم نیست که تحدی به صراحت اعلام شود، بلکه اگر کیفیت آوردن معجزه به گونه ای باشد که همگان تحدی را از آن بفهمند، کفایت می کند.
منبع: پرسش ها و پاسخ هایی پیرامون نبوت و رسالت، فاضل عرفان، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه (1383).
- [سایر] فرق بین سحر و جادو با معجزه در چیست؟
- [سایر] سحر و جادو واقعیت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در مسأله اعجاز و انجام کارهای خارق العاده که یکی از راههای شناسایی پیامبران(ص) است آیا خداوند به پیامبران(ص) خود قدرتی می دهد که آنها، یا خود به آوردن معجزه اقدام می کنند و یا معجزه کاملا به وسیله خدا انجام می شود و فقط در قالب کاری از جانب پیامبران(ص) نشان داده می شود؟
- [سایر] آیا سحر و جادو واقعیت دارد و درست است؟
- [سایر] آیا سحر و جادو واقعیت دارد و درست است؟
- [سایر] آیا علت تغییر رفتار همسرم بخاطر سحر و جادو است؟
- [سایر] شیوه برخورد والدین با کودکانی که ادعای توانایی های خارق العاده ای دارند. چیست؟
- [سایر] چه فرق بین کارهای خارق العاده عرفانی ما و مرتاضان هندی وجود دارد؟
- [سایر] تفاوت سحر و معجزه چیست؟
- [سایر] برای دفع شر سحر و جادو آیت الله بهجت چه سفارشی دارند؟
- [آیت الله مظاهری] توبه ساحر همان پشیمانی از گذشته و دست برداشتن از این گناه زشت و بزرگ است، و چه بسیار خوب است که بهواسطه بطلان سحر از دیگران و یا از راه دیگر، جبران خسارت کند، ولی اگر آثار سحر او باقی است، چنانچه میتواند خودش یا دیگری باید آن سحر را باطل نماید، همانگونه که اگر به گوش کسی که سحر شده، رسیده باشد، باید او را راضی کند و اگر راضی نشد، توبه تنها کفایت میکند.
- [آیت الله اردبیلی] یاد گرفتن سحر و عمل به آن حرام است، مگر این که به وسیله افراد متعهد و لایقی برای باطل کردن سحر و یا روشن کردن اذهان مردم نسبت به کسی که با توسّل به سحر، ادّعای نبوّت یا امامت و امثال آن را دارد، باشد که در حدّ ضرورت اشکال ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وقت نافله شب بنابر احتیاط از نصف شب است تا اذان صبح، ولی بهتر است در موقع سحر یعنی در ثلث آخر شب بخواند.
- [آیت الله جوادی آملی] . وقت نافله شب , از اول نصف شب تا اول صبح صادق است و افضل, آن است که در سحر و نزدیک به اذان صبح انجام شود, چنانکه تفریق آن در مدت نیمه شب, فضیلت دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه آب در چاه باشد و بواسطه عدم توانایی یا نداشتن وسیله، دسترسی به آب ندارد، باید تیمم کند و همچنین اگر مشقت فوق العاده داشته باشد که عادتاً مردم آن را تحمل نمی کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه به خاطر یک حالت فوق العاده مانند بیماری، غضب یا مصیبت موقتاً گرفتار حالت کثرت شک شود باید به شک خود اعتنا کرده و مطابق احکام آن رفتار کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه اطمینان دارد که آب در محلی دورتر از این مقدار، موجود است و وقت نماز نیز تنگ نشده، باید به سراغ آن برود، مگر این که مشقت فوق العاده ای داشته باشد، ولی اگر احتمال دهد یا گمان داشته باشد که آب در فاصله دورتر است جستجو لازم نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه ناچار شود برای تهیه آب قرض کند واجب است قرض نماید، اما اگر می داند یا گمان داردتوانایی ادای آن دین را نداردواجب نیست قرض کند و اگر کسی مقداری آب بدون منت فوق العاده ای به او ببخشد باید قبول کند.
- [آیت الله سیستانی] گندم یا چیز دیگری را که برای فطره میدهد باید به جنس دیگر ، یا خاک مخلوط نباشد ، و چنانچه مخلوط باشد ، اگر خالص آن به یک صاع برسد ، و بدون جدا کردن قابل استفاده باشد ، یا جدا کردن آن زحمت فوق العاده نداشته باشد ، یا آنچه مخلوط شده بقدری کم باشد که قابل اعتنا نباشد ، اشکال ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] روزهدار تا اطمینان به مغرب پیدا نکند، نباید افطار کند، هر چند گمان به مغرب داشته باشد، ولی در هنگام سحر تا اطمینان به صبح شدن نداشته باشد جایز است کاری که روزه را باطل میکند انجام دهد و لازم نیست تحقیق کند، ولی در صورتی که بدون اطمینان به صبح شدن کاری که روزه راباطل میکند انجام دهد، بعد معلوم شود که صبح شده بوده، قضای روزه واجب است ولی کفاره واجب نیست.