امام زمان (عج) چه شرطی برای پذیزش اموال مردم گذاشته‌اند؟

شرح پرسش:
لطفا این حدیث را شرح دهید. امام زمان(علیه السلام) می فرمایند: (أمّا أَمْوالُکُمْ فَلا نَقْبَلُها إِلاّ لِتَطَهَّرُوا، فَمَنْ شاءَ فَلْیَصِلْ وَمَنْ شاءَ فَلْیَقْطَعْ، فَما آتانی اللّهُ خَیْرٌ مِمّا آتاکُمْ؛ امّا اموال شما، پس آن ها را نمی پذیریم، مگر به خاطر این که پاک شوید. پس هر که می خواهد، بپردازد، و هر که نمی خواهد، نپردازد. آن چه خدا به ما عطا کرده، از آن چه به شما عطا نموده بهتر است.)[1]

شرح حدیث:
این عبارت، بخشی از مطالبی است که امام زمان(علیه السلام) در جواب سؤال های اسحاق بن یعقوب، در توقیع مبارک خود مرقوم فرموده اند. اسحاق بن یعقوب می گوید: سؤال هایی را گرد آوردم و به سفیر دوم حضرت، محمد بن عثمان عمری، عرضه کردم و از او خواستم که آن ها را خدمت آن حضرت برساند و پاسخشان را نیز درخواست کند. حضرت(علیه السلام) در توقیعی، به خط مبارک خود، بعد از تذکّر اموری، چنین فرمودند:
امّا اموالتان، پس هرگز، ما آن ها را قبول نمی کنیم، مگر برای آن که پاک شوید؛ حال، هر که می خواهد مالش را بفرستد و هر که نمی خواهد، نفرستد. آن چه خدا به ما عطا کرده، از آن چه به شما عطا شده، بهتر است.
حضرت(علیه السلام) در این کلام مبارک، به این نکته اشاره می کند که ثمره ی پرداخت حقوق مالی واجب، به خود انسان برمی گردد و امام(علیه السلام) این اموال را می گیرد تا نفسِ پرداخت کنندگان پاک شود، نه این که امام به آن ها محتاج باشد. قرآن کریم نیز در آیه ی زکات به این نکته اشاره کرده است:
(خُذْ مِنْ أَمْوالِهِمْ صَدَقَةً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکّیهِمْ بِها وَصَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُمْ)[2]؛ از اموال آنان، صدقه (زکات) اخذ کن تا آنان را پاک گردانی و تزکیه کنی؛ و بر آنان درود بفرست و دعا کن، که دعای تو مایه ی آرامش آنان خواهد بود.

پی نوشتها:
[1]. کمال الدین، ج2، ص484، ح4 ؛ الغیبة، طوسی، ص290، ح247 ؛ احتجاج، ج2، ص283 ؛ إعلام الوری، ج2، ص271 ؛ کشف الغمة، ج3، ص339 ؛ الخرائج و الجرائح، ج3، ص1114 ؛ بحارالأنوار، ج53، ص180، ح10.
[2]. سوره ی توبه، آیه ی 103.

منبع: شرح چهل حدیث از حضرت مهدی(علیه السلام)، علی اصغر رضوانی، انتشارات مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (1382).