ضرورت و اهمیت انتظار را می توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد: 1- انتظار، دوره آماده سازی و زمینه سازی برای یک نهضت به شمار می آید و هر انقلاب و حرکتی که این دوره را پشت سر نگذاشته باشد ناقص و بی ثمر است. 2- در اهمیت انتظار همین بس که دشمنان آن را مانع تسلط خود بر مسلمانان بر شمرده اند. میشل فوکر ، کلر بریر در بحث مبارزه با تفکر مهدی باوری ابتدا قیام امام حسین علیه السلام و بعد انتظار امام زمان علیه السلام را دو عامل پایداری شیعه معرفی می کنند. در کنفرانس تل آویو نیز افرادی مثل برنارد لوییس ، مایکل ام جی ، جنشر ، برونبرگ و مارتین کرامر بر این نکته تکیه فراوان داشتند. آنان در توصیف شیعه گفته اند:((شیعیان به نام امام حسین قیام می کنند و به اسم امام زمان قیامشان را حفظ می نمایند)).(1) ماربین ، محقق آلمانی می گوید:((از جمله مسائل اجتماعی بسیار مهمی که موجب امیدواری و رستگاری شیعه می باشد ، اعتقاد به وجود حجت عصر و انتظار ظهور است)).(2) پتروشفسکی ، تاریخدان و ایران شناس علوم شوروی سابق در این زمینه می نویسد:((چشم به راه مهدی بودن در عقاید عمومی مردمی که نهضت های قرن سیزدهم را در ایران برپا داشتند مقام بلندی را داشته است)).(3) 3- دوران انتظار ، دوران هجوم فتنه ها و مشکلات و گرفتاری ها است و آنچه می تواند آرامش قلبی و قدرت روحی به شیعه منتظر بدهد یاد منجی حی و حاضر است. 4- پیراستن از خصایص ناپسند و آراستن خود به اخلاق نیکو از فواید دیگر انتظار است . امام صادق علیه السلام فرمود:من سر ان یکون من اصحاب القائم فلینتظر و لیعمل بالورع و محاسن الاخلاق(4) ؛((... هر کس دوست دارد که از یاران حضرت قائم علیه السلام گردد باید که منتظر باشد و در عین حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو مشغول گردد.)) 5- از نتایج انتظار تلاش فکری مومن منتظر و بصیرت و آگاهی اوست . فتنه ها علاوه بر آنکه غفلت می آورد ، شبهه و تردید و تزلزل را نیز در افکار جامعه ایجاد می کند و آن منتظر واقعی است که چون به هوشیاری فکری رسیده بیدار است و به شبهات پاسخ می گوید. امام صادق علیه السلام فرمود:طوبی لمن تمسک بامرنا فی غیبة قائمنا فلم یزغ قلبه بعد الهدایة ...(5) ؛((خوشا به حال کسی که در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما تمسک جوید که در نتیجه قلب او هرگز به طرف باطل متمایل نخواهد شد.)) 6- انتظار از آنجا که انسان را به عمل وا می دارد و در جامعه ای که حالت انتظار منجی الهی حاکم است ، تحرک و پویایی حکم فرماست و بشر را به زمینه سازی و اصلاح فردی و اجتماعی وا می دارد ، عاملی ارزشمند برای حفظ و بقای شریعت است . 7- انتظار از آن جهت که محرک عمل است زمینه ساز ظهور منجی عالم بشریت خواهد بود. پی نوشتها: 1- مجله بازتاب اندیشه، خرداد هشتاد، ص 193. 2- سیاست اسلام، اثر ماربین، ص 49 و 50. 3- نهضت سربداران خراسان، اثر پتروشفسکی. 4- بحارالانوار، ج 52، ص 140، ح 50. 5- بحارالانوار، ج 52، ص 123، ح 6. منبع: موعود شناسی وپاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
ضرورت و اهمیت انتظار را می توان از زوایای مختلف مورد بررسی قرار داد:
1- انتظار، دوره آماده سازی و زمینه سازی برای یک نهضت به شمار می آید و هر انقلاب و حرکتی که این دوره را پشت سر نگذاشته باشد ناقص و بی ثمر است.
2- در اهمیت انتظار همین بس که دشمنان آن را مانع تسلط خود بر مسلمانان بر شمرده اند. میشل فوکر ، کلر بریر در بحث مبارزه با تفکر مهدی باوری ابتدا قیام امام حسین علیه السلام و بعد انتظار امام زمان علیه السلام را دو عامل پایداری شیعه معرفی می کنند. در کنفرانس تل آویو نیز افرادی مثل برنارد لوییس ، مایکل ام جی ، جنشر ، برونبرگ و مارتین کرامر بر این نکته تکیه فراوان داشتند. آنان در توصیف شیعه گفته اند:((شیعیان به نام امام حسین قیام می کنند و به اسم امام زمان قیامشان را حفظ می نمایند)).(1)
ماربین ، محقق آلمانی می گوید:((از جمله مسائل اجتماعی بسیار مهمی که موجب امیدواری و رستگاری شیعه می باشد ، اعتقاد به وجود حجت عصر و انتظار ظهور است)).(2)
پتروشفسکی ، تاریخدان و ایران شناس علوم شوروی سابق در این زمینه می نویسد:((چشم به راه مهدی بودن در عقاید عمومی مردمی که نهضت های قرن سیزدهم را در ایران برپا داشتند مقام بلندی را داشته است)).(3)
3- دوران انتظار ، دوران هجوم فتنه ها و مشکلات و گرفتاری ها است و آنچه می تواند آرامش قلبی و قدرت روحی به شیعه منتظر بدهد یاد منجی حی و حاضر است.
4- پیراستن از خصایص ناپسند و آراستن خود به اخلاق نیکو از فواید دیگر انتظار است . امام صادق علیه السلام فرمود:من سر ان یکون من اصحاب القائم فلینتظر و لیعمل بالورع و محاسن الاخلاق(4) ؛((... هر کس دوست دارد که از یاران حضرت قائم علیه السلام گردد باید که منتظر باشد و در عین حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو مشغول گردد.))
5- از نتایج انتظار تلاش فکری مومن منتظر و بصیرت و آگاهی اوست . فتنه ها علاوه بر آنکه غفلت می آورد ، شبهه و تردید و تزلزل را نیز در افکار جامعه ایجاد می کند و آن منتظر واقعی است که چون به هوشیاری فکری رسیده بیدار است و به شبهات پاسخ می گوید.
امام صادق علیه السلام فرمود:طوبی لمن تمسک بامرنا فی غیبة قائمنا فلم یزغ قلبه بعد الهدایة ...(5) ؛((خوشا به حال کسی که در زمان غیبت قائم ما به فرمان ما تمسک جوید که در نتیجه قلب او هرگز به طرف باطل متمایل نخواهد شد.))
6- انتظار از آنجا که انسان را به عمل وا می دارد و در جامعه ای که حالت انتظار منجی الهی حاکم است ، تحرک و پویایی حکم فرماست و بشر را به زمینه سازی و اصلاح فردی و اجتماعی وا می دارد ، عاملی ارزشمند برای حفظ و بقای شریعت است .
7- انتظار از آن جهت که محرک عمل است زمینه ساز ظهور منجی عالم بشریت خواهد بود.
پی نوشتها:
1- مجله بازتاب اندیشه، خرداد هشتاد، ص 193.
2- سیاست اسلام، اثر ماربین، ص 49 و 50.
3- نهضت سربداران خراسان، اثر پتروشفسکی.
4- بحارالانوار، ج 52، ص 140، ح 50.
5- بحارالانوار، ج 52، ص 123، ح 6.
منبع: موعود شناسی وپاسخ به شبهات، علی اصغر رضوانی، انتشارات مسجد مقدس جمکران
- [سایر] چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟
- [سایر] منجی ادیان دیگر چه نام دارند ؟ این منجی ها دنیوی است یا اخروی ؟ و بر نامه آنها چیست ؟
- [سایر] منجی نزد مسیحیان کیست؟
- [سایر] یاد مرگ چه آثاری دارد؟
- [سایر] پاکیزگی جامه چه آثاری دارد؟
- [سایر] خواندن قرآن چه آثاری دارد؟
- [سایر] منجی جهانی کیست؟
- [سایر] منجی در آیین بودا کیست؟
- [سایر] منجی در آیین هندو کیست؟
- [سایر] اعتقاد به منجی در تسنن
- [آیت الله بهجت] اگر کسی را در قبول و نگهداری امانت مجبور کنند، حکم امانت بر او مترتب نمیشود، مگر اینکه بعد از برطرف شدن اجبار، به آن راضی شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بعد از جدا کردن زکات اگر انتظار مورد معینی را نداشته باشد احتیاط لازم آن است که فوراً آن را به مستحق بدهد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگامی که امام تکبیر می گوید و وارد نماز می شود در صورتی که صفهای جلوتر آماده نماز باشند همه می توانند تکبیر بگویند و وارد نماز شوند و لازم نیست انتظار بکشند تا صفهای جلو وارد نماز شوند بلکه انتظار کشیدن بر خلاف احتیاط است.
- [آیت الله مظاهری] لازم است مخصوصاً بر پدر و مادر که برای پسران و دختران خود که احتیاج به همسر دارند، همسر انتخاب کنند و در روایات ما ثواب فراوانی بر این کار مترتّب شده است.
- [آیت الله جوادی آملی] .مسافرانی که مدّت توقف آنها معلوم نیست, میتوانند با رضایت صاحبان هتل بدون تعیینِ زمانِ توقف بمانند؛ ولی احکام اجاره بر آن مترتّب نیست. البته در صورت معیّن کردن زمانِ توقف، اجاره آن, صحیح خواهد بود.
- [آیت الله مظاهری] زمینهایی که صاحب معیّنی ندارد و آثاری از آبادی در آن نیست چه در اصل بایر باشد مانند بیابانها و کوهها و درّهها و چه بعد از آباد شدن بایر شده باشد مثل زمینهایی که صاحبان آنها از آن اعراض کرده باشند ملک حکومت اسلامی است ولی اگر کسی آن را آباد کند مالک میشود مگر در صورتی که حکومت اسلامی ممانعت نماید.
- [آیت الله مظاهری] در توبه از فحش، علاوه بر پشیمانی و تصمیم بر ترک، باید کسی را که به او فحش داده است راضی کند، ولی اگر راضی نشد یا دسترسی به او نداشت و یا مفسدهای مترتّب بر آن باشد، گرچه لازم نیست، ولی باید جبران آن اهانت را به وسیله تعریفنمودن او در میان مردم و بهواسطه دعا و استغفار برای او بنماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] تلقیح نطفه شوهر به زن او به وسیله خود شوهر جایز است و به وسیله غیر شوهر در صورتی که متوقف بر انجام کار حرامی باشد ارتکاب ان کار حرام است و بچه ای که به تلقیح به وجود می اید احکام اولاد بر او مترتب است
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که می داند آب برایش ضرر ندارد ،چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد و بعد بفهمد که آب برای او ضرر داشته ،وضو و غسل او صحیح است چهارم ، خوف از عواقبی که بر وضو یا غسل مترتب می گردد .
- [آیت الله خوئی] امام جماعت باید بالغ و عاقل و شیعه دوازده امامی و عادل و حلالزاده باشد و نماز را به طور صحیح بخواند، و نیز اگر مأموم مرد است امام او هم باید مرد باشد و اقتدا کردن بچه ممیز که خوب و بد را میفهمد به بچه ممیز دیگر مانعی ندارد اگرچه آثار جماعت بر او مترتب نمیشود.