وارد
دلیل وارد به معنی دلیل منتفی کننده موضوع دلیل دیگر است.
آیا کسانی که به جهان برزخ وارد شده اند از عالم دنیا با اطلاعند؟
بلی، وقتی انسان وارد برزخ می شود نسبت به عالم دنیا نیز هوشیار و شنونده است چنانچه در روایتی از پیامبر اکرم (ص) است که بعد از پیروزی در جنگ بدر، بعد از آن که کشته گان مشرکین را درون چاهی ریختند در کنار چاه ایستادند و فرمودند: (یا اهلَ القلیب هل! وجدتم ما وعدَ ربَّکم حَقا؟ فانی وجدتُ ما وعدنی رَبّی حقاً! قالوا: یا رَسولَ الله هل یسمَعُون؟ قالَ ما انتم بالسّمع لما اقولُ منهم ولکن الیومَ لا یُجیبون. (1) ای اهل چاه، آیا آن چه را که پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟ من که وعده ی پروردگارم را در مورد پیروزی حق یافتم! گروهی عرض کردند: یا رسول الله (ص) آیا آنها می شنوند؟ فرمود: شما نسبت به آن چه من می گویم شنواتر از آنها نیستید، ولی آنها امروز پاسخ نمی دهند. این روایت نه تنها دلالت بر وجود عالم برزخ و نوعی حیات برای انسان بعد از مرگ جسمانی دارد، بلکه دلیل بزرگی است بر اینکه انسانها در عالم برزخ نوعی ارتباط با این دنیا نیز دارند و بعضی از سخنان را می شنوند. و دلیل دیگری که حکایت از ارتباط مردگان با عالم دنیاست مسئله حضور روح آنها در منازل شخصی شان در شبهای جمعه و نیز متوجه بودن و درک حضور افرادی که بر سر قبر آنها حاضر می شوند و نیز شادی آنها به هنگام طلب استغفار و خیراتی که برایشان فرستاده می شود چنانچه در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (انَّ المَیت لیَفرَحُ بالتَّرحُم عَلیه و الاستغفار له کما یَفرحُ الحَیُّ بالهدیَّه). (2) میّت بخاطر طلب رحمت و استغفار برای او خوشحال می شود همانگونه که افراد زنده با هدایا خوشحال می شوند. و در روایتی دیگر از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (میتُ حضال یننَفعُ بها لمؤمن من بعد مَوته: ولدٌ صالحٌ یَستَغرُ له، و مُصحَف یَقرَءُ منه، و قلیبٌ یَحفُرهُ، و غرَسٌ یَغرسُهُ و صَدَقَهُ ماء یُجریه، و سُنة حَسَنة یُوخَذ بها بعدَهُ)، شش چیز است که مؤمن بعد از مرگش از آن بهره می گیرد: (فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند و قرآنی که مردم در آن بهره می گیرند، چاه آبی که حفر کرده است و درختی که نشانده و آب جاری که در اختیار مردم بگذارد و سنّت نیکی که بعد از وی به آن عمل کند). (3) پی نوشت: 1- کنزالعمال، ج10، ص 377، حدیث 29876 و پیام قرآن، ج5، ص 457. 2- مهجة البیضاء، ج8، ص 292. 3- بحارالانوار، ج6، ص 293، حدیث 1. منبع: تصویر برزخ و برزخیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
بلی، وقتی انسان وارد برزخ می شود نسبت به عالم دنیا نیز هوشیار و شنونده است چنانچه در روایتی از پیامبر اکرم (ص) است که بعد از پیروزی در جنگ بدر، بعد از آن که کشته گان مشرکین را درون چاهی ریختند در کنار چاه ایستادند و فرمودند: (یا اهلَ القلیب هل! وجدتم ما وعدَ ربَّکم حَقا؟ فانی وجدتُ ما وعدنی رَبّی حقاً! قالوا: یا رَسولَ الله هل یسمَعُون؟ قالَ ما انتم بالسّمع لما اقولُ منهم ولکن الیومَ لا یُجیبون. (1) ای اهل چاه، آیا آن چه را که پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟ من که وعده ی پروردگارم را در مورد پیروزی حق یافتم! گروهی عرض کردند: یا رسول الله (ص) آیا آنها می شنوند؟ فرمود: شما نسبت به آن چه من می گویم شنواتر از آنها نیستید، ولی آنها امروز پاسخ نمی دهند. این روایت نه تنها دلالت بر وجود عالم برزخ و نوعی حیات برای انسان بعد از مرگ جسمانی دارد، بلکه دلیل بزرگی است بر اینکه انسانها در عالم برزخ نوعی ارتباط با این دنیا نیز دارند و بعضی از سخنان را می شنوند. و دلیل دیگری که حکایت از ارتباط مردگان با عالم دنیاست مسئله حضور روح آنها در منازل شخصی شان در شبهای جمعه و نیز متوجه بودن و درک حضور افرادی که بر سر قبر آنها حاضر می شوند و نیز شادی آنها به هنگام طلب استغفار و خیراتی که برایشان فرستاده می شود چنانچه در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (انَّ المَیت لیَفرَحُ بالتَّرحُم عَلیه و الاستغفار له کما یَفرحُ الحَیُّ بالهدیَّه). (2) میّت بخاطر طلب رحمت و استغفار برای او خوشحال می شود همانگونه که افراد زنده با هدایا خوشحال می شوند. و در روایتی دیگر از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (میتُ حضال یننَفعُ بها لمؤمن من بعد مَوته: ولدٌ صالحٌ یَستَغرُ له، و مُصحَف یَقرَءُ منه، و قلیبٌ یَحفُرهُ، و غرَسٌ یَغرسُهُ و صَدَقَهُ ماء یُجریه، و سُنة حَسَنة یُوخَذ بها بعدَهُ)، شش چیز است که مؤمن بعد از مرگش از آن بهره می گیرد: (فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند و قرآنی که مردم در آن بهره می گیرند، چاه آبی که حفر کرده است و درختی که نشانده و آب جاری که در اختیار مردم بگذارد و سنّت نیکی که بعد از وی به آن عمل کند). (3) پی نوشت: 1- کنزالعمال، ج10، ص 377، حدیث 29876 و پیام قرآن، ج5، ص 457. 2- مهجة البیضاء، ج8، ص 292. 3- بحارالانوار، ج6، ص 293، حدیث 1. منبع: تصویر برزخ و برزخیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
پاسخ:
بلی، وقتی انسان وارد برزخ می شود نسبت به عالم دنیا نیز هوشیار و شنونده است چنانچه در روایتی از پیامبر اکرم (ص) است که بعد از پیروزی در جنگ بدر، بعد از آن که کشته گان مشرکین را درون چاهی ریختند در کنار چاه ایستادند و فرمودند: (یا اهلَ القلیب هل! وجدتم ما وعدَ ربَّکم حَقا؟ فانی وجدتُ ما وعدنی رَبّی حقاً! قالوا: یا رَسولَ الله هل یسمَعُون؟ قالَ ما انتم بالسّمع لما اقولُ منهم ولکن الیومَ لا یُجیبون. (1)
ای اهل چاه، آیا آن چه را که پروردگارتان به شما وعده داده بود حق یافتید؟ من که وعده ی پروردگارم را در مورد پیروزی حق یافتم! گروهی عرض کردند: یا رسول الله (ص) آیا آنها می شنوند؟ فرمود: شما نسبت به آن چه من می گویم شنواتر از آنها نیستید، ولی آنها امروز پاسخ نمی دهند. این روایت نه تنها دلالت بر وجود عالم برزخ و نوعی حیات برای انسان بعد از مرگ جسمانی دارد، بلکه دلیل بزرگی است بر اینکه انسانها در عالم برزخ نوعی ارتباط با این دنیا نیز دارند و بعضی از سخنان را می شنوند. و دلیل دیگری که حکایت از ارتباط مردگان با عالم دنیاست مسئله حضور روح آنها در منازل شخصی شان در شبهای جمعه و نیز متوجه بودن و درک حضور افرادی که بر سر قبر آنها حاضر می شوند و نیز شادی آنها به هنگام طلب استغفار و خیراتی که برایشان فرستاده می شود چنانچه در روایتی از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (انَّ المَیت لیَفرَحُ بالتَّرحُم عَلیه و الاستغفار له کما یَفرحُ الحَیُّ بالهدیَّه). (2)
میّت بخاطر طلب رحمت و استغفار برای او خوشحال می شود همانگونه که افراد زنده با هدایا خوشحال می شوند. و در روایتی دیگر از امام صادق (ع) آمده است که فرمودند: (میتُ حضال یننَفعُ بها لمؤمن من بعد مَوته: ولدٌ صالحٌ یَستَغرُ له، و مُصحَف یَقرَءُ منه، و قلیبٌ یَحفُرهُ، و غرَسٌ یَغرسُهُ و صَدَقَهُ ماء یُجریه، و سُنة حَسَنة یُوخَذ بها بعدَهُ)، شش چیز است که مؤمن بعد از مرگش از آن بهره می گیرد: (فرزند شایسته ای که برای او استغفار کند و قرآنی که مردم در آن بهره می گیرند، چاه آبی که حفر کرده است و درختی که نشانده و آب جاری که در اختیار مردم بگذارد و سنّت نیکی که بعد از وی به آن عمل کند). (3)
پی نوشت:
1- کنزالعمال، ج10، ص 377، حدیث 29876 و پیام قرآن، ج5، ص 457.
2- مهجة البیضاء، ج8، ص 292.
3- بحارالانوار، ج6، ص 293، حدیث 1.
منبع: تصویر برزخ و برزخیان در قرآن کریم، فاطمه کریمی، انتشارات جامعه القرآن الکریم
- [سایر] آیا عالم قیامت مانند عالم برزخ در ملکوت جهان قرار دارد یا مانندعالم دنیا تغییر و تحولات دارد؟
- [سایر] فلسفه ی وجود عالم برزخ (عالم میان دنیا و آخرت) چیست؟
- [سایر] فلسفهی وجود عالم برزخ )عالم میان دنیا و آخرت( چیست؟
- [سایر] دلایل وجود جهان برزخ چیست؟
- [سایر] آیا وقتی که مردم از عالم قبر خارج و به سوی عالم نفس و قیامت وارد شدند قیامت کبری بر پا می شود؟
- [سایر] چرا به عالم برزخ، عالم خیال می گویند؟
- [سایر] عالم برزخ چه عالمی است؟ آیا جسم هم در عالم برزخ است یا فقط روح انسان در این عالم است؟
- [سایر] موقعیت عالم مثال در بین سایر عوالم کجاست؟ آیا مثل این دنیا حقیقت مادی دارد؟ اینکه ادعیه قضا و قدر را بر می گردانند در خصوص عالم یاد شده چگونه قابل توجیه است؟
- [سایر] جهان برزخ و زندگی در آن چه ویژهگیهایی دارد و چگونه عالمی است؟
- [سایر] فرق بین افرادی که سالها پیش در عالم برزخ هستند با کسانی که تازه از دنیا رفتهاند و کمتر از آنان در آن عالم میمانند و گناهشان یکی است، چیست؟
- [آیت الله مظاهری] پوشیدن لباسهایی که مختصّ به کفّار است، نظیر کراوات و پوشیدن لباسهایی که مختص به اهل معصیت است نظیر لباسهای تنگ و محرّک، برای مرد و زن حرام است و اگر بدون توبه از دنیا رود، پروردگار عالم او را با کفّار و اهل معصیت محشور می‌کند. صفحه 378
- [امام خمینی] اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامدهاند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمدهاند صحیح و آنها که به دنیا نیامدهاند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می‌شوند.
- [آیت الله مظاهری] در مسجد و حرم امامانعلیهم السلام شش امر مکروه است: 1 - خوابیدن. 2 - انجام کاری یا صحبتی درباره دنیا. 3 - کثیف نمودن آنجا. 4 - بلند کردن صدا. 5 - راه دادن بچّه و دیوانه (در صورت ایجاد مزاحمت). 6 - وارد شدن کسی که بوی دهان یا لباس یا بدن او مردم را اذیت می‌کند.
- [آیت الله سبحانی] وقف بر معدوم صحیح نیست بنابراین اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اولاد که بعضی از آنها به دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند.
- [آیت الله سبحانی] وقف بر معدوم صحیح نیست بنابراین اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقف برای اولاد که بعضی از آنها به دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] وقف برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند صحیح نمی باشد، ولی وقف برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمده اند و بعضی هنوز به دنیا نیامده اند صحیح است (مانند وقف بر فرزندان موجود و نسلهای آینده) و آنها که بعداً به دنیا می آیند در آن وقف شریک خواهند شد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر مالی را برای کسانی که به دنیا نیامده اند وقف کند درست نیست ولی وقفبرای اشخاص که بعضی از آنهابه دنیا آمده اند صحیح و آنها که به دنیا نیامده اند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می شوند
- [آیت الله مظاهری] اگر مالی را برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمدهاند وقف کند وقف صحیح است و آنها که به دنیا نیامدهاند بعد از آمدن به دنیا با دیگران شریک می‌شوند و همچنین اگر مالی را فقط برای کسانی که به دنیا نیامدهاند وقف کند نیز صحیح است.
- [آیت الله اردبیلی] وقف بر معدوم یعنی افرادی که وجود ندارند صحیح نیست، امّا چنانچه وقفِ مال جهت افرادی که به دنیا نیامدهاند و در شکم مادر هستند باشد، اشکالی ندارد؛ همچنین وقف بر معدوم به تبع موجود یعنی برای اشخاصی که بعضی از آنها به دنیا آمدهاند صحیح است، مانند وقف بر اولاد و در این صورت طبقات بعد که به دنیا نیامدهاند، بعد از به دنیا آمدن با دیگران شریک می‌شوند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] وقف برای کسانی که وجود داشته باشند صحیح است اما برای کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند اشکال دارد. و وقف برای کسانی که برخی از آنها وجود دارند هر چند برخی از آنها هنوز به دنیا نیامده اند صحیح است و افرادی که بعداً به دنیا می آیند با افرادی که فعلاً وجود دارند شریک می شوند.